Morgunblaðið - 24.10.1984, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 24. OKTÓBER 1984
Þingmenn ræða kjara- og skattamál:
Skattalækkanir vænlegri
en mikil launahækkun
segir forsætisráðherra
Forsætisráðherra, Steingrímur
Hermannsson, ítrekaði í umræð-
um á Alþingi í gær, að það væri
skoðun ríkisstjórnarinnar að
skattalækkanir væru mun væn-
legri fyrir launþega en miklar
launahækkanir. Vísitölubindingu
launa sagði forsætisráðherra ekki
koma til greina.
Umræðurnar hófust er Kjartan
Jóhannsson, formaður Alþýðu-
flokksins, kvaddi sér hljóðs utan
dagskrár og bar fram nokkrar
fyrirspurnir til forsætisráðherra,
um hugsanlegar skattalækkanir í
tengslum við almenna kjara-
samninga.
f svari Steingríms Hermanns-
sonar, forsætisráðherra, kom
fram að talað er um skattalækk-
anir að fjárhæð allt að 1400 millj-
ónir króna, 300 milljón króna
lækkun á útsvari og 1100 milljón
króna lækkun tekjuskatts. Þess-
um tekjumissi gæti ríkissjóður
mætt með niðurskurði, nýrri
tekjuöflun og með erlendum lán-
um.
Svavar Gestsson, formaður Al-
þýðubandalagsins, gagnrýndi rík-
isstjórnina harðlega og sagði að
stirfni einstakra ráðherra gagn-
vart BSRB hefði hamlað samn-
ingum. Þá átaldi hann þátt for-
sætisráðherra í samningum
Reykjavíkurborgar. Þá sagði
Svavar að Morgunblaðið, einn að-
alviðsemjandi prentara, hefði
ákveðið að semja á hærri nótum
en ríkisstjórnin vildi, sem sýndi
að hún hefði misst tökin á þróun
launamála. í máli hans kom fram
að án Morgunblaðsins væri ríkis-
stjórnin máttvana. Ræddi Svavar
bréf fjármálaráðherra til BSRB,
sem hann sagði hótun, vegna að-
gerða verkfallsvarða bandalags-
ins við Sundahöfn, sem ráðuneyt-
ið telur ólöglegar, en þar kemur
fram að fjármálaráðherra vill
opinbera rannsókn á þessum að-
gerðum. f bréfinu fer fjármála-
ráðherra fram á það við BSRB að
aðgerðum við Sundahöfn verði
hætt án tafar, og tollskoðun ekki
hindruð. Þá beindi Svavar
Gestsson spurningum til forsæt-
isráðherra, um kaupmáttartrygg-
ingu og um það hvort ríkisstjórn-
in ætlaði sér að binda enda á
verkföll með lagasetningu. For-
Steingrímur Hermannsson
Svavar Gestsson
Þorsteinn Fálsson
Kjartan Jóhannsson
sætisráðherra sagði að hvorki
vísitölubinding launa né lög gegn
verkföllum kæmu til greina.
Steingrímur Hermannsson tók
fram að hann hefði ekki átt neinn
þátt í samningum Reykjavíkur-
borgar.
Albert Guðmundsson, fjár-
málaráðherra, sagði það skoðun
fjármálaráðuneytisins að verk-
fallsaðgerðir BSRB við Sunda-
höfn væru ólöglegar, þess vegna
hefði umrætt bréf verið sent til
bandalagsins.
Þorsteinn Pálsson, formaður
Sjálfstæðisflokksins, benti á að
tillögur ríkisstjórnarinnar um
skattalækkanir, hefðu verið sett-
ar fram til að greiða fyrir samn-
ingum á almennum vinnumark-
aði, án þess að eiga nýja holskeflu
efnahagsörðugleika á hættu. For-
ustumenn opinberra starfsmanna
hefðu hins vegar sýnt þessum til-
lögum mun minni áhuga en leið-
togar annarra launþegasamtaka.
Meðal þeirra sem tóku til máls
var Karl Steinar Guðnason, vara-
formaður Verkamannasambands
íslands og þingmaður Alþýðu-
flokksins, en í máli hans kom
fram að VMSÍ hafi verið tilbúið
að fara nýjar leiðir eins og
skattalækkunarleiðina, hins veg-
ar væri sambandið neytt til að
hverfa frá þessari leið, þar sem
ríkisstjórnin hefði lýst þvi yfir
við BSRB að engar forsendur
væru fyrir skattalækkunum um-
fram það sem gert er ráð fyrir í
fjárlögum.
Forsætisráðherra, Steingrímur
Hermannsson, leiðrétti Karl
Steinar og ítrekaði að tilboð rík-
isstjórnarinnar um skattalækk-
anir stæði enn.
