Morgunblaðið - 01.11.1984, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 1. NÓYEMBER 1984
„Qlöglegar útvarpsstöðvar“:
Dómsíólar eða
pólitísk rann-
sóknarnefnd?
TAUSMENN Fr&msóknarf!okksin.s í efri dcild Alþingis, Tómas Arnason og
Haraldur Ólafsson, lýstu því vfir í framhaldsuraræðu í gær ura tillögu
stjórnarandstöðuþingmanna um skipan rannsóknarnefndar „tii að rannsaka
afskipti ráðherra og embættismanna af rekstri ólöglegra útvarpsstöðva'*, að
þeir myndu greiða atkvæði gegn henni. Tómas sagði efnislega að það væri
vettvangur dómstóla en ekki pólitískra rannsóknarnefnda að leiða hið rétta í
Ijós í þessu máli. Hann lýsti jafnframt yfir stuðningi ínum við frumvarp
menntamálaráðherra til breytinga á útvarpslögum, sem gerir ráð fyrir fleiri
rekstraraðilum en RÚV í þessari starfsgrein.
Ragnhildur Helgadóttir,
menntamálaráðherra, sagði
skýrslu radíóeftirlits, varðandi út-
varpsstöðvar sem hófu starf í lok-
un RÚV og önnur gögn varðandi
málið, fyrirliggjandi í' ráðuneyti
sínu og tiltsek þingdeildar-
mönnum. Hún myndi ekki Iáta
dylgjur einstakra þingmanna
hræða sig frá því að lýsa yfir fylgi
sínu við meira frelsi í útvarps-
rekstri en nú viðgengist.
Þingmenn stjórnarandstöðu,
Eiður Guðnason (A), Stefán Bene-
diktsson (BJ), Ragnar Arnalds
(Abl.) og Sigríður Dúna Krist-
mundsdóttir (Kvl.), töldu eðlilegt
að sérstök rannsóknarnefnd
þingsins kannaði afskipti ráð-
herra og embættismanna af ólög-
legum útvarpsstöðvum í verkfalli.
Eiður og Stefán lýstu sig samhliða
fylgjandi meira frelsi í úvarps-
rekstri. Valdimar Indriðason (S)
kvað lög hafa verið brotin á ýms-
um sviðum.á gengnum verkfalls-
dögum, sem kærð hafi verið og
ættu að háfa sinn gang fyrir
dómstólum Hann sagði það ekki
hvarfla að sér að loka ætti kap-
alstöðvum í Vesturlandskjör-
dæmi, sem starfræktar væru, og
löggjafinn þyrfti að stefna að
meira frjálsræði í útvarps- og
sjónvarpsmálum. Umræðunni
lauk ekki.
Bandalag jafnaðarmanna:
Ríkisfyrirtæki
verði lögð niður
Stefán Benediktsson, þingmað-
ur Bandalags jafnaðarmanna,
hefur lagt fram nokkrar tillögur
til þingsályktunar, sem hefjast á
þessum orðum: „Alþingi ályktar
að fela ríkisstjórninni að annast
framkvæmd þeirra aðgerða sem
nauðsyniegar eru til að leggja
megi niður starfsemi...“ tiltek-
inna ríkisfyrirtækja og ríkis-
stofnana. Þessar tillögur um
niðurskurð ríkisfyrirtækja ná til:
• Fasteignamats ríkisins
• Síldarverksmiðja ríkisins
• Ferðaskrifstofu ríkisins
• Skipaútgerðar ríkisins
• Jarðborana ríkisins
• Lánadeildar Framkvæmda-
stofnunar ríkisins
• Ríkismats sjávarafurða
• Skipulagsstjórnar ríkisins
Fyrirspurn á Alþingi:
Hver eru
vanskil hús-
næðislána?
Tveir þingmenn hafa lagt
fram á Alþingi fyrirspurnir til
félagsmálaráðherra varðandi
skil Húsnæðisstofnunar ríkisins
og Byggingarsjóðs verkamanna
á húsnæðislánum 1984. Fyrir-
spurnirnar varða m.a. ákvæði
lánsfjárlaga um fjármögnun
Byggingarsjóðs ríkisins, hversu
mörg lán hafi verið veitt,
hversu margir umsækjendur
húsnæðislána hafi orðið fyrir
seinkun á afgreiðslu lána og hve
lengi og hver staða Bygg-
ingarsjóðs sé nú til að standa
við lánsfjárskuldbindingar.
F’yrirspyrjendur eru Jón
Baldvin Hannibalsson (A) og
Kolbrún Jónsdóttir (BJ).
