Morgunblaðið - 26.05.1983, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 26. MAÍ 1983
33
Á sauðburði í húsum Vilhelms Sveinbjörnssonar á Dalvík.
Dalvík og Svarfaðardalur:
Sauðburður gengur
allvel þrátt íyr-
ir erfitt tíðarfar
villandi. Mannvirki á borð við
skotpalla fyrir eldflaugar verða
vart dulin í þéttbýli Vestur-
Evrópu og þaðan af síður gífurleg-
ar vegalagnir í Utah-fylki fyrir
farartæki, sem áttu að aka milli
skotbyrgja með eldflaugar, og
hefðu valdið gífurlegri röskun á
náttúru þar. Enda risu ekki aðeins
mormónar í Utah til mótmæla
heldur umhverfisverndarmenn og
friðarsinnar um gjörvöll Banda-
ríkin.
Skotmörk
Sú spurning hlýtur að vakna,
hvers vegna Björn eyðir svo mikl-
um tíma og rúmi til að kveða
niður það sem hann kallar kjarn-
orkubóluna á íslandi sumarið
1980, sérílagi þegar lesendur, sem
af einskærri þrautseigju hafa bar-
ist í gegnum alla greinina, standa
í nákvæmlega sömu sporum og
umrætt sumar. Skyldi hann vera
að leiða athyglina frá þeirri ugg-
vænlegu þróun, sem herstöðvar
Bandaríkjanna hérlendis hafa
tekið á undanförnum áratugum án
þess að íslensk stjórnvöld virðist
hafa skeytt því nokkru. Sú þróun
er mjög áþekk því sem orðið hefur
á herstöðvum Bandaríkjanna í
Grænlandi og rakin er í nýlegri
bók Paul Claesson „Grönland,
Middelhavets Perle". Þar eru leidd
rök að því að þar hafi líkt og hér
herstöðvarnar þróast í það að
verða stjórnstöðvar í hugsanlegri
kjarnorkuárás á Sovétríkin.
Dönsk stjórnvöld bæði núverandi
og fyrrverandi hafa verið gagn-
rýnd ótæpilega m.a. í þarlendum
ríkisfjölmiðlum og litlu getað
svarað. Það er þessi þróun sem
gerir herstöðvar hérlendis að
skotmörkum í átökum risaveld-
anna. Ekki það hvort hér séu að
staðaldri, annað veifið eða
kannski aldrei kjarnorkuvopn. Að
sagði í Tímanum að þessi ummæli
„væru hin merkustu, þar sem Lell-
enberg væri fyrsti háttsetti emb-
ættismaður Bandaríkjastjórnar
sem svaraði spurningu um kjarn-
orkuvopn og ísland svo afdráttar-
laust, af því að Bandaríkjastjórn
hefði þá stefnu að játa hvorki né
neita tilvist kjarnorkuvopna", eins
og sagði í grein minni í Morgun-
blaðinu dags. 31. mars 1983. Það
var ekki „aðstoðarvarnarmálaráð-
herra“ heldur einn af aðstoðarut-
anríkisráðherrum Bandaríkjanna
sem sat fyrir svörum á sjón-
varpsskermi hér á landi. Svör
hans breyta hvorki yfirlýsingu
Jon L. Lellenberg, mati Gunnars
Gunnarssonar á henni né stefnu
Bandaríkjanna.
8) Sú röksemdafærsla stenst
ekki að varnir tslands kalli á árás
á landið. Þessi rökvilla er kjarn-
inn í boðskap Samtaka herstöðva-
andstæðinga.
9) Það dugar ekki fyrir Guð-
mund Georgsson að skjóta sér á
bak við 20 ára gamalt mat dr. Ág-
ústs Valfells, sem byggðist á allt
öðrum aðstæðum en nú og síst af
öllu á rökvillu herstöðvaandstæð-
inga.
