Morgunblaðið - 22.01.1987, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 22. JANÚAR 1987
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 22. JANÚAR 1987
31
JMmrpiM Útgefandi Árvakur, Reykjavík
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson.
Aöstoöarritstjóri Björn Bjarnason.
Fulltrúar ritstjóra Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson, Árni Jörgensen.
Fréttastjórar Freysteinn Jóhannsson, Magnús Finnsson, Sigtryggur Sigtryggsson, Ágúst Ingi Jónsson.
Auglýsingastjóri Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar: Aöalstræti 6, simi 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjald 500 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 50 kr. eintakið.
Emangrunarhyggj a
í Bandaríkjunum
Aundanförnum misserum hafa
töluverðar umræður orðið
um það austan hafs og vestan,
að einangrunarhyggja eigi sér æ
fleiri stuðningsmenn í Banda-
ríkjunum. Kemur þetta fram í
ýmsum myndum. Til dæmis eru
meiri líkur á því nú, eftir að demó-
kratar fengu merihluta í báðum
deildum Bandaríkjaþings, að sett
verði lög um verndartolla fyrir
einstakar atvinnugreinar. í örygg-
ismálum snúast þessar umræður
einkum um hlut Bandaríkjamanna
í vörnum Evrópu. Þeim viðhorfum,
sem þar eru efst á baugi, hafa
lesendur Morgunblaðsins fengið
að kynnast síðustu daga.
Lars Gustafsson, sænskur pró-
fessor og rithöfundur, sem býr í
Bandaríkjunum, af því að hann
getur ekki sætt sig við ofstjórn í
ættlandi sínu, segir í viðtali við
Tom Höyem, danska Grænlands-
málaráðherrann, að sú skoðun
njóti æ meira fylgis hjá íhaldssöm-
um Bandaríkjamönnum, að rétt
sé að láta Evrópumenn sjálfa um
að veija sig. Þar með yrðu varnir
Evrópumanna sterkari en jafn-
framt yrðu Evrópumenn jákvæð-
ari gagnvart hervörnum, þótt þeir
yrðu að vísu fátækari. Gustafsson
telur, að eftir 10 ár verði skoðan-
ir af þessu tagi orðnar almennar
í Bandaríkjunum. Nú sé óánægja
með Evrópu og NATO mjög út-
breidd í Bandaríkjunum.
I gær birtist síðan frásögn hér
í blaðinu af fundi, sem efnt var tii
í Menningarstofnun Banda-
ríkjanna í Reykjavík. Buðu starfs-
menn bandarísku ríkisstjórnarinn-
ar mönnum til að hlýða á Jed
Snyder, sem er aðstoðarforstjóri
öryggismáladeildar Hudson-
stofnunarinnar. Hermann Kahn,
framtíðarfræðingur, var fnim-
kvöðull í starfi þessarar stofnunar
og Alexander Haig, fyrrum
utanríkisráðherra og væntanlegur
forsetaframbjóðandi, er nú í for-
ystu fyrir rannsóknum hennar á
sviði öryggismála. Snyder var
ómyrkur í máli um einstök Evr-
ópulönd og stefnu þeirra, þegar
hann útskýrði hvers vegna ein-
angrunarsinnar ættu hljómgrunn
í Bandaríkjunum. Hann sagði til
dæmis, að þær þjóðir, sem gætu
ekki sætt sig við, að bandamenn
þeirra stundi lífsnauðsynlegar
æfingar innan landamæra þeirra,
ættu ekkert erindi í Atlantshafs-
bandalagið. Nefndi hann sérstak-
lega Norðmenn í því sambandi og
bann þeirra við heræfingum í ná-
grenni sovésku landamæranna og
við því, að æfð sé meðferð kjarn-
orkuvopna. Sjálfur sagðist hann
ekki talsmaður einangrunar-
hyggju í þeim skilningi, að
Bandaríkjamenn hættu þátttöku í
vörnum Evrópu, en menn með
sínar skoðanir ættu í vök að verj-
ast, ef evrópskir bandamenn
Bandaríkjamanna sýndu banda-
rískum sjónarmiðum ekki meiri
skilning en raun ber vitni.
Séu undirstraumar í banda-
rískum' stjórnmálum á þann veg,
sem hér hefur verið lýst með vísan
til orða þeirra Lars Gustafsson
og Jeds Snyder, eigum við von á
breytingum í okkar heimshluta.
