Morgunblaðið - 04.11.1983, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 4. NÓVEMBER 1983
37
Afmæliskveðja:
Ari Þorgeirsson
Klausturhólum
Ari Þorgeirsson er Austfirðing-
ur að ætt og einnig kona hans, frú
Guðný Bjarnadóttir. — Ari fædd-
ist 3. nóv. 1913 á Norðfirði, þar
sem Ari, móðurfaðir hans, bjó. —
Ari Ásmundur heitir afmælis-
barnið fullu nafni eftir báðum öf-
um sínum.
Bæði eru hjónin af Viðfjarðar-
ætt. Ömmur þeirra voru systur
Björns frá Viðfirði. Þau eru víð-
lesin og vel að sér gjörð og sómi
sinnar stéttar að öllu.
Ari var aðeins tíu ára gamall,
þegar hann fór að stunda sjó með
föður sínum á opnum árabáti. Út-
ræði var frá Nausta-Hvammi í
Norðfirði, eins og nafnið bendir
til. Hann var ungur maður í fimm
vertíðir í Vestmannaeyjum hjá
sama formanni á 17 tonna báti,
síðar á togurum.
Hann segist hafa lifað alla
þróunina sem sjómaður. Fór á
vertíð til Vestmannaeyja. Gerði út
lítinn bát heima á sumrin.
Hann gekk að eiga Guðnýju árið
1938. Þau settust fyrst að á
Sveinsstöðum í Hellisfirði. Síðar
bjuggu þau tvö ár í Seli í Sandvík,
jörð, sem nú er komin í eyði.
Sel hefur beit uppi á bakinu á
Gerpi, þeim fræga, sem lengst nær
til austurs út í sjó.
Það mun vera um þennan út-
vörð líkt og Látrabjarg vestra, að
„öldubrjóturinn kargi" stendur
sem þverhnípt bjarg á móti sjáv-
arföllum og brimöldu. — Sá er þó
munur á, að Látrabjarg er auðvelt
uppgöngu landmegin, sækist hægt
á brattann, þar til komið er á
bjargbrún. En Gerpir, sem er með
hæstu fjöllum á Austfjörðum,
býður strax uppá bratta hjalla
landmegin. Mjög loðnir eru þeir —
og beitargott. Þegar upp er komið
sér vítt yfir haf og byggðarlög,
eins og frá Látrabjargi.
Ari Þorgeirsson er maður „þétt-
ur á velli og þéttur í lund, þraut-
góður á raunastund". Hann er
beinn í baki, liðlegur á velli, léttur
í spori, blá augu, djarfmannleg og
skír, svipsterkur, hressilegur og
uppörvandi.
Eg hygg, að Jón á Laxamýri
hefði talið hann harðsækinn bú-
mann. Ungur var hann sjósóknari.
Hann mun hafa verið aflamaður
og áræðinn. Tel ég víst, að hann
hafi verið harðsækinn á hafi,
óttalaus við
„brimgný og tryllta vinda.
Vanur beint fram í voðann að hrinda,
halda sitt strik og hika ekki við,“
eins og kveðið var um séra Hálf-
dán á Felli. En við galdra mun Ari
aldrei fengist hafa, nema ef kalla
mætti nokkurs konar hvíta-galdur
að vera alltaf bjartsýnismaður.
Það er einskonar safngler í sál-
inni, sem dregur að sér alla geisla.
Hins vegar dregur svartsýni að
sér allar lægðir.
Um skeið bjuggu hjónin í Gerð-
isstekk, eftir að faðir Guðnýjar
drukknaði. Þá fluttu þau þangað,
móður hennar og heimili til
styrktar.
Síðar lá leið þeirra til Reykja-
víkur.
Þau hjón voru nærri miðjum
aldri, þegar Ari tók sig upp frá
Reykjavík og byrjaði aftur búskap
í sveit. Litlu síðar, 1964, festu þau
kaup á Klausturhólum í Gríms-
nesi. Það er falleg jörð. — Þótt
umhverfi þar sé ólíkt Austfjörð-
um, þar sem jarðir liggja að sjó,
þá höfðu hjónin áður stundað
búskap og kunnu því vel til verka.
Þau voru heppin með tímann að
því leyti, að nokkur fyrirgreiðsla
mun þá hafa verið um lán, er
menn hófu búskap.
Enn var þá sú trú í landi, að
bóndi væri bústólpi og bú land-
stólpi. Þótti þá um skeið farsæl-
legra að búlöndin færu ekki í eyði.
