Morgunblaðið - 19.02.1983, Side 19

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 19. FEBRÚAR 1983
Hvert er haldreipið?
— eftir Rannveigu
Tryggvadóttur
Manndómur, áræði, kjarkur,
seigla, forsjálni, hófsemi, nægju-
semi, bindindissemi, grandvar-
leiki, sannkristið hugarfar, að
treysta á og leita úrræða hjá sjálf-
um sér og að vera öfundlaus. Þetta
voru eigindirnar, sem stefna
Sjálfstæðisflokksins var sniðin
eftir, enda féll hún svo að þjóðar-
sálinni að Sjálfstæðisflokkurinn
hefur verið langstærstur íslenzkra
stjórnmálaflokka frá því hann var
stofnaður.
Haldreipi sjálfstæðrar þjóðar er
þríþætt. Það er í fyrsta lagi Frels-
ið. Frelsi þjóðar er æðst allra
gæða og forsenda þess að hægt sé
að lifa með fullri reisn í landinu.
Það að nota heilann til sjálfstæðr-
ar hugsunar og að geta látið hugs-
anir sínar í ljósi án þess að vera
varpað í fangelsi fyrir, það eru að
mínu mati hin æðstu gæði. Frels-
inu fáum við ekki haldið nema við
höfum óhvikula samstöðu með
öðrum lýðræðisþjóðum og við
skulum ekki láta slóttugum alræð-
issinnum og þjónum þeirra, mold-
viðrismeisturum fjölmiðlunar,
takast að reka fleyg á milli lýð-
ræðisþjóðanna í Atlantshafs-
bandalaginu, minnug þess að
„sameinaðir stöndum vér en
sundraðir föllum vér“. Við eigum
svo sannarlega sameiginlegra
hagsmuna að gæta þar sem frelsið
er.
Þeir alræðissinnar, sem lýðræð-
inu stafar mest hætta af nú, eru
Kremlarherrarnir með hákarls-
tennur sínar. Þeir skila engu af
því sem þeir eitt sinn hafa
hremmt. Þeir tala um frið en fara
með ófriði. Mesta víghreiður
heims er á Kolaskaga í Sovétríkj-
unum og þorparana vantar til-
finnanlega bækistöð á Atlantshaf-
inu fyrir vígdreka sína, þá er ofan-
og neðansjávar sigla og þá er um
loftin fara. Næðu þeir landinu
okkar á sitt vald í þessum tilgangi,
yrði þcim eftirleikurinn auðveldur
við að ganga af lýðræðinu dauðu í
eitt skipti fyrir öll, lýðræðinu í
okkar landi og með öðrum, vest-
rænum þjóðum. Málfrelsið yrði þá
einskorðað við tóntegund þá sem
heyrist þegar sjúklingur opnar
munninn að beiðni læknis og seg-
ir: „Aaa ...“ Við skulum aldrei
veita alræðisseggjum aðstöðu til
eins eða neins í landinu.
Svo fast samanslungið frelsinu
að eigi verður greint í milli er
fjárhagslegt sjálfstæði þjóðarinn-
ar gagnvart öllum öðrum þjóðum.
Frelsi er forsenda fjárhagslegs
sjálfstæðis og fjárhagslegt sjálf-
stæði forsenda frelsis. Svo einfalt
er það. Við verðum sem einstakl-
ingar og sem þjóð að hverfa frá
gegndarlausri eyðslu liðinna ára á
annarra þjóða peningum og gera
okkur grein fyrir því að auk
sparnaðar og þess að sparnaður sé
látinn borga sig, þá er ein aðalfor-
senda fjárhagslegs sjálfstæðis
þjóðar sú að einstaklingurinn fái
notið hæfileika sinna í sjálfstæð-
um atvinnurekstri sem og í öðru
án þess að stjórnvöld séu þar si-
fellt með puttana. Við fetum
sukkveg sósíalismans í átt til
gjaldþrots eins og aðrar þjóðir
sem þá stefnu hafa faðmað. Fyrir-
hyggjan var ekki höfð með í ferð.
„Sósíalisminn er kærleikur", hef
ég heyrt áhangendur hans segja.
Já, hann er umvefjandi kærleikur
kyrkislöngunnar. Hann er líka
stöðluð meðalmennska og margt
fleira.
Þriðji þátturinn í haldreipi
frjálsrar og fullvalda þjóðar er
heimilin og velferð þeirra. Ef við
viljum ekki að talað verði um ís-
Kannveig Tryggvadóttir
„Hcfjum þaö til vegs sem
þjóöinni er fyrir bestu.
