Morgunblaðið - 25.11.1984, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 25. NÓVEMBER 1984
9
>
HUGVEKJA
eftir séra
Guðmund óskar ólafsson
„Af ávöxtum þeirra skuluö þér
þekkja þá“ Mt. 7:20.
f ljóði nokkru má finna
þessa hendingu: „Þín blóm,
þau bera hlekki: þau blómstra,
en ilma ekki“ (I.Erl.Sig.). Sá
sem sagði þetta, hann var vís-
ast að hugsa til þeirra, sem
fara með falska og hola lífs-
kenningu, til þeirra sem selja á
sinn hátt svikna vöru, sem get-
ur leitt til afdrifaríkra mein-
semda. í margskyns merking
er vitnað til falskenninga og
það er ekki síst háttur þeirra,
sem ræða þau málefni hverrar
stundar sem hæst ber hverju
sinni, að brigsla öðrum um
falskar og sviknar skoðanir á
málefnum, sem muni leiða til
ills, ef eftir sé farið. Stjórn-
málaumræðan ber sterk merki
þessa málflutnings, þar sem
„klögumálin ganga á víxl“ og
lesendabréf dagblaðanna bera
tíðum sama svip, þar sem tek-
ist er á um leiðir og aðferðir
við umfjöllun mála. Já, það er
býsna algengt að menn brigsli
hver öðrum um fals og hræsni,
sem liggi að baki bæði orðum
og verkum, að margt standi til
boða, hanterað af gullinmunn-
um fagurlega, en muni þó leiða
til rotinna ávaxta, ef tekið sé
trúanlegt. Biblían talar einnig
oft um falsspámenn og í fyrri
hluta þeirrar bókar eru þeir
gjarnan kallaðir úlfar, eða
sundurrífandi vargar og Jesús
segir einnig að hann muni
senda lærisveina sína út í
heiminn, eins og sauði á meðal
úlfa. En hver segir Biblían
vera einkenni falsspámanna?:
Þeir tala og predika sjálfa sig,
sína eigin speki, þeir tala til
þess að eignast, en ekki til að
gefa, þeir tala til þess að verða
hrósverðir, sjálfsáhuginn rek-
ur þá áfram, eins og úlfinn,
sem leitar bráðar sinnar til
þess að seðja hungrið. Já, það
má líklega gilda um falsspá-
mennina á ýmsum sviðum, það
sem Zadok nokkur rabbíi
mælti eitt sinn til þeirra sem
fluttu erindi lögmálsins: „Ger-
ið þekkinguna á lögmálinu
hvorki að kórónu til þess að
sýnast, né heldur að spaða til
þess að grafa með til ávinn-
ings.“
En hvað með ávextina?
Koma vínber af því sem reyn-
ast vera þistlar? Er ekki auð-
velt að greina á milli þess, sem
er falskt og satt? Það hefur
mörgum reynst torveldara en
ætla má að skilja þarna í sund-
ur, blómin, sem bera hlekkina,
en ilma ekki, þau eru oft á tíð-
um litskrúðug og heillandi.
Það fyrirfinnast blóm úr
plasti, dauð, köld og í rauninni
visin, þó að þau skíni fagurlega
og þau hafa jafnvel verið borin
í kirkjur til skrauts. Þar hafa
þau gefið fyrirheit um von og
líf og ilm, en þegar nær er
komið, þá reynast þau fölsk.