Kalt mat á sögulegum staðreynd-
um og alhliða hagsmunum hvort
heldur í viðskipta- eða varnarmál-
um hnígur að því, að stefna
einangrunarsinnanna í Bandríkj-
unum sé röng; byggist á skamm-
sýni og rembingi. Hún er engu
að síður fyrir hendi og um hana
þarf að ræða og við henni þarf
að bregðast með réttum hætti.
Bæði Bandaríkjamenn og Evr-
ópubúar þurfa að líta í eigin barm,
þegar þeir meta stöðu sína í þessu
efni. Auðvitað er sjálfsagt og eðli-
legt, að bandarísk stjórnvöld beiti
sér fyrir því, að Islendingar jafnt
sem aðrir Evrópubúar fái að kynn-
ast skoðunum eins og þeim, sem
Jed Snyder kynnti. En er það
brýnasta verkefni þeirra manna,
sem segjast vilja auka öi-yggi
Vesturlanda á norðurhveli jarð-
ara, að hafa í hótunum við
Norðmenn með Jieim hætti, sem
Snyder gerði? Astæða er til að
efast um það.
Hótanir eða dylgjur leiða ekki
til bestu niðurstöðu í þessu máli
frekar en öðrum. Samstarfið inn-
an Atlantshafsbandalagsins
byggist á því, að þjóðirnar virði
sjálfsákvörðunarrétt annarra og
finni bestu og skynsamlegustu
kosti á þeirri forsendu.
Örlög
Wallen-
bergs
Einhver dularfyllsta örlaga-
saga samtímans er um
Svíann Raoul Wallenberg. Hann
vann að því að bjarga gyðingum
í Búdapest undir lok síðari heims-
styijaldarinnar, þegar Sovétmenn
handtóku hann. Meira en 40 ár
eru liðin síðan þessi atburður
gerðist. Enn fullyrða menn, að
Wallenberg sé á lífi í Gúlaginu.
Lesa mátti frásögn um það í
Morgunblaðinu í gær, að Efim
Mushinski, fyrrum starfsmaður
KGB, sem nú er búsettur í ísrael,
segist hafa fengið bréf frá Wallen-
berg, nú síðast í desember.
Það er með ólíkindum, að ekki
skuli unnt að binda enda á þetta
mál. Þar ræður auðvitað mestu
leyndarhyggja Sovétmanna. Nú
er sagt, að hún sé minni en áður
og ætti því að vera minni „fórn“
en ella fyrir sovésk stjórnvöld að
skýra öllum heiminum frá örlög-
um Wallenbergs.
Helmut Kohl gengur sigurviss við fögnuð fundarmanna. Johannes Rau svarar spurningum Giselu Marx.
Kosningabaráttan í Vestur-Þýskalandi:
Munurínn á stærstu flokkunum
kom vel í ljós á kosningafundum
SPD reynir eitthvað nýtt en CDU heldur í horfinu
*•
- eftirOnnu
Bjarnadóttur
FORMENN vestur-þýsku þing-
flokkanna fimm munu koma fram
í svokölluðum „fílahringborðsum-
ræðum“ í vestur-þýska sjónvarpinu
í kvöld. Það verður síðasta tæki-
færi þeirra til að höfða til þjóðarinn-
ar úr sjónvarpssal og vinna
stuðning kjósenda fyrir þingkosn-
ingarnar á sunnudag. Kristilegu
bræðraflokkunum, CDU og CSU,
hefur verið spáð sigri frá upphafi
baráttunnar og talið er víst að sam-
steypustjórn þeirra og fijálsra
demókrata, FDP, starfi áfram und-
ir forystu Helmuts Kohl að kosning-
um ioknum. En frambjóðendur
stjórnmálaflokkanna hafa þó ekki
legið á sínu. Flokksvélarnar hafa
verið í fullum gangi síðan um ára-
mót og kosningafundir haldnir
daglega út um allt land. Nú er bar-
áttunni að ljúka og komið að
kjósendum að gera upp hug sinn.
Fundir með kanslaraefnum
stærstu flokkanna vöktu mesta at-
hygli í kosningabaráttunni og voru
best sóttir. Johannes Rau, kanslara-
efni jafnaðarmanna, SPD, ferðaðist
um landið vítt og breytt í járn-
brautarvagni, sem var sérhannaður
fyrir Ribbentrop, utanríkisráðherra
Þriðja ríkisins. Tók Rau þátt í meira
en 80 fundum. Kohl flaug milli
staða og kom við á yfir 60 stöðum.
