Morgunblaðið - 22.01.1987, Blaðsíða 21

H-
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 22. JANÚAR 1987
21
O, sei sei
Athugasemd við síðari grein
dr. Wolfgangs Edelstein
eftir Braga Jósepsson
I byrjun desembermánaðara birt-
ist grein í Morgnnblaðinu eftir dr.
Wolfgang Edelstein. Þar er vikið
nokkuð ítarlega að rannsókn minni
á námi og kennslu 7 ára barna.
Grein þessi hefur á sér fræðilegt
yfirbragð en er í raun lævís tilraun
tii að gera lítið úr niðurstöðum, sem
farið hafa fyrir brjóstið á þessum
yfirmanni Max-Planck-rannsóknar-
stofnunar menntamála í Vestur-
Berlín. I grein þessari úir og grúir
af villum, bæði tölfræðilegum og
almenns eðlis. Þó hefði mátt ætla
að sérfræðingur sem telur sig dóm-
bæran um tölfræðileg vinnubrögð
ætti að ráða við einföldustu hlutföll.
Ég svaraði þessari ritsmíð dr.
Wolfgangs í grein sem birtist í
Morgunblaðinu 3. janúar. Þar tók
ég fyrir, lið fyrir lið, þau atriði sem
greinarhöfundur gerði athuga-
semdir við efnislega. Það verður
ekki endurtekið.
Nú hefur dr. Wolfgang sent frá
sér aðra grein. Hann hirðir að vísu
ekki um að biðjast afsökunar á
rangfærslum sínum og útúrsnún-
ingi enda greinilegt að honum er
mikið í mun að sýna fram á tækni-
lega galla í umræddri rannsókn.
Og nú birtast ný rök í málinu. I
þessari seinni grein sinni segir dr.
Wolfgang: „Ábyrgir rannsóknar-
menn forprófa að jafnaði spuming-
ar sínar og tryggja gildi rannsókna
sinna á ýmsan veg.“ Þarna er gefið
í skyn að spurningarnar hafí ekki
verið forprófaðar. Þær voru hins
vegar forprófaðar eins og fyrirliggj-
andi gögn bera með sér. Bollalegg-
ingar greinarhöfundar út frá
þessum röngu forsendum eru því
út í hött.
Dr. Wolfgang leyfir sér að full-
yrða að ég telji að mælingar
frumrannsókna þurfi hvorki að vera
Hugmyndafræði Hitlers var líka
miklu frumstæðari og verr útfærð
en hugmyndafræði kommúnista, en
það er e.t.v. skiljanlegt, þar sem
nasistar ríktu aðeins í fá ár og höfðu
ekki tíma til að fínpússa kenningu
sína jafn vel og marxistar hafa
getað dundað við í tæp sjötíu ár.
Það er vert að undirstrika, að
innihald hugmyndafræðinnar, sem
alræðisherrar beita sér til réttlæt-
ingar og til að ná sálrænum tökum
á þegnum sínum og erlendum liðs-
mönnum, skiptir litlu sem engu
máli. Málið er, að menn trúi henni,
því völd flokksins byggja á hug-
myndafræðinni öllu öðru fremur.
Kommúnistar eða nasistar geta
ekki komið á alræði nema stór hluti
þegnanna trúi á og sé vel kunnugur
kenningunni. Þetta er ekki ólíkt
því, að kaþólska kirkjan hefur því
aðeins völd, að fólk sé kaþólskt.
Af þessum sökum er linnulaus og
ósvífinn áróður mjög nauðsynlegur
alræðisstjórnun, en hér gefst ekki
rúm til að ræða þá hlið málsins.
Um hugmyndafræði Gúlagsins
að öðru leyti er það að segja, að
það er skoðun mín, og hefur lengj
verið, að allt of miklu púðri sé eytt
á hjárænuvísindi þeirra Marx og
Leníns. Enginn nennir nú að hrekja
„vísindalega" bull það, sem Hitler
og menn hans notuðu til að ná sál-
rænum tökum á þjóð sinni. Það sem
máli skiptir varðandi stjórn nasista
eru vcrk hennar. Sama máli gegn-
ir um marxista. Framtíðin mun
meta þá af verkum slnum. Þau
verða munuð löngu eftir að ábúð-
armikið orðagjálfur kommúnista og
annarra vinstri manna — liðsmanna
Gúlagsins — er gleymt. Að deila
við marxista er að sýna blóði drif-
inni kenningu þeirra virðingu, sem
hún á ekki skilið.
gildar né áreiðanlegar. Orðalag
fræðimannsins er svohljóðandi:
„Svo er á honum að skilja, að ekki
verði krafist af frumrannsóknum
að mælingar séu gildar og áreiðan-
legar.“ Ef dr. Wolfgang hefur
dregið þessar ályktamr af orðum
mínum, sem ég dreg reyndar mjög
í efa, þá eru þær ályktanir rangar
eins og svo fjölmargt annað sem
greinarhöfundur hefur látið frá sér
fara.
Ég tel reyndar með ólíkindum
að forstöðumaður Max-Planck-
rannsóknarstofnunar menntamála
hafí aldrei séð tölfræðilegar niður-
„Þó hefði mátt ætla að
sérfræðingur sem telur
sig dómbæran um töl-
fræðileg vinnubrögð
ætti að ráða við einföld-
ustu hlutföll.“
stöður settar fram með þeim hætti
sem gert er I umræddri skýrslu.
Það hefur komið skýrt, fram að
umrædd rannsókn er hluti af stærra
verkefni, sem nú er verið að vinna
að í Grunnskólum Reykjavíkur. í
þeim hluta rannsóknarinnar, sem
hér er til umræðu og gefinn var
út „sem handrit", eins og segir í
skýrslunni, er að finna gagnlegar,
fræðilegar niðurstöður, sem við-
komandi skólamenn kunna vel að
meta. Þeir líta ekki svo á að hér
sé verið að ráðast á einstaka skóla
eða skólategundir, eins og dr. Wolf-
gang gefur í skyn.
Samvinna við skólastjóra, kenn-
ara, foreldra og nemendur hefur
verið einstaklega góð. Ég hef lagt
mig fram við að vinna þetta verk
af samviskusemi og samkvæmt við-
urkenndum rannsóknaraðferðum.
Viðbrögð dr. Wolfgangs eru honum
ekki til sóma og síst til þess fallin
að efla rannsóknarstarf í skólamál-
um hér á landi. Hann hefði fremur
átt að kynna sér það verk sem hér
er verið að vinna 5 stað þess að ala
á tortryggni.
Ég mun ekki svara frekari að-
dróttunum um þetta mál í blaða-
grein nema sérstakt tilefni gefist
til. Hins vegar er ég fús til að ræða
við dr. Wolfgang um rannsóknina
ef hann hefur í raun áhuga á að
kynna sér málið.
Höfundur er doktor í uppeldis-
fræði og dósent við Kennarahá-
skóla Islands.
Þú svalar lestrarþörf dagsins
áBfóum Moggans!

