Morgunblaðið - 21.05.1986, Blaðsíða 35

34
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 21. MAÍ1986
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 21. MAÍ1986
35
Útgefandi Árvakur, Reykjavík
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson.
Aöstoöarritstjóri Björn Bjarnason.
Fulltrúar ritstjóra Þorbjörn Guðmundsson, Björn Jóhannsson, Árni Jörgensen.
Fréttastjórar Freysteinn Jóhannsson, Magnús Finnsson, Sigtryggur Sigtryggsson, Ágúst Ingi Jónsson.
Auglýsingastjóri Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar:
Aöalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033.
Askriftargjald 450 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 40 kr. eintakiö.
Skýrar línur
Línurnar í kosningabarátt-
unni í Reykjavík skýrast
óðum. I fyrsta lagi er sá kostur
skýr, að kjósendur geta annars
vegar valið meirihlutastjóm
Sjálfstæðisflokksins og hins
vegar samsteypustjóm JQögurra
vinstri flokka. I öðru lagi er Ijóst,
að reginmunur er á því, hvemig
Sjálfstæðisflokkurinn leggur
mál fyrir kjósendur, og sá flokk-
ur, sem gerir kröfu til foiystu-
hlutverks hjá vinstrisinnum,
Alþýðubandalagið. Sjálfstæðis-
menn hafa dregið eins glögga
mynd og kostur er af því, sem
þeir vilja að gert verði á næstu
ámm. Alþýðubandalagsmenn
reka baráttu sína á neikvæðum
forsendum; þeir lýsa andstöðu
við ýmislegt, sem gert hefur
verið en láta Iítið fyrir hinu fara,
sem þeir vilja að gert verði á
næsta kjörtímabili.
Með starfi sínu á því kjörtíma-
bili, sem er að líða, hafa sjálf-
stæðismenn lagt drög að far-
sælu framhaldi á mörgum svið-
um. Má þar sérstaklega nefna
hina nýju stefnu, sem var mótuð
í lóðamálum með því að afnema
skömmtunarkerfíð, er náði há-
marki með svokölluðu punkta-
kerfí vinstrisinna. Þá hefur verið
lagður gmnnur að nýjum bygg-
ingarsvæðum með djörfum
hugmyndum í skipulagsmálum
svo sem við Skúlagötuna. Tekið
hefur verið af skarið um framtíð
Reykjavíkurflugvallar. Ný
menningar- og þjónustumiðstöð
er að rísa í Kringlunni. Um-
ferðarmál í miðborginni verða
tekin nýjum tökum með því að
reisa bílageymslur. Ráðist verð-
ur í það stórvirki að breyta
Laugardalnum og gera hann að
vin í borginni.
Að undanfömu hefur Morg-
unblaðið rækilega kynnt hina
víðtæku félagslegu þjónustu,
sem rekin er á vegum Reykja-
víkurborgar og stofnað var til
af sjálfstæðismönnum. Á kjör-
tímabilinu nú hafa sjálfstæðis-
menn síður en svo legið á liði
sínu í þessum málaflokki. Jafnt
hefur verið litið til elstu og
yngstu borgarbúanna í þessu
tilliti. Með því að veita Sjálf-
stæðisflokknum meirihlutafylgi
vita borgarbúar að hverju þeir
ganga í þessu efni; yfirboð
vinstri flokkanna í umræðum
um félagslega aðstoð reynast
sjaldan annað en orðin tóm,
þegar til kastanna kemur.
I kosningabaráttunni hefur
ekki verið mikið rætt um stór-
átak í holræsagerð, sem nýlega
var kynnt í borgarráði. Sam-
kvæmt 8 ára áætlun á að hreinsa
fjörur og sjó umhverfis borgina.
