Morgunblaðið - 22.11.1983, Side 31

Morgunblaðið - 22.11.1983, Side 31
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 22. NÓVEMBER 1983 39 Eiga tölvuspil rétt á sér? eftir Gunnar Örn Jónsson Undanfarin ár hafa tölvuspila- kassar átt vaxandi vinsældum að fagna. Allar sjoppur sem vilja laða að sér viðskiptavini, stilla upp spilakössum. Einnig spretta upp sérstakir tölvuspilasalir og draga að sér unglingana. Spilasal- irnir bjóða uppá æsispennandi leiki þar sem furðuskepnur eru á fleygiferð um skerminn í hinum furðulegustu leikjum. Tölvukassarnir hafa sérstakt aðdráttarafl fyrir börn og ungl- inga, sem standa í röðum til að komast að. Unglingarnir hafa við- urkennt að hafa notað fleiri- hundruð krónur í kassana. Spila- sjúkir unglingar eiga fullt í fangi með að útvega peninga til að svala spilafíkn sinni, og þá vex sú hætta að farið sé út á vafasamar brautir til að afla þeirra. Hér á landi hafa ekki farið fram kannanir á þeim áhrifum sem spilakassar hafa á unglinga. Bandarísku sálfræðingarnir Bratt og Spencer hafa rannsakað þessa hluti og fram hafa komið athyglis- verðar upplýsingar. Það virðist vera augljóst að tölvuspil sem hefur þann tilgang að eyða eða drepa mismunandi „óvini" veki árásarhneigð. Sér- staklega er þetta áberandi í leikj- um þar sem þátttakandinn er sjálfur árásaraðilinn og markið er hús, olíutankar o.fl. o.fl. Sálfræð- ingarnir benda á að börn og ungl- ingar sem velja þessa tegund af leikjum verði árásargjarnari og upplausnarástand hjá þeim sé meira en hjá öðrum börnum. í þessum spilum endar leikurinn oftast með því að „þátttakandinn' sjálfur „deyr“ og sjónarmið ungl- inganna verða vonleysi og lifs- flótti. Önnur tegund tölvuspila- kassa hefur ólík áhrif á börn og unglinga. Það sýnir sig að spil eins og „akstursspil", „Pac man“ eða spil þar sem unglingar þurfa að komast framhjá hindrunum, kennir unglingunum það að taka skjótar ákvarðanir þegar mikið liggur við. Ennfremur að þjálfa hugann við ákvarðanatöku í upp- lýsingastreymi viðkomandi leikja. Þessir þættir eru sjálfsagt verð- mætir og nytsamir á öld hraðans og auglýsinga, og eins og Bratt og Spencer staðhæfa, að börn og unglingar sem leika sér með þessa tegund tölvuspila séu duglegri að bjarga sér í umferðinni en önnur börn. Þriðja tegund tölvuspilanna er sú sem gengur út á að stjórna mis- munandi formuðum verum sem reyna að komast hjá því að vera fangaðar. Þessi spil eru óhlutlæg í útfærslu og gefa leikendum auk- inn skilning á ýmsum flatarmáls- formum og samspili milli þeirra innbyrðis. „Það sýnir sig að spil eins og „akstursspil“, „Pac man“ eða spil þar sem unglingar þurfa að komast framhjá hindr- unum, kennir ungling- unum það að taka skjót- ar ákvarðanir þegar mikið liggur við. Enn- fremur að þjálfa hugann við ákvarðanatöku í upplýsingastreymi við- komandi leikja.“ Sálfræðingarnir staðhæfa að börn og unglingar sem leika sér með þessi tölvuspil eigi auðveld- ara með að leysa flatarmálsverk- efni en þeir sem ekki leika sér með þessi spil. Þessar niðurstöður gefa til kynna að það er mismunur á leikj- um sem spilakassamir bjóða uppá. Sum tölvuspil geta verið skaðleg, en önnur örva þroska barna og leikni, sem getur verið þeim nytsamlegt á öld hraðans og örtölvutækninnar. Andstæðingar tölvuspilanna benda á að börn og unglingar ein- angrist og finni sig ekki öðruvísi en í návist tölvuspilanna. Einnig benda þeir á ókostina sem eru samfara tölvuspilasölum eins og þeir eru starfræktir í dag, hætt- unni sem stafar af því „andrúms- lofti“ sem þrífst umhverfis spila- kassana o.fl. o.fl. Er úr vegi að sett verði á fót einskonar „tölvuspilaeftirlit" svip- að og kvikmyndaeftirlitið, sem hefur eftirlit með þeim leikjum sem boðið er uppá og geti annars- vegar bent á skaðsemi tölvuleikja og jafnframt bent á jákvæða og þroskandi tölvuleiki. Heimilistölva mun eiga vaxandi