ggr

í -s'íSg

i " _,

m
íiÉIWSSÉ
Frá kr.

22.478,
NÚ ER GLETTILEGA ÓDÝRT AÐ
FLJÚGA BEINT TIL ORLANDO
Hvort sem þú dvelur í Orlando eða á Madeira Beach,
örskammt frá St. Petersburg, áttu dýrðardaga í vændum.
Á Flórída getur þú valið úr fjölda skemmti- og veitinga-
staða, farið á tónleika, sirkus og kynnst ævintýraheimi
Walt Disney, Epcot Center og ótal fleiri staða. Dollarinn
er á góðu verði þannig að verðlag er líka sérlega hagstætt.
Merb*
Hótel
Staður
Dvöl
A Kr. 22.478 Days Inn Orlando 11 dagar
B Kr. 26.030 Days Inn Orlando 18dagar
C Kr. 25.063 Madeira Place Madeira Beach 11 dagar
D Kr. 30.260 Madeira Place Madeira Beach 18dagar
$
i
!
m
i
Innifalið í verði er: Flugferðir og gisting. Ókeypis rútuferðir frá Orlando til St. Petersburg.
* Verð á mann í 4ra manna fjölskyldu (tvö börn undir 12 ára aldri)
Ótal fleiri ótrulega ódýrir möguleikar.
Frekari upplýsingar veita söluskrifstofur Flugleiða, umboðsmenn og ferðaskrifstofur.
Upplýsingasími:
25100 FLUGLEIÐIR
Söluskrifstofur Flugleiða: Lækjargötu, Hótel Esju og Álftabakka 10.
/
Höfundur er ritstjóri bókaflokks-
ins íslenskur annáll.