Morgunblaðið - 15.04.1984, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 15. APRlL 1984
7
HUGVEKJA
eftir séra
Guðmund óskar ólafsson
Meistari hasta þú á lærisveina
þína. En hann svaraði og sagði:
Ég segi yður, að ef þessir þegðu
mundu steinarnir hrópa." Lk.
29:4.
Þeir eru stundum lærisvein-
arnir taldir hafa of hátt, það er
gömul og ný saga og stundum
kannski réttmæt aðfinnsla í
þeirri merking skilin, að sumir
virðast stundum álíta að bæði
Guð og menn heyri eitthvað bet-
ur ef talað er á háu tónunum. En
það er þó önnur tegund hámælis,
sem öllu meira að ósekju er hast-
að á. Það var svo í eina tíð á
árum áður að sú stefna lét veru-
lega til sín taka innan kristninn-
ar, sem helst vildi hafa sem
minnst með það tákn að gera,
sem hæst ber í dymbilviku, það
er að segja krossinn, hann hefur
enda löngum valdið ýmsum
hneykslan og óhug. Mig minnir
að það hafi verið í ræðusafni eft-
ir séra Þorstein Briem, sem at-
hygli mín var vakin á því að
kirkjur, sem báru svip fyrr-
nefndrar krossleysisstefnu, þær
höfðu vindhana í turni með
fangamarki danakonungs í stað
krossmarks. Og enn þann dag í
dag munu kirkjur til hérlendis,
sem bera vott um þessi sannindi.
Það vakti fyrir mönnum með
þessu uppátæki að gera hús
Drottins skynsömu fólki að-
gengilegri, þetta átti að vera leið
til að fylla kirkjurnar. Kannski
var þetta upphafið að hinu öndL
verða. Víst er að Davíð hefði
aldrei ort þessi orð um vind-
hanann: Ég kveiki á kertum
mínum — við krossins helga tré
..." Það má vel líta svo á, þegar
lesinn er sá texti sem fylgir
pálmasunnudegi og fjallar um
innreið Jesú til Jerúsalem, að
þar hafi margir fylkt sér undir
vafasömu merki. Konungurinn á
ösnufolanum er hylltur með
áköfum hrópum og fagnaðarlát-
um: „Blessaður sé konungurinn,
sem kemur í nafni Drottins." Já,
þrátt fyrir að þessi maður hefði
farið svo í taugarnar á mörgum
að fé væri heitið til höfuðs hon-
um, þá var svona vel tekið við
honum þegar hann kom inn í
borgina með sérstökum hætti, að
rætast mætti það sem spámað-
urinn eitt sinn hafði fyrirsagt:
„Fagna þú mjög dóttirin Síon,
lát gleðilátum dóttirin Jerúsa-
lem. Sjá konungur þinn kemur
til þín, réttlátur er hann og sig-
ursæll, lítillátur og ríður asna,
ungum ösnufola, öllum herbog-
um mun útrýmt verða og hann
mun veita þjóðunum frið.“
Varð hann ekki glaður við
maðurinn á ösnufolanum yfir
þessum trúnaði fólksins. Hafði
hann ekki yndi af friðartáknun-
um, sem stráð var í veg fyrir
hann? Hann grét, segir guð-
spjallið. Hann átti þá mynd vfs-
ast í hjarta sér, að fámennara
yrði undir krossinum á föstudag-
inn langa. Ég held að hann hafi
fundið þá tilfinning nísta, er
kalla má meðlíðan með þeim i
aldanna festi, sem hafa vindhan-
ann við hún, vindhanann, sem
snýst eftir því sem golan blæs
hverju sinni. Mannfjöldinn var á
strætunum til þess að hylla þann
konung, sem það vildi að hann
væri, þann konung, sem væri
dýrðlegi sigurvegarinn, sem færi
þá skynsömu leið, sem allir
væntu, leið styrks og herkænsku,
leið hins veraldlega valds.
