Morgunblaðið - 30.12.1986, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 30. DESEMBER 1986
Þjóðleikhúsiö
opnar nýtt leikhús
„Ekkert
grín að
breyta íþróttahúsi
í leikhús“
Rætt við Þorlák Þórðarson yfirmann litla sviðs
Þjóðleikhússins frá upphafi og forstjóra hins nýja leikhúss
Þorlákur Þórðarson. Hann kom fyrst inn í íþróttahús Jóns Þorsteinssonar með það fyrir augum að
verða afreksmaður í íþróttum. Það var um og upp úr árinu 1937. Nú starfar hann í húsinu sem for-
stjóri Litla sviðs Þjóðleikhússins.
að vill svo skemmtilega
til að þegar ég var ung-
ur, ætlaði ég mér að
gerast afreksmaður í
íþróttum. Ég byijaði hér
í íþróttahúsi Jóns Þorsteinssonar
að æfa glímu með glímufélaginu
Ármanni. Ég var að striplast héma
um og upp úr árinu 1937.“ Það
er Þorlákur Þórðarson sem hefur
orðið, en Þorlákur er forstjóri Litla
sviðsins, nýs leikhúss á vegum
Þjóðleikhússins sem verður form-
lega opnað í kvöld, sunnudag.
Þjóðleikhúsið opnar í kvöld nýtt
leikhús í íþróttahúsi Jóns Þor-
steinssonar við Lindargötu. Húsið
er gegnt Þjóðleikhúsinu og kemur
til með að leysa af hólmi litla svið-
ið í Þjóðleikhúskjallaranum. Hið
nýja leikhús hefur hlotið nafnið
Litla sviðið og þar verður í kvöld
frumsýnt leikrit Þórunnar Sigurð-
ardóttur „í smásjá".
Þorlákur Þórðarson hefur starf-
að við Þjóðleikhúsið frá stofnun
þess og verið yfirmaður litla sviðs-
ins í Þjóðleikhúskjallaranum frá
upphafi, eða frá árinu 1974. „Mað-
ur er búinn að beijast fyrir þessu
í fjöldamörg ár og það er verst að
vera orðinn svona gamall nú þegar
draumurinn er að rætast. Ég á
ekki mörg ár eftir hér því ég fer
að nálgast eftirlaunaaldurinn,"
segir Þorlákur brosandi um hið
nýja leikhús. Ekki verður annað
sagt en hann beri aldurinn vel og
hann segist halda sér ungum í
anda með því að umgangast ungt
og líflegt fólk.
Við hittum Þorlák að máli nú
fyrir skömmu í húsakynnum Litla
sviðsins, en þá var unnið hörðum
höndum að því að undirbúa fyrstu
sýningu þess. Þorlákur hefur skrif-
stofu sína í einu herbergi kjallarans
og þar er ýmislegt fróðlegt að
fínna, sem gefur til kynna að hann
geri annað og meira en að sjá um
litla sviðið. Hann hefur meðal ann-
ars safnað saman ieikmyndum úr
leikritum Þjóðleikhússins. „Ég er
langt kominn að safna saman öll-
um leikmyndunum, en margar
þeirra voru týndar. Ég vonast til
að ná þeim öllum saman bráðlega.
Ég hef líka safnað saman ljós-
myndum úr leikritum Þjóðleik-
hússins og á veggina hér ætla ég
að hengja upp myndir frá leiksýn-
ingum úr Þjóðleikhúskjallaranum,"
segir Þorlákur.
Fyrst Lindarbær, síðan
Þjóðleikhússkjallarinn
og loks Litla sviðið
Lítið svið hefur verið starfrækt
um tuttugu og tveggja ára skeið
á vegum Þjóðleikhússins. Fyrst í
tíu ár í Lindarbæ og síðan í kjall-
ara Þjóðleikhússins. Við báðum
Þorlák að segja okkur svolítið frá
sögu litla sviðs Þjóðleikhússins og
hinu nýja leikhúsi sem fylgdi í kjöl-
far starfseminnar þar.
„Við vorum með óreglulegar
sýningar í Lindarbæ um tíu ára
skeið," segir Þorlákur. „Eftir að
við misstum það húsnæði urðum
við af illri nauðsyn að flytja okkur
í Þjóðleikhúskjallarann, en það var
litið á þann flutning sem bráða-
birgðalausn og aldrei ætlunin að
vera þar til frambúðar. Þau verk
sem flutt eru í litlu leikhúsi, og
þar með einnig í Þjóðleikhúskjall-
aranum, gera allt aðrar kröfur til
leikara og leikmyndar. Þetta stafar
af hinni litlu fjarlægð milli leik-
sviðsins og áhorfenda. Það er
mikilvægt að hafa lítil svið og lítil
leikhús til að þjóna þeim leikritum
sem gerð eru fyrir þess háttar svið.
En það þýðir ekki að aðstaðan eigi
að vera lakari en á stóru sviði.
