Morgunblaðið - 28.01.1984, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 28. JANÚAR 1984
37
Anna Jórunn
Loftsdóttir - Kveðja
Fædd 21. júlí 1911.
Dáin 14. janúar 1984
Anna Jórunn Loftsdóttir hjúkr-
unarkona var kvödd hinstu kveðju
síðastliðinn fyrra fimmtudag i
Fossvogskirkju. Athöfnin var lát-
laus en innileg og að athöfn lok-
inni var kistan borin út af systkin-
um hinnar látnu. Systkinakær-
leikurinn og samheldni þessa fólks
leyndi sér ekki.
Anna var fædd á Bakka í Aust-
ur-Landeyjum í Rangárvallasýslu
21. júlí 1911 og var dóttir hjón-
anna Lofts Þórðarsonar bónda og
Kristínar Sigurðardóttur ljósmóð-
ur. Hún ólst upp í föðurhúsum og
voru þau systkinin átta. Ekki var
Anna langskólagengin, frekar en
margar kynsystur hennar frá
þeirri tíð, en frá traustu og merku
æskuheimili fékk hún veganesti
sem reyndist henni drjúgt.
Anna hóf hjúkrunarnám 1934
en veiktist á námstímanum og
lauk því ekki námi fyrr en 1939.
Þá hélt hún þegar í stað utan til
frekara náms. Nam geðhjúkrun í
Danmörku og röntgenfræði í Svf-
þjóð og vann erlendis öll stríðsár-
in.
Heim til íslands kom hún aftur
að stríðinu loknu 1945 og vann
lengst af á röntgendeild Landspít-
alans utan árið 1948—1949 en þá
dvaldi hún í Árósum og stundaði
nám í kennsluhjúkrun og spítala-
stjórn. Yfirhjúkrunarkona Hvít-
abandsins var hún frá 1955—1957.
Hún vann aftur á Landspítalanum
eftir að hún fór frá Hvítabandinu
og á árunum 1961—1964 var hún á
skurðsstofu Landspítalans og
bætti við sig skurðstofunámi. En
1964 söðlar hún alveg um og fór til
vinnu á Vífilsstaðaspítala og var
deildarstjóri þar til 1978 að hún
lét af störfum.
Það er á engan hallað þó að því
sé haldið fram að fáir í íslenskri
hjúkrunarstétt hafi lagt á sig eins
mikið til að öðlast jafn víðtæka
starfsreynslu og hjúkrunarmennt-
un og Anna, hún var hjúkrunar-
kona af lífi og sál, gaf sig alla í
starfið, sparaði ekki kraftana.
Mér er kunnugt um að þeir voru
margir, sem hún hafði stutt í erf-
iðu veikindastríði, hjúkrað og
styrkt með ráðum og dáð, bæði
hér heima og einnig er hún var á
hinum ýmsu sjúkrahúsum í Dan-
mörku og Svíþjóð. Þeir eru marg-
ir, sem vilja þakka henni. Vil ég
leyfa mér að nefna slíkt tilfelli.
Það var um þetta leyti árs 1956,
fyrir 28 árum, er Anna var yfir-
hjúkrunarkona á Hvítabandinu,
að hún bað mig að koma til starfa
þar. Á sjúkrahúsi Hvítabandsins
var einvalalið hjúkrunarkvenna
og lækna og Anna í forsæti. Það
var í senn lærdómsríkt og ógleym-
anlegt að vinna með þessu fólki og
læra af því. Anna var vakin og
sofin yfir velferð sjúklinga og
starfsfólks. Anna var vakin og sof-
in yfir velferð sjúklinga og starfs-
fólks. Hún bjó í húsinu og það var
ómetanlegt að geta leitað til henn-
ar og fá aðstoð og ráð, en það taldi
hún sjálfsagt hvort heldur var að
degi eða nóttu. Þessi vetur var
viðburðarríkur og einmitt þá kom
hún nafna hennar litla, Anna
Guðmundsdóttir, til okkar illa
haldin eftir bruna. Ég vakti yfir
litlu Önnu ásamt önnu og varð
vitni að svo frábæru hjúkrunar-
starfi og hæfileikum Önnu Lofts-
dóttur að ekki líður mér úr minni.
Þá gleymist mér heldur ekki gleði
Önnu Loftsdóttur né stolt, þegar
hlutirnir fóru að snúast á betri
veginn og sú stutta að taka við sér.