Maður heyrir stundum auglýs-
ingar í sjónvarpi og reyndar
víðar þar sem auglýstar eru
vörur með þeim formerkjum
að það verði leikur að lifa ef
viðkomandi sé keypt og maður
heyrir líka forsvarsmenn sam-
taka á stjórnmálasviðinu boða
það leynt og ljóst að öllu verði
kippt í lag, nær því á svip-
stundu, sem að steðjar í vanda
í samfélaginu, bara ef réttum
mönnum sé falin stjórn. Þetta,
og svo margt annað, eru skýr
dæmi um falskenningar, að-
ferðir úlfsins, sem er að leita
bráðar. Kristin kenning er
einnig fölsk, ef hún bendir á
auðveldan kristindóm. Hann
er aldrei ábyrgðarlaus sam-
sinning á einhverju, eða hver
man ekki orðin um þann, sem
heyrir orðið og ekki breytir
eftir því, að honum var líkt við
hús á sandi sem fellur eins og
spilaborg. Kenningin er fölsk
ef hún boðar lífslausn, sem er í
því fólgin að njóta erfiðislaust
einhverra hlunninda, sem eru
ekki hlotin með því að takast á
við lífið með öðru fólki í vanda
sem vegsemd. Ef kenning fær
ekki ilm og blómstran í lífinu,
eins og það kemur fyrir, þá er
bara um að ræða hlekki
plastblómanna. Sérhver kenn-
ing, eins og John Mckay sagði
eitt sinn, sem „hvetur mann-
eskjuna til þess að taka sér
sæti uppi á svölum í lífinu og
horfa þaðan niður á heiminn",
sú kenning er fölsk. Og að síð-
ustu sú kenning er einnig
ranghverfa á sannleikanum,
sem leiðir til árásargirni og
sundurdreifingar. Að útiloka
sig frá öðrum, að mata krók-
inn, fyrir sjálfan sig, hvort
heldur er andlega eða líkam-
lega án tillits til annarra, það
ber vitni um svikna lífsháttu. í
draumsýn Jesú Krists var ein
hjörð og einn hirðir, hver sá
sem stuðlar að sundrun og
myndun sérhópa, hann er að
verki með þeim öflum, sem eru
að grafa undan þessari
draumsýn. Aö taka að sér, það
er kristindómur, að taka að
sér, sína hlutdeildarvitund
með lífi annarra, kjörum og
hverju því sem að steðjar
náunganum, það er kristin-
dómur, ganga í sporin hans er
mælti: „Takið hver annan að
yður. „Af ávöxtum þeirra skul-
uð þér þekkja þá.“ Þessa
biblíutilvitnun hafa flestir
heyrt, enda lengi einkunnarorð
ákveðinnar verslunar í land-
inu. Með þessa setningu í
minni hefur löngum mátt
mæla kenningar og vöru og
hafi okkur verið einhverntíma
hollt að geyma téð viðvörunar-
orð í huga, þá er þess ekki síð-
ur nauðsyn í samtímanum,
þegar skrumið ætlar allt að yf-
irkeyra. Það er lýsandi dæmi
um slíkt, að nýlega varð bók
ein fræg í útlandinu, sem fjall-
aði um það hvernig ætti að
bera sig að því að ljúga sem
sennilegast án þess að upp
kæmist, hvernig svíkja megi
og selja sem best án tillits til
nokkurs sannleika eða ávaxt-
anna fyrir þann, sem fyrir
verður. Kannski er þó ekki
svona kenning hættulegust af
öllu, því ennþá erum við ekki
svo grómi vafin, að sjá ekki við
slíku, hitt er hættulegra, sá
áróður, sem smýgur og grær
undir yfirskyni ilms og töfra.
Og ég held að til þess að sjá við
því marga, sem að berst af
hroða og gerfiheill, sé okkur
það eitt ráð að líta innra með
okkur sjálfum og rækta þann
grunn, sem við eigum bestan
til að byggja á, til bæði holl-
ustuvarna og sóknar. Það gild-
ir ennþá, sem Jón Vídalín
orðaði svo á sinni tíð: „Með al-
vöru og gaumgæfni ber manni
að rannsaka sjálfan sig. Reyn-
ið hvort þér eruð í trúnni, svo
sem Páll segir, hvað ei með
betra móti getur skeð, en ef
vér rannsökum vora lífernis-
háttu, því trúin er aldrei
ávaxtalaus." Já, bera blómin
okkar hlekki, hefur kenningin
gert okkur köld, einangruð og
líflaus, fjarlæg þeim sem
þurfa á okkur að halda, eða á
hinn bóginn hluttakendur í
lífsstríði náungans, með hlýtt
og gjöfult hjarta, góðsemi og
ábyrgð, sem smitar frá sér
hvar sem við erum? Þetta er
eilíft skoðunarefni, ef við höf-
um tekið alvarlega að ætlast sé
til af okkur sem kristnu fólki
að bera ávexti samkvæmt köll-
uninni. Ég veit vel að við höf-
um svo sem ekkert hrósunar-
efni þegar við skoðum okkur
heiðarlega, en ég veit líka að
við erum þó ekki líknarlaus við
þá skoðun, ekki ef við minn-
umst versins af vörum séra
Hallgríms:
Visnað tré ég að vísu er
vægðu réttlætis Herrann mér
Gæskunnar eikin græn og fín
geymdu mig undir skugga þín.