Pálmaviðargreinunum var
ekki stráð til þess að gleðjast yf-
ir þeim friði sem Jesús gæfi við
það að festast upp á píningartré,
heldur þann frið sem lýðurinn
vænti að sterkur herkonungur
gæfi. Þessvegna meðal annars
hefur krossinn ætíð verið vald-
Pálma-
sunnu-
dagur
inu mikið hneyksli. Hvað hafa
böðlar aldanna haft með krossa
að gera. Þeir hafa aldrei séð
nema þann hluta krosstrésins,
sem á rætur í jörðu og pyntar,
aldrei horft upp á þann enda
hans, sem bendir upp til himins,
né heldur skilið hvað það merkir.
Hvað ættu þeir að fást um mis-
kunn og fyrirgefning og sigur í
lítillækkun.
Hefur það ekki löngum verið
að fullu forsmáð, sem boðar ann-
að vald, en vald hins sterka: Hve
bölvað og bágt — að burðast/
með kristinn kærleikskross —
Svo himneskt og hátt herðatré/
á erindi ekkert við oss/ (I. Erl.
Sig.). Það er í rauninni ekkert
undarlegt að ýmsum skuli hafa
fundist krossmarkið háðulegt og
harla óskynsamlegt merki krist-
innar baráttu, því að sá konung-
ur sem lét þar líf sitt á, hann
boðaði óþægilegan sigur, krist-
inn kærleikskross, sem aldrei
hefur verið notalegt að burðast
með, né hefur slíkt verið vænlegt
til ávinnings, jafnvel þó að sum-
ir hafi reyndar í liðinni tíð brúk-
að krosstáknið með slikum
hætti.
Og þó er engin krosslaus
kristni til, sé hún það, þá er það
vindhaninn, sem orðinn er að
leiðarmerki og konungurinn
orðinn að einhverri þeirri mynd,
sem hagstæðust er fyrir mínar
skoðanir, mínar leiðir og sigur-
vonir, eftir því hvaðan vindurinn
blæs. Ég skil ekki og ég veit að
þú skilur ekki hversvegna Krist-
ur fór þá leið sem hann fór til
þess að leysa hjörtu mannanna
úr álögum, við greinum það ekki
með gáfunum hversvegna dymb-
ilvikan með sínum þunga
klukkuslætti þurfti að gerast á
þann veg sem varð á undan
páskum. Én slíkur gáfnaskortur
breytir ekki því, að einhvers-
staðar inni í því, sem heitir ég
eða þú, þar getum við greint eins
og Davíð sagði: í gegnum móðu
og mistur ég mikil undur sé./ Ég
sé þig koma Kristur með kross-
ins þunga tré.“ Og um leið vitum
við, að það er ekki kirkja vind-
hanans, sem stillir og græðir og
blessar, heldur kirkja hins ein-
kennilega þvertrés, sem bendir
upp og yfir öll hervirki mann-
anna, upp yfir alla þeirra myrku
ætlan og vilja, heim að hjarta
Guðs, sem hefur ráð á lífi og
sigri fyrir barnið sitt, fyrir
undrið sem reis upp af hinni
mestu þjáning. Hér eitt sinn á
árunum sagði ungur Kóreubúi
þannig frá: Drengur bjó í þorpi
nokkru upp með Han-ánni. Stór-
flóð varð, sem sópaði í burtu
húsum og mannvirkjum flestum.
Drengurinn var aleinn heima og
smátt um varnir. Sem vatnið óx,
þá klifraði hann upp á þakið.
Undirstöður hússins fóru að gefa
sig og húsið byrjaði að berast
með straumnum. Veikar sperr-
urnar tóku að gefa sig og strá-
þakið að liðast í sundur og
tvístrast, svo að drengurinn var
að missa tak á öllu. En fyrir
mildi bárust í fang hans tveir
krossbundnir raftar, sem ekki
létu undan og í þeim barst hann
um langan veg, þar til hann
komst á kyrrara vatnssvæði og
var bjargað. Lítil sönn saga, eitt
atvik úr lífsbaráttu í fjarlægð,
en gæti þó staðið sem táknmynd
þess, sem flesta hendir á ein-
hvern veg. Við förum ekki um í
sífelldri kyrru í lífinu, það brest-
ur flest og rofnar fyrr eða síðar
sem við kannski töldum traust
og óbifanlegt. Hverju treystum
við þá, hvar er tak sem heldur?