• Tæknideildar Húsnæðisstofn-
unar ríkisins
• Framkvæmdadeildar Inn-
kaupastofnunar ríkisins
• Embættis húsameistara ríkis-
ins
Þá flytur sami þingmaður
tvær tillögur til þingsályktunar
sem fela ríkisstjórninni, verði
þær samþykktar, „að annast
framkvæmd þeirra aðgerða sem
nauðsynlegar eru til að hætta
þátttöku í starfsemi" Búnaðarfé-
lags íslands og Fiskifélags ís-
lands.
Fyrirspurn á Alþingi:
Laxveiði-
leyfakaup
ríkisstofnana
„Hvaða opinberar stofnanir
og fyrirtæki, sem ríkið er aðili
að, keyptu eða greiddu laxa-
leyfi á árunum 1980, 1981,1982
og 1983? Hvaða upphæðir
greiddu fyrrnefndir aðilar ár-
lega fyrir laxaveiðileyfi?
Hvaða einstaklingar nýttu
laxveiðileyfi þau sem keypt
vóru?“
Þannig hljóða fyrirspurnir
til fjármálaráðherra, sem Stef-
án Benediktsson (BJ) hefur
lagt fram á Alþingi.
me$i
fliwnci

*v £ \ £ .

■ ■£■■■ r.v.: ' ;

Úr kvikmyndinni: Kúrekar norðursins.
„Kúrekar norðursins“ - ný íslensk
kvikmynd frumsýnd á laugardag
KUREKAK norðursins heitir ný ís-
Icnzk kvikmynd, sem frumsýnd
verður í Kegnboganum á laugardag,
3. nóvember. Um er að ræða kvik-
mynd, sem tekin er á svokallaðri
Kántrýhátíö á Skagaströnd í sumar.
í fréttatilkynningu frá aðstand-
endum myndarinnar segir að um
sé að ræða fyrsta íslenska vestr-
ann, mynd í léttum dúr og koma
þar við sögu helstu „hetjur ís-
lenskrar kúrekamenningar" eins
og það er orðað, þeir Hallbjörn
Hjartarson, Johnny King, Siggi
Helgi og fleiri. Það er íslenska
kvikmyndasteypan, sem framleið-
ir myndina, en um kvikmyndatök-
una sáu þeir Einar Bergmundur
og Gunnlaugur Pálsson. Sigurður
S. Jónsson sá um hljóðupptöku og
klippti myndina, en Friðrik Þór
Friðriksson stýrði henni.
Væntanleg er hljómplata með
löjíum úr myndinni. í tengslum við
frumsýningu myndarinnar verður
haldin skemmtun í kúrekastíl við
Tommahamborgara á Grensásvegi
sunnudaginn 4. nóvember og kem-
ur þar fram hljómsveitin Tyrol frá
Sauðárkróki ásamt Hallbirni.
Fleira verður á dagskrá.
Hagræðingarfélag fslands:
Fyrsti fræðslufundur
Leiðrétting félagsins á mánudag
Prentvillupúkinn kemur víða við í
grein um bók Harold Evans og átök-
in á The Times hér í blaðinu í gær.
Ekki er ætlun mín að elta hann alls
staðar uppi því að yfirieitt má auð-
veldlega lesa í málið. Eina leiðrétt-
ingu er þó nauðsynlegt að gera. f
greininni stendur að meðal þess efn-
is sem geri The Times að því blaði
sem það er séu „fréttir um líffræði-
leg efni“. Þótt áhugi margra lesenda
blaðsins á líffræði kunni að vera
mikill er langt frá því að Harold Ev-
ans hafi talið þær jafn mikilvægar
fyrir The Times og prentvillupúkinn.
Þannig á hin umrædda setning að
vera: „Evans segir að án fj,ögurra
þátta fái The Times ekki þjónað les-
endum sínum: þingfrétta, frétta um
lögfræðileg efni, minningargreina og
leiðara."
Björn Bjarnason.
MANUDAGINN 5. nóvem-
ber heldur Hagræðingarfélag
íslands fyrsta fræðslufund
félagsins á þessum vetri.
Fundurinn er haldinn -í Borg-
artúni 6, fjórðu hæð.
Fundarefni er fjölbreytt að
venju og er eftirfarandi: Notkun
tölvu við hagræðingarstörf,
Gunnar Ingimundarson, við-
skiptafræðingur. Endurnýjun
innanfrá — Framleiðniátak,
Davíð Guðmundsson, tæknifræð-
ingur, og Reynir Kristinsson,
tæknifræðingur. Vöruþróun,
Þorsteinn Óli Sigurðsson, tækni-
fræðingur. Hvað er logistik?, Jón
Sævar Jónsson, verkfræðingur.
Japanskar framleiðslustjórnun-
araðferðir, dr. Ingjaldur Hanni-
balsson, verkfræðingur.