Hefjum heimilin til fyrri
vegs sem griðastaö fjöl-
skyldunnar og metum
uppeldisstörfin sem þar
eru unnin til beinharðra
peninga.“
lenzku þjóðina í þátíð eftir eina öld
eða svo, þá verðum við að endur-
meta gildi heimilanna og heil-
brigðs fjölskyldulífs fyrir þjóðar-
heildina. Uppeldisstörf heimila
eru ekki metin til fjár sem skyldi
og því flæmast mæðurnar út á
vinnumarkaðinn til að vinna þar
oft mun ómerkari störf en móð-
urhlutverkið er og ungar stúlkur
eru tvístígandi um hvort þær
langi til að eignast börn því annað
er arðvænlegra. Það skyldi þó ekki
vera að þarna sé rót fóstureyð-
ingarholskeflunnar að finna?
Hvernig fer það með brjóstmylk-
ing að vera slitinn frá móður
sinni, lítil börn að vera fleygt stað
úr stað eða börn og unglinga að
vera ein heima hluta dags eins og
þriðjungur 7—12 ára barna mun
vera hér. Hve feginsamlega
myndu margar mæður ekki þiggja
það að geta átt þess kost að vera
heima hjá börnum sínum í stað
þess að vera spenntar fyrir eyðslu-
vagn stjórnvalda og börnin oft
umönnunarlaus heima. Hver á að
örva þau upp, hughreysta og vísa
veg eða hefur tíðarandinn ákveðið
að börn hafi ekki sál? Hvorki eru
uppeldisstörf foreldris launuð né
getur það fengið lán til að geta
verið heima hjá barni eða börnum,
en ákveði það hinsvegar að nema,
hversu ómerkilegt kjaftafag sem
er í Háskóla íslands t.d., þá stend-
ur því lánasjóður opinn þótt þjóð-
in hafi jafnvel minna en ekkert
gagn af fyrirtækinu og ekki er
mér grunlaust um að fé Lánasjóðs
ísl. námsmanna sé oft notað til að
fjármagna sólarlandaferðir.
Kroppasýningar ferðaskrifstofu-
manna, er þeir auglýsa upp ferðir
sínar, eru fyrirlitlegar og líkastar
því að verið sé að falbjóða ungar,
íslenzkar stúlkur á sólarströndum
en þó er það svo að við megum
helzt enga þeirra missa til út-
landa, svo fáar eru þær í hlutfalli
við piltana. { tölum Hagstofunnar
kemur fram, að ókvæntir, íslenzk-
ir karlmenn á aldrinum 20—39
ára voru árið 1981 35% fleiri en
íslenzkar jafnöldrur þeirra. Varla
hefur þessi tala breytzt til hins
betra síðan þá.
Hefjum það til vegs sem þjóð-
inni er fyrir beztu. Hefjum heimil-
in til fyrri vegs sem griðastað fjöl-
skyldunnar og metum uppeldis-
störfin sem þar eru unnin til
beinharðra peninga. Það er list-
grein að vera gott foreldri,
kannski mikilvægasta listgreinin
þegar til framtíðarinnar er litið.
Vísum öðrum þjóðum veginn, en
látum ekki kjánana og illmennin
þeirra á meðal ráða ferðinni hjá
okkur.
Seltjarnarnesi
í febrúar 1983,
19
Sviósmynd úr sjónleiknum
„Fröken Júlía".
Fröken Júlía
í Hafnarbíói
GRÁNUFÉLAGIÐ svokallað
frumsýnir sjónleikinn „Fröken
Júlía“ eftir sænska skáldið Agust
Strindberg í Hafnarbíói næst-
komandi mánudagskvöld klukk-
an 20.30. Forsýning verður
sunnudag klukkan 14.
Leikstjóri er Kári Halldór en
leikendur Ragnheiður Elfa
Arnardóttir, Guðjón Pedersen,
Kristín Kristjánsdóttir, Þröst-
ur Guðbjartsson og Gunnar
Rafn Guðmundsson. Þýðandi
verksins er Geir Kristjánsson,
leikmyndahönnuður Jenný
Erla Guðmundsdóttir og lýsing
er i höndum Ingvars Björnsson.
Strindberg skrifaði sjónleik-
inn Fröken Júlíu árið 1888. Þá
var hann i sjálfvalinni útlegð
vegna ásakana um ósiðlega
bersögli og guðlast í verkum
sínum. Fröken Júlía var frum-
flutt i Svíþjóð árið 1904.
»««„„ m