I ár er varið um 60 milljónum
króna til framkvæmda á þessu
sviði, en alls er talið, að það
kosti 525 milljónir króna að
vinna allt verkið. Sjálfstæðis-
menn vilja, að við lok næsta
kjörtímabils verði öll Ægisíðu-
fjaran, frá Fossvogsbotni að
landamerkjum Reykjavíkur og
Seltjamamess, orðin hrein og
jafnframt allt svæðið frá Elliða-
ám og inn að gömlu höfninni.
Við lok kjörtímabilsins er svo
gert ráð fyrir að hreinsuð verði
Qaran við Eiðsgranda og Ána-
naust. Davíð Oddsson, borgar-
stjóri, hefur sagt um þetta stór-
átak:
„Við lítum á það sem for-
gangsverkefni að hreinsa allar
fjömr í kringum borgina sam-
kvæmt þessari áætlun.“
Þannig mætti lengi áfram tí-
unda það, sem sjálfstæðismenn
í Reykjavík hafa kynnt kjósend-
um fýrir þessar kosningar. I
stuttu máli má auðvitað segja,
að þeir láti verkin tala. Þegar
litið er til andstæðinga sjálf-
stæðismanna, er ekki auðvelt
að festa hendur á einstökum
málefnum, er rúmast alfarið á
verksviði borgaiyfírvalda og
þeir gera að höfuðmáli í kosn-
ingabaráttunni. Flokkur manns-
isns og Kvennalistinn leggja til
að mynda mjög ríka áherslu á
launamálin. Alþýðuflokkurinn
gerir húsnæðismálin að úrslita-
atriði. Hér er í raun um málefni
að ræða, sem ekki verða leyst
nema á þjóðarvettvangi, ef svo
má að orði komast. Borgarstjóm
Reykjavíkur getur ekki farið
aðrar leiðir í þessum efnum en
landslög eða almennir kjara-
samningar mæla fyrir um. Al-
þýðubandalagið hefur kosið að
fara nei-leiðina. Segja má, að
framsóknarmenn bjóði upp á
kost með áherslunni, sem þeir
ieggja á, „nýjan miðbæ“ í svo-
kallaðri Suður-Mjódd við Breið-
holtið. Þar er að minnsta kosti
ijallað um borgarmálefni og litið
til framtíðar, á hinn bóginn er
borin von að vænta þess, að
framsóknarmenn fylgi máli af
þessu tagi til sigurs. Það kæmi
i hlut annarra. Raunar er þjón-
ustu- eða miðbæjarkjami þegar
að rísa í Mjóddinni. Á gmndvelli
þeirrar reynslu, sem af honum
fæst, verða síðan teknar ákvarð-
anir um framhaldið.
Línumar em þannig að verða
bærilega skýrar um einstök
málefni. Hinu má ekki gleyma,
að þannig sé staðið að heildar-
stjóm borgarinnar, að fjárhagur
hennar sé traustur, álögum á
borgarana sé haldið í skefjum
og skilyrði sköpuð fyrir fjöl-
breytt og blómlegt atvinnulíf.
Enginn þessara þátta er ádeilu-
efni af hálfu andstæðinga sjálf-
stæðismanna, segir sú þögn
meira en mörg orð.
Foreldrar hafa mikinn
áhuga á skólastarfinu
eftirBessí
Jóhannsdóttur
í vetur hefur á vegum skólaskrif-
stofu Reykjavíkur og fræðsluráðs
verið unnið að hönnun þriggja nýrra
skóla í Reykjavík. Það er nýr skóli
í Vesturbæ, sem Ingimundur
Sveinsson arkitekt teiknar og Sel-
ásskóli og Grandaskóli, sem Guð-
mundur Pálsson arkitekt teiknar.
Sú nýbreytni í vinnubrögðum var
tekin upp í fræðsluráði að fela
undirbúning hönnunar Selásskóla
og Grandaskóla hönnunamefnd
Foldaskóla í samráði við forstöðu-
mann fjármáladeiidar skólaskrif-
stofu ásamt forstöðumanni
kennslumáladeildar. Auk þess fékk
nefndin þau tilmæli að taka forsögn
hönnunar nýs skóla í Vesturbæ til
endurskoðunar. Grandaskóli og
fyrsti áfangi Selásskóla eiga að
vera tilbúnir til kennsiu í haust.