Óháður gagnvart þing-
flokki og ríkisstjórn
— segir Ellert B. Schram þingmaður Sjálf-
stæðisflokks sem tekið hefur sæti á Alþingi á ný
ELLERT B. Schram, þingmaður
Sjálfstæðiaflokksins í Reykjavík,
tók sæti á Alþingi á ný við setningu
þess 10. október sl. Hann fór um
leið fram á það við þingflokk Sjálf-
stæðisflokksins að þurfa ekki að
gegna nefnda- né trúnaðarstörfum,
sem orðið var við. Þá iýsti hann sig
óháðan gagnvart ákvörðunum þing-
flokks og ríkisstjórnar. Ellert sat
ekki síðasta þing að eigin beiðni og
sagði þá ástæður þess m.a. þær, að
hann hefði ekki hlotið þær trúnað-
arstöður sem hann taldi sig þurfa til
að gegna þingmennsku sem skyldi.
Þá lýsti hann því einnig yfír að hann
teldi sig hafa meiri áhrif sem rit-
stjóri DV en sem áhrifalaus þing-
maður, en það tvennt sagði hann þá
ekki fara saman. Mbl. ræddi í gær
við Ellert af þessu tilefni.
Ellert sagði í upphafi viðtalsins
aðspurður um hvað valdið hefði
breyttri afstöðu hans, að öllum
væri ljóst að aðstæður hefðu mjög
breyst í þjóðlífinu á þessu eina ári.
Verkföll hefðu geysað og þjóðlífið
lamast. Mikil upplausn og ólga
væri í stjórnmálaheiminum og því
fyndist sér ástæða til að fara inn á
þing og láta rödd sína heyrast.
Hann var þá spurður, hvort hann
teldi sig hafa meiri áhrif utan
þingflokks og án setu í þingnefnd-
um. Hann svaraði: „Ég hef ekki
sagt mig úr þingflokknum, en ég
hef tilkynnt honum að ég vilji
vera óháður gagnvart þeim
ákvörðunum sem þar eru teknar,
svo og óháður gagnvart ríkis-
stjórninni og stuðningi við hana.
Ég tel það vera eðlilegt framhald
á skrifum mínum og skoðunum
undanfarið. Miðað við þá stöðu tel
ég það skynsamlegast fyrir bæði
þingflokkinn og mig, að ég sé ekki
kosinn í nefndir eða trúnaðar-
störf, enda hefur mér ekkert slíkt
staðið til boða.“ Þá sagði Ellert
áhrif sín á Alþingi undir honum
Ellert B. Schram
sjálfum komin, þau kæmu til með
að felast m.a. i ræðuhöldum og
málatilbúnaði.
— Skýtur það ekki skökku við
Ellert, að á sama tíma í fyrra
sagðist þú ekki taka sæti á Alþingi
þar sem þú hefðir ekki fengið þær
trúnaðarstöður sem þú teldir
þingmann þurfa til að geta haft
áhrif, en nú kemur þú inn á þing
og ferð fram á að gegna engum
trúnaðarstörfúm?
„Það er rétt að ég var ósáttur
við viðtökurnar sem ég fékk í
þingflokknum í fyrra og það að
mér skyldi þá ýtt út í horn. Ég var
áhrifalaus innan þingflokksins og
þá taldi ég mínum starfskröftum
betur háttað og að áhrif mín og
skoðanir kæmust betur til skila á
öðrum vettvangi. Nú finnast mér
aðstæður allar hafa breyst. Ég hef
meiri áhyggjur af því ástandi og
þar á meðal hef ég áhyggjur af
þróun mála ínnan Sjálfstæðis-
flokksins.
Aðspurður um hvort hann teldi
sig geta haft meiri áhrif á þróun
mála innan Sjálfstæðisflokksins
með því að starfa utan þingflokks
sagði Ellert, að hann hefði hvorki
sagt sig úr þingflokknum né
Sjálfstæðisflokknum enn þá, eins
og hann orðaði það. Hann sagðist
myndu mæta á þingflokksfundum
eftir efnum og ástæðum, því
myndi hann halda opnu. „Ég hef
þann rétt að mæta í þingflokknum
á meðan mér er ekki sagt úr hon-
um,“ sagði hann.
Ellert situr enn sem ritstjóri
DV og aðspurður sagði hann að
hann myndi sitja sem ritstjóri á
meðan annað yrði ekki ákveðið af
hálfu samstarfsmanna hans á
blaðinu. Hann var í framhaldi af
þvi spurður hvað breyst hefði frá
því hann lýsti því yfir í fyrra, að
hann teldi það ekki samrýmast að
gegna ritstjórastarfi á DV og
þingmennsku. Hann svaraði: „Ég
■sé ekkert ósamræmi í því. Aðstæð-
ur hafa breyst hjá DV, hjá mér og
í þjóðfélaginu. Sá kostur að vera
bæði þingmaður og ritstjóri stóð
mér ekki til boða af hálfu DV þá.