Anna Loftsdóttir var án nokkurs
efa bjargvættur litlu stúlkunnar,
enda tengdust þær órofa böndum.
Anna vann mikið að félagsmál-
um stéttarinnar og það var einnig
lærdómsríkt að starfa með henni
á því sviði og fyrir það vil ég
þakka henni. Við vorum að vísu
ekki alltaf sammála, en hún var
svo heilsteypt og hreinskilin að ég
hef fáa hennar líka fyrirhitt.
Anna var í stjórn HFÍ 1950—1954
og formaður 1961—1965 en þá reis
hæst þáttur hennar í félagsmál-
um. Það var krefjandi starf að
vera formaður í stéttarfélagi og
það var ekki síst á þeim árum,
þegar aðstaðan var engin og hún
sinnti fullu starfi samtímis. Það
þýddi einfaldlega það, að hún
vann allt í sjálfboðavinnu, kaup-
laust og stundum fékk hún ekkert
fyrir nema vanþakklæti. Það var
oft erfitt eða jafnvel ómögulegt að
fá skipt á vöktum til að mæta á
þýðingarmikla fundi, enda aðrir
tímar en nú. Þá var áreiðanlega
efst á blaði: Þú ert til fyrir félagið
en ekki félagið fyrir þig. í stjórn-
artíð önnu keypti Hjúkrunarfélag
íslands efstu hæðina í Þing-
holtsstræti 30 og fluttist þangað.
Ég leyfi mér að halda því fram að
daginn sem við gengum frá kaup-
unum, frú Sigríður Eiríksdóttir,
Anna Loftsdóttir og undirrituð,
hafi verið stigið eitthvert merk-
asta sporið í sögu Hjúkrunarfé-
lags Islands. Fyrsti stjórnar-
fundurinn í eigin húsnæði var
ógleymanlegur og að vera komin
með eigið símanúmer var merkur
áfangi.
Anna var umdeildur formaður
og það vissi hún vei. Hún tók
ákvarðanir samkvæmt viti og
samvisku og stóð og féll með þeim.
Árum saman var hún fulltrúi í
SSN (Samvinnu hjúkrunarfræð-
inga á Norðurlöndum). Þá var hún
fulltrúi félagsins í BSRB og vann
þar sem annars staðar ötullega
fyrir stéttina að framgangi hinna
ýmsu mála. Anna vakti alls staðar
athygli, ekki síst er við sóttum
fundi og mót stéttarfélaga okkar á
Norðurlöndum.
Og nú er ævisól hennar hnigin
til viðar. Veikindum sínum tók
hún með æðruleysi og stillingu.
Enginn má sköpum renna. Við,
sem unnum með henni og nutum
samfylgdar hennar, þökkum henni
samstarfið og það sem hún var ís-
lenskri hjúkrunarstétt.
„Sé ég veg og vörður
vísa upp í móti.
Styrk þarf til að standa,
stikla á eggjagrjóti.
Uppi á bláu bergi
blikar óskalindin.
Blessun bíður þeirra
sem brjótast upp á tindinn."
(D.S.)
Megi hún hvíla í friði.
Ingibjörg Ölafsdóttir
Anna Loftsdóttir, hjúkrunar-
kona, lést 14. janúar 1984. Anna
fæddist 21. júlí 1911 á Bakka í
Austur-Landeyjum. Foreldrar
hennar voru Loftur Þórðarson
bóndi og Kristín Sigurðardóttir
ljósmóðir. Anna var ein átta
systkina, Bakka-systkinanna. Þau
komust öll á legg en einn bróðir er
á undan genginn á besta aldri,
Guðni. Það læðist að mér grunur
um að ljósmóðirin hafi kunnað til
verka við að koma ungviði á legg,
svo mjög sem ljóma stillingar og
festu, elsku og tryggðar, bregður
af þeim systkinum bæði að atgervi
og skaphöfn. Þannig var Anna,
stór og sterk, en jafnframt hóg-
vær og kærleiksrík. Anna var
hjúkrunarkona og starfaði við
hjúkrun alla tíð, heima og erlend-
is, og kom hún víða við á sviði
hjúkrunar. Anna tók líka virkan
þátt í félagsmálum og var hún
annar íslenski formaður Hjúkrun-
arfélags íslands næst á eftir Sig-
ríði Eiríksdóttur. „Þá vann hún
mikið og vanþakklátt starf á sviði
kjaramála fyrir félagið á tímum
kjarabóta starfsmanna ríkis og
bæja 1963“ eins og segir í afmæl-
ishefti Tímarits Hjúkrunarfélags
íslands á 50 ára afmæli félagsins
1969. Ég held að Anna hafi gert
sér grein fyrir að hjúkrun er full-
gilt starf sem ber að greiða sem
slíkt og ekki „aðeins" óeigingjarnt
liknarstarf kvenna unnið af fórn-
arlund og með afneitun á jafnrétti
og sjálfsögðum mannréttindum.