Kvöldfundir þeirra voru mikilvægir.
Tugir þúsunda sóttu þá þrátt fyrir
snjó og kulda. Þeir voru með gjör-
ólíku sniði. Jafnaðarmenn rifu sig
úr viðjum hefðbundinna kosninga-
funda og Rau boðaði stefnu sína á
þaulskipulögðum kvöldskemmtun-
um. Kristilegir demókratar eru
íhaldssamir að eðlisfari og héldu sig
við gamla lagið. Kohl hélt langa
ræðu á klassískum kosningafund-
um og laðaði kjósendur að án þess
að boðið væri upp á nokkur
skemmtiatriði önnur.
„Fólkið vill hlusta
á músíkina
en ekki ræðuhöld“
Fijálsir demókratar og kristilegir
sósíalistar héldu samskonar fundi
og CDU. Hans-Dietrich Genscher,
utanríkisráðherra, og Otto Graf
Lambsdorff, fv. viðskiptaráðherra,
voru vinsælustu ræðumenn FDP en
Martin Bangemann, formaður
flokksins, „trekkti“ þó einnig.
Fundir með Franz Josef Strauss,
formanni CSU, þykja ávallt for-
vitnilegir og er yfirleitt húsfyllir
hvar sem hann kemur fram.
Græningjar buðu upp á svokall-
aða „Vetrartöfra“ og ferðuðust um
landið með fjölda hljómlistarmanna
og skemmtikrafta. Þeir seldu inn á
skemmtanirnar og héldu örstuttar
ræður. Mismargir töluðu á hverjum
stað. Aðeins einn frambjóðandi,
Thomas Ebermann, kom fram á
skemmtun þeirra í Freiburg. Hann
talaði snemma og bað áheyrendur
að kjósa Græningja einungis ef
þeir gætu ómögulega kosið annan
flokk. Ræðu hans var vel tekið en
seinna um kvöldið gekk hann einn
um salinn í rifnum buxum og vakti
sáralitla athygli.
Hann hafði greinilega drukkið
þó nokkuð marga bjóra og tók
hvorki sjálfan sig né aðra allt of
hátíðlega. Hann sagði að skemmt-
anir sem þessar skiptu ekki máli.
„Fólkið vill hlusta á músíkina en
ekki ræðuhöld." Hann mun sitja á
þingi í tvö ár ef hann nær kosn
ingu. „Það er verst að deilur Islend-
inga og Breta um Roekall munu
standa í vegi fyrir baráttu minni
fyrir friðsamlegri sameiningu allrar
Evrópu," sagði hann og bætti við
að Bjarni Guðmundsson væri besti
handboltamaðurinn í Vestur-Þýska-
landi.
Græningjar deila með sér þing-
sætum og deildu með sér verkefnum
í kosningabaráttunni. Enginn á að
vera fremri öðrum í flokknum. Jutta
Ditforth, sem er svokallaður
„Fundi", tekur þátt í „fílahring-
borðsumræðunum“ í kvöld. Græn-
ingjar eru stoltir af kvennapólitík
• sinni en Ebermann sagði, og það
vottaði fyrir beiskju, að konurnar
vildu frekar taka þátt í mikilvægari
verkefnum en skemmtikvöldi í Frei-
burg.
Kosning’afundur í líki
sj ón varpsdagskrár
Stóru flokkarnir lögðu sig meira
fram við undirbúning kosninga-
fundanna en Græningjar. Kosn-
ingaskrifstofurnar í Bonn skipu-
lögðu þá með löngum fyrirvara.
Sviðsetning fundanna var alls stað-
ar mjög svipuð og frambjóðendurnir
endurtóku sífellt sömu ræðuna. Svo
vildi til að kanslaraefnin komu fram
í samkomuhúsi borgarinnar Rav-
ensburg í sömu vikunni og kjósend-
um þar gafst kostur á að sjá þá
báða með aðeins sólarhrings milli-
bili. Yfir 3.000 manns sóttu fundinn
með Rau en mun fleiri, eða tæplega
6.000 manns, hlýddu á Kohl kvöld-
ið eftir. Ravensburg er 30.000
manna bær skammt fyrir norðan
Bodensee í Baden Wúrttemberg.
CDU á miklu fylgi að fagna á þess-
um slóðum og var því engin furða
þótt fundur kanslarans væri betur
sóttur en fundur SPD. En jafnaðar-
menn gátu verið ánægðir með sitt.