Ljóst var að vinnubrögð við hönnun-
ina þyrftu að vera markviss og snör
ef þetta ætti að takast. Eigi að síður
vaknaði áhugi á að gera tilraun til
þess að hafa samband við foreldra
í viðkomandi hverfum og kanna
viðhorf þeirra til nokkurra þátta er
snerta mjög skólastarfið. Nefndin
ákvað því að gera könnun í þessum
hverfum og kom sér saman um þau
atriði er leita skyldi svara við, en
fékk sér til ráðuneytis við uppsetn-
ingu spumingalistans prófessor
Þórólf Þórlindsson. Framkvæmd
könnunarinnar annaðist Skólaskrif-
stofa Reykjavíkur. í þessari grein
mun ég skýra frá helstu niðurstöð-
um könnunarinnar.
Könnun á Granda
og í Selási
Könnunin var fyrst gerð í skóla-
hverfí Vesturbæjarskóla á þann
hátt að spurningalistar vom sendir
í pósti og foreldrum boðið að senda
þá sér að kostnaðarlausu til baka.
Þessi aðferð gafst illa og urðu
heimtur svo litlar að ákveðið var
að vinna ekki úr þeim. Á Granda
var spumingalistunum dreift með
aðstoð skáta og sóttu þeir síðan
listana aftur á heimilin. Dreift var
um 246 spumingaeyðublöðum og
vom 195 spumingalistar endur-
heimtir eða rúmlega 70%, sem er
mjög góð þátttaka. Seinni könnunin
var gerð í Selási. Þar sá foreldrafé-
lagið um að dreifa og sækja spum-
ingalistana. Af 244 spumingalist-
um sem afhentir vom barst 201
útfylltur til baka eða tæplega 83%.
Það verður því ekki annað séð en
að foreldrar hafi mikinn áhuga á
að láta í ljós skoðanir sínar á skóla-
málum sé eftir þeim leitað. Þetta
er fagnaðarefni sem þó ætti engan
að undra því við vitum að fáar
stofnanir utan heimilisins hafa jafn
afgerandi áhrif á líf einstaklingsins
og skólinn. Það er því mikilvægt
að það ríki jákvætt hugarfar til
hans.
Reynt var að hafa spumingalist-
ann einfaldan og aðgengilegan.
Sú gagnrýni hefur komið fram
að hann hefði mátt vera ítarlegri,
en eins og prófessor Þórólfúr Þór-
lindsson segir í greinargerð sinni
þá má taka undir það enda eigi það
við um flestar kannanir.
Á aðeins um
22-24% heimila er
annað foreldri ein-
göngu heimavinnandi
Á mynd 1 má sjá atvinnu for-
eldra. A 20,4% heimila á Granda
vinna báðir foreldrar utan heimilis
og er talan nær sú sama í Selási.
Á Granda starfar annað foreldri á
34,2% heimila í fullu starfi utan
heimilis en hitt í hlutastarfi. í Selási
er þessi tala nokkm hærri eða
49,8%. Einstæðir foreldrar á
Granda í fullu starfi em 15,8% og
í Árbæ aðeins 3%. Virðist því um
nokkuð ólíka samsetningu íbúa að
ra;ða, sem á sér væntanlega rætur
í gerð íbúða á svæðinu. Það er ljóst
af þessum upplýsingum að reykvísk
fjölskylda hefurtekið miklum breyt-
ingum. Foreldrar em að vemlegu
leyti bæði orðin fyrirvinnur, og vert
er að benda á þá staðreynd að í
flestum tilfellum vinna foreldrar
með böm 15 ára og yngri báðir úti.
