Morgunblaðið - 04.04.1985, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 4. APRÍL 1985
flfafgunlilftfriftí
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aöstoöarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aö-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Kringlan 1, sími 83033. Áskrift-
argjald 330 kr. á mánuöi innanlands. f lausasölu 25 kr. eintakiö.
Einstaklingur-
inn heimur út
af fyrir sig
Föstudagurinn langi er ekki
að kvöldi kominn í sögu
mannkynsins. Sú grimmd og
það ranglæti, sem dagurinn
stendur fyrir, ræður víða ríkjum
á líðandi stund.
„Amnesty International" tal-
ar um gengið ár, 1984, sem ár
pyndarans. Þessi fjölþjóðlegu
réttargæzlusamtök, til stuðn-
ings þeim sem ofsóttir eru og
rangindum sæta, segja pynd-
ingar á fólki nánast daglegt
brauð. „Frásagnir af langvinn-
um húðstrýkingum, hörunds-
brunum, raflostum og öðrum
grimmdaraðförum að föngum
hafa borizt frá einum sextíu
löndum, a.m.k. þriðju hverri
þjóð heims,“ segir í skýrslu sam-
takanna um næstliðið ár.
í skáldsögu Georges Orwell,
1984, skildi hugsanalögregla
miðstýringar við einstaklinga,
er þroskuðu með sér sjálfstæðan
persónuleika, sem skjögrandi
flök og vesalinga. Sá kafli
mannkynssögunnar, sem þjóð-
irnar skrifa með hegðan sinni á
líðandi stund, gerir veruleikann
skáldskapnum verri. Það er ekki
einvörðungu í fangelsum og á
geðveikrahælum Sovétríkjanna,
sem hugsanalögregla flokks og
þröngsýni krossfestir frumrétt-
indi fólks, heldur í tugum ann-
arra rikja: Afganistan, Chile,
Póllandi, S-Afríku, Iran, Víet-
Nam, Kambódíu o.s.frv. Það er
margur föstudagurinn langur á
píslargöngu mannkynsins.
Við verðum að horfa framan í
þann hluta veruleikans, sem við
okkur blasir í skýrslum „Amn-
esty International". Það eitt að
loka augum breytir ekki heims-
myndinni. Þekkja þarf sjúkdóm-
inn, sem sigra verður, þó þekk-
ingin ein dugi ekki til. Þar þarf
kærleikurinn, sem kristindóm-
urinn boðar, einnig til að koma.
En það er rangt að horfa ein-
vörðungu á hið illa í veröldinni.
Þeir eru sem betur fer fleiri sól-
skinsblettirnir en undirgangar
illskunnar.
Við skulum að vísu leggja vel
við eyru þegar föstudagurinn
langi talar til okkar, hvort held-
ur er í heilögu orði ritningarinn-
ar eða bláköldum veruleika
samtímans. En ekki síður þegar
páskadagurinn, upprisuhátíðin,
kveður sér hljóðs. Hún er sólris
vonar og vissu. Þá talar sá, sem
er vegurinn, sannleikurinn og
lífið. I þeim boðskap getum við
náð vopnum okkar: vegvísi frá
myrkri til ljóss.
Kristin kirkja starfar í flest-
um löndum heims. Hvarvetna er
hlutverk hennar hið sama: að
boða kærleika í samskiptum
manna og þjóða. Það er engin
tilviljun að í þeim ríkjum, sem
kristindómur stendur dýpstum
rótum í sögu þjóðar og hugum
fólks, eru mannréttindi bezt
virt. Þetta gildir ekki hvað sízt
um V-Evrópu og N-Ameríku, þó
kristnar vinjar séu um allan
heim. Engu að síður eiga þjóðir
þessa heimshluta drjúgan spöl
ófarinn að settu marki kærleik-
ans. Þær eiga mörg verk óunnin,
bæði í hjálp við verr staddar
þjóðir og hjálp við vegvillta
heima fyrir.
Hver manneskja er heimur út
af fyrir sig, þó hún sé jafnframt
hluti samfélags; á sama hátt og
Jörðin, sem við gistum, er lítill
depill í sköpunarverkinu. I þess-
um sjálfstæða heimi hverrar
persónu takast á hliðstæð öfl,
góð og ill, og i þjóðfélaginu eða í
samfélagi þjóðanna. I þessum
sjálfstæða heimi mínum eða
þínum búum við ein, aðeins með
samvizku okkar.
