Morgunblaðið - 16.11.1985, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR16. NÓVEMBER1985
Kosningar í Brazilíu
Rio de Janeiro, Brazilíu, 15. nóvember. AP.
ÍBÚAR um 200 borga mynduðu
langar biðraðir á fostudag til að
greiða atkvæði í fyrstu kosningum
í Brazilíu í tvo áratugi sem ekki eru
undir stjórn hersins. „Hver sem
úrslitin verða mun vilji fóiksins
verða virtur," segir í yfirlýsingu
forseta landsins, Jose Sarney, um
kosningarnar.
Búist var við að um 18,5 milljón-
ir kjósenda myndu greiða atkvæði
í 201 borg. Meðal borganna eru
höfuðborgir allra 23 ríkja Brazilíu,
þ. á m. Rio de Janeiro, Sao Paulo,
Bello Horizonte og Recife, ásamt
borgum þar sem herinn hefur gert
sérstakar ráðstafanir til að kome
í veg fyrir óeirðir. „Ég hef lengi
beðið eftir þessu. Mér finnst að
við höfum öðlast eitthvað mikil-
vægt,“ sagði kona sem stóð i biðröð
kjósenda í Rio de Janeiro er hún
var spurð út í kosningarnar í
beinni útvarpsútsendingu.
Argentína:
Krafist fangelsis-
dóms yfir Galtieri
Buenos Aires, Argentínu, 15. nóvember. AP.
Verjandi fyrrum forseta Argentíu,
Leopoldo Galtieri, sagði fyrir her-
rétti á þriðjudag að hertaka Falk-
landseyja 1982 hefði ekki verið
annað en andsvar Argentínu við
yfirgangsstefnu Breta gagnvart ný-
lendunum. „Á hvern var ráðist?
Okkur, Argentínumenn!" sagði
verjandinn. Réttarhöld fara nú fram
gegn Galtieri ásamt tveimur öðrum
yfirmönnum í herforingjastjórninni
og 13 yfirmönnum hersins, og eru
þeir allir ákærðir fyrir yfirsjónir í
Falklandseyjastríði Argentínu-
manna við Breta.
Fréttamönnum og almenningi
er meinaður aðgangur að réttar-
höldunum á þeim forsendum að í
yfirheyrslum sé fjallað um hern-
aðar leyndarmál. „Hin pólitíska
ákvörðun að yfirtaka Falklands-
eyjar var rétt,“ sagði Mario Gur-
ioli, frammámaður í stjórnarand-
stöðuflokki Peronista, við frétta-
menn útifyrir aðalstöðvum hers-
ins þar sem réttarhöldin fara
fram. Ákærandinn, Hector Can-
ale hershöfðingi, hefur farið fram
á að Galtieri forseti verði dæmdur
til fangelsisvistar ásamt Jorge
Anaya aðmírál og Basilio Lami
Dozo sem fyrrum var yfirmaður
flughersins.
Hinir ákærðu: f.v. Jorge Anaya aðmíráil, Leopoldo fyrrum forseti Argentínu
og Basilio Lami Dozo hershöfðingi.
Líbería:
Quiwonkpa líflátinn
Abidjan, Fílabeinsströndinni, 15. nóv. AP.
THOMAS Quiwonkpa hershöfðingi,
fyrirliði uppreisnarmanna í Líberíu,
hefur verið tekinn af lífi, að sögn
ríkisútvarpsins í landinu. Tilkynn-
Ixtndon, 15. nóvember. AP.
BLINDUR maður með hvítan staf
reyndi fyrir nokkru að ræna banka.
Hann flúði á braut þegar gjaldkeri
þrýsti á viðvörunarbjöllu, en lögregl-
an var ekki lengi að hafa hcndur í
hári hans. í dag var dæmt í máli
blinda mannsins, David Worrell.
Worrell játaði fyrir réttinum að
hafa í júlí gert tilraun til banka-
ráns í útibúi banka i einu úthverfa
London.