Anna var frænka þess sem rit-
ar, móðir mín og Anna voru systk-
inabörn. Ég minnist Önnu best
sem unglingur eða barn í hennar
umsjá eitt sumar á Bakka. Það var
mikið ævintýri og minningin um
Jón Jónasson
Minningarorö
Fsddur 13. ágúst 1893.
Dáinn 18. janúar 1984.
f dag er til moldar borinn frá
Stóra-Dalskirkju Jón Jónasson.
Hann fæddist á Rimhúsum, sonur
hjónanna Jónasar Jónassonar,
bónda þar, og konu hans, Þuríðar
Jónsdóttur. Varð þeim fjögurra
barna auðið og komust 3 til full-
orðinsára, en þau eru Jóel, sem
lést árið 1974, Ágústa, búsett í
Reykjavík, og Þuríður, búsett í
Arnarfirði.
Árið 1946 hættu Jón og Guð-
björg búskap og fluttu til Reykja-
víkur. Hóf Jón störf hjá Ríkisskip
en hætti svo fyrir aldurs sakir.
Trúr var Jón bernskustöðvum sín-
um og fór þangað oft meðan heilsa
leyfði. Jón átti við heilsuleysi að
búa síðustu árin og var rúmfastur
af þeim sökum. Vil ég geta Ág-
ústu, sem hugsaði vel um hann og
þjónaði til hinstu stundar. Ég sat
oft hjá afa og ræddi við hann. Var
mér ljúft að liðsinna honum er
hann bað mig einhvers og minnist
ég samverustunda okkar með
söknuði.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
(V. Briem.)
Jóhann Ó. Kjartansson
foreldra hennar, hagleiksbóndann
og ljósmóðurina, um sveitina,
Landeyjar, um bræður og systur
og annað fólk, sem þar fékk skjól,
lifir. Það var sundriðið, í leynum
étnir hertir þorskhausar frá Lofti
bónda, dottið í læk fullan af vikri
frá Heklugosi og sveitin skynjuð
af óreyndu borgarbarni. Ýmislegt
fleira er geymt í minningunum og
þá ekki síst öll umhyggja Önnu
fyrir stráknum sem henni var trú-
að fyrir. Fyrir slíku gerði ég mér
ekki grein fyrir strax, heldur vinn-
ur það á með tímanum og vermir.
Hvernig má þakka fyrir slíkt?
Aðrar minningar á ég um Önnu,
nær og fjær, mörgum viðhaldið af
hlýju umtali ástvina. Hæst ber
þar för Önnu með öðru íslensku
fólki frá Danmörku í byrjun stríðs
1940 í svonefndri Petsamoferð.
Fyrir Önnu varð það Stokkhólms-
ferð, þar náði metnaður hennar til
frekara náms og starfs tökum á
henni og var hún úti öll stríðsárin.
Hér heima eftir stríð man ég
Önnu best í starfi á Röntgendeild
Landspítalans og síðar í starfi á
Hvítabandinu og á Vífilsstöðum.
Ég man baráttu hennar fyrir lífi
lítillar bróðurdóttur sinnar, bar-
áttu sem við krakkarnir vissum af
og sem endaði með sigri. Ég man
einnig sérstaklega eftir því að
Anna bauð mér einu sinni með sér
að Gljúfrasteini, en Auður eigin-
kona Halldórs Laxness og Anna
voru góðar vinkonur. Anna var vel
vakandi fyrir því hvað sveinninn
þráði þótt ekki væru það bók-
menntirnar.
Aðrar minningar um Önnu fel-
ast í öllu fasi hennar, fágaðri
framkomu, mildi, tryggð, ástúð og
kærleika. Hún var líka ein Bakka-
systkinanna, sem við virtum og
undruðumst. Ætli við hin, háværu
borgarbörnin, höfum nokkurn
tímann skilið þau, þessa hógværu
og æðrulausu frændur okkar og
frænkur, sem komu í foreldra- og
afahús, Halldórshús við Laufás-
veginn? Þau voru vinir foreldra
minna, föður míns og móður.