Þessar upplýsingar hljóta þegar að
vekja spumingar varðandi bömin.
Hver sér fyrir þörfum þeirra meðan
foreldrar em að heiman?
Skiptar skoðanir
foreldraum
kennslu 5 ára barna
Eitt þeirra atriða, sem skólamenn
hefur greint á um, er hvort kennsla
5 ára bama sé æskileg eða ekki.
Foreldrar hafa átt kost á slíkri
kennslu í nokkmm skólum í borg-
inni og vert er því að fylgjast með
viðhorfum foreldra. Mynd 2 sýnir
að skoðanir foreldra em mjög skipt-
„Sjá má að í báðum
hverfunum eru foreldr-
ar tilbúnir til að greiða
milli 600 og 2.000 krón-
ur á mánuði fyrir við-
veru barna í skólanum
utan kennslustunda.
Þessa niðurstöðu má
auð veldlega skýra með
þeim breyttu þörfum
sem orðnar eru með
auknum fjarvistum
beggja foreldra frá
heimilinu stóran hluta
dagsins. Foreldrar hafa
og vanist því að greiða
fyrir þjónustu leikskóla
og dagheimiia. Aðalat-
riðið virðist vera að vita
af barninu í öruggum
höndum.“
ar og ekki fastmótaðar, en vert er
og að benda á að fáir hafa ekki
skoðun á málinu. Virðist því sem
foreldrar séu ekki búnir að gera
upp hug sinn heldur em opnir fyrir
hugmyndum manna og reynslu af
þeirri kennslu sem átt hefur sér
stað. Vert væri að kynna fyrir for-
eldrum árangur af slíkri kennslu.
Ekki virtist munur á skoðunum
fólks sem eiga böm á þessum aldri
og hinna, sem eiga böm sem ekki
hafa náð skólaaldri.
Af mynd 3 má sjá að af þeim
sem vilja kennslu 5 ára barna em
nær 90% þeirrar skoðunar að
kennslan skuli vera 2-3 kennslu-
stundir á dag. Ef litið er á vilja
foreldra hvað varðar kennslu og
viðvem í skólanum þá er athyglis-
vert að um 20% foreldra vilja ein-
göngu viðvem. Er þar greinilega
um að ræða leið til lausnar á dag-
vistarvanda. Á skólinn að taka að
sér aukið hlutverk sambærilegt við
þá þjónustu, sem veitt er á leikskól-
um borgarinnar. Tilraun með slíka
þjónustu var í vetur gerð í Folda-
skóla, og er það álit þeirra sem til
þekkja að hún hafi gefíst vel. Þar
var um að ræða tilboð til foreldra,
sem greiða fyrir þá þjónustu.
Foreldrar eru tilbúnir
til að greiða fyrir
aukna þjónustu skólans
Sjá má á mynd 4 að í báðum
hverfunum em foreldrar tilbúnir til
að greiða milli 600 og 2.000 krónur
á mánuði fyrir viðveru barna í skól-
anum utan kennslustunda. Þessa
niðurstöðu má auðveldlega skýra
með þeim breyttu þörfum sem
orðnar em með auknum fíarvistum
beggja foreldra frá heimilinu stóran
hluta dagsins. Foreldrar hafa og
vanist því að greiða fyrir þjónustu
leikskóla og dagheimila. Aðalatriðið
virðist vera að vita af barninu í
ömggum höndum.
Eindregin ósk um
samfelldan skóladag
Foreldmm var gefinn kostur á
að velja milli nokkurra atriða sem
tengdust skipulagi nýja skólans.
