Morgunblaðið - 11.05.1985, Blaðsíða 47

Morgunblaðið - 11.05.1985, Blaðsíða 47
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 11. MAÍ 1985 47 mokkaskinnum. Þessi starfsemi fór á stað í smáum stíl. Konur á fimm bæjum í nágrenninu tóku þátt í stofnun fyrirtækisins og saumuðu flíkurnar. Fyrsta fram- leiðslan fór í það að greiða upp saumavélarnar, sem nú munu vera skuldlausar. Það er athyglisvert, að mokka- flíkur frá þessu fyrirtæki, sem sýndar voru á búvörusýningunni sl. haust, seldust allar. Þarna virð- ist því hafa verið byrjað á starfi sem lofar góðu. Sérvinnsla á dýrum vörum úr þeli og togi Tóvinnuhefð íslendinga er forn og mikil. Það er vafalaust henni að þakka að verulegu leyti, hve vel rekstur á prjónastofum og sauma- stofum, sem vinna ullarflíkur, hef- ur gengið. Það virðist ástæða til að staldra við og athuga, hvort ekki megi nýta tóvinnuhefð okkar enn betur en gert hefur verið. Gullfallegir munir hafa verið unnir á öllum öldum íslands- byggðar úr þeli og togi hvoru um sig. Tóvinnukonur, sem vinna úr ís- lensku ullinni í dag, telja margar hverjar, að sérkenni ullarinnar skili sér þá fyrst vel, þegar búið er að aðgreina hana í þel og tog og hvort um sig er notað í þá hluti, sem það hentar best í. Fyrir hálfum öðrum áratug voru gerðar umfangsmiklar til- raunir með að aðgreina íslensku ullina í þel og tog í vélum. Þær tilraunir báru góðan árangur, en vegna þess að þá var að hefjast uppgangstímabil ullariðnaðar, sem notaði ullina óaðgreinda, varð ekki neitt um frekari þróun að ræða á iðnaði, sem notaði að- greinda ull. Þess má geta, að sýnishorn af varningi úr þeli og togi var sýndur allvíða erlendis, og þar kom fram verulegur áhugi hjá sérverslunum í Bretlandi á að fá fallegar vörur úr þeli til sölu. Það er ekki ólík- legt, að slíkur áhugi sé víðar fyrir hendi og að vinna megi slíkum vörum góðan markað. Þarna yrði um að ræða vörur, sem krefðust tiltölulega mikillar vinnu, en væru af svo sérstæðri gerð, að þær gætu selst á mjög góðu verði í sérverslunum. Þennan möguleika þarf að kanna vel. Það er nóg af konum með mjög góðan smekk og mikla þekkingu á tó- vinnu, sem hægt væri að fá til samstarfs um verkefni á þessu sviði, ef tekið væri á málinu af áhuga. f beinu framhaldi af þessu má varpa fram þeirri spurningu, hvers vegna tóvinnukonur í sveit og við sjó taki sig ekki saman um að efna til námskeiða í því að taka ofan af ull í höndunum og vinna úr þeli og togi af listfengi vel hann- aðar vörur, sem settar yrðu á sérmarkaði innanlands og erlend- is. Ef gangskör yrði gerð að því að virkja þá þekkingu, sem til er í landinu á þessu sviði, er vissulega von um góðan árangur. Höfundur er deUdarstjóri rið Rannsóknastofnua landbúnaðar- ins. SVIPMYNDIR ÚR BORGINNI/Ólafur Ormsson „Það tilheyrir upphafi sumars að þrífa heimilisbílinn" „Það tilheyrir upphafi sumars að þrífa heimilisbílinn." Ekkert varð úr þeirri frosthörku í lok apr- ílmánaðar sem spáð var í veður- fréttatíma sjónvarpsins næstsíð- asta dag vetrar. Undanfarna daga hefur verið samfelld veðurblíða í borginni og hafa komið ágætir dagar með gróðurskúrum. í Norð- urmýrinni og víðast hvar í borg- inni er gróðurinn að taka við sér og varla er mjög langt þar til hann skartar sínu fegursta. Sumarið er komið með sólskinið í farangrin- um og flokkar framhaldsskóla- nema fara um stræti og torg í skrautlegum klæðnaði og einn slíkur fór einmitt niður Banka- strætið síðasta dag aprílmánaðar