Morgunblaðið - 19.10.1986, Blaðsíða 28

28 B
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 19. OKTÓBER 1986
HÁSKÓLI ISLANDS
Háskóli ermunaður
„Það er margt í sambandi
við háskólan hérsem
einkennist af því hvað
hann er tiltölulega lítill,
en þó stór miðað við
mannfjölda. Ég hef alltaf
svolítið gaman af
samanburðinum við
Luxemburg, sem hýsir
alls kyns alþjóðlegar
stofnanir en á engan
háskóla. I raun er háskóli
mikill munaður fyrir lítið
land og menn skyldu ekki
líta á tilvist hans sem
sjálfsagðan hlut.“
fyrír ktíð land
■ww r ■< / < • r 1 4
Háskólinn í augum erlendra gesta hans.
Rætt við þá Jiirgen Heyman og Keld Gall Jörgensen,
erlenda lektora við heimspekideild háskólans
Erlendu lektorarnir Jílrgen Heyman og Keld Gall Jörgensen.
etta viðhorf kom m.a.
fram í máli Jiirgen Hey-
man, þegar blaðamaður
Morgunblaðsins ræddi
við tvo erlenda lektora
við heimspekideild Háskóla íslands,
Heyman sem kennir þýsku og Keld
Gall Jörgensen sem kennir dönsku.
Umræðuefnið var æðsta íslenska
menntastofnunin frá sjónarhól út-
lendinganna sem báðir hafa tengst
henni um nokkurt skeið, bæði sem
nemendur og kennarar. Jiirgen
dvaldi hér við íslenskunám fyrir
erlenda nemendur fyrir 13 árum
og Keld Gall hóf íslandsdvölina fyr-
ir 5 árum með því að setjast á þann
hinn sama skólabekk.
„íslenska fyrir erlenda nemendur
sem sérstakt fag í háskólakennslu
er mjög athyglisverð að mínu mati
og líklega ekki víða sem boðið er
upp á slíkt," segir Keld Gall Jörg-
ensen. Og þeir eru sammála um að
það hafi verið mjög góð reynsla
fyrir verðandi erlenda lektora við
skólann að heíja kynnin við hann
sem nemendur. En hver eru við-
brögð nemenda við erlendum
kennurum?
„Eini munurinn á okkur og
íslensku kennurunum er að við
kennum á okkar eigin tungu og
kennslan og viðbrögð nemenda í
upphafi mótast þá nokkuð af kunn-
áttu þeirra í málinu. Að öðru leyti
er þetta ekkert öðruvísi. Hins vegar
finnast mér viðbrögð nemenda við
kennslunni hér vera önnur en ég á
að venjast frá Þýskalandi," segir
Jurgen, sem kenndi m.a. í norður-
landamáladeildina við háskólann í
Köln.
„Miðað við Þýskaland finnst mér
háskólinn hér vera meira í beinu
framhaldi af menntaskólum eða
framhaldsskólum, án þess að ég
vilji leggja mat á hvor leiðin er
æskilegri. En það er náttúrulega
alltaf mjög stórt stökk frá mennta-
skóla ( háskóla alis staðar."
„Þetta er atriði sem ég hef ein-
mitt tekið eftir líka,“ bætir Keld
Gall við. „Ef ég t.d. miða við mitt
eigið nám við Hafnarháskóla, þó
með þeim fyrirvara að á þeim tíma
voru nemendur mjög ákveðnir í að
fá einhverju ráðið um eigið nám,
þá fann ég þar fyrir mun meiri
gagnrýni á námið, kennsluna og
kennsluhættina en ég verð var við
hér af hálfu nemenda. Nemendur
unnu líka mikið sjálfstætt hvort sem
þeir voru einir eða í hópum, en hér
fínnst mér fólk vera ekki vera vant
slíkum vinnubrögðum úr mennta-
og framhaldssskólum. En þetta
kann að hafa breyst með árunum,"
segir Keld Gall og Jiirgen bætir við
að óvirkni nemenda í háskólanámi
sé talsvert alþjóðlegt fyrirbæri nú-
orðið. „Það virðist gerast mjög víða
að nemendur setjist á háskólabekk
og vilja láta mata sig.“
Talið berst að þeim greinum sem
þessir tveir menn kenna, þ.e. þýsk-
unni og dönskunni og þeir benda á
að í báðum tilvikum sé um að ræða
litlar deildir, um 30 nemendur eru
í dönsku og um 50 í þýsku.
