Morgunblaðið - 23.10.1985, Qupperneq 48

KEILUSALUWINW
OPINN 1000-00.30
MIÐVIKUDAGUR 23. OKTOBER 1985
VERÐ í LAUSASÖLU 35 KR.
Verkfall flugfreyja hófst á miönætti:
Gífurleg harka er
hlaupin í deiluna
Farþegar Flugleiða strandaglópar í Bandaríkjunum og víða um Evrópu
MA'ItHÍAS BJARNASON samgönguráöherra undirbýr nú framlagningu laga-
frumvarps, er vísi kjaradeilu flugfreyja og Flugleiða til Kjaradóms, eftir að
upp úr samningaviðrieðum deiluaðila slitnaði í gærkveldi án þess að nokkuð
hefði miðað í samkomulagsátt
„Ég varð fyrir miklum vonbrigð-
um með afstöðu flugfreyja, að þær
skyldu hafna þeirri beiðni minni
að verkfallinu yrði frestað til ára-
móta, eða a.m.k. til 1. desember. Ég
bauð upp á að þriggja manna nefnd
skyldi skipuð, einn maður frá
hvorum deiluaðila og oddamaður
frá samgönguráðuneytinu, til þess
að leita lausnar á þessari deilu,
en því var hafnað,“ sagði Matthías
í samtali við blaðamann Morgun-
blaðsins í gærkveldi. Hann sagði
að það hlyti að vera áhyggjuefni
stjórnvalda að þetta land væri
samgöngulítið, á meðan á verk-
fallinu stæði. „Þjóðarheill krefst
þess að samgöngum sé haldið
uppi,“ sagði Matthías og sagðist
því vera með lagafrumvarp í und-
irbúningi, þó að hann væri slíkri
íhlutun stjórnvalda í kjarasamn-
inga andvígur.
Matthías sagðist trúa því að
slíkt frumvarp gæti hlotið af-
greiðslu á Alþingi á hóflegum
tíma, en hann hefði ekki rætt við
fulltrúa stjórnarandstöðunnar um
að veita þessu máli brautargengi,
þar sem hann hefði verið svo bjart-
sýnn í gær á að flugfreyjur yrðu
við beiðni hans um að fresta verk-
fallinu.
Mikil harka hljóp í afstöðu flug-
freyja síðdegis í gær, eftir að
samgönguráðherra hafði ýjað að
lagasetningu við þær. Þær lýstu
því yfir að þær myndu ekki starfa
eftir miðnætti sl. þó að þær væru
staddar erlendis, þannig að vélar
þær sem fóru utan til Kaupmanna-
hafnar og Lundúna síðdegis í gær
koma að öllum líkindum tómar
heim og farþegar þeir sem bíða
þess að komast heim verða að bíða
erlendis þar til að deilan leysist.
Þá átti vél Flugleiða að koma frá
New York í dag með um 70 far-
þega, en flugfreyjur ákváðu að
fljúga þá ferð ekki heldur. Allt
bendir því til þess að Flugleiðavél-
arnar, sem koma að utan í dag,
komi einungis með áhafnir, en þó
að flugfreyjum undanskildum, sem
Flugleiðir neita að flytja, þar sem
þær geti hvorki talist starfandi
flugfreyjur né farþegar. Þórarinn
Þórarinsson hjá VSI sagði í sam-
tali við Morgunblaðið í gærkveldi
að VSÍ liti á þessa afstöðu flug-
freyjanna sem brot á lögum, því
venjurétturinn fyrir því að verk-
fall hæfist fyrst 1 heimahöfn eða
þegar flugvél væri komin á heima-
völl væri afskaplega skýr.
í tilboði því sem Flugleiðir gerðu
flugfreyjum, og þær í fyrrinótt
höfnuðu, kemur fram að þeim voru
boðnar hækkanir sem svara 19,2%
launahækkun frá maílaunum.