Má þar nefna samfelldan skóladag,
einsetinn skóia, fámenna bekki, mat
í skólanum. Annars vegar áttu
svarendur að taka afstöðu til mikil-
vægis hvers þáttar fyrir sig, og
þannig var ekki gerður innbyrðis
samanburður. Hins vegar átti að
taka út þijú atriði og raða þeim í
forgangsröð. í Árbæ töldu 96%
foreldra samfelldan skóladag mjög
æskilegan og á Granda 97% (mynd
5). Rúmlega 53% þátttakenda á
Granda töldu einsetinn skóla mjög
æskilegan. Og rúmlega 75% í Árbæ
voru á sama máli. 75% þátttakenda
í Árbæ vildu fækka í bekkjardeild-
um og 82% á Granda vom sömu
skoðunar.
Æskilegt að börn
séu 4-5 klst. í
skólanum á dag
Álit foreldra í báðum hverfunum
fer saman. Það er nær einróma vilji
foreldra að börn séu í skólanum 4-5
klst. á dag (mynd 6). Þetta á jafnt
við um ketmslu 5 og 6 ára bama
og nemenda í 1-3 bekk gmnnskóla.
Áður er vikið að vilja foreldra til
að greiða fyrir veitta þjónustu.
Þessi niðurstaða er fyllilega í sam-
ræmi við aðrar niðurstöður könnun-
arinnar, þ.e. vilji foreldra fyrir því
að böm fari eina ferð í skólann á
dag og að þau séu þar í ömggum
höndum. Við þessu þarf að bregðast
á skipulegan hátt. Skólahúsnæði
eins og það er víða í dag hentar
illa fyrir slíka þjónustu, og mun það
því kalla á breytingar, sem kosta
munu talsvert fé. Hönnunamefndin
tekur mið af vilja foreldra, og í
næstu grein verður gerð grein fyrir
þeim skólabyggingum, sem nú em
í byggingu.
Trúverðugar
niðurstöður
Foreldrar em fúsir að láta í ljós
áhuga sinn. Prófessor Þórólfur Þór-
lindsson segir m.a. í niðurstöðum
sínum: „Það hlýtur að vekja nokkra
athygli hversu fúsir foreldrar virð-
Mynd 1: ATVINNA FORRÁÐAMANNA
vinnafullt vinnurfullt starfhinn vinnurfullt st. hinn ogheima
starfúti starfúti hlutast. starfúti íhlutast.
Mynd 2: ER KENNSLA 5 ÁRA BARNA ÆSKILEG
B8a NEI, mjög óaeskileg
£3 NEI, frekaróæskileg
□ JÁ, frekaræskileg
E53 JÁ, mjög óæskileg
I I Hef ekki skoðun
ARBÆR
'1 \\l > \ rV-» -V' ~1 l-.i I 1 í.' '■!'> ' í\ uíiU
0 1 klst. 2 klst. 3 klst. 4 klst. 5 klst.
ast vera að setja fram skoðanir sín-
ar á skólamálum. Það sýnir m.a.
hin góða þátttaka í þessum tveimur
könnunum. Þetta þarf ef til vill
ekki að koma svo mjög á óvart
þegar tillit er tekið til þess að fátt
stendur foreldmm nær en menntun
barna þeirra. Menntun er ekki
einkamál lögskipaðra yfírvalda í
menntamálum, hún snertir lands-
menn alla, ekki síst foreldra. í þessu
ljósi hlýtur það að verða að teljast
lofsvert framtak af hálfu Skóla-
skrifstofu Reykjavíkur að leita beint
eftir skoðunum foreldra á þann hátt
sem gert var í þessari könnun."
Höfundur er varaformaður
fræðslurá ðs Reykja víkur og for-
maður hönnunamefndar Folda-
skóla.
Mynd4: GREIÐSLA FYRIR VIÐVERU 5,6 OG 7 ÁRA BARNA
1000 1500 2000
Mynd 5: FORGANGSRÖÐUN (Bundið val)
GRANDI
I 1 L
60%
ÁRBÆR
i i
Einsetinn skóli
1
Fámennir bekkir
I
Matur'skólanum
Mynd 6: HVAÐ ERÆSKILEGT AÐ BÖRN í 1-3 BEKK SÉU LENGI
Morgunblaðið/Einar Falur
Eigendur hótelsins, Steinþór Jónsson hótelstjóri, Unnur I. Steinþórs-
dóttir og Jón William Magnússon.
