Morgunblaðið - 22.11.1983, Blaðsíða 28

36
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 22. NÓVEMBER 1983
Banki
Wr
Bústaöa:
Qiensáscg
Rjssvqgs-
hvon
Réttarholtsútibú Iðnaðarbankansá mótum
Sogavegar og Réttarholtsvegar.
Aukin þjónusta við íbúa nærliggjandi hverfa
pg þá sem leið eiga hjá.
í Réttarholtsútibúinu fara fram öll almenn
bankaviðskipti.
Við leggjum sérstaka áherslu á persónulega
þjónustu og ráðgjöf; - t.d. um þau
mismunandi inn- og útlánsform sem henta
hverju sinni.
Verið velkomin á nýja staðinn
og reynið þjónustuna.
Mnaðariiankinn
Réttarhottsútibú,
Réttarhoftsvegi 3, sími 85799
Bladburóaifólk
óskast!
Austurbær Ingólfsstræti og Neöstaleiti
Beraslaðastræti Þingholtsslræti_______________
fHiOírutmlMaíjiiiifo
AF ERLENDUM VETTVANGI
eftir MAGNÚS SIGURÐSSON
Ítalíæ
Fyrstu 100 dagar
Craxis eru liðnir
— en vandamálin eru óleyst
FYRSTU 100 dagar Bettino Craxis sem forsætisráðherra Ítalíu eru
liðnir. Miðað við sumar aðrar stjórnir landsins kann það að vekja
athygli eitt út af fyrir sig, að stjórnin skuli hafa lifað þessa 100 daga
af. Þau vandamál, sem þessari stjórn var ætlað að leysa, eru hins
vegar enn við lýði og ekkert líklegra en að þau eigi eftir að lifa lengur
en stjórnin. Hin miklu efnahagsvandamál landsins eru enn fyrir
bendi og lausn þeirra virðist litlu eða engu nær en áður.
Mörgum fannst sem þátta-
skil hefðu orðið í ítölsk-
um stjórnmálum, er Craxi
komst til valda. Persónuleiki
hans bar með sér fyrirheit um
nýjan stjórnarstíl og nær allt í
fasi þessa renglulega 49 ára
gamla stjórnmálamanns boð-
aði eitthvað nýtt. Hann er enn
tiltölulega ungur — að minnsta
kosti miðað við venjulegan ald-
ur ítalskra forsætisráðherra —
og sósíalismi hans, reynslu-
leysi hans í stjórnarstörfum,
jafnvel flegnar bindislausar
skyrtur hans, öllu þessi mátti
jafna við eins konar byltingu.
Hann stofnaði strax innra
ráðuneyti með 9 ráðherrum í
því skyni að flýta fyrir ákvarð-
anatöku, sem svo gjarnan hef-
ur verið allt of seinfara og
þunglamaleg hjá ítölskum rík-
isstjórnum sökum þess, hve
margir stjórnmálaflokkar hafa
venjulegast staðið að þeim. Og
frískleg og atkvæðamikil fram-
koma hans, sem einu sinni
ávann honum uppnefnið „II Te-
desco" eða Þjóðverjinn, virtist
eiga eftir að setja sitt mark á
stjórnarstefnuna.
Craxi hefur vissulega sýnt
mikinn áhuga á breytingum, en
hann hefur mátt komast að
raun um, að þar er honum
þröngur stakkur skorinn og
svigrúmið naumt. Sem jafnað-
armaður og forsætisráðherra
fyrir fimm flokka ríkisstjórn,
þar sem kristilegir demókratar
ráða mestu, þá hefur hann orð-
ið að leita málamiðlunar við
lausn fjölmargra mála. Afleið-
ingin hefur orðið lítill árangur
enn sem komið er. Þá gætir
þegar nokkurrar óþolinmæði í
vinstra armi jafnaðarmanna-
flokksins, því að það fyrir-
finnst ekki minnsti snefill af
sósíalisma í stjórnarstefnunni.
Stórfelld efnahags-
vandamál
Þegar stjórnin tók við völd-
um í ágúst lýsti hún því strax
sem megintakmarki sínu að
leysa efnahagsvandann. Frá
upphafi var einkum lögð
áherzla á tvennt í þessum til-
gangi, annars vegar að lækka
verðbólguna úr 15,6% niður í
13% fyrir áramót og síðan enn
niður í 10% á næsta ári. Hitt
markmiðið var að draga úr sí-
vaxandi halla ríkissjóðs, sem á
þessu ári verður ekki undir
Bettino Craxi, forsætis-
ráðherra Ítalíu.