með ærslum og minnti viðstadda á vorið og sumarið. Söluvagnarnir á Lækjartorgi eru komnir á sína staði og sumri er almennt fagnað. Það birtir yfir mannlifinu og far- fuglarnir eru að tinast til lands- ins, þeir hittast þessa dagana við Tjörnina og þinga um horfur á nýbyrjuðu sumri. í brekkunni við Bókhlöðustíg á gatnamótum Bókhlöðustígar og Laufásvegar, á leið frá Iðnaðar- bankanum, kom ég auga á Þor- stein skáld frá Hamri og sambýliskonu hans, Laufeyju Sig- urðardóttur, fiðluleikara í Sin- fóníunni. Það er ávallt ánægjulegt að hitta Þorstein og Laufeyju. Þorsteinn er farinn að grána í hökuskegginu enda kominn all- nokkuð á fimmtugsaldurinn, hann er samt alltaf jafn kvikur í hreyf- ingum og eiginlega strákslegur og Laufey er eins og blómi í eggi, fríkkar með hverju árinu. Þor- steinn er nýkominn frá Indlandi. Þangað var honum boðið ásamt Ninu Björk Árnadóttur rithöfundi á heimsljóðahátíð „World Poetry Festival", sem kennd er við ind- verska skáldið Valmiki. Það var á Þorsteini að skilja að þau Nina Björk hefðu kynnst nýrri veröld á Indlandi, Þorsteini varð tiðrætt um dulvísindi, dulhyggju og þvi- umlíkt og hann hvað ferðina hafa verið eitt ævintýri. Skáldið er að senda frá sér nýja ljóðabók þessa dagana „Ný ljóð“ og aðdáendur hans sem eru margir hafa hug á að verða sér út um eintak sem fyrst. Ég rölti um Gunnarsbrautina síðasta dag aprilmánaðar. Fyrir framan hús við Skarphéðinsgötu stóð japanskur fólksbill og þar voru húsráðendur greinilega að búa bilinn undir sumarið. Senni- lega voru það hjón og þau voru bæði með klút i hendi og struku yfir bílinn hátt og lágt. Hann hafði sett upp sólgleraugu og strauk óhreinindin af bifreiðinni af slikri nákvæmni og kunnáttu að fagmenn hefðu ekki gert betur. Það tilheyrir upphafi sumars að þrífa heimilisbilinn hátt og lágt og aka honum síðan út í sólskinið gljáandi af bóni. Já, það þarf margt að endurnýja og lagfæra þegar veturinn er liðinn og sumri er fagnað. Það var t.d. ös inni í herrafataverslun Guðsteins Eyj- ólfssonar við Laugaveginn, laug- ardag í lok vetrar. Þar voru mest karlmenn og flestir að kaupa á sig alfatnað eða stakan jakka og bux- ur og jafnvel menn af ólíkum lit- arháttum. Ég var að máta stakan jakka og buxur þegar inn í versl- unina kom hávaxinn blökkumað- ur, rúmlega tveir metrar á hæð. Hann skoðaði fatarekkana, leit i hillur, leist greinilega ekki illa á litadýrðina en svo hristi hann höf- uðið og á svip hans mátti greina að þar var ekki að finna hans stærð. Hann brosti, fór ofan í vasa á blússu sem hann klæddist og tók upp tyggjópakka, stakk upp i sig tyggjóplötu, að svo búnu gekk hann öruggum skrefum til dyra og ég sá á eftir honum þar sem hann tók stefnuna upp Laugaveginn, hann hefur líklega haldið áfram leitinni að sinni stærð og vonandi fundið hana einhversstaðar i fata- verslun við Laugaveginn. Eldri Reykvíkingar og þeir sem komnir eru á miðjan aldur muna vel eftir Höfðaborginni, timbur- húsahverfi sem borgin byggði á fimmta áratugnum og stóð lengi þar um slóðir þar sem nú eru til húsa Sparisjóður vélstjóra og heildverslunin PFAFF við Borg- artún 18—20. Fyrir um það bil áratug var síðasta húsið rifið og þar er nú fátt að fínna sem minnir á Höfðaborgina. Á síðari árum hafa meðfram Borgartúni risið mörg ný og myndarleg hús á veg- um fyrirtækja og verslana. í húsi við Borgartún 22 á slóðum gömlu Höfðaborgarhúsanna er komin myndarleg bygging sem hýsir meðal annarra fyrirtækja