10) I bréfi sem Bulganin, þáver-
andi forsætisráðherra Sovétríkj-
mati norskra fræðimanna, Björns
Kirkerud og Sverre Lodgaard,
yrðu tilsvarandi stöðvar í Noregi
skotmörk í upphafi átaka milli
risaveldanna. Það er vafalaust
þess vegna sem Almannavörnum
ríkisins er tjáð af bandamönnum í
NATO að haga viðbrögðum sínum
á þann veg að Keflavíkurflugvöll-
ur verði tvímælalaust fyrir kjarn-
orkuárás í átökum risaveldanna.
Mér finnst það móðgun við lesend-
ur Morgunblaðsins að halda að
þeir séu svo andlega bágbornir, að
Björn skuli bera það á borð fyrir
þá, að ummæli herstöðvaandstæð-
inga beini eldflaugum Sov-
étríkjanna að íslandi. Ekki var
það til umræðu, þegar Ágúst Val-
fells taldi 75% lýkur á því að ís-
land yrði fyrir árás i upphafi
styrjaldar í skýrslu sem hann tók
saman fyrir dómsmálaráðherra
1%3.
Enda þótt þessi umræða hafi
verið og verði ófrjó, á meðan ís-
lensk stjórnvöld hafa ekki aðstöðu
til eða hirða ekki um að fylgjast
með því hvort hér séu eða fari um
kjarnorkuvopn, þá hefur ýmislegt
komið fram í henni sem er fagnað-
arefni. Þannig virðist fullljóst að
allir flokkar séu andvígir því að
hér séu kjarnorkuvopn. Þess ber
því að vænta að ekki skorti þá
hugmynd fylgi að binda það atriði
í samningum sem njóti viðurkenn-
ingar Sameinuðu þjóðanna og al-
þjóðaréttar, að á íslandi verði ekki
kjarnorkuvopn á friðar- eða
stríðstímum og flutningur slíkra
vopna um landið, landhelgi og
lofthelgi þess algjörlega bannað-
ur Reykjavík, 9. maí 1983.
Cudmundur Georgsson, læknir, er
í forystu fyrir Samtökum her-
stöðraandstæðinga.
anna, ritaði Hermanni Jónassyni,
forsætisráðherra íslands, í árs-
byrjun 1958 sagði, að það setti „ís-
lensku þjóðina í hættu, sem engan
veginn er smávægileg" að koma
mætti kjarnorkvopnum fyrir á fs-
landi. Hættan fólst í því eins og í
bréfinu segir, að væru kjarnorku-
vopn í landi byggi það við hættu á
kjarnorkugagnárás frá Sovétríkj-
unum. Á þessa sovésku hótun
setja herstöðvaandstæðingar allt
sitt traust í hræðsluáróðri sínum.
Á íslandi eru engin kjarnorku-
vopn nema samkvæmt uppskrift
Samtaka herstöðvaandstæðinga,
eins og lýst er í grein Guðmundar
Georgssonar. Hafi þessi uppskrift
áhrif á Sovétmenn eins og hún
gerir samkvæmt áróðri Novosti,
fréttaþjónustu sovéska sendiráðs-
ins í Reykjavík, og grein Belski
ofursta í málgagni sovéska hers-
ins, Rauðu stjörnunni, hefur Sam-
tökum herstöðvaandstæðinga tek-
ist að skapa Sovétríkjunum átyllu
til að grípa til þeirra ráða sem
Bulganin lýsti í bréfinu frá 1958.
Þetta er þjóðhættuleg afleiðing af
iðju herstöðvaandstæðinga undir
forystu Guðmundar Georgssonar.
Hvað kemur mönnum til að kalla
slíka hættu yfir eigin þjóð er með
öllu óskiljanlegt.
Dalvík, 19. maí.
Á DALVÍK og í Svarfaðardal er
sauðburður vel á veg kominn og
sums staðar lokið. Þrátt fyrir erfiða
tíð og mikil snjóalög hefur sauðburð-
ur gengið allvel enda þótt fé hafi
orðið að bera á húsum.
Eftir langa innistöðu eru van-
höld ekki meiri en í venjulegu ári
og frjósemi fjárins með betra
móti. Frá fjárskiptum hefur riðu-
veiki farið ört vaxandi hér um
slóðir og má segja að fáir bæir hér
í sveit hafi sloppið við þann vágest
því sífellt verður vart við veikina á
nýjum stöðum.