Fólki þótti fundurinn foivitnilegur
og ræða Raus góð.
Munurinn á stóru flokkunum
kom vel í Ijós þessi tvö kvöld í
Ravensburg. Fyrirkomulag á fund-
unum var gjörólíkt og tónninn í
ræðum kanslaraefnanna mjög mis-
jafn. Vestur-þýskir kjósendur geta
ekki kvartað undan að flokkarnir
séu allir sama tóbakið.
Jazzhljómsveit frá nágrannaborg
Ravensburg lék „dixieland" í
hálftíma áður en fundurinn með
Rau hófst. Nokkur borð og stólar,
eins og á frönsku kaffihúsi, stóðu
til hliðar fremst á sviðinu. Borð og
þrír hægindastólar voru aftar undir
stórri, bleikri plöntu. Ræðustóll var
fyrir miðju sviðinu. Litir vestur-
þýska fánans skreyttu vegginn fyrir
aftan ræðustólinn og þar stóð stór-
um stöfum: „Deutschland braucht
wieder einen Kanzler, dem man
vertrauen kann, Johannes Rau“
(Þýskaland þarfnast aftur kanslara,
sem maður getur treyst).
Oberschwabenhalle var þéttsetin,
en þó ekki full, þegar Rau gekk í
salinn á slaginu átta. Hljómsveitin
lék hressilegt lag og áhorfendur
gátu fylgst með kanslaracfninu
ganga í gegnum mannþröngina í
salnum á tveimur stórum kvik-
myndatjöldum sitt hvorum megin
við sviðið. Rau fékk sér sæti í hæg-
indastól en frambjóðendur flokksins
á staðnum og aðrir frammámenn
settust við kaffihússborðin. Einn
frambjóðendanna bauð gesti vel-
komna en Gisela Marx, þekkt kona
úr sjónvarpinu, stjórnaði skemmt-
uninni. Ung vísnasöngkona söng
nokkra pólitíska söngva, Marx átti
Thomas Ebermann, fulltrúi
Græningja á fundinum í Frei-
burg.
stutt samtal við þingmenn SPD í
héraðinu og kynnti svo „djöflafiðl-
ara“ sem lék allæðislega við undir-
leik bassa- og gítarleikara. Þá var
komið að stuttu, persónulegu sam-
tali við Rau og síðan lék tríó nokkur
lög. Guðfræðiprófessor frá Túbing-
en settist á meðan í hægindastól
hjá Rau og Marx og þau ræddu
saman um bréf kaþólskra presta
um kosningarnar, rétt fólks til að
mótmæla og mörk mótmælaað-
gerða o,_ lögbrota. Tríóið lék lítið
lag til viðbótar og Rau steig í ræðu-
stól. Hann talaði í tæpan hálftíma.
Marx sagði að hápunkti kvöldsins
væri náð að ræðu hans lokinni og
kosningafundinum lauk á slaginu
klukkan tíu.
Jafnaðarmenn buðu upp á
ánægjulega kvöldstund sem líktist
helst sjónvarpsþætti með blönduðu
efni. Ekkert atriðanna var of langt
og aðalgesturinn bar umhyggju fyr-
ir landi og þjóð. Áhorfendur gátu
horft á „þáttinn“ á sviðinu eða séð
nærmyndir af þátttakendunum á
kvikmyndatjöldunum. Skemmti-
kraftarnir vöktu lukku en ræða
Raus var aðalatriðið. Hann var
heldur mildur í máli en hnýtti þó
nokkrum sinnum óbeint í Kohl og
stjórn hans. Hann gaf í skyn að
hann myndi gera hlutina betur ef
hann yrði kanslari en fullyrti ekk-
ert um það. Hann talaði um mikil-
vægi félagslegs réttlætis;
gagnrýndi atvinnuleysið í landinu,
án þess þó að kunna lausn á því;
lagði áherslu á mikilvægi umhverf-
isverndunar og sagði að þjóðin ætti
að snúa baki við kjarnorkufram-
leiðslu. Hann fékk góðar undirtektir
þegar hann sagði að það ætti að
herða refsiákvæði vegna mengunar.
