Morgunblaðið - 02.09.1984, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 2. SEPTEMBER 1984
75
Umsjón: KRISTÍN GESTSDÓTTIR
Teikningar: SIGURÐUR ÞORKELSSON
Sprotakál
(brokkoli)
Sprotakál með sveppum, osti og saithnetum
Handa 4.
1 kg sprotakál ferskt eða frosið
2 dl saltvatn
200 g búri (ostur)
'k dl salthnetur
250 g ferskir sveppir
safi úr 1 sitrónu
4 msk. matarolía
'k tsk sinnepsduft
'A tsk hvítlaukssalt
5 dropar tabaskósósa
nokkur strá ferskur graslaukur eða 1 msk þurrkaður.
1. Þvoið kálið, skerið neðsta hluta leggsins af og af-
hýðið, skerið hann síðan í smábita.
2. Setjið vatn í pott, setjið leggina og kálið í vatnið og
sjóðið 1 5—7 minútur. Hellið í ílát með köldu vatni og
snöggkælið. Látið kalt vatn renna í skálina á meðan en
ekki af svo miklum krafti að það merji kálið. Þerrið
kálið síðan, fyrst á sigti en síðan með eldhúspappír.
3. Þvoið sveppina úr köldu saltvatni, þerrið með eld-
húspappír og skerið í sneiðar.
4. Skerið ostinn í aflangar ræmur.
5. Kreistið safann úr sítrónunni, setjið matarolíu
saman við ásamt sinnepsdufti, hvítlaukssalti og
tabaskósósu. Þeytið saman með þeytara.
6. Klippið graslaukinn smátt og setjið saman við lög-
in.
7. Setjið kál, sveppi, ost og hnetur í skál, hellið legin-
um yfir og blandið saman með tveimur göfflum.
8. Berið fram sem sjálfstæðan rétt eða með léttsölt-
uðu kjöti eða skinku.

Sprotakál. Þar tel ég að fundið sé hið eina rétta nafn á þessu káli, sem nefnt hefur verið
ýmsum nöfnum svo sem brokkál, spergilkál, asparguskál og eflaust fleira. Þetta nafn
er lipurt í munni og gefur rétta lýsingu á kálinu. Nafnið broccoli þýðir lítill sproti á
ítölsku. Kálið er með litlum sprotum og satt best að segja er ég undrandi yfir að þetta
nafn, sprotakál, hafi ekki verið notað fyrr. Á
Englandi kom þetta kál á markað um 1720
innflutt frá Ítalíu og kallað sprout cauliflow-
er (sprotablómkál) eða italian asparagus (ít-
alskur spergill). Sprotakálið er systkini
blómkálsins og er notað á svipaðan hátt.
Sprotakál var fyrst ræktað hérlendis árið
1958 og mun Frank Ponzi vera meðal fyrstu
manna, sem ræktuðu það. Furðu vekur að
þetta gómsæta kál sem hefur verið þekkt í
meira en 2000 ár í Evrópu hafi fyrst nú á
þessari öld verið ræktað svo nokkru nemi í
Norður Evrópu, en ísland er óskaland til
ræktunar á því. Það þarf raka, svala veðr-
áttu. Bragðgæði íslenska sprotakálsins eru
mun meiri en í öðrum löndum. Veðráttan
sunnanlands í sumar hefur átt vel við kálið,
og sníglarnir láta það að mestu leyti í friði.
Sprotakálið er harðgerðara en blómkál. Þeg-
ar miðsprotinn er orðinn sæmilega stór er
best að skera hann af, þá blómstra hliðarsprotarnir hraðar. Sprotakál er sú káltegund sem
hentar best til frystingar. Þegar kálið er fryst, er best að skera af því sprotana og láta efsta
hluta leggsins fylgja með, afhýða síðan neðri hluta leggsins og skera í bita. Sjóða síðan í 3
mínútur, snöggkæla undir rennandi vatni, þerra og frysta strax.

Hlaup úr sprotakáli með rjóma og rækjum
Handa 3.
300 g sprotakál, ferskt eða fryst
'k kjúklingasúputeningur
8 blöð matarlím
'k tsk rifin múskathneta eða tilbúið duft
V* tsk basilkum
'k tsk nýmalaður pipar
1 peli þeyttur rjómi
250 g rækjur
1. Sjóðið sprotakálið í saltvatni í 7 mínútur. Hellið á
sigti og látið soðið renna af því. Geymið soðið.
2. Leggið matarlímið i bleyti í kalt vatn f 5 mínútur.
Vindið upp úr vatninu og bræðið í l'k dl af kálsoðinu.
Leysið síðan teninginn upp í soðinu. Kælið, en látið ekki
hlaupa saman.
3. Merjið sprotakálið með gaffli, bætið i það múskati,
basilkum og pipar. Þeytið rjómann og bætið út í ásamt
kældu soðinu.
5. Setjið rækjurnar saman við og hrærið öllu lauslega
saman.
6. Hellið í aflangt mót (álmót eru hentug). Látið
stífna í kæliskáp í 6 klst.
7. Dýfið mótinu augnablik í sjóðandi vatn og hvolfið
hlaupinu á fat.
Meðlæti: Ristað brauð og sítrónubátar.
Athugið: Fallegt er að strá nokkrum rækjum ofan á
hlaupið.
Smjörsodid sprotakál
Handa 4.
1 kg sprotakál
2 msk smjör
‘k dl vatn
'k tsk salt
1. Setjið smjör, vatn og salt í pott.
2. Skerið leggina af kálinu, afhýðið þá sem virðast
seigir, skerið síðan í bita. Sjóðið leggina í pottinum i 5
mínútur. Hrærið í svo að smjör/vatnið komi alls staðar
við þá. Bætið síðan sprotunum af kálinu út í og sjoðið
áfram í 4 mínútur. Hreyfið einnig við þeim meðan þeir
eru að soðna.
Athugið: Þetta er mjög gott með alls kyns kjöti og
fiski eða sem sjálfstæður réttur.
MADE IN DANMARK
FRYSTIKISTUR frábært verð
DERBY frystikistur hafa vandað yfirbragð,
með lausn á hverju smáatriði.
★ Ytrabirði, rafzinkhúðað stál með hita-
rörum gegn daggarmyndun.
★ Innrabirði, hamrað ál, góður uarma-
leiðari, gott að þrífa.
★ Lok með innra Ijósi, læsingu, jafn-
vœgisgormum og plastklætt.
★ Sérstœtt djúpfrystihólf.
★ Viðvörunarljós, kælistilling.
★ / DERBY er BOTNINN auðvitað frysti-
flötur ásamt veggjum.
★ Árs ábyrgð.
ÞEKKING — REYNSLA — ÞJÓNUSTA
FÁLKIN N
SUÐURLANDSBRAUT 8 105 REYKJAVÍK S. 84670