Er það boðun vindhanans, ný og
ný bollalegging um tilveruna,
sem kannski lætur blíðlega í
eyra? Er það slíkt sem okkur
hentar þegar mest á ríður? Eða
er það krossins orð, klárt og
kvitt, um konunginn, sem veitir
hjálparráð og leiðir þegar við
berumst um í blíðunni sem
straumkastinu. Um svarið vitn-
ar kirkjan, lærisveinarnir, jafn-
vel þó að oft á tíðum sé hastað á
slfkt. Hvað sem við fáumst við í
komandi viku, já, hvort heldur
fylgja ærsl eða ró stundum
okkar í dymbilviku, þá er gott að
minnast þess að innst við hjarta
má búa með okkur það sem Ingi-
mar Erlendur orðar svo: Hve
hégómans höll er fúin — mitt
háreista frægðarvé. — Úr há-
sæti hennar flúinn — ég hallast
að krossins tré.“
ÐSTOÐ
VERÐBRÉFA-
IÐSKIPTANNÞ,
Sparifjáreigandi!
Hefur þú íhugað sparnaðarkostina
sem eru á markaðinum í dag?
Raunávöxtun m/v mismunandi verðbólguforsendur: Árs- Ávöxtun Verö- t'ygg- ing Verðbólga
12% 15% 20%
Verðbr. veðskuldabr. 9,87 Já 9,87 9,87 9,87
Eldri sparískírt. 5,30 Já 5,30 5,30 5,30
Happdr.skuldabr. 5,50 Já 5,50 5,50 5,50
Ný sparískírt. 5,08 Já 5,08 5,08 5,08
Gengistr. sparisk. 9,00 7 7 ? ?
Ríkisvíxlar 25,97 Nei 12,47 9,54 4,77
Alm. sparisj.reikn. 15,00 Nei 2,68 ? +4.17
Sparisj.reikn. 3 mán. 17,70 Nei 5,09 2,35 4,96. J
Sparisj.reikn. 12 mán. 19,90 Nei 7,05 4,26 +0,08
Banka sparisk. 6 mán. 22,1 Nei 9,01 8,17 1,75
Vegna aukinnar eftirspurnar óskum við
eftir eftirtöldum verðbréfum á söluskrá:
□ Eldri spariskírteini ríkissjóös
□ Happdrættisskuldabréf ríkissjóös
□ Ríkisvíxlar
□ Óverðtryggð veðskuldabréf, 18—20%
□ Óverðtryggö veðskuldabréf, hæstu
leyfil. vextir
□ Verðtryggö veðskuldabréf, 2—5 ár
□ Banka spariskírteini
EIGENDUR SPARISKÍRTEINA
RÍKISSJÓÐS ATHUGIÐ!
Innlausnardagur flokka 1977-1 og 1978-1
er 25. marz. Þessir flokkar bera 3,7% vexti
umfram verðtryggingu á ári. Nú eru á
boöstólum spariskírteini sem bera 5,3%
vexti umfram verðtryggingu á ári fram aö
hagstæðasta innlausnardegi.
Kynnið ykkur ávöxtunarkjörin á markaðnum í dag.
Starfsfólk Verðbréfamarkaðar Fjárfestingarfélags-
ins er ávallt reiðubúiö að aðstoða við val á hag-
kvæmustu fjárfestingu eftir óskum og þörfum
hvers og eins.
SÖLUGENGIVERÐBRÉFA
16. apríl 1984.
Spariskírteini og happdrættislán ríkissjóðs
Söluqenqi Ávöxtun- Dagafjöldi
Ar-flokkur pr. kr. 100 arkrafa til innl.d.
