Morgunblaðið - 04.11.1983, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 4. NÓVEMBER 1983
Rumsfeld
í stað
McFarlaine
Washington, 3. nóvember. AF.
RONALD RKAGAN Bandaríkja-
forseti tilkynnti í dag, að hann
hefði skipað Donald Rumsfeld
sérstakan sendimann sinn í
löndunum fyrir botni Miðjarð-
arhafs. Rumsfeld tekur við af
Robert McFarlane, sem fyrir
skömmu tók við stöðu öryggis-
ráðgjafa forsetans. Sagðist for-
setinn ekki geta hugsað sér
nokkurn mann betri fyrir þessa
stöðu en Rumsfeld, sem áður
hefði gegnt stöðu varnarmála-
ráðherra, átt sæti á Bandaríkja-
þingi og verið yfirmaður starfs-
mannahalds Hvíta hússins.
Þá sagði forsetinn ennfrem-
ur, að hernaðaraðgerðum væri
lokið á Grenada og að banda-
ríska herliðið myndi hefja
brottför þaðan innan fárra
daga og halda til Líbanon. For-
setinn hrósaði bandaríska
herliðinu á Grenada fyrir
frammistöðu þess og sagði, að
það hefði ekki bara bjargað
„okkar eigin þegnum", heldur
einnig íbúum Grenada „frá
kúgun“. „Hver getur gert sér
grein fyrir hvílíkum voða fólk-
inu frá Grenada var forðað
frá,“ sagði forsetinn.
Schapiro
látinn
l»ndon, 3. nóvember, AF.
LEONARD SCHAPIRO, einn helzti
fra'ðimaður Vcsturlanda um sovézk
málefni, lézt i gær 75 ára að aldri.
Blaðið Times í London lýsir honum
sem „snjallasta fræðimanni Bret-
lands um sögu og stjórnmál Sovét-
ríkjanna og einhverjum áhrifamesta
fra'ðimanni sinnar kynsióðar varð-
andi málefni Sovétríkjanna í öllum
hinum heiminum utan Sovétríkj-
anna“.
Schapiro fæddist í Glasgow í
Skotlandi, en fjölskylda hans var
af ættum rússneskra gyðinga.
Hann dvaldist mikinn hluta æsku
sinnar í Riga í Lettlandi, sem þá
var hérað í Rússlandi, eins og það
var fyrir byltinguna og síðan í
Pétursborg, sem nú heitir Len-
ingrad.
Framhaldsmenntun sina hlaut
Schapiro í Ixjndon og hóf þar störf
fyrst sem lögmaður en tók síðan
að starfa við erlendu fréttadeild-
ina hjá BBC. í heimsstyrjöldinni
síðari vann hann í brezka her-
málaráðuneytinu og síðan hjá
brezku Ieyniþjónustunni í Þýzka-
landi 1945-1946.
Eftir stríð starfaði Schapiro
lengst af sem prófessor í stjórn-
málafræði við London School of
Economics með Sovétríkin sem
sitt sérsvið. Hann skrifaði margar
bækur um Sovétríkin og má þar
nefna „The Communist Party of
the Soviet Union“. Þá skrifaði
hann einnig bækur um rússneskar
bókmenntir, þar á meðal bók um
rússneska skáldið Ivan Turgenev,
sem ber heitið „Turgenev: His Live
and Times“.
Bandaríkjaher býst
á brott frá Grenada
W jLshington, l»ndon, Sameinudu þjóóunum, 3. nóvember. AP.
RONALD REAGAN, Bandaríkjaforseti, sagði í dag, aö allt væri nú með
kyrrum kjörum á Grenada og að brottflutningur herliðsins hæfist eftir
nokkra daga. Utanríkisráðherra Breta segir, að stjórnin sé hlynnt því að
samveldislöndin taki að sér gæslu á eyjunni þegar Bandaríkjamenn eru
farnir þaðan. Allsherjarþing SÞ samþykkti í gær ályktun um að erlendur her
yrði á brott frá Grenada.
Ronald Reagan, Bandaríkjafor-
seti, sagði í ræðu, sem hann flutti
í dag, að markmiðunum með íhlut-
uninni á Grenada hefði verið náð
og að eftir fáa daga yrði farið að
flytja fyrstu hermennina frá eyj-
unni. Kvaðst Reagan tilbúinn til
að grípa til sams konar aðgerða
annars staðar ef „aðstæður væru
þær sömu“ og var þá spurður
hvort þær væru nú fyrir hendi í
Nicaragua. Sagði hann svo ekki
vera. Kallaði hann íhlutunina á
Grenada „björgunaraðgerð", sem
best sýndi sig í því, að Grenada-
búar sjálfir væru himinlifandi og
frelsinu fegnir.
