Morgunblaðið - 19.12.1985, Síða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR19. DESEMBER1985
H
/

<y
Pað er eins og þú haftr skroppið út
í garð til að ná í soðið, svo ljúffengt
og ferskt er frysta grænmetið
frá McCain.
Fæst í næstu búð—gleðilega máltíð
Skartgripir
Einstök
fegurð
og enginn
gripur
eins
Sjaldan hefur dönsk listhönnun risiö hærra en meö
verk náttúrunnar steypt 24 karata gullhúöun og þriggja ára
er mest um vert. Það eru engír tveir gripir eins.
Flora Danica skargripunum. Þú færö meistara-
ábyrgö á ótrúlega lágu veröi. Og þaö sem
Einkasöluumboó í Reykjavík.
FRANCH MICHELSEN
ÚRSMlQAMEISrARI
LAUGAVEGI 39, SÍMI 28355
REYKJAVÍK
Meira um forvamir í læknisfræði:
Hlutverk
heilsugæslu
— eftir Jóhann Ág.
Sigurðsson
Rannsóknir benda til þess að hér
á landi eigi sér stað um 1 milljón
samskipta fólks við heimilislækna
(heimilis- og heilsugæslulækna) á
ári hverju. Starfsfólk á heilsu-
gæslustöðvum og læknastöðvum
er um 500 talsins en um 5000
manns vinna hins vegar á sjúkra-
stofnunum. Engu að síður er um
90% allra vandamála sinnt af
þessum fámenna hóp heilbrigðis-
kerfisins. Vandamálin í heilsu-
gæslunni eru að sjálfsögðu annars
eðlis og ekki eins tímafrek eins og
inni á stofnunum.
Sagt er að styrkur heimilislækn-
inga felist einmitt í því hversu
marga sjúklinga heimilislæknir-
inn sér. Hann fær þannig mjög
yfirgripsmikla mynd af vandamál-
um fólks og getur, ef honum er það
lagið beitt síendurteknum áróðri
við skjólstæðinga sina um heilsu-
vernd ýmiss konar. Heilsuvernd
og forvarnarstarf hefur því alla
tíð verið snar þáttur í starfi heim-
ilislækna, enda þótt slíkt hafi ekki
verið metið í tölulegum einingum.
Því hefur verið haldið fram að
ábendingar heimilislækna við
skjólstæðinga sína á stofu séu mun
áhrifaríkari til að breyta lífsstfl
viðkomandi til hollara lífernis en
allur áróður í fjölmiðlum.
Hjarta- og æða-
sjúkdómar
f Morgunblaðinu birtist nýverið
ágætis grein eftir prófessor Þórð
Harðarson um áhættuþætti
hjarta- og æðasjúkdóma. Vísað er
til erlendra rannsókna, sem sýna
glöggt aukna tíðni kransæðasjúk-
dóma og dauða samfara auknum
reykingum, háu kólesteróli í blóði
og of háum blóðþrýstingi. Þessi
áhætta eykst ef þessir þrír vel
þekktu áhættuþættir fara saman.
Dr. Þorsteinn Blöndal bendir einn-
ig á þessi atriði í grein sinni um
svipað efni í þessu blaði. Þessar
staðreyndir eru nú vel þekktar
meðal almennings og heilbrigðis-
starfsfólks. Vandinn er nú hins
vegar sá að koma í veg fyrir að fólk
fái þessa áhættuþætti. Einnig
verður að reyna að finna þá sem
komnir eru í áhættu og reyna að
minnka hana eftir mætti. Þetta
verður best gert með aðstoð heilsu-
gæslunnar eins og prófessor Þórð-
ur og dr. Þorsteinn benda réttilega
á.
Á yfirgripsmiklu þingi nýverið
fjölluðu sérfróðir menn um það
hvernig bæri að túlka nýjustu
rannsóknir á blóðfitu (kólesteroli)
og sérstaklega hvernig meðhöndla
skuli einstaklinga með of hátt kól-
esterol. Niðurstöður hópsins voru
á þann veg, að ekki var mælt með
kerfisbundinni hóprannsókn á kól-
esteroli. Hins vegar var læknum
bent á að mæla blóðfitu með svo-
nefndri tilfellaleit, en þá er átt við
að mæla kólesterol þegar tækifæri
gefst, gjarnan þegar taka þarf blóð
eða rannsaka einstaklinginn vegna
einhvers annars. Hér er byrðinni
sem sagt varpað fyrst og fremst
yfir á heimilislækna. Þetta er
skiljanlegt, þegar það er haft í
huga að allt að 90% allra íbúa
hafa samskipti við þá á hverju ári,
samtals um 1 milljón samskipta.
Þegar miðin eru gjöful og sóknin
mikil má vænta aukins afla.
Rannsóknir hafa einnig sýnt
fram á að blóðþrýstingsmælingar,
sem gerðar eru af heimilislæknum
hjá fólki í heimahúsum eða í rólegu
umhverfi eru mun lægri og áreið-
anlegri heldur en þær mælingar
sem gerðar eru á fólkinu í fram-
andi umhverfi á stofnunum. Fólk
er nú á tímum orðið mjög meðvitað
um það að láta fylgjast með blóð-
þrýstingi sfnum og skapar visst
aðhald fyrir lækna og aðra að slíkt
sé gert sem oftast þegar það kemur
til heimilislækna. Ein milljón
samskipta á ári er vel til þess
fallin að fylgjast með þessum
áhættuþætti.
Breskar rannsóknir sýna að
aukinn áróður heimilislækna gegn
reykingum ber verulegan árangur.
Hér er átt við að heimilislæknarn-
ir noti hvert tækifæri sem gefst
til að benda fólki á þessa óhollustu
t.d. þegar börn þeirra eru með
kvef eða eyrnabólgur, viðkomandi
Steinar hf. tíu ára:
Hafa gefíð út 143
plötutitla á áratug
HljómplÖtufgáfan Steinar hf. er
tíu ára um þessar mundir. Á þessum
áratug hefur fyrirtækið gefið út 143
titla af hljómplötum sem samsvarar
rúmlega 14 plötutitlum á ári að
meðaltali. Einnig hafa Steinar hf.
haft með höndum einkaumboð fyrir
nokkur af stærstu hljómplötufyrir-
tækjum heims á þessu tímabili.
Steinar hf. minnast þessara
Steinar Berg ísleifsson, forstjóri Steina hf., veitir hér móttöku sérstakri
viðurkenningu, sem fyrirtækið hlaut á Spáni fyrr á þessu ári.