Það er ærið ævistarf hvers
einstaklings að byggja upp sinn
eigin innri heim; sinn innri
mann; sitt eigið musteri; fága
steina og fella saman; en taka þó
fullt tillit til umhverfis, sam-
ferðarfólks. Þetta musteri verð-
um við að hanna sjálf. En víða
má lesa sér til. Meðal annars og
ekki sízt í orði kærleikans, eins
og það er talað til okkar í bók
bókanna. Einnig í fegurð um-
hverfisins; þeirri upprisu í líf-
rikinu, sem fram undan er i
hringferð ársins. Jafnvel hið
smæsta blóm talar til okkar
hliðstætt mál og vetrarbrautir;
vitnar um þann mikilleik, sem
við erum hluti af.
Fæst okkar skila listaverki
við mótun eigin persónu. Flest
stöndum við okkur að margri
missmiðinni. En það eitt að vilja
og reyna skiptir máli. Kærleik-
urinn, sem skilur allt, umber
allt og fyrirgefur allt, tekur vilj-
ann fyrir verkið.
Morgunblaðið óskar lesendum
sínum og landsmönnum öllum
gleðilegra páska.
Þröng á þingi i höfninni og verksmiðjureykinn leggur yfir bæinn.
Vestmannaeyjar:
Ur mokfiskiríi í
munað páskanna
V eNtmannaeyjum, 3. aprfl.
NETABATAR héðan hafa sótt góðan
afla í kantinn í vetur en nú verða
þeir að taka upp net sín í dag, úr
mokfískiríi, og sigla til lands. Páska-
stoppið tekur nefnilega gildi á mið-
nætti. í gær komu margir netabátar
að landi með rótarafla, Suðurey var
með 52 tonn, Bjarnarey 41 tonn,
Þórunn Sveinsdóttir 37 tonn, Gló-
faxi 23 tonn og Ófeigur einnig með
23 tonn, aðrir voru með minni afla.
Allan marsmánuð hefur verið hér
hrotuástand þó svo hrotan nú rísi
ekki eins hátt og hér á árum áður
þegar páskahroturnar voru og hétu.
Auk þess sem netabátarnir hafa afl-
að afbragðsvel upp á síðkastið hefur
afli trollbáta verið þokkalegur og
togaraaflinn hefur glæðst verulega
síðustu vikurnar. Það hefur því verið
tarnavinna í öllum fiskvinnslufyrir-
tækjum bæjarins, unnið hvern dag
fram á kvöld og um allar helgar eins
og vinnuverndarlöggjöf leyfir. Ekki
er að efa að margir verða hvfldinni
fegnir yfir páskana.
Uppistaðan í afla netabátanna
hefur verið góður þorskur, betri
fiskur en undanfarin ár. Allir
vona að þorskurinn gefi sig áfram
eftir páskastoppið og áframhald
verði á góðfiskiríinu. Allir eru í
þörf fyrir góða vertíð. Afli vertíð-
arbáta, stórra og smárra, og tog-
ara í marsmánuði var 9.353,2 tonn
og skiptist hann þannig að 22
netabátar lönduðu 5.557,6 tonnum,
17 trollbátar lönduðu 1.829,6 tonn-
um, 2 dragnótabátar lönduðu 31,3
tonnum, 29 handfærabáta (trillur)
voru með 122,3 tonn, loðnubátar
lönduðu 25,7 tonnum af fiski og 7
togarar lönduðu 1.786,6 tonnum.
Sama mánuð í fyrra var aflinn
9.449 tonn. Frá áramótum er ver-
tíðarafli á land lagður í Vest-
mannaeyjum 12.856,3 tonn og er
þá loðnan ekki meðtalin en hún
flæddi í verulegu magni í þrær
loðnuverksmiðjunnar auk þess
sem loðna var fryst og hrogna-
kreist.
Aflahæsti netabáturinn á ver-
tíðinni var um mánaðamótin Suð-
urey með 767 tonn. Skipstjóri á
Suðurey er Sigurður Georgsson
sem varð aflakóngur á síðustu ver-
tíð. Annar í röðinni nú er Lýður
Ægisson á Ófeigi með 554,7 tonn,
þriðji Sveinn Valdimarsson á
Valdimar Sveinssyni með 524,7
tonn og fjórði Sigurjón óskarsson
á Þórunni Sveinsdóttur með 515,2
tonn. Aðrir höfðu ekki náð 500
tonna markinu en nokkrir voru
mjög nærri því. Smáey var afla-
hæst trollbáta með 237,9 tonn og
aðrir sem voru komnir yfir 200
tonnin voru Helga Jóh. með 229,8
tonn og Sigurfari með 220,3 tonn.
Af smábátunum, sem stundað
hafa línu og handfæraveiðar I vet-
ur, höfðu þrír aflað meira en 20
tonn um mánaðamótin: Kristbjörg
Sveinsd. 30,5 tonn, Tvistur 23 tonn
og Bensi 21,9. Sjö togarar eru
gerðir út héðan og var afli þeirra
um mánaðamótin þessi:
Breki 1.000,7 tonn í 7 löndunum
Sindri 621,6 tonn í 6 löndunum
Vestmannaey 595,4 t. í 71.
