Morgunblaðið - 04.11.1983, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 4. NÓVEMBER 1983
15
Nauðsynlegt er að láta nú hvergi deigan
síga og ná því takmarki að verðbólgan
verði innan við 10% á næsta ári.
Jafnframt baráttunni gegn verðbólg-
unni og til verndar lífskjörunum, verður í
öðru lagi að styrkja atvinnulífið, auka fjöl-
breytni þess og efla atvinnufyrirtækin í
landinu og í þriðja lagi að koma á breyt-
ingum á stjórnkerfinu til þess að losa ein-
staklinginn undan viðjum kerfisins og
gefa fólki svigrúm til athafna, framtaks og
sjálfsbjargar.
Ég heiti á landsfundarfulltrúa að standa
fast að baki ríkisstjórninni, svo að þessum
markmiðum verði náð.
Hvetjandi og heillandi
verkefni
Eins og ykkur er kunnugt hef ég skýrt
miðstjórn flokksins 11. október sl. frá því,
að ég yrði ekki í kjöri sem formaður
flokksins á þessum landsfundi.
Ég gerði mér vel grein fyrir starfi for-
manns Sjálfstæðisflokksins, áður en ég
tókst það á hendur. Naut ég þar kynna,
vináttu og stuðnings forvera minna, ólafs
Thors, Bjarna Benediktssonar og Jóhanns
Hafstein.
Ég minnist þess ávallt, þegar Bjarni
Benediktsson sagði einu sinni á góðri
stundu í hagstæðum byr: „Það er ekki mik-
ill vandi að stjórna landi, en það er misk-
unnarlaust starf að vera formaður Sjálf-
stæðisflokksins."
Og víst er formennska Sjálfstæðis-
flokksins krefjandi starf en um leið hvetj-
andi og heillandi verkefni.
efna þá þegar til landsfundar og segja af
mér formennsku. En ég tók þann kost að
taka úrslitum prófkjörs eins og lýðræðis-
sinna ber og efna ekki til landsfundar í
ótíma fyrir kosningar áður en flokkurinn
væri sameinaður. En taldi aftur á móti
skyldu mína að leiða sjálfstæðismenn
sameinaða tii sigurs.
Þegar ég tók að mér formennsku ætlaði
ég strax í upphafi að tíu ár væri sá tími, er
til þess færi, ef Guð lofaði og ég reyndist
traustsins verður. Ég hef hvað eftir annað
greint frá því, að ég telji starf formanns
Sjálfstæðisflokksins enga æviráðningu og
það sé flokknum ekki aðeins heppilegt
heldur lífsnauðsynlegt, að endurnýjun
verði í forystu hans. I ræðu í Varðarferð á
sl. vori komst ég svo að orði:
„I máiefnum flokksins sjálfs er nú mik-
ilvægt að kalla fulltrúa yngri kynslóða til
aukinnar ábyrgðar og láta þá sýna, hvað í
þeim býr og hvers þeir eru megnugir.
Hlutverk þeirra eldri er að vera yngri
kynslóðinni sá bakhjarl reynslu og þekk-
ingar sem allir þurfa á að halda."
Nú þegar meirihlutinn í borgarstjórn
hefur unnist á ný, úrslit alþingiskosninga
orðið Sjálfstæðisflokknum hagstæð og mál
hafa skipast svo á Alþingi, að Sjálfstæðis-
flokkurinn er sameinaður við stjórnvöl
þjóðarbúsins, þá ættu þeir innri erfiðleik-
ar sem Sjálfstæðisflokkurinn hefur átt við
að stríða að vera endanlega að baki.
Ég tel því að ég hafi sem formaður gegnt
skyldum mínum við Sjálfstæðisflokkinn,
sjálfstæðisstefnuna og þær tugþúsundir
fslendinga, sem fylkt hafa sér undir merki
Sjálfstæðisflokksins, og geti nú látið af
starfi formanns með góðri samvisku.
málastefna .sem eru andstæðar grundvall-
arviðhorfum sjálfstæðisstefnunnar.