Ráðamenn voru þá ekki orðnir
of afskiptasamir að hringla með
bændastéttina.
Vissulega var það happ fyrir
Grímsnesið góða að fá þau ágætu
hjón að Klausturhólum. Þar hafði
lengi prýðisfólk búið.
Heimili þeirra Ara er löngu
frægt orðið fyrir snyrtimennsku
jafnt úti sem inni — og gestrisnin
eftir því.
Ég er hrædd um, að Ari í
Klausturhólum hafi engin próf
tekið í landbúnaðargreinum. —
Hins vegar kann hann að búa. —
Grímsnesið nýtur þess, að ekki
stóðu höft fyrir, þegar hann vildi
hefja landbúnað að nýju.
Nú eru íslendingar smátt og
smátt farnir að drepa allt í dróma
eftir útlendum óheillafyrirmynd-
um. — Frelsið var hollara, ásamt
því að vera l«es bókmenntaþjóð.
Ari Þorleifsson er hiklaus fram-
kvæmdamaður og markviss á
sinni lífsferð.
Hann er fljótur til aðstoðar og
úrræða, ef hann veit annars
manns þörf. — Ekki sú manngerð,
sem segir: Ver sjálfum þér nægur,
— og skeytir ekki um aðra; heldur
er hann samferðamönnum sinum
hjálparhella. Ekki veit þar vinstri
hönd hvað hin hægri gjörir. —
Þessi hjón eru því vinsæl mjög,
höfðingjar i lund.
Eina dóttur, Dóru Mariu, eiga
þau hjón á lífi. — Þau voru á ung-
um aldri slegin þeim sára harmi
að missa þrjú lítil böm, einn son
og tvær dætur.
Dóra María, sem heitir mæðra-
nöfnum foreldra sinna, var elst og
sólargeislinn í sorg þeirra, er þau
misstu hin börnin. — Hún varð
ung ekkja, en hjónin eignuðust
fimm börn, einn son og fjórar
dætur. Öllum var þeim það mikið
happ, frú Dóru og börnunum, að
foreldrar hennar settust að á
Klausturhólum. — Klausturhólar
hafa verið þeirra annað heimili.
Börn unna að jafnaði frjálsu
útilífi sveitarinnar, ekki síst ef
þau njóta ástríkis um leið. Einnig
stunduðu þau sem unglingar nám
að Laugarvatni bæði í Héraðs-
skóla og Menntaskóla Laugar-
vatns. — Elsta stúlkan er stúdent
þaðan. Öll eru þau vel gefið efnis-
fólk.
Frú Guðný og maður hennar
hafa fengið að sanna það, sem
Þorsteinn Gíslason sagði:
Reisa býlin, rækta löndin,
ryðja um urðir braut,
sértu viljug, svo mun höndin
sigra hverja hverja þraut.
í þessum anda hefur bjartsýnis-
maðurinn starfað. Þau lágu nátt-
úrulega ekki á liði sínu. — Ýmsum
þótti í mikið ráðist, þegar maður,
sem kominn var á miðjan aldur,
tók sig upp úr borg til þess að
setja saman bú, og ekki talinn
fjársterkur, miðað við það sem
þarf, er kaupa skal jörð og bú-
stofn. Það er að því leyti erfiðara
að flytja úr borg í sveit, heldur en
úr sveit í borg, að miklu meira
þarf í höndum að hafa, þegar sest
er að í sveit og stofnað bú. Margt
verða menn þá líka að annast
sjálfir, sem séð er fyrir í fjöl-
menni.
Betur una menn oft löngum
vinnutíma hjá sjálfum sér en gott
þykir hjá öðrum. — Ekki er hent-
ugt að reka búskap, eins og verk-
smiðjuvinnu. — Sá maður, sem
ræður við það að vera bóndi, hefur
í mörgu frjálsmannlegt líf og mik-
ið sjálfstæði.
Þeim ágætu hjónum í Klaust-
urhólum heppnaðist það fyrirtæki
vel, sem á sinni tíð þótti djarft og
bjartsýni þurfti til.
Er það gleðilegt, þegar dreng-
lyndra manna áform ná farsæl-
lega fram að ganga.
Hermann Bjarnason, bróðir
Guðnýjar, kom austur með þeim
hjónum, einstakt ljúfmenni og
prúðmenni. Það er alltaf ómetan-
legt að hafa samhentan mann til
aðstoðar við bú, því að margt er
handtakið, sem vinna þarf.