Hann vill auka útflutning Vestur-
Þýskalands á ýmiss konar mengun-
arhreinsitækjum en draga úr
útflutningi á vopnum og orustubún-
aði. Hann vill halda samstarfi
þjóðarinnar við bandamenn hennar
áfram en leggur til að hún verði
virkari þátttakandi, leggi fram nýj-
ar tillögur og gleypi ekki við
hugmyndum erlendra þjóðhöfðingja
orðalaust. Hann er andvígur sam-
vinnu við Bandaríkjamenn um
rannsóknir vegna geimvarna og
telur uppsagnarákvæði samnings
um það mál eina viðunandi ákvæði
hans. Og hann ætlar að nota það
um leið og hann kemst til valda.
Rau telur að friður geti haldist ef
félagslegt réttlæti nær fram að
ganga og vill að meðaldræg kjarn-
orkuvopn — „djöfladót“, eins og
hann kallar þau — verði fjarlægð
frá Evrópu.
ÞjóðsöngTirinn og kvik-
mynd um kanslarann
Helmut Kohl var á öðru máli en
Rau um flesta hluti í ræðu sinni.
Hann sagðist ekki vera „eldflauga-
sjúkur" en taldi að aukinn varnar-
viðbúnaður Norður-Atlantshafs-
bandalagsríkjanna á undanförnum
árum hefði ráðið miklu um að samn-
ingaviðræður stórveldanna um
afvopnunarmál hófust. Hann sagð-
ist ekki vera „kjarnorkusjúkur" en
sagði að kjarnorkuframleiðslu
skyldi haldið áfram þangað til ann-
ar öruggari orkugjafi fyndist. Hann
lagði megináherslu á framtíðina og
sagði velferð þjóðarinnar komna
undir dugnaði og afrekum einstakl-
inga sem veigra sér ekki við vinnu
og þora að taka áhættu. Hann sagð-
ist hafa tekið við mjög slæmu búi
af jafnaðarmönnum fyrir fjórum
árum en nú væri að komast lag á
hlutina. Hann hvatti kjósendur í
upphafi og undir lok ræðu sinnar
til að fara á kjörstað og minnti þá
á að sigurinn væri ekki unninn fyrr
en talið væri upp úr kössunum.
Hann var landsföðurlegur, nefndi
SPD varla á nafn nema þegar hann
vitnaði í orð Konrads Adenauer og
minnti á að jafnaðarmenn kunna
ekki að fara með peninga. Það vakti
mikla kátínu í salnum og ræðu
kanslarans var vel tekið. Hópur
ungs fólks greip fram í fyrir honum
í upphafi ræðunnar og var um tíma
nokkuð hávær en Kohl sagðist vera
feginn að fá tækifæri til að tala við
stjórnarandstæðinga sína. Hann
sagði að unglingarnir yrðu sam-
mála stefnu sinni þegar þeir færu
að borga skatta.
Kohl talaði í rúman einn og háif-
an tíma. Fundarsalurinn troðfylltist
þó nokkru áður en fundurinn hófst.
Fólk á öllum aldri sótti fundinn.
Margir voru með CDU-trefla í
þýsku fánalitunum. Kohl lét bíða
eftir sér og lúðrahljómsveit frá
Berlín spilaði gamla slagara fram
yfir klukkan átta. Ljósin í salnum
slokknuðu og stutt kvikmynd um
embættisstörf kanslarans — Kohl
að heilsa Reagan; Kohl að heilsa
Gorbachev; Kohl á fundum, að
heimsækja verksmiðjur og á tali við
börn — var sýnd áður en hann gekk
í salinn við dynjandi lófatak og
lúðrablástur. Hann gekk hægt í
gegnum þvöguna en hljóp upp
tröppurnar á sviðið. Þar veifaði
liann t.il mannfjöldans og heilsaði
frambjóðendum og frammámönn-
um flokksins sem sátu'við langborð
til hvorrar hliðar við ræðustólinn.
Innanlandsráðherra Baden Wúrtt-
emberg bauð Kohl velkominn og
nefndi nokkur atriði sem kjósendur
á svæðinu vildu gjarnan að kanslar-
inn tæki til athugunar: atvinnuleysi
meðal ungs fóiks, erfiðleika bænda,
vegakerfið og lestarsamgöngur.
Kohl skrifaði eitthvað niöur hjá sér
og steig síðan í pontu.
Sviðsetningin var ljósblá, „Weiter
so, Deutschland. Zukunft statt Rot
Grún. x-CDU x-CDU“ (sem má
þýða: Áfram eins, Þýskaland.