Sir Geoffrey Howe, utanríkis-
ráðherra Breta, sagði í dag stjórn
sína hlynnta því, að gæslulið frá
samveldislöndunum yrði sent til
Grenada í kjölfar brottflutnings
Bandaríkjamanna. Tók Howe
fram, að Scoon, landstjóri, væri
ekki fulltrúi bresku stjórnarinnar
á Grenada en hins vegar væri
stjórnin fús til að aðstoða hann
við að koma á fót bráðabirgða-
stjórn í landinu. Kanadamenn og
Ástralíumenn hafa þegar fallist á
að taka þátt í gæslustörfum
Allsherjarþing SÞ samþykkti í
gær ályktun þar sem hvatt er til
þess, að allur erlendur her verði á
brott frá Grenada. 108 þjóðir voru
henni samþykkar, níu á móti og 27
sátu hjá. Nicaragua og Zimbabwe
stóðu að baki ályktuninni en Jeane
Kirkpatrick, sendiherra Banda-
ríkjanna hjá SÞ, varði aðgerðir
Bandaríkjastjórnar. Sagði hún, að
„þúsundir skjala" hefðu komið í
ljós eftir landgönguna og meðal
þeirra skjöl, sem sýndu samninga
um „vopnasendingar fyrir milljón-
ir og aftur milljónir dollara.
20.000 einkennisbúninga, 4.500
hálfsjálfvirkar vélbyssur, 58
brynvarða bíla og 7.000 jarð-
sprengjur".
Walesa vill
að eigin-
konan sæki
verðlaunin
Varsjá, 3. nóvember. AP.
LECH WALESA tilkynnti í dag,
að hann hefði farið þess á leit við
eiginkonu sína, Danutu, að hún
sækti friðarverðlaun Nóbels,
sem afhent verða við hátíðlega
athöfn þann 10. desembær
næstkomandi.
Walesa tilkynnti þessa
ákvörðun sína eftir að hafa
ráðfært sig við vin sinn og
ráðgjafa, séra Henryk Jank-
owski, og norska sendiráðs-
starfsmenn, sem heimsóttu
hann til Gdansk. Jafnframt
sagðist Walesa óska þess, að
sonur þeirra hjóna, Bogdan,
verði með í förinni.
Að sögn talsmanns Sam-
stöðu, Tadeusz Mazowiecki,
kom þessi ákvörðun Walesa
honum nokkuð á óvart. Sjálfur
sótti Mazowiecki um vega-
bréfsáritun til írlands fyrir
nokkru, en hefur enn ekki feng-
ið svar við beiðni sinni. Talið
er, að Danuta muni sækja um
vegabréfsáritun á næstu dög-
um.
Suður-Afríka:
Nýja stjórnarskrá-
in hlaut mikið fyigi
Fretoríu, 3. nóvember. AP.
MIKILL meirihluti hvítra manna í Suður-Afrfku greiddi atkvæði með
nýrri stjórnarskrá, sem heimila mun fólki af Asíuuppruna og kynblend-
ingum að taka þátt í kosningum til þjóðþingsins þar í landi. Er talið
hafði verið í 13 kjördæmum af 15 skiptust atkvæði þannig, að 1.127.958
höfðu greitt atkvæði með stjórnarskrárbreytingunni, en 526.411 voru á
móti.
Kosningabaráttan var ein-
hver sú harðasta sem um getur
síðan Þjóðernisflokkurinn
komst til valda í Suður-Afríku
1948. Er haft eftir stjórnmála-
sérfræðingum, að sá meirihluti,
sem fylgjandi er breytingunni,
hafi reynzt miklu meiri en búizt
hafði verið við. Eru úrslitin tal-
inn mikiil sigur fyrir P. W.
Botha forsætisráðherra og veita
þau honum umboð til þess að
halda fast við áformaðar breyt-
ingar á stjórnarskrá landsins.
Samkvæmt stjórnarskrár-
frumvarpinu er gert ráð fyrir
sérstökum þingdeildum fyrir
fólk af Asíuuppruna og kyn-
blendinga, enda þótt hvítir
menn muni eftir sem áður skipa
mikinn meirihluta þingsæta á
þinginu í heild.
Stjórnarskrárfrumvarpið
virðist njóta stuðnings jafnt á
meðal þeirra sem tala afrík-
önsku (hollenzku) og hinna sem
tala ensku, en dyggustu stuðn-
ingsmenn Þjóðernisflokksins
eru einkum taldir koma úr röð-
um hinna fyrrnefndu.