Austfirðingarnir komu strax og
styrktu kirkjulíf kirkju sinnar að
Stóru-Borg.
Sönglistin er eitt af því, sem
þeim hjónum er vel gefið. Ari hef-
ur sérlega mikla, bjarta og fallega
tenórrödd. Þurfti aldrei að óttast
um kirkjusöng, þegar þau öll frá
Klausturhólum voru komin. Ari
hefur það einkenni góðra bú-
manna, að geta leyft sér og sínu
fólki að sækja kirkju á messudegi.
— Aldrei hef ég heyrt hann tala
um, að skaðast hafi hann á því. —
Enda munu þeir menn, sem halda
hvíldardaginn heilagan, hljóta af
því höpp en ekki tjón. Meðal ann-
ars sýnir það, að maðurinn hefur
góða stjórnartauma á tíma sínum
og hrekst ekki fyrir hverjum
vindi.
Ari var fljótlega kosinn í sókn-
arnefnd Stóru-Borgarkirkju. Góð-
ur liðsmaður þar sem annarsstað-
ar. Hann hefur einnig verið safn-
aðarfulltrúi og mætt á héraðs-
fundum.
Það er löngun okkar hjóna að
þakka nú þessum elskulegu vinum
öllum í Klausturhólum fyrir
kirkjulegt samstarf og alla vin-
áttu.
Mér þótti einkennilegt, þegar
hjónin sögðu mér, að þau hefðu
búið alveg hjá Gerpi. Ég minntist
eitthvað á þetta fræga fjall, að
mig hefði alltaf langað að sjá það.
Guðný hló þá skemmtilega og
sagði, að það hefði verið þeirra
næsti nágranni á Seli í Sandvík.
„Þú hefðir átta að vera komin
þangað til okkar." — Mér þótti
þetta merkilegt að hafa eignast
vini, sem eitt sinn bjuggu svo
nærri þessu nafnfræga þjargi.
Oft hef ég hugleitt hvað ungu
hjónin í nágrenni Gerpis hljóta að
hafa verið falleg, eins og blómin,
sem hittast á fáförnum stöðum.
Þá er nú ekki að efa, að
skemmtilegt viðtal og góðar mót-
tökur að öllu — með lífi og sál
æskunnar — hefði verið upplifun
á þeim stað, sem nú saknar glaðra
radda og sálmasöngs um jól. —
Þetta segi ég því enn eru hjónin
glæsileg, skemmtileg og höfðingj-
ar heim að sækja.
En hinu verður ekki á móti
mælt: Að „Himinninn var svo
heiður í gamla daga.“ — Ó hve
fögur er æskunnar stund.
óska afmælisbarninu til ham-
ingju með langan og strangan
vinnudag í farsæld.
Blessun yfir barnahjörð, hús og
heimili.
Kveðja frá húsi mínu,
Rósa B. Blöndals.
Afmælisbarnið tekur á móti gest-
um í Félagsheimilinu Borg kl. 20 í
kvöld, föstudag, 4. nóv.
SVONA ERU DÝRIN

„Svona eru
dýrin“
— ný barna- og unglinga-
bók
SETBERG hefur gefið út barna- og
unglingabókina „Svona eru dýrin“
eftir Joe Kaufman í þýðingu Örnólfs
Thorlacius. Áður hafa koraið út f
þessum bókaflokki „Svona er Uekn-
in“, „Svona er heimurinn" og
„Svona erum við“.
í fréttatilkynningu frá útgef-
anda segir m.a.: „Þessi nýja bók,
„Svona eru dýrin“ fjallar um dýr
og fugla, villt dýr og tamin, lífs-
hætti og hegðun, líkamsgerð og
útbreiðslu. Hvaða dýr er stærst?
Hvaða farfugl flýgur lengst? Hvað
átu stóreðlurnar? Hve langt getur
kengúra stokkið? Hvenær var far-
ið að temja hesta? Hvað er belt-
isdýr? Hvaða dýr hefur andarnef,
sundfit og loðin feld?
Húsavíkur
jógúrt
i cký
í Skeifunni 15.
0,5 1 á aðeins kr. 29.-
5 bragðtegundir: Jarðaber, blandaðir ávextir, sveskjur, trefjaog mandarínur
OPIÐ í DAG FRÁ KL. 9-22
HAGKAUP
Skeifunni15