Morgunblaðið - 23.07.1985, Qupperneq 9

^ðkbteAl)ig,^fefbjWAgbWmrim
EŒ
oÚáttíi
M dml :>
til búreksturs
&Perkins
POWERPART
ksmpBr
OC ALFA-LAVAL
MUELLER IMM|IM1||0
BÚNADARDEILD
ARMULA3 REYKJAVIK SIMI 38900
GLÆSILEGIR
SKRAUTMUNIR
Á GÓÐU VERÐI
Á hverju ári byrjar Rosenthal
fram/eiðslu á úrvali nýrra
skrautmuna eftir heimsþekkta
hönnuði. Um leið er einnig
hœtt að framleiða ýmsa
skrautmuni, sem lengi hafa
verið á boðstólum.
Rosenthal hefur gefið okkur
kost á að bjóða viðskipta-
vinum okkar slíka skrautmuni,
sem nú er hœtt að framleiða,
á lækkuðu veröi með allt að
h elm ingsafslœtti.
Nœstu vikur munum við bjóða
slíkar vörur í verslun okkar á
meðan birgðir endast.
studiohúsið
Á.EINARSSON & FUNK HF '
Laugavegi 85
SÍMI 18400
9
Svört skýrsla um tann-
heilsu íslendinga
Viö verjum álíka háu hlutfalli ríkisútgjalda
til tannlæknisþjónustu og aörar Noröur-
landaþjóðir, raunar hærra hlutfalli en Norö-
menn, aö því er kemur fram í „svartri skýrslu
um tannheilsumál íslendinga". Viö erum
fimmta bezt setta þjóöin í heiminum, hvaö
varöar fjölda tannlækna; viö höfum 1 tann-
lækni fyrir hverja 1.250 íbúa. Engu aö síður
skemmast aö jafnaöi fleiri tennur í íslend-
ingum en nokkurri annnarri þjóö í heimin-
um; tvisvar sinnum fleiri en skemmast í
íbúum annarra Noröurlanda. Staksteinar
staldra viö þessi mál í dag.
Eitthvað er að
Magnús R. Gíslason, yf-
irtannlæknir ■ heilbrigðis-
ráðuneytinu, fjallar um
tannheilsu Islendinga, sem
er verulega lakari en ann-
arra þjóða, í tímaritinu
Heilbrigöismál. Hann segir
í stuttu máli að meðan við
höldum að hægt sé að út-
rýma tannskemmdum með
því að gera viö skemmdirn-
ar leggi hinar Norður-
landaþjóðirnar aðal
áherzlu á fyrirbyggjandi
aðgerðir og sýni fram á, að
hægt sé með því móti aö
koma í veg fyrir skemmd-
irnar.
Hann segir orðrétt:
„A hinum Noröurlönd-
unum hefur tannskemmd-
um fækkað um helming á
fáum árum. Talið er að það
megi þakka lögum og
reglugerðum sem þar gilda
um tannlæknaþjónustu og
kveða m.a. á um hvernig
þjónustunni skuli háttað og
á hvaða þætti beri að
leggja mesta áherzlu: 1)
Fyrirbyggjandi starf 2)
reglulegt eftirlit og skipu-
legar tannlækningar 3)
tannviðgerðir.
Við höfum aftur á móti
byrjað á öfugum enda og
nær eingöngu hugsað um
tann viðgerðir nar.“
Tannlækna-
þjónusta
óskipuleg
Magnús R. Gíslason seg-
ir á öðrum stað í grein
sinni:
„Tannlæknaþjónusta
fyrir skólabörn er víða
óskipuleg hérlendis og til-
viljanakennd. Á þeim stöð-
um þar sem börnin eru
ekki kölluð inn til eftirlits
reglulega, virðist raunin
vera sú að þriðjungur
þeirra fer ekki til tann-
læknis fyrr en þau fá verk
eða bólgu. Afleiðingin er sú
að þegar þau loksins koma
verða viðgerðirnar um-
fangsmiklar og dýrar.
Kinnig verða tennurnar
veikari á eftir, ef þær tap-
ast hreinlega ekki.“
Hann segir ennfremur:
„Niöurstaðan er því sú
að tannlæknisþjónustan
skilar ekki þeim árangri
sem æskilegur er. Hið
opinbera hefur veitt til
hennar fé án þess að gera
sér Ijóst gildi forvarnar-
starfs og án þess að
ákveða, hvað gera skuli, í
hvaða forgangsröð veita
skuli þjónustuna og hverjir
eigi að gera það. Eitt brýn-
asta verkefnið í dag er að
yfirvöld setji slíkar reglur."
