Morgunblaðið - 18.04.1985, Side 1

80 SIÐUR/B
STOFNAÐ 1913
87. tbl. 72. árg.
FIMMTUDAGUR 18. APRÍL 1985
Gorbachev gagnrýnir sovézkt efnahagslíf:
Slæm skipulagning og
sinnuleysi ráða mestu
Mowkvu. 17. aoríl AP.
Moekvu, 17. aprfl AP.
SOVÉZKA fréttastofan TASS gagn-
rýndi í dag ýmsar helztu atvinnu-
greinar Sovétríkjanna fyrir mjög lé-
lega frammistöðu og afköst Skír-
skotaði TASS til ræðu, sem Mikhail
Gorbacbev, leiðtogi sovézka komm-
únistaflokksins, flutti fyrir nokkrum
dögum, en þar komst hann m.a.
þannig að orði: „Slæm skipulagning,
sinnuleysi og ábyrgðarleysi eiga
mestan þátt í lélegum afköstum á
mörgum sviðum." Framleiðsla á kol-
um, olíu og raforku hefði verið mun
minni en vonir stóðu til og sömu
sögu væri að segja í greinum eins og
efna- og stáliðnaði. Ræðu þessa
flutti Gorbachev á fundi með helztu
ráðamönnum í efnahags- og atvinnu-
lífi Sovétríkjanna.
Fyrir tveimur dögum birti
Pravda, málgagn sovézka
kommúnistaflokksins, forystu-
grein á forsíðu, þar sem óstjórn i
starfsemi járnbrautalesta í Sov-
étríkjunum var harðlega gagn-
rýnd. Sagði þar m. a., að tugir
milljóna tonna af járnbrauta-
farmi hefði aldrei komizt á
áfangastað sökum óstjórnar.
Gorbachev hefur hvað eftir ann-
að ítrekað þörfina á meiri aga í
sovézku atvinnulifi að undan-
förnu. 1 ræðu sinni hér að framan
kvaðst hann jafnframt hafa áhuga
á því að auka athafnafrelsi fram-
kvæmdastjóra í verksmiðjum
landsins í von um aukin afköst.
Samtímis gaf hann i skyn, að
nauðsyn væri á að draga úr þeirri
þunglamalegu miðstjórn, sem rik-
ir i sovézka hagkerfinu, og sagði:
„Við verðum að hætta þeirri röngu
aðferð að láta miðstjórn hagkerf-
isins taka allar ákvarðanir."
Sovétmeim:
Stöðva skíp
á Eystrasalti
Stokkhólmi, 17. aprfl. Frá frétUríUra Morjfun bUAHÍnM.
SOVÉZKIR varðskipsmenn stöðvuðu í gær sex fiskiskip frá Danmörku, tvö
frá Vestur-Þýzkalandi, og þrjú frá Svíþjóð. Gerðist þetta á Hvíta svæðinu
svokallaða í Eystrasalti fyrir austan Gotland. Létu Rússarnir sér ekki nægja
að stöðva skipin, heldur fóru um borð í þau öll.
Sven Uhler, yfirmaður sænsku
strandgæzlunnar, telur að með
þessu hafi Sovétmenn rofið það
samkomulag, sem þeir höfðu áður
gert við Svía um að trufla ekki
fiskveiðar á þessu svæði, en öll
ríki við Eystrasalt hafa stundað
þar fiskveiðar. Rússar halda því
hins vegar fram, að öll fiskiskipin
hafi verið komin inn í sovézka
efnahagslögsögu.
Samkvæmt mælingum sænsku
strandgæzlunnar voru fiskibát-
arnir í 10 mílna fjarlægð frá
mörkum efnahagslögsögunnar.
Halda samtök sjómanna í Svlþjóð
því þess vegna afdráttarlaust
fram, að hér sé um gróft brot að
ræða af hálfu Sovétmanna og hafa
krafizt þess í orðsendingu til
sænska utanríkisráðuneytisins, að
það fari skilyrðislaust fram á
skýringu á þessum atburði af
hálfu sovézkra yfirvalda.
Svíar og Rússar hafa í 16 ár
deilt um takmörk efnahagslög-
sögu sinnar í Eystrasalti. Báðir
halda því fram, að miðlína skuli
þar ráða. Svíar vilja hins vegar að
hún sé miðuð við Gotland en Sov-
étmenn aftur á móti við megin-
land Svíþjóðar.
