Morgunblaðið - 13.06.1987, Page 1

64 SIÐUR OG LESBOK
STOFNAÐ 1913
181. tbl. 75. árg.
LAUGARDAGUR 13. JÚNÍ 1987
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Óeirðir eftir
messu páfa
Pólsk óeirðalögregla réðist með
kylfum, hundum og öflugum
vatnsdælum gegn tugþúsundum
Samstöðumanna í Gdansk i gær,
en þeir höfðu safnast saman eftir
að Jóhannes Páll páfi II. söng þar
útimessu. Talið er að um milljón
manns hafi verið við messuna, en
eftir hana gengu Samstöðumenn
i átt að minnismerki þeirra, sem
lögreglan myrti i verkföllunum
1970, til þess að minna á baráttu
sína.
„Enn einu sinni leiddi ótti
stjórnvalda til ofbeldis," sagði
Lech Walesa, Samstöðuleiðtogi,
sem viðstaddur var messuna, en
hafði farið áður en i odda skarst
milli iögreglunnar og göngu-
Reuter
Sögulegum ráðherrafundi lokið 1 Reykjavík:
Vilja upprætingu allra
meðaldrægra flauga
„Við sjáum hér augljóst samþykki
utanríkisráðherra Atlantshafs-
bandalagsins, sem ég get greint
Ronald Reagan Bandaríkjaforseta
frá, og getur hann nú haldið áfram
viðræðum," sagði George Shultz,
utanríkisráðherra Bandaríkjanna, á
fréttamannafundi í Háskólabíói í
gær. Carrington lávarður, fram-
kvæmdastjóri bandalagsins, tók í
sama streng og sagði að það væri
nú Bandaríkjastjómar að ákveða
hvert framhald afvopnunarviðræðna
stórveldanna yrði. Paul Nitze, helsti
ráðgjafi Reagans í afvopnunarmál-
um, sagði í samtali við Morgun-
blaðið að niðurstaða fundarins væri
gott veganesti og að styrkur Atl-
antshafsbandalagsins hefði komið
vel i ljós hér í Reykjavík.
í ályktun ráðherranna er jafn-
framt hvatt til þess að risaveldin
semji um helmingsfækkun kjam-
orkuvopna, útrýmingu efnavopna,
jafnvægi í hefðbundnum vígbúnaði
og viðræður verði hafnar um fækk-
un vígvallarvopna sem hafa að
iyma kjarnorkuhleðslur. Matthías
Mathiesen utanríkisráðherra
sagði á blaðamannafundi í gær að
ályktun ráðherranna væri í fullu
samræmi við vilja íslenskra stjóm-
valda. Kvaðst hann telja sérlega
mikilvægt að hvatt hefði verið til
algerrar upprætingar meðaldrægra
flauga þar sem allt eftirlit yrði þá
mun auðveldara en ef ákveðinn
ijöldi þeirra yrði undanskilinn. Matt-
hías Á. Mathiesen og Halldór
Ásgrímsson sjávarútvegsráðherra
áttu í gær fund með George Shultz
þar sem hvalveiðar íslendinga í
vísindaskyni voru ræddar.
Ronald Reagan Bandaríkjaforseti
átti í gær stuttan fund með Helmut
Kohl, kanslara Vestur-Þýskalands,
í Köln. Að fundinum loknum kvaðst
forsetinn vera vongóður um að sam-
komulag næðist við Sovétmenn um
vemlega fækkun kjamorkuflauga í
Evrópu og Asíu. „Við vonumst til
að ná samkomulagi við Sovétmenn
fyrir árslok, sem myndi fela í sér
verulega fækkun og hugsanlega
útrýmingu ákveðinna tegunda
kjamorkuvopna," sagði Reagan.
Sovéska fréttastofan Tass sagði
að ályktun utanríkisráðherranna
kynni að spilla fyrir árangursríkum
afvopnunarviðræðum risaveldanna.
í Reuters-trétt frá Moskvu sagði
að ríki Atlantshafsbandalagsins
hefðu stigið „varfærið skref" í átt
til afvopnunar og var þess jafnframt
getið að bandalagið krefðist þess
að 72 skammdrægar flaugar af
gerðinni Pershing la, sem staðsett-
ar eru í Vestur-Þýskalandi, yrðu
undanskildar í slíkum viðræðum.
Shultz sagði aftur á móti á blaða-
mannafundi sinum að Pershing
la-flaugamar hefðu aldrei verið á
samningaborðinu og því ekki verið
til umræðu á Reykjavíkurfundinum.
Sagði fréttastofan Tass að þessi
ályktun ráðherranna kynni að
flækja samningaviðræðumar auk
þess sem ráðherramir hefðu ekki
fjallað um tillögur Sovétstjómarinn-
ar varðandi hefðbundinn herafla og
sérstakar viðræður um þær kenn-
ingar sem byggju að baki stefnu
Fundarmenn gengu lengra en búist hafði verið við
UTANRÍKISRÁÐHERRAR aðildarríkja Atlantshafsbandalagsins hafa
samþykkt áframhaldandi samningaviðræður risaveldanna um^útrým-
ingu meðaldrægra og skammdrægra kjarnorkuflauga i Evrópu.