17% af heildarþjóðarfram-
leiðslu ársins.
Aðferðirnar, sem nota skyldi
við að ná þessum árangri, voru
kunngerðar í fjárlagafrum-
varpi stjórnarinnar í septem-
ber sl. og fólust fyrst og fremst
í lækkandi opinberum útgjöld-
um, einkum minni framlögum
til heilbrigðismála, trygg-
ingamála og eftirlauna en jafn-
framt í ákveðnari stefnu í
launamálum, sem miðaði að
því að halda niðri launahækk-
unum. Jafnframt lýsti stjórnin
yfir því markmiði sínu að
halda halla ríkissjóðs undir
15% af þjóðarframleiðslunni á
næsta ári.
Margir fjármálamenn og
embættismenn halda því hins
vegar fram, að enn hafi stjórn-
in ekki náð miklum árangri í
viðleitni sinni og að betur
megi, ef duga skal. Með sama
áframhaldi sé sú hætta enn
fyrir hendi, að Italía dragist
aftur úr og verði nánast skilin
eftir í þeirri efnahagssókn og
efnahagsbata, sem vonast er
eftir víða í Vestur-Evrópu á
næsta ári. Mörgum finnst sem
lagafrumvörp stjómarinnar
varðandi einstakar efnahags-
aðgerðir hennar hafi verið allt
of lengi í meðferð þingsins og
að forsætisráðherrann verði
sjálfur að beita sér miklu
meira að tjaldabaki í þingsöl-
um til að flýta fyrir nauðsyn-
legum þingmeirihluta til þess
að koma efnahagsaðgerðum
sínum fram.
Sjálfur hefur Craxi gætt
þess að hreykja sér ekki um of
af neinum ímynduðum árangri
stjómar sinnar. Hann, sem áð-
ur þótti gjarnan úr hófi marg-
orður, þykir nú stilla máli sínu
meira í hóf í þingræðum og á
fréttamannafundum. Það er
helzt á vettvangi utanríkis-
mála, sem ákafinn hefur
hlaupið með hann í gönur.
Craxi hefur sjálfur haft þar
mikil afskipti og ferðast í þeim
tilgangi til London, París,
Bonn, Washington og Haag.
Hann hófst handa um „friðar-
frumkvæði" í Líbanon, eins og
það var orðað, sem engan
árangur hefur borið og á með-
an hann var í Bandaríkjunum,
gerði hann tilraun til mála-
miðlunar í eldflaugamálinu,
sem hefur enn ekki leitt til
neins, en kann að hafa það í för
með sér, að hann fari innan
tíðar til Búdapest.
Heldur fast við
eldflaugaáætlunina
Craxi hefur haldið fast við
þá ákvörðun að koma fyrir 112
stýriflaugum á Ítalíu. Samtím-
is hefur hann gefið það í skyn,
að hann sé reiðubúinn til þess
að eiga frumkvæði að mála-
miðlun gagnvart stjórnvöldum
í Moskvu í þessu máli. Þannig
var Ítalía eina NATO-ríkið að
þessu sinni, sem sendi sendi-
herra sinn til hátíðahaldanna
vegna bolsévíkabyltingarinnar
1917. Sjálfur mætti Craxi til
móttökuathafnar í sovézka
sendiráðinu á Ítalíu af sama
tilefni.
Sumum samstarfsaðilum
Craxis innan stjórnarinnar
hafa mislíkað mjög þessir til-
burðir hans gagnvart sovézk-
um stjórnvöldum. Þá hafa
sumir andstæðingar forsætis-
ráðherrans óspart gefið í skyn,
að með þessu sé hann fyrst og
fremst að draga athygli al-
mennings frá því, að ekki gangi
sem skyldi að leysa vandamál-
in heima fyrir.
Reagan Bandaríkjaforseti
dró hins vegar ekki úr lofsam-
legum ummælum sínum um ít-
alska forsætisráðherrann, er
sá síðarnefndi heimsótti
Bandaríkin í síðasta mánuði,
en þá kallaði forsetinn Craxi
„einn fremsta stjórnmálamann
heims“. Eftir aðeins 100 daga
við völd er þó hætt við að flest-
um ítölum finnist rétt að bíöa
aðeins, áður en svo hástemmt
lof er notað.
(Heimildir: The Wall
Street Journal o.fl.)