Tannvemd
Kramkvæmd tannvernd-
ar skiptir meginmáli. Mik-
ilvægt er aö fyrir' liggi fast-
mótuð fyrirmæli eða
ábendingar um hana. Sér-
fróðir aðilar hafa m.a. bent
á, hvar koma megi fyrir
fræðshi af þessu tagi:
• f mæðravernd: Fræðsla
ura tennur, varnir gegn
tannskemmdum og réttar
matarvenjur, m.a. með
fra'ðslumyndum og
fræðshibæklingum. l*ar má
einnig koma fyrir tann-
skoðun og tannhreinsun
fyrir verðandi mæður.
• f ungbarna- og smá-
barnavernd: Kennsla í
tannhiröu og mataræði. Út-
vegun flúortaflna fyrir
börn.
• f heilzlugæzlu í skólum:
Fyrirbyggjandi aðgerðir:
flúorskolun og kennsla í
tannhirðu. Fræðslumyndir
og bæklingar. Tannskoðun
minnst einu sinni ári.
Tannviðgerðir.
• Heilsuvernd aldraðra,
langdvalarsjúklinga og
þroskaheftra: Fræðsla, á
sama hátt og fyrr er nefnd,
tannskoðun og reglulegt
tanneftirlit
Lögin frá 1975
Árið 1975 vóru sett lög
um að hið opinbera skyldi
greiða hluta af kostnaði við
tannlæknisþjónustu lands-
manna. Lögin mæla fyrir
um að létta á kostnaöi
vegna tannlæknisþjónustu
við vissa hópa, fyrst og
fremst börn og unglinga til
17 ára aldurs og elle og
örorkulífeyrisþega.
Hir.s vegar var ekki gert
ráð fyrir að breyta tilhögun
þjónustunnar. Var hún þvi
áfram aðallcga fólgin í
tannviðgerðum fremur en i
forvarnarstarfi.
Grein Magnúsar R.
Gíslasonar, yfirtannlæknis,
í tímaritinu Heilbrigðismál,
sem Staksteinar styöjast
fyrst og fremst við í dag, á
hinsvegar erindi til aF
mennings. Samanburður á
tannheilsu íslendinga og
annarra þjóða vekur spurn-
ingar um, hvort ekki sé
brýn þörf á að breyta
nokkuð til í skipulagi þess-
ara mála hér á landi og
leggja ríkari áherzlu á
fyrirbyggjandi starfsþætti.
TSílamatkadutinn
t'tfl11
xQ-t&ttisyötu 12-18
Nisaan Praire 1984
Blásans., tvilitur. Ekinn 17 þús. km. Vökva-
stýri, framdrif, 5 gíra, toppgrind, sóllúga
m/rafm. Krómteinafelgur o.fl. Sórlega rúm-
góóur fjölskyldubíll.
Toyota Cand Cruiser 1985
Eklnn 3 þús. km. m/ðllu. Verð 780 þús.
Datsun Cherry GL 1984
Ekinn 11 þús. km. Verð 340 þús.
Subaru Station 1983
Ekinn 22 þús. km. Verð 435 þús.
Ford Fiesta 1979
Ekinn 45 þús. km. Verð 165 þús.
Toyota Carina atation 1981
Ekinn 63 þús. km. Verð 290 þús.
Mazda 626 Coupé (2000) 1982
Blár. Ekinn 33 þús. km. Sjálfsk. m/öllu. Verð
315 þús.
Mikil sala
Vantar nýlega bíla á staöinn. Gott sýn-
ingarsvæði í hjarta borgarinnar.
Mercedes Benz 280 C 1977
2ja dyra, sporttýpa, brúnsans., ekinn 85
þús. km. Sjálfskiptur. útvarp, segulband Bíll
i góðu lagi. Verð 650 þús.
BMW 318 I 1982
Ekinn 31 þús. km. Verð 410 þus.
Toyota Corolla Station 1979
Ekinn 77 þús. km. Verö 175 þús.
Bronco Ranger II 1984
Ekinn 24 þús. milur. Verö 1300 þús.
Daihatsu Runabout 1983
Ekinn 32 þús. km. Verö 275 þús.
Mazda 323 5 dyra 1981
Grænsans. Ekinn 50 þús. km. Sjálfskiptur,
1500 vél, útvarp, segulband. Verö 240 þús.
Subaru Station „1600“ 1984
Fjórhjóladrif. Grár. Ekinn 22 þús. km. 1600
vél. Útvarp, segulband, grjótgrind, silsaiist-
ar. Verð 430 þús.
í Kaupmannahöfn
FÆST
í BLAÐASÖLUNNI
ÁJÁRNBRAUTAR-
STÖÐINNI
OG Á KASTRUP-
FLUGVELLI
.Agglýsinga-
síminn er 2 24 80