Bergey 581,9 tonn í 8 löndunum
Halkion 310,5 tonn í 6 löndunum
Gideon 266,6 tonn í 5 löndunum
Klakkur 124,2 tonn i 2 löndunum
— hkj.
Si guli hirtur úr netunum.
MORGUNBLAÐID, FIMMTUDAGUR 4. APRÍL 1985
29

Þaó er mikið að gera f lönduninni I aflahrotunni.

Allgóð þorskveiði gefur gefið mikið af lifur og hér er hún brædd f lifrarsam-
laginu.
Landbúnaðarráðherra
fari áfram með yfir-
stjórn fiskeldismála
Stofnað Fiskeldisráð, fiskeldissjóður og sett á fiskeldisgjald
Drög að lögum um fiskeldi:
Á VEGUM landbúnaðarráðuneytisins er nú unnið að samn-
ingu frumvarps til laga um fiskeldi. í ráðuneytinu liggja nú
drög að frumvarpi sem samið var fyrir ráðuneytið. Landbún-
aðarráðherra hefur ætlað sér að leggja frumvarpið fram á
yfírstandandi þingi en samkvæmt heimildum Morgunblaðs-
ins hefur það tafíst vegna ágreinings á milli ráðuneyta land-
búnaðar- og sjávarútvegsmála um ýmis atriði frumvarpsins,
meðal annars gera bæði ráöuneytin tilkall til yfírstjórnar
fískeldismála. I frumvarpsdrögunum er gert ráð fyrir að land-
búnaðarráðherra fari með yfírstjórn fískeldismála, svo sem er
í dag, en skal hafa samráð við sjávarútvegsráðuneytið í ein-
staka tilvikum.
I frumvarpsdrögunum er
gert ráð fyrir að stofnað verði
fiskeldisráð, sem fara á með
stjórn fiskeldismála, annarra
en varða fisksjúkdóma, undir
yfirstjórn landbúnaðarráðu-
neytisins. Fiskeldisráð á að
taka við starfsemi Veiðimála-
stofnunar í fiskeldismálum, á
m.a. að koma upp aðstöðu til
tilrauna og rannsókna á sviði
fiskeldis, annast leiðbeiningar
og taka við og annast rekstur á
Laxeldisstöð ríkisins í Kolla-
firði og skal sú stöð rekin sem
tilraunastöð ríkisins í fiskeldi.
í fiskeldisráð á að skipa sjö
menn; frá landbúnaðarráðu-
neytinu, sjávarútvegsráðuneyt-
inu, fiskeldisstöðvum, veiðifé-
lögum og rannsóknarstofnun-
um. Ráðið á að vera ríkisstjórn-
inni til ráðuneytis um fiskeld-
ismál, hafa forgöngu um rann-
sóknir og tilraunir, annast
leiðbeiningar í fiskeldi, safna
upplýsingum og skýrslum og
vera til aðstoðar við sjúkdóma-
varnir, heilbrigðiseftirlit og
eftirlit með framleiðslu. Gert
er ráð fyrir að sérstök ráðgjaf-
arnefnd verði fiskeldisráði til
ráðuneytis en hún verður skip-
uð 23 mönnum eftir tilnefningu
ýmissa félaga og stofnana.
Meðal nýjunga sem frum-
varpsdrögin gera ráð fyrir er
innheimta á gjaldi, fiskeldis-
gjaldi, sem nema á 0,5% af
heildartekjum fiskeldisstöðva
og renna á í fiskeldissjóð, til
fisksjúkdómanefndar og til
fiskeldisráðs. Hlutverk fiskeld-
issjóðs á að vera að veita stofn-
lán til fiskeldisstöðva og lán til
tilrauna og rannsókna í þágu
fiskeldis. Gert er ráð fyrir að
tekjur hans verði, auk hluta
fiskeldisgjaldsins, framlög úr
ríkissjóði og fé sem opinberir
sjóðir kunna að ráðstafa til
fiskeldis.
Jarðskjálfti
á Siglufirði
SIGLFIRÐINGAR fundu
fyrir jarðskjálfta aðfaranótt
gærdagsins, um kl. 2.
Að sögn sérfræðinga Veður-
stofu íslands var skjálftakippur
þessi lítill, eða um 2,5 stig á
Richters-kvarða. Upptök skjálft-
ans voru í fjalllendinu vestur af
Siglufirði. Skjálftar sem þessi
koma á nokkurra ára fresti og
eru flestir smáir. Ekki telja
jarðskjálftamenn ástæðu til að
óttast að kippur þessi boði
eitthvað annað og meira, enda al-
gengt hér á landi að slikir kippir
finnist endrum og sinnum.