1970-2 17.415,64 Innlv. i Seðlab. 5.02.84 '
1971-1 15.341,29 5,30% 1 ár 149 d.
1972-1 13.855,58 5,30% 1 ár 279 d.
1972-2 11.412,13 5,30% 2 ár 149 d
1973-1 8.677,81 5,30% 3 ár 149 d.
1973-2 8.253,05 5,30% 3 ár 279 d
1974-1 5.449,30 5,30% 4 ár 149 d
1975-1 4.002,39 Innlv. i Seölab. 10.01.84
1975-2 3.021,25 Innlv. í Seðlab. 25.01.84
1976-1 2.877,97 Innlv. í Seölab. 10.03.84
1976-2 ' 2.273,74 Innlv. ÍSeðlab. 25.01.84
1977-1 2.122,16 Innlv. í Seðlab. 25.03.84
1977-2 1.767,35 5.30% 144 d.
1978-1 1.438,89 Innlv. i Seðlab 25.03.84
1978-2 1.129,08 5,30% 144 d.
1979-1 951,45 Innlv. i Seölab. 25.02.84
1979-2 734,49 5,30% 149 d.
1980-1 622,29 5,30% 359 d.
1980-2 478,40 5,30% 1 ár 189 d.
1981-1 409,45 5,30% 1 ár 279 d.
1981-2 302,94 5,30% 2 ár 179 d.
1982-1 285,15 5,30% 315 d.
1982-2 211,27 5,30% 1 ár 165 d.
1983-1 162,88 5,30% 1 ár 315 d.
1983-2 104,87 5,30%. 2 ár 195 d.
1974-D 5,319,50 Innlv. i S( sðlab. 20.03.84
1974-E 3.667,62 5,50% 225 d.
1974-F 3.667,62 5,50% 225 d.
1975-G 2.388,74 5,50% 1 ár 225 d.
1976-H 2.225.24 5,50% 1 ár 344 d.
1976-1 1.725,12 5,50% 2 ár 224 d.
1977-J 1.566,63 5,50% 2 ár 345 d.
1981-1. fl 325.74 5.50% 2 ár 15 d.
Veðskuldabréf — verðtryggð
Sölugengi m.v. 2 afb. á ári Nafnvextir (HLV) Avöxtun umtram verðtr.
1 ár 95,69 2Vfr% 8,75%
2 ár 92,30 Z'/4% 8,88%
3 ár 91,66 3%% 9,00%
4 ár 89,36 3 %% 9.12%
5 ár 88,22 4% 9,25%
6 ár 86,17 4% 9,37%
7 ár 84,15 4% 9,50%
8 ár 82,18 4% 9,62%
9 ár 80,24 4% 9,75%
10 ár 78,37 4%^ k- 9,87%
11 ár 76,51 4% 10.00%
12 ár 74,75 4% 10,12%
13 ár 73,00 4% 10.25%
14 ár 71,33 4% 10,37%
15 ár 69,72 4% 10.49%
16 ár 68,12 4% 10.62%
17 ár 66,61 4% 10,74%
18 ár 65.12 4% 10,87%
19 ár 63.71 4% 10,99%
’20ár 62,31 4% 11,12%
Veðskuldabréf óverðtryggð
Sölug.m/v 1 afb. á ári 14% 16% 18% 20% (Hfiy 21%
1 ár 87 88 90 91 92
2 ár 74 76 78 80 81
3 ár 63 65 67 69 70
4 ár 55 57 59 62 63
5 ár 49 51 54 56 57
Hlutabréf
Verzlunarbanki Islands hf.
Kauptilboö óskast.
Daglegur gengisútreikningur
jltofgtiitWbtttfr
Metsölublad á hverjum degi!
Veróbréfamarkaður
Fjárfestingarfélagsins
Lækjargötu12 101 Reykjavik
lónaóarbankahúsinu Sími 28566