Hagræðingarfélagið var stofn-
að síðastliðið vor og urðu féiags-
menn þá strax um eitt hundrað.
Markmið þess er að efla þekkingu
og áhuga á hagræðingarmálum
og miðla nýjungum og reynslu til
félagsmanna. Fræðslufundir hafa
áður verið haldnir með svipuðu
formi í nokkur ár af stofnendum
félagsins. Ýmsir sem vinna að
þessum málum hafa ekki vitað af
þessum fundum. Er nú stefnt að
því með stofnun félagsins og
starfsemi þess að gefa fleirum
kost á að fylgjast með á þessu
sviði. Áhugamenn um hagræð-
ingarmál geta skráð sig í félagið
á fundinum. (FrétUtilkrnning.)
Hættu áður en ballið byrjaði
Skák
Margeir Pétursson
ÞEIR sem fylgjast með heims-
meistaraeinvíginu í Moskvu urðu
fyrir sárum vonbrigðum í gær þeg-
ar tuttugasta skákin var tefld, því
ellefta jafnteflið í röð var samið
eftir aðeins fimmtán leiki í stöðu
sem bauð upp á skemmtilega og
spennandi baráttu. Kasparov, sem
hafði hvítt, gat þá unnið skiptamun
fyrir peð, en hann kaus fremur
þann kost að bjóða jafntefli sem
heimsmeistarinn þáði, fremur en
að hætta sér út í flækjur sem
áframhaldandi taflmennska hefði
óhjákvæmilega haft í för með sér.
Vassily Smyslov, fyrrum heims-
meistari, sem Kasparov sigraði í
undanúrslitum heimsmeistara-
keppninnar, sagði í samtali við sov-
ézka sjónvarpið að orsök jafnteflis-
ins væri taugaálagið sem væri á
Kasparov.
„Það er athyglisverð sálræn
barátta í gangi," bætti Smyslov
við og hann treysti sér ekki,
fremur en aðrir sérfræðingar í
Moskvu, til að gefa einhlíta skýr-
ingu á þessu stutta jafntefli.
Um þessar mundir í einvíginu
gefa teflendur engin færi á sér
en velja yfirleitt allra öruggasta
leikinn. Kapparnir eru því lentir
í eins konar sjálfheldu, þrátt
fyrir 4—0-forskot Karpovs, því
heimsmeistarinn virðist jafn-
langt frá því að gera út um ein-
vígið og Kasparov að vinna sína
fyrstu skák. Þeir verða að halda
áfram þar til annar hefur unnið
sex skákir.
Þegar jafnteflið hafði verið
samið kom rangt spjald á sýn-
ingartöfluna í höll verkalýðsins
þar sem einvígið fer fram: „Hvít-
ur vann“ stóð þar skýrum stöf-
um og grunlausir áhorfendur
höfðu þegar staðið upp úr sætum
sínum og byrjað að fagna áður
en mistökin voru leiðrétt:
20. einvígisskákin:
Hvítt: Gary Kasparov.
Svart: Anatoly Karpov.
Enski leikurinn.
1. Rf3 — Rf6, 2. c4 — b6, 3. g3 —
c5, 4. Bg2 — Bb7, 5. (M) — g6, 6.
Rc3 — Bg7, 7. d4 — cxd4, 8. Rxd4
— Bxg2, 9. Kxg2 — 0-0, 10. e4 —
Dc7, 11. b3 — Rxe4
Kapparnir hafa verið furðu-
lega gjarnir á að herma eftir
hvor öðrum í byrjanavali. Þessi
staða kom einnig upp í þrett-
ándu skákinni, en þá var það
Kasparov sem hafði svart og lék
þessum skemmtilega leik.
12. Rxe4 — I)c5, 13. Df3 — Dxd4,
14. Hbl
í þrettándu skákinni lék Kar-
pov 14. Ba3 og framhaldið varð:
14 ... Rc6, 15. Hadl - de5, 16.
Hxd7 — Da5,17. Bxe7, — Re5 og
staðan varð mjög tvísýn. Þeirri
skák lyktaði um síðir með jafn-
tefli.
14. De5, 15. Bf4
Jafntefli að uppástungu Kasp-
arovs. Framhaldið hefði vænt-
anlega orðið 15.. Da5, 16. Rf6+
- Bxf6,17. Dxa8 - Rc6,18. Db7
— Df5 og hvítur hefur hrók fyrir
riddara og peð og því nokkra yf-
irburði í liði, en á móti vegur að
hvíta drottningin er lokuð af úti
í horni. Það hefði því greinilega
ekki verið hlaupið að því fyrir
hvít að vinna þá stöðu.