Samkvæmt því tilboði fengi 1.
flugfreyja 28.958 krónur fyrsta
starfsárið, en það 14. 39.833 krón-
ur. Meðaltal launa til flugfreyja
yrði samkvæmt tilboðinu 32.946
krónur, ökutækjastyrkur 7.642
krónur og dagpeningar 23.225
krónur á mánuði, þannig að laun
og samningsbundnar greiðslur á
mánuði væru að meðaltali 63.813
krónur.
:i *■
yt
1 , l
Tolhrörður ?ið leit að smyglvarningi í Rangá í gær. Morgunblaðið/Arni Sæberg
Smygl í inn-
sigluðum gámum
TOLLVERÐIR fundu í gær 110
kassa af bjór, ísskáp, örbylgjuofn
og tvær talstöðvar í tveimur gám-
um, sem komu með Rangánni, sem
lagðist að bryggju í Reykjavíkur-
höfn í gærmorgun. Gámarnir voru
sérstaklega innsiglaðir af trúnaðar-
mönnum skipafélagsins, sem átti
að tryggja að engir óviðkomandi
gætu sett varning í gámana frá því
þeir fóru úr vörslu umboðsmanna
Hafskips í Antwerpen, þar til gám-
arnir voru komnir á bryggju hér á
landi.
Að sögn tollgæslustjóra hafa
tveir stýrimenn og matsveinn,
sem raunar var ekki með í ferð-
inni, viðurkennt að eiga bjórinn
og einn yfirverkstjóra Hafskips,
sem fór í ferðina sem háseti,
hefur viðurkennt að eiga ísskáp-
inn og örbylgjuofninn.
Yfirverkstjórinn tók við störf-
um í landi strax við komuna og
skipulagði flutninga á gámunum
og ákvað geymslustað. Jafnframt
smyglinu í gámunum fundust 15
kassar af bjór um borð í skipinu.
Öxarárfoss í miklum vexti
Morgu nblaöiö/Bj arni
Sparnaður minnk-
ar þrátt fyrir
aukningu innlána
— segir dr. Sigurður B. Stefánsson hjá Kaupþingi
ÞRÁIT fyrir mikla aukningu innlána bankakerfisins, sem búast má við að
’verði um 20% hærri að raunvirði í lok þessa árs en þau voru að meðaltali
árið 1983, hefur sparnaður landsmanna sem hlutfall af þjóðarframleiðslu
minnkað um 2'/t frá 1983. Þetta kemur fram í grein dr. Sigurðar B. Stefáns-
sonar verkfræðings í Vísbendingu, vikuriti sem Kaupþing gefur út.
Sigurður segir í grein sinni að
þjóðartekjum sé varið til neyslu
annars vegar en sparnaðar hins
vegar. Sá hluti tekna sem ráðstaf-
að er til sparnaðar stendur undir
fjárfestingu í þjóðarbúinu. í línu-
riti með greininni kemur fram að
innlendur sparnaður sem hlutfall
af þjóðartekjum hefur minnkað úr
26,4% árið 1977 í 17,4% í ár.
Samkvæmt þjóðhagsáætlun er
síðan aðeins gert ráð fyrir 0,3%
aukningu á árinu 1986. Hann segir
einnig að líta megi á viðskiptahall-
Vatnavextir eru nú miklir á Suðvestur- og Vesturlandi og í gær var illviðri á sunnanverðum Vestfjörðum, sem
nánar er getið á bls. 2 í Morgunblaðinu í dag. Þessi foss er Oxarárfoss, en hann er svo sem sjá má all ófrýnileg-
ur og mikilúðlegur, margfaldur eins og flestir landsmenn þekkja hann á góðvirðisdegi.
Tillögur norsks ráðgjafarfyrirtækis:
Löggæsla á Stór-Reykjavíkur-
svæðinu verði undir sama þaki
Stofnað verði embætti lögreglustjórans á Stór-Reykjavíkursvæðinu
NORSKT ráðgjafarfyrirtæki, sem hefur unnið að tillögum um nýskipan lög-
gæslu á Stór-Reykjavíkursvæðinu, leggur til að löggæsla á höfuðborgarsvæðinu
verði sett undir eitt þak; að embætti lögreglustjórans í Reykjavík verði lagt
niður í sinni núverandi mynd. «n í þess stað stofnað embætti lögreglustjórans
á Stór-Reykjavíkursvæðinu. Þannig að löggæsla í Reykjavík, Hafnarfirði, Kópa-
vogi, Seltjarnarnesi, Garðabæ og .Vlosfellssveit falli undir hið nýja embætti.