Ég á ekki von á, að starf formanns
Sjálfstæðisflokksins verði auðveldara í
framtíðinni en hingað til. Margt bendir til
þess að jafnvel meiri kröfur og annars eðl-
is verði hér eftir til hans gerðar en verið
hefur.
Varðveisla og viðgangur
sjálfstæðisstefnu
Sjálfstæðisflokkurinn hefur lagt áherslu
á vaxandi valddreifingu í starfi og skipu-
lagi flokksins sjálfs í samræmi við þjóð-
málastefnu sína.
Umræður innan flokks hafa verið opn-
aðar almenningi, eins og þessi og síðasti
landsfundur bera vitni um af frásögnum
fjölmiðla. Þótt prófkjörum hafi oft verið
beitt frá 1946 við val á frambjóðendum
flokksins hefur það farið sífellt í vöxt.
Leitast hefur verið við að færa flokksstarf-
ið heim í héruðin og hér í Reykjavík út í
hverfin til þess að gera fleiri virka í starfi.
Á þessu tímabili hefur gerbreyting einn-
ig orðið í fjölmiðlun. Ríkisfjölmiðlarnir
jafnt og dagblöð eru opnari en áður en
jafnframt á stundum ábyrgðarlausari.
Fjölmiðlarnir halda stjórnmálamönnum
og embættismönnum, þjónum almennings,
við efnið, og það er af því góða. En hverjir
veita fjölmiðlunum aðhald? Sumir segja
lesendur, hlustendur og áhorfendur, en
reynslan hefur þó sýnt að á skortir að
vinnubrögð fjölmiðla séu viðunandi.
Bæði stjórnmálamenn og fjölmiðlamenn
mega sjálfsagt líta í eigin barm og gera
með pappírsáætlunum á skrifborði stjórn-
valda.
Þáttur stjórnvalda verður fyrst og
fremst að skapa skilyrði og svigrúm, svo
að hugvit, framtak og dugnaður einstakl-
inga og samtaka þeirra fái notið sín og
leyst þann margvíslega vanda, sem við er
að glíma.
Við megum ekki festa okkur í vana-
bundnum hugsunarhætti, heldur horfa
hærra, lengra og víðar en áður. Við verð-
um að eygja nýja möguleika og nýja mark-
aði í atvinnulífinu, tileinka okkur ávinning
örtölvubyltingar og beita nýjum vinnu-
brögðum og ná betri árangri í stjórnun til
þess að bæta mannlífið og njóta menning-
ar og umhverfis. Um þetta allt verður
fjallað á þessum landsfundi.
Innan nokkurra vikna rennur upp nýtt
ár. Þá kemur í hugann merk bók George
Orwells, 1984. Sú bók kom út í íslenskri -
þýðingu fyrir rúmum þrjátíu árum fyrir
frumkvæði þáverandi og fyrrverandi
Vökufélaga úr Háskólanum. Okkur þótti
boðskapur bókarinnar tímabær aðvörun
þá, en brýnni er aðvörunin nú.
í þessari merkilegu bók bregður rithöf-
undurinn upp mynd af framtíðarþjóðfé-
lagi. Framtíðarþjóðfélagi, þar sem ein-
staklingseðlið var horfið og frelsinu end-
anlega útrýmt. Einstaklingarnir voru
tannhjól í miskunnarlausri vél ríkisvalds-
ins, sem laut forystu Stóra bróður. „Stóri
bróðir hefur gætur á þér,“ stóð þar. Þegn-
arnir voru mataðir á lognum upplýsingum,
sögunni var breytt, ef á þurfti að halda,
hver njósnaði um annan, börnum var att
gegn foreldrum sínum, hjónum hvoru gegn
öðru. Öllu var snúið við í þágu Stóra bróð-
Matthías Á. Mathiesen, viðskiptaráðherra, og Magnús Gunnarsson, framkvæmdastjóri Vinnu-
veitendasambandsins.