Ég hef nú farið inn á þing og er að
minnsta kosti ábyrgðarmaður að
blaðinu enn þá. Störf mín sem rit-
stjóra munu kannski breytast í
einstökum atriðum með hliðsjón
af því, að ég þarf einhvern tíma á
degi hverjum til að sinna þing-
störfum."
Ellert sagði að sem óháður þing-
maður myndi hann hafa algjör-
lega óbundnar hendur og gæti
þess vegna stutt mál frá hverjum
sem þau kæmu. Hann var í fram-
haldi af því spurður, hvort hann
teldi afstöðu sína brjóta gegn
starfsreglum þingflokks Sjálf-
stæðisflokksins sem staðfestar
voru af flokksráði Sjálfstæðis-
flokksins 1982, en þar er m.a.
heimild til að víkja mönnum úr
þingflokknum, sem ekki fella sig
að meirihlutavilja hans. Ellert
kvaðst ekki hafa kynnt sér þessar
reglur og að þær hefðu ekki verið
kynntar honum. Hann kvaðst ekki
hafa setið umræddan flokksráðs-
fund og sagði síðan: „Ég held þess
vegna að þeir sem hafa það vald i
sínum höndum að geta vikið
mönnum úr þingflokknum verði
að svara þessari spurningu, en
ekki ég.“
Ellert B. Schram sagði að lok-
um: „Ég hef viljað velja mér þann
vettvang sem ég tel árangursrík-
astan hverju sinni til að koma
mínum skoðunum á framfæri. Ég
held að flestir geri sér ljóst að að-
stæður geta breyst í pólitíkinni og
auk þess að þeir sem hafa afskipti
af stjórnmálum verða að laga sig
að þeim aðstæðum. Ég hef að-
hyllst sjálfstæðisstefnuna og mig
varðar meira um hana heldur en
flokka og ríkisstjórnir."
Ólafur G. Einarsson um stöðu Ellerts B. Schram á Alþingi:
Eðlileg og nánast með
þegjandi samkomulagi
„HANN lét okkur vita strax í upp-
hafí að hann kæmi til þings sem
óháður þessari ríkisstjórn og þing-
flokki og ég hef í sjálfu sér ekkert
um það að segja. Það er ekki hægt
að neyða einn eða neinn til þess að
fara að samþykktura þingflokks
varðandi stuðning við ríkisstjórn eða
afstöðu til einstakra mála,“ sagði
Ólafur G. Einarsson, formaður þing-
flokks Sjálfstæðisflokksins, að-
spurður um afstöðu þingflokks Sjálf-
stæðisflokksins til þeirrar ákvörð-
unar Ellerts B. Schram, þingmanns
Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík, að
utká sæti á Alþingi á ný og þeirra
óska hans að gegna þar ekki trúnað-
arstörfum fyrir Sjálfstæðisflokkinn.
Ólafur sagði, að Ellert hefði
ekki mætt á þingflokksfundum frá
því þing var sett og að hann hefði
óskað eftir því við sig sem for-
mann þingflokksins að verða ekki
kjörinn í þingnefndir. Hann sagði
síðan: „Ég held að það sé ekkert í
sjálfu sér við því að segja á þessu
stigi. Ég hugsa að staða þess sem
lýsir því fyrirfram að hann sé
óbundinn þingflokknum sé eðli-
iegust eins og hún er nú — nánast
með þegjandi samkomulagi. Hon-
um stóð það að sjálfsögðu til boða
að fara í nefndir eins og síðast,
þegar hann var líka valinn í
nefndir. Þingflokkurinn varð við
þessari ósk hans, en ég tók það
auðvitað fyrir á þingflokksfundi.
Með þessu er verið að létta af hon-
um störfum sem dreifast þá á aðra
þingmenn en það er eitt af þeirra
verkefnum að taka þátt í nefnd-
arstörfum."
Ólafur kvað aðspurður rétt vera
að flokksráðsfundur Sjálfstæðis-
flokksins hefði staðfest starfsregl-
ur til handa þingflokknum árið
1982, en fram að þeim tíma hefði
hann ekki haft neinar slíkar regl-
ur. Hann sagði að í þeim væri m.a.
heimild til handa þingflokknum
að vísa þingmanni úr þingflokkn-
um ef hann færi ekki að sam-
þykktum hans eða gerði ekki grein
fyrir afstöðu til mála, sem færu í
bága við skoðanir meirihluta
hans. Hann sagði síðan: „Það hef-
ur ekki staðið til að nota þær í
þessu tilviki. Það eru ekki efni til
þess vegna þess hvernig þetta bar
að.“
— Hver er raunveruleg staða
Ellerts B. Schram á Alþingi i dag
að þinu mati?
„Hann er óháður. Tekur þar að-
eins afstöðu eins og honum býr í
brjósti hverju sinni."