Norðmennirnir leggja til að
mynduð verði hverfislögregla, svip-
uð og þekkist meðal margra þjóða
V-Evrópu. Þannig að löggæsla í
stærstu hverfum Reykjavíkur verði
efld og þau verði umdæmi með sömu
stöðu og Hafnarfjörður og Kópavog-
ur, svo dæmi sé tekið. Rannsóknir
pii inaðarbrota færist frá Rann-
sóknarlögreglu ríkisins til almennr-
ar lögreglu og fari fram í því um-
dæmi, sem afbrot er framið. Skipað-
ur verði sérstakur rannsóknarstjóri.
Verksvið deildarstjóra hjá RLR
breytist; þeir hafi ekki forræði á
rannsókn sakamála eins og nú er
heldur verði lögfræðilegir ráðgjafar
rannsóknarlögregiumanna við RLR.
Norðmennirnir leggja til að fíkni-
efnamál heyri undir embætti lög-
reglustjórans á Stór-Reykjavíkur-
svæðinu og að telex-samskipti við
útlönd fari um RLR, en þau eru nú
í dómsmálaráðuneytinu. Ekki er
gert ráð fyrir fjölgun lögreglu-
manna. Tillögur norska fyrirtækis-
ins voru kynntar í gær, en til þess
að þær nái fram að ganga, þarf laga-
og reglugerðarbreytingar. Svo dæmi
sé tekið fara bæjarfógetar í Kópa-
vogi og Hafnarfirði lögum sam-
kvæmt með yfirstjórn lögreglu, en
með nýju embætti lögreglustjóra á
Stór-Reykjavíkursvæðinu yrði svo
ekki og þyrfti Alþingi að setja lög
um breytta skipan.
„Tillögur Norðmannanna eru
skynsamlegar og vel rökstuddar. Ég
á von á því, að í stórum dráttum
verði verði reynt að fylgja þeim
eftir,“ sagði Hjalti Zóphaníasson,
deildarstjóri í dómsmálaráðuneyt-
inu, í samtali við Morgunblaðið.
ann sem það sem vantar upp á að
innlendur sparnaður nægi til að
standa undir fjárfestingu lands-
manna. „Til að stöðva erlenda
skuldasöfnun verður því að draga
úr fjárfestingu þar til sparnaður-
inn nægir til að standa undir henni
— eða auka sparnaðinn nema
hvort tveggja komi til í senn“, segir
í greininni.
Dr. Sigurður telur, að hluta
skýringarinnar á því að innlán
bankanna geta aukist að raunverði
um nærri fimmtung á sama tíma
og þjóðin minnkar sparnaðinn, sé
að leita í vaxtahækkuninni sem
varð á árunum 1983 og 1984. Um
þetta segir hann: „Á þessum árum
hækkuðu raunvextir úr því að vera
neikvæðir um 15—20% í að vera
ekki lengur neikvæðir eða jafnvel
lítillega jákvæðir. Á 12—18 mán-
aða skeiði frá miðju ári 1983
hækkuðu því raunvextir um a.m.k.
12—15% og óhætt er að fullyrða
að raunvextir á árunum 1984 og
1985 hafi verið a.m.k. 10% hærri
en að jafnaði á fimm árunum þar
á undan. Þessi mikla hækkun á
raunvöxtum hlýtur því ein sér að
verða til þess að innlán bankanna
vaxa nú mun hraðar að raunvirði
en þau gerðu þar til fyrir u.þ.b.
tveimur árum.“ Hann telur að
önnur skýring á innlánaaukningu
bankakerfisins sé að eigendur
spariskírteina hafi hlýtt kalli
bankanna og innleyst ríkisskulda-
bréf sín til að leggja andvirði
þeirra á bankareikning.