Ef ekki bregður til betri tíðar
má búast við að heyleysis fari að
gæta þegar kemur fram í seinni
hluta júnímánaðar.
Borgarfjörður eystri:
Fannir í fjöllum og
hvergi grænt gras
Horgarfirði eystra, 24. maí.
SAMKVÆMT dagatali eru nú liðnar fimm vikur af sumri og enn er það ekki
komið til okkar hér á norðausturhorni landsins. Enn ríkir sama austan- og
norðaustanáttin, með eins til tveggja stiga hita dag eftir dag. Miklar fannir í
fjöllum og víða snjór niðri við sjávarmál. Þar sem jörð er auð er hún
algerlega gróðurlaus og hvergi sést grænt gras. Á þessum harðbalatíma eru
sumargestir okkar, farfuglarnir, hnípnir og hljóðir, þar sem þeim veitist erfitt
að finna auðan vatnsstað. Og nokkrar kindur með lömbin sín nvborin leita
árangurslítið að grænni grasnál, enda gjöf, og lengstum í húsi um nætur.
Hér á Borgarfirði má þó segja son. Heyrst hefur að hann ætli að
að sé næg atvinna, aðallega við
frystihúsið. Að vísu eru heimabát-
ar fáir, en hingað flyst togarafisk-
ur til vinnslu neðan af Reyðar-
firði, þegar bílfært er um Vatns-
skarð. En að nafninu til mun nú
fært, a.m.k. jeppum, yfir skarðið,
en þungatakmörkun er vegna aur-
bleytu.
Sl. laugardag var grunnskóla
Borgarfjarðar slitið. í vetur voru
nemendur aðeins 19, fastakennar-
ar 2 og 2 stundakennarar. Undan-
farin þrjú ár hefur verið hér
skólastjóri Auðunn Bragi Sveins-
hætta hér í haust og mun þeim
sem bera hag nemenda fyrst og
fremst fyrir brjósti þykja það
slæmt, því við höfum haft allt of
mikið að segja af of tíðum skóla-
stjóraskiptum, sem hljóta óhjá-
kvæmilega að koma sér illa fyrir
nemendur. Auk þess veit maður
hverju maður sleppir, en ekki
hvað maður hreppir. Og fari svo
að Auðunn Bragi hætti hér sem
skólastjóri í haust, þá þakka ég
honum mjög góða samvinnu þessa
tvo vetur sem við höfum starfað
saman hér í skólanum. Sverrir.
Karlakór Reykja-
víkur og Kristján
Jóhannsson á
hljómleikum
HIMR árlegu tónleikar Karlakórs
Reykjavíkur fyrir styrktarfélaga
kórsins verða haldnir í Háskólabíói
1., 3. og 4. júní nk.
Kristján Jóhannsson, óperu-
söngvari, verður einsöngvari með
kórnum að þessu sinni og mun
hann syngja meðal annars ítalskar
og franskar aríur, auk íslenzkra
laga.
Stjórnandi Karlakórs Reykja-
víkur er Páll Pampichler Pálsson
og píanóleikari Guðrún A. Krist-
insdóttir. Nokkrir aðgöngumiðar
verða seldir við innganginn á alla
tónleikana.
KRÓNURÚT
Philips gufugleypar.
MEÐ KOLASiU EÐA FYRIR OTBtÁSTUR
VIÐ ERUM SVEIGJANLEGIR I SAMNINGUM.
Heimílístækl hf
HAFNARSTRÆTI 3 - 20455- SÆTÚNI0-15655
rwn
2000
KRÓNUR ÚT
Philips sólarium.
UÓSALAMPI TIL HEIMILISNOTA.
VH) ERUM SVEIGJANLEGIR I SAMNINGUM.
Heimilistæki hf
HAFNARSTRÆTI3 - 20455- SÆTÚNI8- 15655
VOLTA
ELECTRONIC
hún gerist ekki
BETRI
Kraftmikil og iipur.
Sænsk gæðavara. Hag-
stætt verð — Vildarkjör.
EINAR FARESTVEIT í. CO HF.
BERGSTADASTRATI I0A - SlMI 16995