Neil Denison, dómari, dæmdi
Worrell til eins árs fangavistar,
en frestaði afplánun dómsins skil-
orðsbundið.
„Að öllu jöfnu hljóta menn langa
fangelsisvist fyrir glæp af þessu
tagi,“ sagði dómarinn. „En þessi
glæpur er framinn við það óvenju-
legar aðstæður og manndómur
þinn slíkur að ég get frestað af-
plánun dómsins.“
Brian Huyton, saksóknari, sagði
að Worrell væri löglega blindur.
Hann sæi ekkert með öðru auga
og hefði fimmtán prósent sjón á
hinu. Worrell hefði fikrað sig
áfram inn í bankann með hjálp
stafsins, gengið til gjaldkera og
afhent honum seðil, sem á var
ing þessi var flutt af forseta landins,
Samuel Doe, og sagði hann að
stjórnarherinn hefði framkvæmt
aftökuna.
ritað: „Afhendið mér tvö þúsund
sterlingspund (um hundrað og
tuttugu þúsund krónur) í fimmtíu
punda seðlum. Ef þú gefur frá þér
hljóð hefur þú verra af. Ég stend
í röðinni með byssu.“
í raun var Worrell óvopnaður,
utan hvað hann var með staf sinn,
og þegar gjaldkerinn gangsetti
viðvörunarkerfið greip Worrell til
fótanna og hljóp beint á glerhurðir
bankans. Hann hrasaði út á gang-
stéttina og var handtekinn
skömmu síðar.
Verjandi Worrells sagði að hann
hefði unnið sem endurskoðandi
hjá tryggingafélagi. Honum var
sagt upp störfum þegar hann
missti sjónina. Worrell reyndi að
opna skemmtistað og safnaði
miklum skuldum. Á endanum var
honum neitað um bankalán.
Frá því Worrell var handtekinn
hefur hann aftur á móti opnað
nýjan skemmtistað og gengur
hann vel. Worrell iðrast gerða
sinna og játar að ekki var rétt að
gera tilraun til að ræna banka.
Hann er frelsinu feginn og kveður
glæsta framtíð blasa við sér.
Blaðamaður sem staddur er í
Monrovíu, höfuðborg Líberíu,
segir að Quiwonkpa hafi verið
gripinn í úthverfum borgarinnar
þegar hann reyndi að verða sér
úti um mat og skotinn umsvifa-
laust. Haft er eftir heimildum að
stjórnarherinn sé byrjaður að
handtaka stjórnarandstöðuleið-
toga og fólk sem grunað er um
að hafa stutt uppreisnarmenn. í
útvarpsávarpi sínu lýsti Samuel
Doe yfir útgöngubanni í Monrovíu
og sagði að hver sá er léti sjá sig
úti á götum borgarinnar eftir
klukkan sex að kvöldi „yrði tekinn
af lífi á staðnum".
Tékkóslóvakía:
Dæmdir fyrir
mútuþægni
Prag, 15. nóvember. AP.
ÁTTA opinberir fulltrúar auk flug-
manns hafa verið dæmdir í allt að
12 ára fangelsi fyrir að þiggja mútur
og flytja út fyrsta flokks stál og selja
það sem annars flokks vöru. Dag-
blaðið Rude Pravo skýrði frá þessu
í dag.
Það var yfirmaður stálútflutn-
ingsfyrirtækis ásamt fulltrúum
þess, sem dæmdur var. Sjö vestræn
fyrirtæki tengjast málinu og er
talið að tap fyrirtækisins vegna
þessa nemi 1,4 milljónum dollara
á árunum 1978-81. Ekki er frá því
skýrt hvaða vestræn fyrirtæki það
eru sem tengjast mútunum.
Blindur maður
rænir banka
2E
Atlantis í geim-
ferð í nóvemberlok
KanaveralhöfAa, 15. nórember. AP.
LOKAÆFING fyrir flug geimferj-
unnar Atlantis tókst vel í dag og ef
ekkert óvænt kemur upp verður
ferjunni skotið á loft 26. nóvember
næstkomandi.
f ferðinni verður gerð tilraun
með aðferðir til smíði geimstöðvar.