Brynhildur og Albert Guðmundsson ræða við Davíð Sch. Thorsteinsson.
í slíku starfi skiptast á skin og skúrir.
Mig hefur ekki skort aðhald, andstæðingar
okkar sjálfstæðismanna hafa sýnt mér
þann heiður að beina skeytum sínum að
mér sem formanni flokksins og ráðlagt
sjálfstæðismönnum að skipta um for-
mann.
Forverar mínir hafa og orðið slíks heið-
urs aðnjótandi. Andstæðingar hafa sem
sagt fyrr ætlað sér að fella formann en
ekki tekist. Sjálfstæðismenn láta ekki and-
stæðinga sína segja sér fyrir verkum. En
þess eru dæmi í öðrum íslenskum stjórn-
málaflokkum og það hefur ekki orðið þeim
til fylgisaukningar.
Metnaðarmál að sjálfstæðis-
menn velji formann sinn
Ég hef aldrei tekið nærri mér árásir
andstæðinga, en mér hefur óneitanlega
sárnað þegar sjálfstæðismenn hafa gengið
í gildrur andstæðinganna og grafið undan
eigin formanni. Formaður er auðvitað sem
aðrir gagnrýni verður af eigin flokks-
mönnum inn á við og uppgjör við hann á
sér stað á landsfundi en þess á milli ber
sjálfstæðismönnum að standa saman sem
einn veggur til varnar og sem hvass
oddbrjótur til sóknar í baráttu við and-
stæðinga.
Það hefur aldrei verið mér persónulegt
keppikefli að vera formaður Sjálfstæðis-
flokksins en það hefur verið mér metnað-
armál, að sjálfstæðismenn veldu sinn eigin
formann.
Mér var það ofarlega í huga fyrir réttu
ári, að afloknu prófkjöri í Reykjavík, að
Ég met mikils samþykktir félagasam-
taka innan Sjálfstæðisflokksins, áskoranir
í bréfum, skeytum og samtölum um að
gefa kost á mér áfram til formennsku, en
ég veit að vinir mínir og samherjar skilja
og virða ákvörðun mína, en hlýhugur
sjálfstæðismanna er mér ómetanlegt vega-
nesti.
Ég hef ekki í hyggju að hætta afskiptum
af stjórnmálum, meðan ég nýt til þess
trausts. Ég mun áfram starfa að sigri
Sjálfstæðisflokksins og hugsjóna hans af
lífi og sál.
Vald landsfundarfulltrúa —
mikil ábyrgð
Það er verkefni þessa landsfundar að
skipa flokknum nýja forystu. Því valdi sem
landsfundarfulltrúar hafa I því efni fylgir
mikil ábyrgð, þar verður hver og einn fyrst
og fremst að gera upp hug sinn í samræmi
við það, sem hann telur að verði sjálfstæð-
isstefnunni og Sjálfstæðisflokknum heilla-
drýgst í framtíðinni. En umfram allt verða
þó allir að vera á einu máli um það, að
þegar talningu atkvæða í formannskjöri
og eftir atvikum varaformannskjöri lýkur
þá er kosningabaráttunni um þessi emb-
ætti lokið, þá er fengin endanleg niður-
staða, niðurstaða sem allir undantekn-
ingarlaust virða og eiga að virða. Það má
ekki undir neinum kringumstæðum kalla
yfir Sjálfstæðisflokkinn togstreitu milli
landsfunda vegna skipunar í æðstu trún-
aðarstöður hans, slík togstreita leiðir aidr-
ei til annars en ógæfu fyrir Sjálfstæðis-
flokkinn og stuðlar að framgangi stjórn-
meiri kröfur til sjálfra sín. Þeir mega ekki
falla fyrir freistingum skammsýnna sölu-
frétta og fyrirsagna og leggja meiri
áherslu á umbúðir en efni máls.