„Þessar deildir einkennast auð-
vitað talsvert af því hversu fáir
nemendur eru og hversu fáir kenn-
arar starfa við þær,“ segir Keld
Gall og bætir við að sér fínnist
danska við háskólann vera ótrúlega
lítil grein miðað við þá áherslu sem
lögð sé á fagið í íslenska skólakerf-
inu. Þeir benda báðir á að aðstöðu
tungumálakennslu við skólann sé
ábótavant og þar komi til fyrst og
fremst húsnæðisvandinn sem Há-
skóli íslands eigi við að etja.
„Eins vantar góð deildarbóka-
söfn við skólann og eins og málin
standa nú þá held ég að tungumála-
kennslan gæti engan vegin gengið
ef ekki væru hér stofnanir eins og
franska bókasafnið, þýska bóka-
safnið, Norræna húsið og aðrar sem
nemendur geta leitað til,“ segir
Jiirgen.
Hann heldur áfram: „Það ein-
kennist margt í þessum skóla af
því hversu lítill hann er. Hins vegar
er mjög einkennandi hér hversu
hart margir fræðimenn leggja s'g
fram fyrir hönd skólans, án þess
að þeir sjái afrakstur þess fara í
budduna. Miðað við stærð skólans
þá er hér boðið upp á mun fjöl-
breyttara nám en til dæmis í ámóta
stórum skólum erlendis. A hinn
bóginn dregur slík flölbreytni
líkiega úr vaxtarmöguleikum ein-
stakra deilda, sérstaklega þeirra
litlu."
„Já, háskólamenn hér eru mjög
virkir að koma fram fyrir hönd
skólans, skrifa í blöð og nota út-
varp, svo dæmi séu tekin,“ segir
Keld Gall. „Það er líka mjög al-
gengt hér að háskólamenn starfí
jafnframt við aðra hluti utan skól-
ans og séu andlit hans út á við á
mörgum sviðum. Allavega ber tals-
vert á skólanum og hans starfs-
mönnum hér og íslendingar vita
mikið meira um skólann og það sem
er að gerast í honum, en t.d. Danir
vita um Hafnarháskóla. Margir
Kaupmannahafnarbúar hafa nú
ekki einu sinni hugmynd um hvar
háskólinn er staðsettur í borginni."
í framhaldi af þessari síðustu
setningu berst talið að staðsetningu
háskólans hér í borg og báðir benda
þeir á það sem stóran kost að skól-
inn sé mitt í borginni. „Það er mjög
gott fyrir alla aðila að háskóli sé í
eins mikium tengslum við daglega
lífíð í borginni og hér gerist, fremur
en að vera f úthverfunum, eins og
tíðkast víða erlendis," segir Jurgen.
Þeir Jurgen og Keld Gall létu
báðir vel af veru sinni hér, en er-
lendum lektorum við háskólann
dvekja venjulega ekki lengur en
fímm eða sex ár í senn. Tímalengd-
in fer eftir reglum þeirra erlendu
stofnanimar sem senda og kosta
að miklu leyti erlenda lektora til
háskólans.
VE
aldurs sakir. Nefndin fór þess á
leit við Guðmund að hann sæti
áfram fundi nefndarinnar, vegna
þekkingar sinnar og áhuga á málinu
og varð hann við því. Nefndin fékk
svo Guðjón Samúelsson húsameist-
ara ríkisins til þess að teikna
bygginguna. Raddir heyrðust um
að réttara hefði verið að efna til
samkeppni, eða að bjóða verkið út,
en spamaður réð miklu um að Guð-
jón var fenginn til verksins.