Framtíð í stað samsteypustjórnar
jafnaðarmanna og græningja) var
skrifað stórum stöfum fyrir aftan
sviðið, hvít blóm voru til skrauts
fyrir framan ræðustólinn og kvik-
myndatjöld til beggja hliða þar sem
Kohl sást flytja ræðu sína í nær-
mynd. Þjóðsöngurinn var sunginn
undir lokin og fundarmenn fóru
sælir heim.
Jafnaðarmenn hafa snúið baki
við gömlum hefðum og tileinkað sér
tækni sem þeir telja að eigi heima
í nútímanum. Áheyrendur þurftu
ekki að beina athyglinni að neinu
atriði of lengi og leiddist ekki. En
hvort boðskapur flokksins komst
betur til skila með þessum hætti
en gamaldags aðferð CDU og hinna
flokkanna er erfitt að segja. Kjós-
endur um tvítugt sögðust vera
ánægðari með stíl SPD en eldri
kjósendur sögðust hafa fengið
meira út úr ræðu Kohls. Kosninga-
fundur SPD var ágæt tilbreyting
frá öðrum kosningafundum en
skildi ekki miklu meira eftir en ein
sjónvarpsdagskrá innan um aðrar á
sjónvarpskvöldi. Löng ræða Kohls
krafðist meiri athygli og fundurinn
risti dýpra.
Johannes Rau er geðþekkur mað-
ur og góður ræðumaður. Hann er
hægrisinnaðri en flestir aðrir kunn-
ir frammámenn í SPD. Hann var
kjörinn kanslaraefni flokksins í von
um að hann myndi vinna flokknum
fylgi þeirra sem telja að hann hafi
færst of langt til vinstri síðan Hel-
mut Schmidt lét af kanslaraemb-
ætti. En skoðanakannanir benda til
að Græningjar muni vinna fylgi á
kostnað jafnaðarmanna. Rau var
falið of erfitt verkefni. Hann náði
ekki tökum á baráttunni. Ræða
hans var ágæt en lin. Það er mikill
munur á stærstu flokkunum en Rau
tókst ekki að boða stefnu SPD með
slíkum sannfæringarkrafti að kjós-
endur fylltust eldmóði og hrifningu.
Enda er það erfitt í góðæri. Kohl
naut velgengni undanfarinna fjög-
urra ára. Hann þurfti ekki að grípa
til nýjunga eða boða breytingar í
kosningabaráttunni. V estur-Þjóð-
veijar hafa sjaldan haft það eins
gott og þeir hafa það nú, þrátt fyr-
ir atvinnuleysi í landinu. Það kæmi
því verulega á óvart ef kjósendur
ákvæðu að hrófla við stjórninni á
sunnudag.
Frá æfingu Sinfóníhljómsveitar íslands
Sinfóníuhljómsveit íslands:
Aðsókn hefur
aukíst í vetur
-sala áskriftarskírteina hafin
AÐSÓKN að tónleikum Sinfóníuhljómsveitar íslands hefur aukist
verulega í vetur frá því sem verið hefur. Á fyrra misseri starfsársins,
sen nú er að Ijúka, jókst sala áskriftarmiða á milli 16 og 17 prósent og
sala lausamiða á cinstaka tónleika hefur verið mun meiri en undanfar-
in ár.
Einnig hefur verið mikil aðsókn
að aukatónleikum sveitarinnar, en
hún flutti Messías eftir H“andel tvi-
svar fyrir húsfylli í Hallgrímskirkju
í desember og uppselt var á Vínartón-
leika sveitarinnar á Akureyri og í
Reykjavík nú í janúar. Fyrir jólin lék
sinfóníuhljómsveitin vinsæl íslensk
dægurlög inn á hljómplötu og seldist
hún í um 12.500 eintökum.
I vor verður ráðist í upptöku á
hljómplötu þar sem sellóleikarinn
Erling Blöndal Bengtsson leikur með
hljómsveitinni sellókonsert eftir Jón
Nordal. Á hinni hlið plötunnar leikur
Sigrún Eðvaldsdóttir, fiðluleikari,
með hljómsveitinni verkið Poemi eftir
Hafliða Hallgrímsson, sem hlaut tón-
listarvaerðlaun Norðurlandaráðs á
síðasta ári. Platan verður gefin út í
samvinnu sveitarinnar, Ríkisútvarps-
ins og Tónskáldafélagsins. Stjórnandi
verður finnski hljómsveitarstjórinn
Petri Sakari.