Anna mun hafa gengið á vit aftur-
eldingarinnar með sama æðru-
leysi og fylgdi henni í lífinu.
Ég vil ljúka þessum brotum með
því að votta systkinum Önnu,
Dodda, Didda, Leifi, Bjössa, Dadí
og Stínu, börnum þeirra og öðrum
ættingjum, tengdafólki og skjól-
stæðingum hluttekningu mína og
míns fólks við fráfall Önnu
frænku. Sérstaklega flyt ég þeim
kveðju móður minnar með þakk-
læti fyrir tryggðaböndin.
Guð gefur, Guð tekur.
Guð blessi minningu Önnu Jór-
unnar Loftsdóttur.
Svend-Aage Malmberg
Kveðjuorð:
Matthildur Stefáns-
dóttir sjúkraliði
Fædd 17. maí 1922
Dáin 21. janúar 1984
í dag verður til moldar borin
Matthildur Stefánsdóttir sjúkra-
liði. Hún lést í Borgarspítalanum
sl. laugardag og bar andlát hennar
mjög brátt að.
Fundum okkar Matthildar bar
fyrst saman er hún réð sig til
sumarafleysinga í Kleppsspítala
1968. Var það upphafið af löngum
og giftudrjúgum starfsferli henn-
ar við stofnunina, en þar starfaði
hún óslitið frá árinu 1970.
Það segir sína sögu um áhuga
Matthildar á starfi sínu, að árið
1975 lauk hún sjúkraliðanámi, þá
53 ára gömul. Að námi loknu tók
hún að sér umsjón með heimili
sem rekið er á vegum Kleppsspít-
ala og gegndi því starfi þar til hún
flutti sig um set innan stofnunar-
innar og fór að vinna á geðdeild
Landspítalans.
Matthildur var mjög vel verki
farin, reglusöm og hagsýn svo af
bar og komu þessir eiginleikar vel
í ljós í sambandi við störf hennar.
Hún var glaðvær og hressileg í
viðmóti, trygglynd og traustur
vinur þeirra sem vináttu hennar
áttu. Ég veit að margir sjúklingar
sem Matthildur hafði afskipti af
minnast hennar með þakklæti og
söknuði.
Matthildur kom til vinnu síð-
astliðinn föstudag og lauk sínu
dagsverki eins og svo oft áður en á
laugardaginn var hún öll. Sam-
starfsfólk á geðdeildum Ríkisspít-
alanna kveður hana hinstu kveðju
og þakkar henni samstarfið og
samfylgdina í hartnær 14 ár.
Ástvinum hennar öllum sendi ég
innilegar samúðarkveðjur.
Þórunn Pálsdóttir
Birting afmœlis- og
minningargreina
ATHYGLI skal vakin á því, að afmælis- og minn-
ingargreinar verða að berast blaðinu með góðum
fyrirvara. Þannig verður grein, sem birtast á í mið-
vikudagsblaði, að berast í síðasta lagi fyrir hádegi á
mánudag og hliðstætt með greinar aðra daga. í minn-
ingargreinum skal hinn látni ekki ávarpaður. Þess
skal einnig getið, af marggefnu tilefni, að frumort
ljóð um hinn látna eru ekki birt á minningarorðasíð-
um Morgunblaðsins. Handrit þurfa að vera vélrituð
og með góðu línubili.
t
Þökkum auösýnda samúö og vinarhug viö fráfall eiginmanns míns,
fööur okkar, stjúpfööur, tengdafööur og afa,
HAUKS KRISTJÁNSSONAR,
Þúfubaröi 11,
Hafnarfiröi.
Jóna Siguröardóttir,
Herdía Haukadóttir Neely, John Neely,
Anna Haukadóttir,
Sigríöur Haukadóttir,
Kriatján Haukaaon,
Þráinn Haukaaon,
Sjöfn Hauksdóttir,
HaukurHaukason,
Sigrún Davíösdóttir,
Guömundur Davfösson,
Ægir Hafsteinsson,
Steinþórunn Kristjánsdóttir,
Ragnheiöur Ríkharösdóttir,
András Kristjánsson,
Sjöfn Karlsdóttir,
Lilja Guómundsdóttir
og barnabarnabörn.