Yfirlýsing þess efnis var birt í lok Reykjavíkurfundar þeirra í gær.
Kom nokkuð á óvart að ráðherramir skyldu jafnframt hvetja til
þess að meðaldrægar flaugar utan Evrópu yrðu ekki undanskildar í
samningaviðræðum risaveldanna. Er það I samræmi við niðurstöðu
fundar vamarmálaráðherra ríkjanna í Stavanger á dögunum.
Varsjárbandalagsins og Atlants-
hafsbandalagsins.
Sjá nánari fréttir og umfjöllun
á blaðsiðum 34, 35 og i opnu.
Thatcher eftir kosningar:
Mið-Afríkulýð-
veldið:
Bokassa
dæmdur
til dauða
Bangui, Reuter.
JEAN-BEDEL Bokassa, fyrr-
verandi sjálfskipaður keisari
Mið-Afrikulýðveldisins, var i
gær dæmdur tíl dauða i
Bangui, höfuðborg lýðveldis-
ins. I raun var rétturinn aðeins
að staðfesta dóm, sem kveðinn
var upp að Bokassa fjarver-
andi, skömmu eftir byitinguna
gegn honum árið 1980.
Bokassa var
fundinn sekur
um spillingu,
valdníðslu og
ýmislegt fleira,
en var hins veg-
ar sýknaður af
mannáti, laun-
vígum og
margs konar
annarri ill-
mennsku.
Bokassa hafði um sjö ára skeið
dvalið í útlegð f Frakklandi, en
í október í fyrra sneri hann, öllum
að óvörum, heim.
í gær fóru lögfræðingar Bo-
kassa fram á náðun og er ekki
talið ólíklegt að dómnum verði
breytt í lífstíðarfangelsi. Að öðr-
um kosti verður hann skotinn
eftir helgi.
Bokassa.
Ætlar að sigrast
á sósíalismanum
I.undúnum, Reuter.
Forsætisráðherra Bretlands,
Margaret Thatcher, náði endur-
kjöri öðru sinni á fimmtudag með
mun glæsilegri meirihluta en spáð
og hafa íhaldsmenn nú 101 manns
meirihluta. „Nú ætla ég að sigr-
ast á sósíalismanum, enda er hann
í andstöðu við eðli Breta, sem vilja
ráða sér sjálfir og kjósa fijáls-
ræði öðru framar," sagði Thatc-
her i samtali við BBC í gærkvöld.
Þrátt fyrir að kosningarnar væru
vonbrigði fyrir Verkamanna-
flokkinn voru þær enn afdrifa-
ríkari fyrir Bandalagið, sem
tapaði miklu fylgi og var þó ekki
beysið fyrir.
í gærmorgun fór frú Thatcher út
á meðal stuðningsmanna sinna, sem
safnast höfðu saman fyrir utan Dow-
ning-stræti 10. Þakkaði hún þeim
sigurinn og sagði: „Sigurinn er ykkar
— fólksins. Það traust sem mér er
Þing- Lands-
sæti fylgi
Íhaldsflokkur
Verkamannaflokkur
Bandalagið
Aðrir
376
229
22
23
42,30%
30,03%
21,76%
5,92%
Margaret Thatcher gerir sigur-
táknið, með þijá fingur á lofti
frekar en tvo, til merkis um að
þriðja kjörtímabilið væri nú inn-
an seilingar.
sýnt eykur mér jafnframt skyldu
ivart ykkur — fólkinu.
sjónvarpsviðtali sagði Thatcher
að hún byggist ekki við miklum
breytingum á ráðuneyti sínu og er
talið að Sir Geoffrey Howe, utanrík-
isráðherra, og Nigel Lawson, fjár-
málaráðherra, muni báðir halda
stólum sínum.
Neil Kinnock, leiðtogi Verka-
mannaflokksins, var að vonum
þungbúinn eftir kosningamar og
taldi að úrslitin myndu sundra
landinu enn frekar og „auka bilið
milli ríkra og fátækra, Norðlendinga
og Sunnlendinga, atvinnulausra og
þeirra sem hafa vinnu," sagði
Kinnock á fréttamannafundi eftir að
úrslitin voru kunn. „Það mun deyja
fólk, sem ekki þyrfti að deyja í
jafnríku þjóðfélagi og við eigum okk-
ur.“
Margaret Thatcher mun að líkind-
um sitja til ársins 1992 og verður
þá sá forsætisráðherra Breta sem
lengst hefur setið. Áður hafði Lord
Liverpool verið forsætisráðherra
þrisvar árin 1812-1827. Ekki er það
heldur einsdæmi á þessari öld að
sami flokkur sitji þrjú kjörtímabil í
röð, því það gerði íhaldsflokkurinn
undir forsæti þeirra Winstons Churc-
hill, Anthony Eden og Edwards
Heath.
Sjá nánar á bls. 28 og 29, auk
forystugreinar i opnu.