Morgunblaðið - 28.01.1984, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 28. JANÚAR 1984
13
Af þessum sökum er það alls
ekki út í hött, eða hótfyndni, að
tala um hina nýju kennsluskipan
sem „uppreisn gegn íslandssögu",
eins og gert er í fyrirsögn þessarar
greinar. Skýrist þá væntanlega
líka hvað leiðarahöfundur Mbl.
var að fara 15. nóv. sl. er hann
skrifaði: „Nú liggur sem sé fyrir
að deild innan menntamálaráðu-
neytisins við Hverfisgötu hefur
ákveðið að í grunnskólum á ís-
landi skuli hætt að kenna sögu
þjóðarinnar. Hvenær kemur röðin
að tungunni?"
Hitt er svo annar handleggur,
að atburðasögu íslendinga má
rekja með ólíkum hætti á bókum
og kenna á mismunandi veg í skól-
um. Ég er í hópi þeirra sem telja
að brýnt sé orðið að samin verði
ný kennslurit í Islandssögu fyrir
grunnskóla. Þær bækur sem
lengst hafa verið notaðar eru í
sumu tilliti orðnar úreltar. Höf-
undar þeirra eru full hlutdrægir í
lýsingu sinni á ýmsum atburðum
og einstaklingum, stundum of
dómharðir, og sumar áherslur
þeirra fara á skjön við yfirvegaðri
skoðanir sagnfræðinga.
Heimir Þorleifsson mennta-
skólakennari hefur gert það að til-
lögu sinni að rithöfundi verði falið
að semja kennslubók í sögu fyrir
börn, og virðist mér það snjöll
hugmynd. Ný sögubók þarf að
vera skemmtileg og á einföldu og
iitríku máli. Mikilvæg hugtök ætti
að skýra jafnóðum og láta nem-
endur átta sig á því hvernig við
vitum það sem frá er sagt, og
ennfremur ætti að gera þeim grein
fyrir því að um ýmis söguleg efni
setja menn fram ágiskanir, og að
um þau getur stundum verið
ágreiningur.
Engin ástæða er til þess að frá-
sögn höfunda barnasögubóka sé
fullkomlega hlutlaus, enda er það
hin mesta firra að unnt sé (eða
æskilegt) að vera hlutlaus þegar
þjóðarsagan er rakin. Auðvitað á
að segja söguna frá sjónarhóli ís-
lendinga. Hverra annarra?
Kannski Dana? Aftur á móti verð-
ur að gera kröfu til fullrar sann-
girni í efnistökum.
Um ábyrgð kennara
Ég gat þess áðan að ekki væru
fyrir hendi upplýsingar um það
hvernig sögukennslu í grunnskól-
um er í reynd háttað um þessar
mundir, þ.e. að hve miklu leyti
hefðbundið námsefni og atburða-
saga hefur vikið fyrir nýju náms-
efni og samfélagssögu. I vandaðri
könnun sem fyrirtækið Kaupþing
hf. hefur gert, og frá hefur verið
skýrt hér í blaðinu, kom í ljós að
aðeins 13,1% íslendinga á aldrin-
um 16—20 ára vita hver var fyrsti
forseti íslenska lýðveldisins. Þetta
eru óskemmtileg tíðindi, og stað-
festa að áhyggjur manna um bága
íslandssögufræðslu í grunnskólum
eru ekki ástæðulausar. Niðurstöð-
ur könnunarinnar gefa líka vís-
bendingu um að ekki sé aðeins við
námsskrá og nýtt námsefni að
sakast, þótt þar liggi ærin sök,
heldur líka viðhorf og sinnuieysi
metnaðarlítilla og oft illa mennt-
aðra kennara. Allt of margir
þeirra rísa ekki undir ábyrgð
kennarastarfsins.
Ég heyrði t.d. frá því greint á
dögunum að í skóla einum þar sem
notað var kennslurit skólarann-
sóknadeildar um landnám íslands
í 4. bekk hafi kennari einn ekki séð
ástæðu til að fjalla um neitt annað
í sögu landnámsaldar en getgátur
um dvöl Papa hér á landi, en sú
frásögn tekur eina blaðsíðu í rit-
inu. Væntanlega hefur fræðslan
um „samfélag bavíana", sem einn-
ig fer fram í samfélagsfræði á 4.
námsári, verið svona tímafrek.