*
Samningur Fiskiræktar hf. og eigendur Isólfsstaða:
Utan vatnstökusvæðis
Hitaveitu Suðurnesja
— segir Ingólfur Aðalsteinsson framkvæmdastjóri HS
„SAMKVÆMT þeim upplýsingum sem ég hef fengið frá Orku-
stofnun þá er þetta utan við vatnstökusvæðið sem við búum við
hjá Hitaveitunni og þar með ætti okkur ekki að stafa hætta af
vatnstöku þarna,“ sagði Ingólfur Aðalsteinsson, framkvæmda-
stjóri Hitaveitu Suðurnesja, er hann var spurður, hvort vatnstaka
fyrirtækisins Fiskirækt hf. í landi ísólfsskála á Reykjanesi, ef til
kemur, geti haft sömu áhrif og forsvarsmenn Hitaveitu Suður-
nesja hafa látið í Ijós ótta við vegna samnings íslandslax hf. við
landbúnaðarráðuneytið um vatnstöku í landi Staðar við Grinda-
vík.
Fram hefur komið sú skoðun
forsvarsmanna Hitaveitu Suður-
nesja, að ferskvatn og varma-
orka sé takmörkunum háð og því
geti vatnstaka án eftirlits og
stjórnar ábyrgs aðila sett hags-
muni heildarinnar í hættu. Að-
spurður um þessa yfirlýsingu
hvað varðar vatnstöku í ísólfs-
skálalandi sagði Ingólfur: „For-
sendan fyrir því er fyrst og
fremst sú, að það sé örugglega
nóg vatn til fyrir þá sem þurfa
að búa við hitaveituna, en ef
þetta er utan við, þá kemur það
því máli ekkert við.“
Ingólfur var í lokin spurður
hvort Fiskirækt hf. gæti ekki,
eins og til stóð að Islandslax
gerði, keypt heitt vatn af Hita-
veitu Suðurnesja. Hann svaraði:
„Ég skal ekkert um það segja.
Við erum tilbúnir til að athuga
það mál, ef þeir fara fram á það.
Það þyrfti þá að skoða málið
nánar.“
Auðveldast að skera og skera
— en hvað kostar það?
— segir Jón Sveinsson í Lárósi um niðurskurdartillögur fisksjúkdómanefndar
„STJÓRNIN hefur rætt þessi mál en ekki tekið afstöðu á form-
legan hátt. Því er ekki að leyna að það eru skiptar skoðanir um
þetta meðal fískeldismanna. Það er auðvitað auðveldast að skera
og skera — en hvað kostar það í þessu tilviki og ekki síður í
framtíðinni,“ sagði Jón Sveinsson, formaður Landssambands
fískeldis- og hafbeitarstöðva, í samtali við Mbl. þegar hann var
spurður hvað fískeldismenn legðu til vegna nýrnaveikinnar í
Kollafjarðarstöðinni en físksjúkdómanefnd hefur lagt til að allur
fiskur í stöðinni verði skorinn niður en verði ekki sleppt í sjóinn
í hafbeit eins og sumir hafa viljað reyna.
Sagði Jón mikilvægt að taka úrunni og aðrar þjóðir hefðu
réttar ákvarðanir því framtíð
allrar fiskeldis- og ekki síst haf-
beitarstarfsemi í landinu gæti
verið I veði ef skera þyrfti niður
í hvert skipti sem sjúkdómar
kæmu upp í stöðvunum. Sagði
hann að nýrnaveikin væri í nátt-
þurft að sætta sig við að búa við
hana, en vinna gegn henni með
þeim ráðstöfunum sem þekktar
væru.
Jón sagði mannlegt að fisk-
sjúkdómanefndin gerði tillögur
út frá þeirri ábyrgð sem á henni
hvíldi, án tillits til fjárhagslegra
sjónarmiða, en af þeirri ástæðu
væri sú mynd sem þar væri
dregin upp ekki endilega sú eina
rétta. Þá yrði að hafa það í huga
við val aðgerða að ef seiöunum
yrði slátrað lokaðist fyrir frek-
ari rannsóknir á seiðunum sem
talin væru sýkt en væru alls ekki
veik. Skilyrðislaus niðurskurður
án bóta myndi vafalaust hræða
þá aðila sem væru að huga að
fiskeldi og einkum hafbeit frá
áformum sfnum. Sagði Jón að í
ljósi alls þessa vildu fiskeldis-
menn að allar leiðir yrðu athug-
aðar og síðan reynt að finna
skynsamlegustu aðgerðina til að
losna við nýrnaveikina.