Hótel Keflavík opnað
Keflavík.
Á HVÍTASUNNUDAG var opnað
fyrsta hótelið í Keflavík og hlaut
það nafnið Hótel Keflavik. Hótel-
ið er í eigu Ofnasmiðju Suður-
nesja, en eigendur liennar eru
Jón William Magnússon og fjöl-
skylda. Hótelstjóri er Steinþór
sonur Jóns. í Hótel Keflavík er
í dag gistirými fyrir 44 en þegar
framkvæmdum verður lokið
verður svefnpláss fyrir um 70
manns. Hótelið er á Vatnsnesvegi
12.
í hótelinu em 22 herbergi, öll
með baði, tilbúin í dag. Á efstu
hæðinni af fjórum verður svo geng-
ið frá fimm litlum íbúðum með baði
og eldhúsi í sumar og er fyrirhugað
að nota það sem svefnpokapláss til
að byija með, til dæmis í sambandi
við Golflandsmótið, sem haldið
verður á golfvellinum í Leiru í
sumar. Boðið verður upp á morgun-
mat á hótelinu en veitingastaðurinn
Glóðin sér svo um matinn.
„Það sem við stílum upp á em
góð herbergi og góð og þægileg
þjónusta," sagði Steinþór Jónsson
hótelstjóri. „Fyrstu gestimir em
sjóstangaveiðimenn frá Bretlandi,
en nú stendur einmitt yfir alþjóðlegt
sjóstangaveiðimót hér í Keflavík.
Þessir hópar koma öðm hveiju í
sumar. Svo er það stefna okkar að
fá fólk sem er á leiðinni út til að
stoppa hér í eina til tvær nætur.
Það hlýtur að vera mun þægilegra
fyrir fólk sem leggur upp í flug
snemma á morgnana að sofa héma
heldur en í Reykjavík en við sjáum
svo um að vekja fólk og komum
því á flugvöllinn. Svo þegar að
svona gott hótel og góðir veitinga-
og skemmtistaðir em komnir hér í
Keflavík getum við farið að stíla
upp á að fá hingað ýmsa hópa, t.d.
í sambandi við ráðstefnur, golf og
þess háttar. Keflvíkingar og Suður-
nesjamenn verða að fara að byggja
upp einhvern ferðamannaiðnað og
það er greinilegt að stjórnmála-
flokkarnir gera sér grein fyrir því,
því að þetta er í öllum þeirra stefnu-
skrám varðandi fyrirhugaðar sveit-
arstjórnarkosningar. Það em miklir
möguleikar hér á svæðinu sem fólk
þarf að gera sér grein fyrir," sagði
Steinþór.
Hótel Keflavík hefur risið á mjög
skömmum tíma. Um mánaðamótin
janúar—febrúar var hafíst handa
við að steypa ofan á jarðhæðina,
sem var fyrir og fyrir einum og
hálfum mánuði var tekið undan
loftunum og innrétting hafin. Þökk-
uðu þeir Jón og Steinþór þennan
mikla hraða á framkvæmdunum
góðu starfsfólki og geysilegum
velvilja sem þeir mættu í hvívetna,
en það vom um 60 til 70 starfsmenn
sem störfuðu við bygginguna. I dag
er byggingin fjórar hæðir og kjall-
ari. Þijár hæðir eru komnar í gagnið
og í framtíðinni er ráðgert að koma
upp heilsuræktaraðstöðu með
sauna, líkamsrækt og þess háttar
í kjallaranum.
- EFI
Hótel Keflavík við Vatnsnesveg í Keflavík. Húsið hefur risið upp á fjórum mánuðum en þrjár neðri hæðim-
ar eru komnar í gagnið með 22 herbergjum.
IIJi JTf
U