Á meðan við megnum að
horfa þannig lífinu í mót, þá
vitum við hvar sá gróandi rík-
ir, sem aldrei ber litlaus blóm,
né festir í hlekki lyginnar, þó
að eldar falsins fari eins og
logi um akur í kringum okkur.
«011»] H [ttfe
Góóan daginn! 00 cr ifea
VERÐBOLGU
DRAUGURINN
ER VAKNAÐUR
Sparil'jareigandi:
Ert þú á verði gagnvart verðbólgunni?
Við förum ekki hátt með það, en þeir sem einu sinni hafa
ávaxtað í verðbréfum halda því áfram ... og það sem meira
er betri ávöxtun á sparifé er varla hægt að finna.
Kvnntu þér nýju leiðina okkar í verðbréfaviðskiptum.
SÖLUGENGI VERÐBRÉFA
26. nóvember 1984
Sparískírteini og happdrættislán ríkissjóðs
Ar-flokkur Sölugengl pr. kr. 100 Avöxtun-1 arkrafa j Dagafjöldi til innl.d.
1971-1 16.626,04 Innlv. í Seðlab. 15.09.84
1972-1 15.273,80 8,60% 59 d.
1972-2 12.020,98 Innlv. I Seölab. 15.09.84
1973-1 8.982,44 8,60% 289 d.
1973-2 8.409,18 8,60% 59 d.
1974-1 5.444,00 8.60% 289 d.
1975-1 4.633,25 8,60% 44 d.
1975-2 3.446,09 8,60% 59 d.
1976-1 3.144,11 8,60% 104 d.
1976-2 2.579,68 18,60% 59 d.
1977-1 2.273,21 8,60% 119 d.
1977-2 1.903,77 Innl.v. i Seölab. 10.09.84
1978-1 1.541,24 8,60% 119 d.
1978-2 1.216,22 Innl.v. i Seölab. 10.09.4
1979-1 1.048,84 8,60% 89 d.
1979-2 792,90 Innl.v. ISeölab. 15.09.84
1980-1 684,94 8,60% 139 d.
1980-2 521,47 8,60% 329 d.
1981-1 439,67 8,80% 1 ár 59 d.
1981-2 318,36 8,80% 1 ár 319 d.
1982-1 317,11 8,60% 95 d.
1982-2 230,77 8,60% 305 d.
1983-1 175,23 8,80% 1 ár 95 d.
1983-2 110,38 8,80% 1 ár 335 d.
1984-1 106,73 9,00% 2 ár 65 d
1984-2 100,47 9,00% 2 ár 284 d
1974-E 4.174,78 10,00% 5 d.
1974-F 4.174,78 10,00% 5 d.
1975-G 2.612,40 10,00% 1 ár 5 d.
1976-H 2.385,94 10,00% 1 ár 124 d.
1976-1 1.799,67 10,00% 2 ár 4 d.
1977-J 1.591,81 10,00% 2 ár 125 d.
1981-1. 11. 344,44 10,00% 1 ár 155 d.
X
Veðskuldabrét — verðtryggð
Lánst. Nafn Sölugengi m.v.
2 afb. vextir mism. ávðxtunar,-
áárl HLV kröfu
14% 16% 18%
1 ár 7% 96 94 93
2 ár 7% 93 91 89
3 ár 8% 92 89 87
4 ár 8% 90 87 84
5 ár 8% 88 85 81
6 ár 8% 86 83 79
7 ár 8% 85 81 77
8 ár 8% 84 79 75
9 ár 8% 82 77 73
10 ár 8% 81 76 72
Veðskuldabrél — óverðtryggð
Sölugengi m.v.
Lánst. 1 afb. á ári 2 afb. á ári
20% 28% 20% 28%
1 ár 79 84 85 89
2 ár 66 73 73 79
3 ár 56 63 63 70
4 ar 49 57 55 64
Sár 44 52 50 59
Spariskírteini ríkissjóðs,
verötryggö veöskuldabréf,
óverötryggö veöskuldabréf
óskast á söluskrá.
Daglegur gengisútreikningur
Verðbréfamarkaður
Fjárfestingarfélagsins
Lækjargötu12 101 Reykjavík
lönaóarbankahúsinu Simi 28566