vinsældum að fagna og sumir tala um að 20% íslenskra heimila eigi slík tæki nú þegar. Heimilistölva sameinar notagildi og afþrey- ingarþátt tölvanna, eru heimilin, félagasamtök og veitingastaðir til- búnir til að nýta sér kosti tölvunn- ar í framtíðinni eða verður hún eingöngu afþreyingarmiðill, eins og myndsegulbandið er í flestum tilfellum í dag? Cunnar Örn Jónsson hefur umsjón með tómstundastarfi í skólum og starfar hjá /Eskulýðsriði Reykja- vikur. AA í samfélaginu BLAÐINU hefur borist eftirfarandi frá Landsþjónustunefnd AA-samtak- anna á fslandi: Síðastliðna mánuði hefur um- ræðan um áfengismál í þjóðfélagi okkar verið óvenju mikil, bæði manna á meðal og í fjölmiðlum. Ekki hefur hjá því farið að AA- samtökin bæri þar nokkuð á góma. Þó að afstaða okkar út á við eigi að byggjast á aðlöðun en ekki áróðri, þætti okkur þó miður farið ef starfsemi okkar félli alveg í þagnargildi. Við teljum alla um- ræðu um áfengisvandamálið til bóta svo fremi að hún byggist á staðreyndum, en ekki vanþekk- ingu. Þar sem nafnleynd skyldi í heiðri höfð og bregður nokkurri hulu yfir samtök okkar auk þess sem við leitumst við að vinna einkum að eigin málefnum, er ekki óeðlilegt að almenningur hafi óljósar hugmyndir um eðli og til- gang samtaka okkar. Við leggjum því áherslu á að eftirfarandi komi ennþá einu sinni fram: Ferill AA-samtakanna hófst í Bandaríkjunum árið 1935 og hafa þau síðan breitt úr sér jafnt og þétt um heim allan. Hingað til lands bárust þau 1954 og hafa starfað hér stanslaust síðan og í síauknum mæli. Til þess að gerast AA-félagi þarf aðeins eitt: Löngun til að hætta að drekka. Samtökin eiga að vera eignalaus og ekki skipulögð, engin skrá er haldin yfir meðlimi né fundar- sókn, né er félagsgjalda krafist. Samtökin skiptast í deildir sem flestar halda fundi vikulega. Fundir eru ýmist lokaðir, þ.e. ein- göngu fyrir alkóhólista, eða opnir, þ.e. fyrir alla þá sem áhuga hafa. Hér á landi starfa nú um 150 deildir. Þær eru allar fullkomlega sjálfstæðar og standa á eigin fót- um fjárhagslega. Samtökin þiggja því enga opinbera styrki og þeir AA-menn, sem veita upplýsingar og fræðslu um samtökin og sína eigin baráttu við Bakkus, eru ólaunaðir áhugamenn. Margir at- vinnumenn á sviði alkóhólisma eru einnig AA-félagar, en atvinna þeirra er óviðkomandi þátttöku þeirra í AA. AA-samtökin taka enga afstöðu til annarra málefna en sinna eigin og eiga sér þá ósk helsta að vera haldið utan við deilur og þras. AA-samtökin eða deildir þeirra reyna einungis að flytja öðrum alkóhólistum boðskap sinn án þess að styðjast eða fjármagna nein skyld eða óskyld samtök hverju nafni sem þau nefnast, til þess að önnur sjónarmið fjarlægi okkur ekki hinum upprunalega tilgangi: Að vera ódrukkin og styðja aðra alkóhólista til hins saraa. Þegar ofdrykkjumaður óskar eftir hjálp, viljum við að AA sé þar til taks og ætti sérhver okkar að bera þá ábyrgð. Varla verður um það deilt að ofdrykkja er geysilegt vandamál hér á landi. Við gerum okkur þess ljósa grein að AA-samtökin búa ekki yfir neinni fullnaðar lausn á þeim vanda. Við viljum þó benda á að mikill fjöldi manna hefur náð aftur jafnvægi í lífi sínu með að- ferðum samtakanna. Upplýsinga'r, bækur, bæklingar og fundaskrá er að fá hjá Þjón- ustuskrifstofu samtakanna að Tjarnargötu 5b, kl. 1—5 virka daga (sími 12010). Símaþjónusta við þá sem eiga við áfengisvanda- mál að stríða er daglega kl. 17—20 í síma 16373. Utan þess tíma svar- ar símsvari. RArTÆKJADEILD HF LAUGAVEGI 170 -172 SIMAR 11687 - 21240 GENERAL^p ELECTRIC UFSrÍTOREION Því ekki að kaupa sér kæli- og frystiskáp í eitt skipti fyrir öll Eigum fyrirliggjandi ameríska kæli- og frystiskápa frá GENERAL ELECTRIC í ýmsum stæröum og geröum. Líttu viö hjá okkur og skoðaðu ,,topp klassa" skápa áöur en þú ákveöur eitthvað annað.

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.