I júní í sumar mun Sinfóníuhljóm-
sveit íslands halda í tónleikaferð um
Austfirði og í september er fyrir-
hugað að hljómsveitin fari til Græn-
lands og leiki við opnun Norrænu
menningarmiðstöðvarinnar í Nuuk.
Meðal nýjunga í starfsemi Sin-
fóníuhljómsveitarinnar má nefna að
fyrirhugað er að gefa tónlistamem-
endum kost á að fylgjast með
æfingum sveitarinnar. Endumýjun
áskriftarskírteina fyrir síðasta miss-
eri starfsársins stendur nú yfír og
hafa áskrifendur fyrra misseris for-
gang að sætum sínum fram til 26
janúar. Endurnýjun og sala nýrr
áskrifatskírteina fer fram í Gimli v
Lækjargötu í Reykjavík.
Stjórn Samsteypu ísl fiskeldistrygginga. F.v. Gísli Örn Lárussou,
Einar Sveinsson og Ólafur B. Thors.
Stofna samtök um
fiskeldistryggingar
YMISS helstu tryggingafélög landsins hafa bundist samtökun og stofnað
Samsteypu íslenskra fiskeldistrygginga. Stofnaðilar eru Almennar trygg-
ingar, Brunabótafélag íslands, Reykvísk endurtrygging, Sjóvátrygging-
arfélag Islands, Tryggingamiðstöðin og Islensk endurtrygging.
Tilgangurinn með stofnun sam-
steypunnar er m.a. að vinna að því
að samræma skilmála og að ákvarð-
anir um þá, svo sem iðgjöld, verði
teknar hér á landi. Einnig að vinna
að því að aðildarfélögin hafi ávallt
yfir að ráða sem fyllstum tölulegum
upplýsingum um þessar tryggingar
og ennfremur að vinna að því að full-
nýta möguleika þá sem fyrir hendur
eru innanlands á þessu sviði með því
að aðildarfélögin endurtryggi hvert
hjá öðru, svo sem sérstakir endur-
tryggingasamningar og samþykktir
samsteypunnar segja til um.
í frétt frá samsteypunni kemur
fram að fískeldi sé ung atvinnugrein,
sem miklar vonir séu bundnar við í
framtíðinni, en reynsla bæði hér
heima og erlendis hafi hins vegar
þegar leitt í ljós að um mjög áhættu-
saman atvinnurekstur sé að ræða.
Þvi sé mjög mikilvægt þegar í upp-
hafi að tekið sé mið af íslenskum
aðstæðum og að sú reynsla sem skap-
ast, verði notuð til að uppfylla þarfir
þessarar atvinnugreinar hvað vá-
tryggingar varðar.
Fram kemur að vegna tjónareynslu
erlendis séu endurtryggingamarkaðir
mjög takmarkaðir og það hafi komið
niður á íslensku fiskeldisstöðvunum í
formi þröngra skilmála og hárra ið-
gjalda. Með því að dreifa áhættum
innanlands, eins og kostur sé, minnki
ekki aðeins þörfin fyrir erlendu endur-
tryggingaþörfina, heldur sé vonast til
að unnt verði að hafa áhrif til þess
að ná betri skilmálum og hagstæðari
iðgjöldum. Þá segir að við virðist
blasa, að sé ekki faglega að málum
staðið, þá gæti það leitt til þess að
mjög erfitt og jafnvel útilokað verði
að fá fullnægjandi endurtrygginga-
vemd, sem yrði öllum aðilum til tjóns.
Á vegum samsteypunnar hefur ve-
rið skipuð sérstök tækninefnd, sem
hefur það meginhlutverk að vera
tæknilegur ráðgjafi stjórnar og aðild-
arfélaganna á sviði tryggingartöku,
iðgjaldaákvarðana, tjónavama og tjó-
nauppgjörs. Tækninefndin hefur síðan
í þjónustu sinni sérfræðinga á öllum
sviðum fiskeldis.
Stjórn samsteypunar skipa: Einar
Sveinsson, forstjóri Sjóvá, formaður,
Ólafur B. Thors, forstjóri Almennra
trygginga og Gísli Orn Lámsson, for-
stjóri Reykvískrar endurtryggingar
en í varastjórn: Ingi R. Helgason,
forstjóri Bmnabótar og Gísli Ólafsson,
forstjóri Tiyggingamiðstöðvarinnar.