Sjálfstæðisflokkurinn verður að mæta
þeim kröfum sem breyttir þjóðlífshættir
skapa og nýta sér þá. Dreifing valdsins og
opin umræða á að efla fylgi við sjálfstæð-
isstefnuna og treysta þá festu, sem sjálf-
stæðisstefnan felur í sér, en má ekki leiða
til upplausnar, stefnuleysis og sýndar-
mennsku í hraða nútímaiífshátta.
Væntanlegum formanni er ekki síst fal-
in varðstaða og forysta í þessum efnum, en
umfram allt varðveisla og viðgangur
sjálfstæðisstefnunnar sjálfrar.
Um frelsið semjum við ekki
Góðir landsfundarfulltrúar.
Við höfum kosið að halda þennan lands-
fund undir kjörorðinu: Fyrir framtíðina.
Sú ákvörðun endurspeglar þá bjargföstu
sannfæringu okkar sjálfstæðismanna, að
flokkur okkar og stefna okkar séu flokkur
og stefna framtíðarinnar.
Margur vandinn bíður nú íslendinga
bæði í bráð og lengd.
Afkomuhorfur í sjávarútvegi eru afleit-
ar, ekki síst vegna aflabrests og svartra
skýrslna fiskifræðinga.
Þrátt fyrir samdrátt í landbúnaðar-
framleiðslu, safnast fyrir birgðir, sem ekki
er unnt að selja á viðunandi verði.
Stöðnun hefur orðið vegna skammsýni
fyrri stjórnvalda í stóriðjuframkvæmdum
og nýtingu orkulinda okkar, sem verða þó
að brúa bilið, þegar aðrar auðlindir þrýtur.
Víst er, að stjórnvöld verða að taka til
hendinni, en vandinn verður ekki leystur
ur, svo að slagorð hans: Stríð er friður,
Frelsi er ánauð og Fáfræði er máttur, voru
tekin góð og gild. Lýsing Orwells á lífi
fólksins 1984 líkist engu meir en helvíti á
jörðu.
Fátt bendir sem betur fer til þess að
örlög íslendinga árið 1984 verði svipuð og
örlög fólksins, sem Orwell lýsir í bók sinni.
En er sú þjóðfélagsgerð, sem rithöfund-
urinn lýsir á svo snilldarlegan en ógnvekj-
andi hátt langt frá okkur? Nei, það er hún
því miður ekki. Hundruð milljóna manna
eru nú i dag hlekkjuð í fjötra alræðis, kúg-
unar og kommúnisma. Þar gín Stóri bróðir
yfir öllu af fullkomnu miskunnarleysi, allar
tilraunir til andófs brotnar niður og and-
ófsmönnum komið fyrir á geðveikrahælum
og ótöldum milljónum f Gulag-þræla-
vinnubúðum, en löndunum lokað af með
múr og gaddavír.
Slík mega aldrei verða örlög Islands. En
slíkt getur skeð, ef við erum ekki á verði.
Sú varðstaða er ekki síst falin okkur
sjálfstæðismönnum.
Sjálfstæðismenn eru og þurfa að vera
reiðubúnir til þess að semja um margt við
pólitíska andstæðinga, þangað til sú stund
rennur upp að við fáum meirihluta meðal
þjóðarinnar, en um frelsið semjum við
ekki.
Fyrir stofnendum Sjálfstæðisflokksins
og sjálfstæðismönnum vonandi um alla
framtíð vakir fyrst og fremst tvennt:
Sjálfstæði íslands og frelsi einstaklings-
ins. Þá eru okkur íslendingum líka allir
vegir færir.
Megi gæfa og gengi fylgja störfum þessa
landsfundar, Sjálfstæðisflokki og sjálf-
stæðismönnum, landi og þjóð um alla
framtið.