Skylt er að geta þess að til eru
þeir kennarar sem þrjóskast við
að fylgja námsskrá í samfélags-
fræði og nota ekki það námsefni
sem skólarannsóknadeild hefur
verið að ota að þeim. Þeir hafa í
staðinn notað hinar ófullkomnu
kennslubækur Jónasar Jónssonar
og Þórleifs Bjarnasonar og reynt
að berja í brestina af bestu getu.
Það þarf ekki að koma á óvart að
slíkir kennarar eru hæddir og lít-
ilsvirtir af hinni nýju stétt
kennslufræðinga og „róttækra
skólamanna", sem skilur ekki eða
vill ekki skiljr. að á endanum snýst
ágreiningurinn um íslandssögu-
kennslu í grunnskólum um fram-
tíð sjálfstæðrar þjóðmenningar á
íslandi.
Guðmundur Magnússon er blaða-
maður i Morgunblaðinu. Hann
hefur lokið B.A.-prófi í sagnfræði
og heimspeki fri Hiskóla íslands,
og M.Sc. -prófi í rökfræði og rís-
indalegri aðferðafræði frí London
School of Economics.
Lárus L BLöndal, framkvæmda-
stjóri Nýhúsa hf.
uppsláttarmót: það getur verið erf-
itt að fylla upp í mótið án þess að
þynna steypuna, en ef steypan er
þynnt of mikið eykst hættan á
sprungumyndunum. Sé steypan
hins vegar ekki þynnt má búast við
loftgötum. Þetta vandamál er úr
sögunni þegar steypt er í mót í
verksmiðju. Eins má nefna, að í
steinsteyptum einingum er hreyf-
anleiki ytra byrðis meiri, sem einn-
ig dregur úr sprungumyndunum.
Samkcppnin
Það má búast við að úrslit sam-
keppninnar verði kynnt um miðjan
mars og því er raunhæft að reikna
með að framleiðslan komist á gott
skrið þegar á þessu ári. Það er
stefna Nýhúsa að ráða einhvern
verðlaunahafa til áframhaldandi
þróunar á tillögu sinni, meðal ann-
ars í því skyni að fjölga húsagerð-
um sem í boði yrðu og staðla fleiri
hluta húsanna.
Framleiðslumöguleikar
Það er ákaflega mikilvægt að
ekki verði látið staðar numið við
þessa hugmyndasamkeppni; bar-
áttan við byggingarkostnaðinn
verður að halda áfram, og farvegur
baráttunnar er aukin stöðlun og
einingaframleiðsla. Slíkt má þó
ekki bitna á útliti húsanna, menn
verða að nálgast þessi mál með því
hugarfari að fegurð og fjölbreytni
sé sem mest.
Það er margt sem kemur til
greina. Það er hægt að forsteypa
sökkla, staðla gler- og ofnastærðir
og jafnvel innréttingar. Hér koma
því greinilega hagsmunir fleiri að-
ila en Nýhúsa inn í dæmið. Það er
ætlun okkar að bjóða út fyrir öll
Nýhúsa-fyrirtækin sameiginlega
flesta þá hluti sem þarf í fullsmíð-
að hús. Þau fyrirtæki sem taka að
sér að framleiða fyrir okkur geta
því á sama hátt og Nýhús nýtt sér
hagkvæmni fjöldaframleiðslu og
jöfnunar framleiðsluálags. Það er
því Ijóst að hagkvæmni eininga-
framleiðslu og stöðlunar mun ná
langt út fyrir þau verkefni sem
fyrirtæki Nýhúsa hf. sinna," sagði
Lárus L. Blöndal.
Þau fyrirtæki sem að Nýhús hf.
standa eru: Húseiningaverksmiðja
Páls Friðrikssonar í Kópavogi,
Loftorka sf. í Borgarnesi, Strengja-
steypan hf. á Akureyri, Húsiðn hf.