Geimfararnir Jerry Ross og Sher-
wood Spring munu fara í tvær sex
stunda geimgöngur og setja saman
bjálkaogbita.
í áhöfn ferjunnar verður fyrsti
geimfari Mexíkó, Rudolfo Neri, en
í ferðinni verður fjarskiptahnetti
komið á braut fyrir Mexíkana.
Tveir aðrir fjarskiptahnettir verð;
settir á braut um jörðu í þessar
för Atlantis, annar í eigu Ástralíu
manna og hinn í eigu bandarísk;
fyrirtækisins RCA.
Alls verða sjö geimfarar í áhöfr
Atlantis. f síðasta mánuði vori
átta menn, þar af ein kona, í áhöfr
eimferjunnar Challenger og ei
að fjölmennasta áhöfn geimferji
til þessa. Challenger verður skotií
næst á loft 20. janúar, en í millitíð-
inni mun Kólumbía fara ferð
desember. Áætlað er að Kólumbí;
lendi á steyptri flugbraut
Kennedy-flugstöðinni.
Sýkn eða sekur?
Skýrsla gefin út um mistök
í bandarískum refsirétti
New York, 14. nóvember. AP.
25 MENN hafa verið líflátnir sak-
lausir í Bandaríkjunum frá því um
aldamót og á sama tíma hafa 318
aðrir verið dæmdir til fangelsisvistar
fyrir glæpi, sem þeir frömdu ekki.
Þetta kemur fram í skýrslu, sem
mannréttindanefnd Bandaríkjanna
(ACLU) kynnti í dag.
í sumum tilvikum hafði nefndin
óræk rök fram að færa máli sínu
til stuðnings, en önnur dæmi um
hrapalleg glappaskot í réttarkerf-
inu voru reist á rannsókn nefndar-
innar og skoðun hennar.
Lagaprófessorarnir Hugo Adam
Bedau og Michael L. Radelet taka
þetta fram í inngangi að skýrslu
sinni. Þeir segja að ýmis mál megi
deila um og þau gögn sem þeir
hafi sjálfir fram að færa yrðu
jafnvel túlkuð á annan veg al
ýmsum starfsbræðrum þeirra.
Mannréttindanefndin hafnar
dauðarefsingu alfarið. Hún ætlar
að nota skýrsluna til þess að sýna
fram á hversu skeikull refsiréttur-
inn sé.
Höfundar skýrslunnar reisa úr-
skurð sinn um réttarvömm í helm-
ingi þeirra dómsmála, sem fjallað
er um 1 skýrslunni, á eigin rökum,
en ekki mati hins opinbera.
Ýmis umdeild mál koma fyrir í
skýrslunni og nægir þar að nefna
mál Júlíusar og Ethel Rosenberg,
sem dæmd voru til dauða fyrir
meintar njósnir, og dauðadóminn,
sem felldur var yfir anarkistunum
Saccoog Vanzetti.
Suður-Afríka:
Áfram frysting á
greiðslu erlendra lána
Jóhannosarborg, 15. nóvember. AP.
Suður-Afríka verður að framlengja
banni við greiðslu erlendra lána fram
á næsta ár, vegna tafa sem orðið
hafa á því að endurskipuleggja
greiðslur þjóðarinnar, að sögn sviss-
nesks bankamanns. Búist er við
stjórn Suður-Afríku tilkynni
ákvörðun sína þessa efnis fljótlega.
Ríkisstjórn Suður-Afríku frysti
greiðslur á erlendum lántökum í
ágústmánuði, eftir að erlendir
bankar höfðu neitað að framlengja
lán þjóðarinnar, samtals að upp-
hæð 14 milljarða dollara, en alls
nema erlendu lántökurnar 24
milljörðum. Ákvörðun bankanna
var tilkomin vegna efasemda
þeirra um stjórnmálaástandið í
landinu. Síðan hefur verið unnið
að því að semja um greiðslurnar
ánýjan leik.