Þjóðleikhúskjallarinn hentar mjög
illa sem leikhús. Þar eru til dæmis
engar geymslur fyrir leikmyndir
og búninga og eftir sýningar höf-
um við um árabil þurft að taka
allt niður á örskömmum tíma, því
Kjallarinn gegnir líka hlutverki
veitingastaðar. Á föstudögum og
laugardögum gátum við ekki haft
sýningar því þá eru haldnir dans-
leikir í Kjallaranum. Þessi kvöld
eru bestu sýningarkvöldin og því
slæmt að hafa ekki getað nýtt þau.
Þjóðleikhúskjallarinn er
skemmtilegur staður og hentar vel
fyrir ákveðna tegund af sýningum,
til dæmis kabarettsýningar. Um
þessar mundir erum við með sýn-
ingar á „Valborgu og bekknum“.
Það er stórgóð sýning og ég hef
tekið eftir því að hópur fólks tekur
sig oft saman og kemur að sjá
sýningar í Kjallaranum. Það er til
dæmis mikið um að bekkjarfélag-
ar, saumaklúbbar og spilaklúbbar
komi saman.
Ég man eftir því þegar ég hóf
störf hjá Þjóðleikhúsinu að þá öf-
undaði ég oft leikara hússins sem
fengu laun og þurftu ekki að vinna
fyrir þeim. Síðan komst ég að því
að þeir voru alls ekki öfundsverðir
sem „þurftu ekki að vinna“ því það
er ekkert eins hræðilegt fyrir leik-
ara en að fá ekki hlutverk. Leikar-
ar verða að leika til að þroskast."
Þorlákur er grafalvarlegur þegar
hann segir þetta. Hann situr þög-
ull dágóða stund og segir síðan:
„Sjáðu alla þessa efnilegu krakka
í Leiklistarskólanum. Það er ekki
hægt að segja að það sé gaman
fyrir þá að koma út eftir fjögurra
ára nám og fá hvergi að leika því
það er hvergi pláss fyrir þá. Litla
sviðið gegndi í upphafi meðal ann-
ars því hlutverki að gefa ungum
Iþróttahús Jóns Þorsteinssonar
við Lindargötu sem í áratugi
hefur verið notað sem
íþróttahús. Nú hefur því verið
breytt í leikhúsið Litla sviðið.
Viðtal:
Brynja Tomer
Myndir:
Einar Falur
nýútskrifuðum leikurum kost á að
spreyta sig. í upphafi var Litla
sviðið í Þjóðleikhúskjallaranum
rekið sem eins konar reynsluskóli
fyrir unga leikara. Núna hafa allir
leikarar hússins leikið þar og ég
held að þeim hafi öllum þótt mikið
til þess koma að prófa að Ieika á
svo litlu sviði. Við vorum með mik-
ið af íslenskum leikritum þar og
ég vona að þetta hús hér komi til
með að gefa íslenskum höfundum,
leikstjórum og leiktjaldahönnuðum
tækifæri til að þroska sig.“
Ekkert grín að breyta
íþróttahúsi í leikhús
Þorlákur segir okkur nú frá því
að hann og leikarar hússins hafí
barist fyrir því í mörg ár að fá
„alvöru" lítið svið þar sem aðstað-
an væri viðunandi. „Ég er mjög
ánægður með aðstöðuna hér,“ seg-
ir hann. „Þó fínnst mér að hér
mættu vera nokkrir fermetrar til
viðbótar. Salurinn tekur frá 90 til
140 manns í sæti eftir því hvar
sviðið er, en það er færanlegt og
hægt að hafa það í enda salarins
eða í miðju eftir því sem hentar
hveiju sinni. Við höfum þurft að
vinna mikið hér. Það er ekkert
grín að breyta íþróttahúsi í leik-
hús,“ segir Þorlákur og skellihlær.
Er hann er spurður hvenær byijað
hafi verið á breytingunum, segir
hann ekkert fyrst. Stendur síðan
upp og nær í svarta dagbók á skrif-
borðinu. Síðan blaðar hann í
bókinni svolitla stund og segir:
„Jú, jú. Héma er þetta. Við fengum
húsið afhent mánudaginn 10. mars
síðastliðinn og síðan þá hefur verið
unnið hér í áföngum.“
Sá stjörnur eftir
rothögg
-Þú sagðir okkur áðan frá því
að þú hafir fyrst komið í þetta hús
með það fyrir augum að gerast
afreksmaður í íþróttum. Segðu
okkur svolítið frá því.
„Ég þótti nokkuð efnilegur
glímumaður á sínum tíma,“ rifjar
Þorlákur upp. „En það sem
skyggði á frama minn í þeirri íþrótt
var að Guðmundur Ágústsson, einn
mesti glímukappi allra tíma, var
upp á sitt besta þá. Þegar ég sá
fram á að komast ekki á toppinn
í glímunni, sneri ég mér að hnefa-
leikum. Ég átti það sameiginlegt