á Húsavík og Brúnás hf. á Egils-
stöðum.
Trúnaðarmaður samkeppninnar
er Þórhallur Þórhallsson hjá Arki-
tektafélagi fslands.
Áhugafólk um sögukennslu stofnar til samtaka
Stofnfundurinn í Árnagarði í dag
„HUGMYNDIN um stofnun þess-
ara samtaka vaknaði á ráðstefnu um
sögukennslu á öllum skólastigum í
október í fyrra, og umræðurnar um
íslandssögukennslu í grunnskólum
sem síðar urðu, sýna að þörf er á
vettvangi til að skiptast á skoðunum
og upplýsingum um þessi mál,“
sagði Páll V. Sigurðsson kennari.
Hann er einn af forystumönnum
áhugahóps, sem boðað hefur til
stofnfundar Samtaka kennara og
annars áhugafólks um sögukennslu í
Árnagarði á laugardaginn.
Hlutverk samtakanna er að
vera vettvangur fyrir umræðu
kennara og annars áhugafólks um
sögukennslu, vinna að því að auka
samskipti og samstarf áhugafólks,
þ.á m. kennara á öllum skólastig-
um og stuðla að framgangi mála,
sem talin eru horfa til heilla á
sviði sögukennslu.
Páll V. Sigurðsson sagði, að auk
þess að standa fyrir umræðufund-
um og ráðstefnum væri hugmynd-
in sú að samtökin gætu örvað og
styrkt rannsóknir er lúta að sögu-
kennslu, verið stjórnvöldum til
ráðuneytis um stefnumörkun í
sögukennslu og gerð námsefnis,
unnið að endurmenntun sögu-
kennara og eflt samstarf íslenskra
og erlendra sögukennara.
„Samtökunum er að auki ætlað
að gæta í hvívetna hagsmuna
þeirra sem kenna sögu (samfé-
lagsfræði)," sagði Páll.
„Ég vil hvetja sem flesta til að
mæta á stofnfundinn," sagði Páll.
„Hann er öllum opinn og allt
áhugafólk getur gerst félagar í
samtökunum. Umræðan um ís-
landssögukennslu í grunnskólum á
undanförnum vikum sýnir að það
er ríkur og almennur áhugi á sögu
lands og þjóðar, og ég get t.d.
hugsað mér að eitt af fyrstu verk-
efnum þessara nýju samtaka verði
að efna til ráðstefnu um sögu-
kennslu í grunnskólum."
Stofnfundurinn verður haldinn
laugardaginn 28. jan. í stofu 201 í
Árnagarði v/Suðurgötu og hefst
hann kl. 14.
SUMIR VERSLA DÝRT -
AÐRIR VERSLA
HJÁ OKKUR
Súrt
Gæði.nr.l
orramatur
Blandaður
súrmaturínfötu
(Lundabaggi - Sviðasulta - ' ,,V'5U
Hrútspungar- Bringur-Lifrapylsa og blóðmör
AÐEINS
2ja lítra fata
Nettó innihald ca. 1,3 kg.
hvalsrengi Blandaður súrmatur
2* Mata rzzflTZz í bakka
.. . . , Lifrapylsa—Bloðmor)
Netto innihald ca. 1,1 kg. --
145-po /W 19S-Í?
Fatan
Þorrabakki
c.a. 550g
95“
a í
DAG
ZíLsý$ (þo^amai>«‘«
að smakka
pr hg.
Hreinsuð svið
Nýreykt hangilæri 162 .80 Pr ks- Ný sviðasulta
Soðið Hangikjötísl,eiðum385.00Prk8 ligkgll
prÁg.
Nautahakk l.fl. 165-OQ
Kindahakk 95 .00 Prks-
Egg AÐEINS 89-00 i,r- kg
Marineruð sílt
Síldarrúllur
Kryddsíld
Harðfiskur
Kjúklingar
12s-°° "jie- Í25S.
TILBORÐSVERÐ A YSU OG STEINBITI
OPIÐ TIL KL 4 e.h.
AUSTURSTRÆT117 STARMÝRI 2