Andstæðir bópar múhameóstrúarmann* áttn í hörðum bardögum í vestur-
hluta Beirút í gær og er talið, að 29 manns hafí misst lífið í þessum
átökum, þar sem sprengjuvörpum var óspart beitt. Mynd þessi sýnir
vegsummerki þessara bardaga á byggingu einni í BeirúL
Afstöðu íslands líkt við
stefnu Nýja-Sjálands
— Engin breyting varðandi kjarnorkuvopn segir Geir Hallgrímsson
UMMÆLI Geirs Hallgrímssonar, utanríkisráðherra, á Alþingi í fyrradag
um að stefna íslenskra stjórnvalda varðandi bann við kjarnorkuvopnum á
íslandi ætti einnig við um skip í íslenskri lögsögu hefur vakið athygli víða
um heim. í gærkvöldi sendi AP-fréttastofan út skeyti þar sem fram kom,
að yfírlýsing utanríkisráðherra væri sambærileg við ákvarðanir Nýja-
Sjálands í þessum efnum og lýst var viðbrögðum talsmanns bandaríska
utanríkisráðuneytisins. „Þessi yfírlýsing sem ég gaf er staðfesting á
stefnu íslenskra stjórnvalda áratugum saman," sagði Geir Hallgrímsson
í gærkvöldi „og er ekkert í tengslum við yfírlýsingu Nýja-Sjálands.“
Samkvæmt frétt AP voru það um herskipum. Bernard Kalb,
viðbrögð talsmanna Bandaríkja- talsmaður bandaríska utanrik-
stjórnar við fréttunum frá Is- isráðuneytisins sagði, að stefna
landi að ítreka, að þau játuðu bandarískra stjórnvalda varð-
hvorki né neituðu tilvist kjarn- andi kjarnorkuvopn erlendis
orkuvopna um borð í bandarísk- Væri i fullu samræmi við gagn-
kvæma, gildandi samninga og i
samræmi við varnaráætlanir
NATO og samninga við þau ríki,
sem málið snertir beint.
Geir Hallgrímsson, utanrík-
isráðherra, sagði í samtali við
Morgunblaðið, að það lægi ljóst
fyrir, að leiðtogafundur At-
lantshafsbandalagsins hafi lýst
því yfir þegar árið 1957, að
kjarnorkuvopn yrðu ekki flutt til
eða geymd í neinu aðildarríki
bandalagsins nema með sam-
þykki yfirvalda þess. „Við höfum
markað skýra stefnu i þessum
málum af okkar hálfu,“ sagði
utanríkisráðherra. „Við höfum
sömu starfsaðferðir og önnur
ríki Atlantshafsbandalagsins
sem lýst hafa yfir að þau vilji
ekki kjarnorkuvopn á sínu yfir-
ráðasvæði eins og Norðmenn og
Danir.“
Nýja-Sjáland setti hafnbann á
öll skip með kjarnorkuvopn fyrr
á þessu ári, sem olli upplausn
ANZUS-bandalagsins, en í því
hafa Bandaríkin, Ástralía og
Nýja-Sjáland verið.
Prentamiðja Morgunblaðsins
Hittast
Reagan og
Gorbachev
í október?
Boston. 17. apríL AP.
BANDARÍSKA blaóið Boston
Globe sagðist í dag hafa það eftir
háttsettum sendistarfsmanni frá
Austur-Evrópu, að Mikhail Gorb-
achev, leiðtogi Sovétríkjanna,
væri því hlynntur að eiga fund
með Reagan forseta í október
nk.
Skilyrði væri þó, að
Bandaríkjastjórn tæki fram-
komnum tillögum Sovétmanna
um eftirlit með vígbúnaði bet-
ur en hún hefur gert til þessa.
Boston Globe heldur því
fram, að Gorbachev hafi hug á
að koma til Bandaríkjanna í
október sökum hátiðahalda
þeirra, sem fyrirhuguð eru
vegna 40 ára afmælis Samein-
uðu þjóðanna.
Líbanon:
Hætta á
stjórnar-
kreppu
BriróL 17. aaríl AP.
„ÞAÐ, SEM gerzt hefur, er likast
hræðilegri martröð,“ sagði Rashid
Karami, eftir að hann hafði sagt af
sér sem forsætisráðherra í Líbanon.
Með þessum orðum átti hann við
blóðsúthellingar þær, sem haldið
hafa áfram án afláts í landinu að
undanfornu.
Á síðustu þremur vikum hafa
118 manns beðið bana og síðasta
sólarhring voru enn að minnsta
kosti 29 manns drepnir i áköfum
bardögum andstæðra hópa
múhameðstrúarmanna i Beirút.
Þrátt fyrir það að Amin Gema-
yel forseti hefði beðið Karami um
að gegna forsætisráðherraem-
bættinu áfram til bráðabirgða, er
talin mikil hætta á alvarlegi
stjómarkreppu í Líbanon nú. Kar-
ami hafði varla tilkynnt forsetan-
um afsögn sína símleiðis, er ísra-
elar gerðu sína sjöttu loftárás á
þessu ári á staði i Líbanon. Til-
kynnti ísrelska herstjórnin, að
herþotur hennar hefðu gert mikla
árás á stöðvar skæruliða í bænum
Barr Elias í Bekaadal.
Gemayel forseti átti i dag
klukkustundar simtal við Hafez
Assad Sýrlandsforseta um það
ástand, sem komið væri upp i Líb-
anon eftir afsögn Karamis. Ekki
var sagt nánar frá efni viðræðna
þeirra.