Morgunblaðið - 25.11.1984, Blaðsíða 60

að er ekki laust
við að Bretar séu
enn töluvert
heillaðir af Ind-
landi. Kvik-
myndirnar
Gandhi og Heat
and Dust bera þess vitni en einnig
sjónvarpsmyndaflokkarnir The
Far Pavilions og The Jewel in the
Crown, sem nú hefur verið tekin til
sýningar í íslenska sjónvarpinu
undir heitinu Dýrasta djásnið og er
byggður á fjórum skáldsögum rit-
höfundarins Paul Scott. Bóka-
flokkur hans ber nafnið Raj Quart-
et en sjónvarpsmyndin er nefnd
eftir fyrstu bókinni.
„Þetta er saga um nauðgun,"
segir Paul Scott á fyrstu síðu
fyrstu bókarinnar í flokknum og
nauðgunin er tengd ástarsam-
bandi bresku konunnar Daphne
Manners og Indverjans Hari
Kumar. Bækurnar innihalda ann-
að ástarsamband, sem líka var
nauðgun því kjarninn í Raj Quart-
et er samband tveggja þjóða, Ind-
lands og breska heimsveldisins.
Sögusvið bókanna er Indland og
við fylgjumst með persónum
þeirra frá árinu 1942 til 1947 þeg-
ar í landinu eru framin blóðug
fjöldamorð í kjölfar sjálfstaeðis og
aðskilnaðar frá bresku krúnunni.
- O -
Paul Scott var valinn af handa-
hófi úr hópi foringjaefna i breska
hernum til að fara til Indlands ár-
ið 1943. (Honum hafði áður verið
synjað um stöðu eftir að hafa sagt
við herskráningu að helsta áhug-
amál hans væru ljóð). Hann var 23
ára. „Og þarna var hann staddur í
þessu landi, sem var hræðilega
breskt," segir dóttir hans Carol
Scott, „og það eina, sem hann fýsti
að vita var, hvers vegna? Hvað
var það, sem olli því að Bretar
höfðu viljað flytja þangað og vera
þar og leika þar krikkett og af
hverju voru til kynslóðir Breta,
sem höfðu alist algjörlega upp á
Indlandi."
Scott var gerður að birgðafor-
ingja og hann ferðaðist á þremur
árum um Indland þvert og endi-
langt. Hann átti greiðan aðgang
að fólki á öllum stigum bresk-
indverska samfélagsins og hann
kynntist fjöldanum öllum af
breskum og indverskum hermönn-
um og borgurum.
„Indland ljóstraði upp fyrir mér
nokkru, sem ég hafði leitað að,“
sagði Scott árið 1975 þegar hann
lauk við Raj Quartet. „Eg heillað-
ist smátt og smátt af Indlandi og
það varð að ástríðu eftir stríðið.“
Af þeim 13 skáldsögum, sem hann
skrifaði eftir 1952 gerast 10 á Ind-
landi. Sú síðasta Staying On vann
til verðlauna í Bretlandi árið 1977
en Paul Scott lést af krabbameini
um vorið það ár.
- O -
Sir Denis Forman, stjórnarfor-
maður Granada-sjónvarsstöðvar-
innar, sem gerði sjónvarpsþætt-
ina, var einnig á Indlandi seinni
hluta síðari heimsstyrjaldarinnar
og náði þar ofurstatign. Eins og
Scott heillaðist hann af landi og
þjóð og þegar hann las Raj Quart-
et, sem gerist á nákvæmlega sama
tíma og hann og Scott voru á Ind-
landi (þótt þeir hafi aldrei hist),
fann hann það Indland, sem hann
þekkti af eigin raun. „Það var ná-
kvæmlega eins. Ég þekkti klúbb-
inn. Ég þekkti fólkið. Ég hafði hitt
tvo eða þrjá Merrick og svo marga
Layon, konur og karla, að ég gæti
ekki reynt að telja það saman.“
(Ronald Merrick, lögreglustjórinn,
sem handtekur Hari Kumar fyrir
nauðgunina á Daphne Manners,
er ráðandi persóna I öllum Raj
Quartet-num en svo er einnig um
nokkra meðlimi Layon-fjölskyld-
unnar, sem þjónað hefur Indlandi
dyggilega kynslóð eftir kynslóð).
Fyrsta hugsun Denis Forman
eftir að hann hafði lesið bækurnar
var að kynna persónur þeirra fyrir
sjónvarpsáhorfendum. Og eins og
títt er um allar bestu hugmynd-
irnar, var þessi svolítið brjálæðis-
leg. Quartet Scotts, sem hann var
10 ár að skrifa, er 800.000 oró á
2.000 blaðsíðum og á þessum síð-
um er farið fram og aftur í tíma,
frásögninni skipt úr fyrstu í
þriðju persónu þegar svo ber und-
ir og margt fleira, sem gerði það
að verkum að afar óhentugt var að
breyta söguforminu yfir í kvik-
myndaformið. í fjórum bókum
sínum snýst Scott í kringum at-
riði, atburði og persónur til að
koma á framfæri nýjum upplýs-
ingum og gefa nýtt innsæi í sög-
una og aíþjóðlegan bakgrunn
hennar og þótt hver hluti Raj Qu-
artet-sins sé ljóslifandi í hugum
manna, fæst ekki endanleg mynd
á söguna fyrr en á siðustu blað-
síðu síðustu bókarinnar.
Forman setti sér tvö markmið.
Fyrst raðaði hann atburðum sög-