heild- verslunina Hildu hf., fyrirtækið Útvarpsauglýsingar og þar eru einnig skrifstofur Flugvirkjafé- lags Islands og í húsi við Borgar- tún 24 er Jón ólafsson, forstjóri Skífunnar, til húsa, með hljóm- plötuverslun og útgáfu og hinum megin við götuna, við Nóatún, er gamalt og gróið fyrirtæki, Hamar hf., og gegnt því í húsi númer 29 við Borgartún er menningin til húsa. Á efri hæð er hið fram- sækna og merka útgáfufyrirtæki „Svart á hvítu“ með starfsemi sína og hefur rétt úr kútnum eftir erfið ár. Hið margumtalaða og ágæta verk „Nafn rósarinnar" í ágætri þýðingu Thors Vilhjálmssonar kom út á vegum fyrirtækisins fyrir síðustu jól og seldist mjög vel, var með söluhærri bókum á jólabókamarkaðinum. í sama húsi, á neðri hæð, er að finna hús- gagnaverslunina CASA og á sömu hæð er Líkams- og heilsurækt þar sem mannslíkaminn fær full- komna meðhöndlun að því að sagt er. Innra f Borgartúni nær Sund- laugavegi einhvers staðar ekki fjarri veitingahúsinu Klúbbnum rann eitt sinn fyrr á öldinni lækur sem kallaður var „Fúlilækur" en minjar um hann eru löngu horfn- ar. Þegar farið er um Sundlauga- veg er greinilegt að byggðin þar um slóðir hefur lítið breyst sið- ustu áratugi. Flest húsin eru íbúð- arhús og byggð fyrir um það bil tveim, þrem áratugum. Gömlu sundlaugarnar settu svip á um- hverfið hér áður fyrr, þær hurfu fyrir allnokkru og þar er nú mal- bik og gangstígur. Ekki langt frá gömlu sundlaugunum við Sund- laugaveg bjó eitt sinn fyrr á árum kunnur sundkappi, Erlingur heit- inn Pálsson, yfirlögregluþjónn. Þegar komið er inn að Dalbraut, skammt frá Laugarásvegi, blasa við myndarleg hús sem vakið hafa athygli innanlands sem utan. í þeim byggingum er til húsa þjón- ustumiðstöð aldraðra og beint á móti hinum megin við götuna er nýtt fokhelt hús á tveim hæðum með stóru risi, Farfuglaheimilið nýja, sem mun verða dvalarstaður innlendra og erlendra ferða- manna, „bakpokalýðsins" sem ekki kýs að búa á hóteli við dýr- indis veigar og hlaðin matarborð. Stórhýsin við Austurbrún og Vesturbrún, þrjár tólf hæða bygg- ingar, sem byggðar eru um 1960— ’62 eru glæsilegar byggingar. Þar i nágrenninu ris nú af grunni hverfi einbýlis- og raðhúsa og útsýnið ofan af hæðinni til suðurs og suð- vesturs yfir Laugardalinn er skemmtilegt og sérstætt og ekki furða þó að þar vilji margir reisa sín framtíðarheimili. Ný kirkja er svo til frágengin og tilheyrir Ásprestakalli. Hún stendur neðan til við Vesturbrún, við Dyngjuveg, og er athyglisverð bygging og sómir sér vel þar sem hún stendur. Mikið er byggt í borginni og fram- kvæmdir svo örar að fyrr en varir eru heilu íbúðarhverfin risin af grunni. Það er viss upplifun að skoða framkvæmdir í nýju hverf- unum í borginni, þó tæplega sé hægt að segja að það sé á við þá reynslu sem Þorsteinn frá Hamri og Nína Björk komust í kynni við þegar þau heimsóttu Indland. Þar eru íbúðarbyggingar með öðru sniði. Hverfi nýrra einbýlis- og raðhúsa við Austurbrún og Vest- urbrún er gott dæmi um stórhug nýrrar kynslóðar. Það hefði ekki þýtt að bjóða þessari kynslóð ís- lendinga timburhús og bragga eins og forðum voru í gömlu Höfð- aborginni við Borgartún. Hreint ekki. Hennar híbýli gerast varla fremri á byggðu bóli. Allt er þar meira eða minna fjármagnað með lánum en það er önnur saga... 5YIÍIIK5 A BAÐIMMRETTIMC3UM UM HELC5IMA Í J1ÝJUM 5ÝMIMC5AR5AL OPIÐ LAUQARDAQ OQ SUMhUDAG KL 13 - 18.00
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.