Byggingunni miðaði mjög vel,
þrátt fyrir styijöld, aðflutnings-
vanda og gjaldeyrishöft. Hafíst var
handa við undirbúningsfram-
kvæmdir vorið 1936 og homsteinn
lagður fullveldisdaginn, l. desem-
ber.
^Rúmum þremur árum síðar var
byggingunni lokið og hinn 17. júní
1940 fór vígsla Háskólabyggingar-
innar fram við mjög hátíðlega
athöfn. Var miklu lofí lokið á bygg-
inguna og sérstaklega hina frum-
legu notkun íslenskra bergtegunda.
Má geta þess að breski sendiherr-
ann hafði á orði við athöfnina að
herstjómin hefði ekki hemumið
Háskólabygginguna vegna fegurð-
ar hennar, þrátt fyrir mikla
húsnæðiseklu. Gamli-Garður var þó
tekinn herskildi, en það leiddi af
sér byggingu Nýja-Garðs, sem var
tekinn í notkun 1943.
Eftir stríð var næst tekið til við
byggingu íþróttahúss og lauk því
verki 1948. Liðu þá 13 ár þar til
næsta hús var byggt, en það var
Háskólabíó, sem var vígt við hátíð-
lega viðhöfíi á 50 ára afmæli
Háskólans árið 1961.
Eftir það komst skriður á hús-
næðismál Háskólans, því að 1966
var hús Raunvísindastofnunar tekið
í gagnið, Amagarður 1969 og Lög-
berg árið 1971. Árið 1972 var
fyrsta áfanga Verkfræði- og raun-
vísindahúss lokið og þremur árum
síðar hófst notkun í öðrum áfanga
þess húss.
í janúar var fyrsti hluti Tann-
lækna- og læknadeildarhúss á
Landsspftalalóðinni tekinn í gagnið,
en húsið hefur verið kallað því frum-
lega nafni „Bygging sjö“. Síðla
sama árs var hluti Odda, byggingar
hugvísindadeildar, opnaður.
Nú nemur eigið húsnæði Háskóla
íslands og stofnana hans um 27.000
fermetrum og em þeir í 22 húsum.
Auk þess leigir H.I. u.þ.b. 7.000 til
8.000 fermetra í alls 13 húsum.
Happdrætti Háskólans hefur
reynst Háskólanum dijúg tekjulind,
og lætur nærri að það hafí staðið
straum af öllum byggingafram-
kvæmdum og tækjakaupum
Háskólans.
Frekari byggingaframkvæmdir
eru fyrirhugaðar á næstu árum og
fara þær hér á eftir. Rétt er þó að
taka fram að þær áætlanir em ekki
endilega í forgangsröð.
Ljúka á við „Byggingu sjö“.
Hefjast á handa við þriðja
áfanga Verkfræði- og raunvís-
indahúss.
Byggja á hús fyrir lyfjafram-
leiðslu Reykjavíkurapóteks og
kennslu í lyfjafræði.
Byggja á Líffræðideildarhús,
sem yrði hið fyrsta af húsum
Náttúruvisindadeildar.
Byggja á við Háskólabíó, en
þeir salir myndu nýtast til fyrir-
lestrahalds, auk kvikmyndasýn-
inga.
Ljóst er að mikið verk er fram-
undan og kann sumum að vaxa í
augum. Hinu skyldi þó ekki gleyma,
að aðeins em 75 ár síðan Háskólinn
var stofnaður og fyrsta aldarfjórð-
unginn var hann inni á gafli hjá
öðmm. Langt hefur miðað og þjóð-
inni sómi af Háskóla íslands, en
undirstöðuskilyrði þessa er að sjálf-
sögðu góður aðbúnaður háskóla-
borgara.
Við gTcinarskrif þessi var að langmestu
leyti studst við rít Páls Sigurðssonar, „Úr
húsnœðis- og byggingarsögu Háskóla ís-
lands, sem Háskólinn gaf út i tilefni 75
ára afmælisins.
Þá veitti Maggi Jónsson, arkitekt og
ráðunautur Háskólarektors, dygga að-
stoð og upplýsingar.
AM