Morgunblaðið - 08.10.1987, Page 33

32
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 8. OKTÓBER 1987

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoöarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aöalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjald 600 kr. á mánuöi innanlands. I lausasölu 55 kr. eintakiö.
Utboð á
Egilsstöðum
Umræður um flugvallar-
framkvæmdir á Egils-
stöðum undanfarna daga
hafa vakið verulega athygli.
Málsatvik eru þau í stórum
dráttum, að Matthías
Bjarnason, þáverandi sam-
gönguráðherra, veitti flug-
málastjóra heimild til að
semja við heimamenn um
framkvæmdir við flugvöllinn
á Egilsstöðum, sem kosta
nokkra tugi milljóna, í stað
þess, að framkvæmdin yrði
boðin út. Flugmálastjóri tók
upp viðræður við heimamenn
en að dómi núverandi sam-
gönguráðherra, Matthíasar
A. Mathiesen, lauk þeim án
viðunandi niðurstöðu og í
kjölfar þess hefur sam-
gönguráðherra ákveðið að
efna til útboðs vegna þessara
framkvæmda. Heimamenn
hafa brugðizt hart við og
mótmælt þessari ákvörðun
núverandi samgönguráð-
herra en skoðanir þing-
manna Austurlands t.d. eru
mjög skiptar. Þannig er Hall-
dór Ásgrímsson þeirrar
skoðunar, að semja hefði átt
við heimamenn, en Sverrir
Hermannsson hefur lýst ein-
dregnu fylgi við ákvörðun
Matthíasar Á. Mathiesen.
Sjónarmið þeirra, sem
telja fært að taka upp samn-
inga við heimamenn um
framkvæmdir í stað útboðs,
er vafalaust það, að ekki sé
óeðlilegt að slíkar fram-
kvæmdir á landsbyggðinni
séu í höndum heimamanna.
Þeir hafi ekki sömu tækifæri
í útboði og t.d. stór verktaka-
fyrirtæki á suðvesturhomi
landsins, sem hafi aflað sér
mikils tækjabúnaðar í krafti
stórra verka og séu því í
betri aðstöðu til að keppa um
verkefni en lítil fyrirtæki
heimamanna. Þar af leiðandi
hafi fyrirtæki í viðkomandi
byggð heldur ekki tækifæri
til að byggja sig upp og tak-
ast á við stærri verkefni.
Þótt hægt sé að líta á
þessi sjónarmið með velvilja
er kjami málsins þó sá, að
flugvöllurinn á Egilsstöðum
verður byggður fyrir al-
mannafé, peninga skatt-
greiðenda. Sú afdráttarlausa
skylda hvílir því á opinbemm
umsjónarmönnum þess fjár,
að sjá til þess að það nýtist
sem bezt og að skattgreið-
endur fái sem mest fyrir sem
minnst. Þess vegna hlýtur
sú regla að vera nánast und-
antekningarlaus, að opin-
berar framkvæmdir skuli
boðnar út. Það gefur auga-
leið, að samningar um
framkvæmdir við einn aðila
bjóða hættunni heim og
skapa tortryggni, sem getur
verið fullkomlega ástæðu-
laus en hlýtur samt að vera
fyrir hendi, ef ekki er um
útboð að ræða.
Það er útilokað, að líta á
opinberar framkvæmdir í
einstökum byggðarlögum
sem aðferð til þess að beina
fjármagni til þeirra byggða.
Skattgreiðendur í landinu
sætta sig aldrei við slíkt. Þá
má heldur ekki gleyma því,
að heimamenn hafa margt
framyfir verktaka, sem
koma annars staðar frá, og
eiga því að hafa verulega
möguleika á að vinna útboð
á framkvæmdum.
Þegar á heildina er litið
verður ekki annað séð en að
sú ákvörðun Matthíasar Á.
Mathiesen, að bjóða þessar
framkvæmdir út, sé rétt. Það
þurfa að vera mjög sterk rök
fyrir því, að efna ekki til
útboðs vegna framkvæmda
sem þessara. Það hefur ekk-
ert komið fram í þessu máli,
sem bendir til þess að slík
rök séu fyrir hendi.
Almenningur gerir meiri
kröfur til vinnubragða opin-
berra aðila en áður. Aðhald
almenningsálitsins er orðið
mjög sterkt. Tíðarandinn
hefur breytzt. Það sem talið
var viðunandi áður fyrr í
meðferð opinbers fjár er það
ekki lengur. Nú má líka bú-
ast við því að löggjafarvaldið
veiti framkvæmdavaldinu
sterkara aðhald en áður, eft-
ir að ríkisendurskoðun var
sett undir stjórn Alþingis.
Umræðurnar um flugvallar-
framkvæmdirnar á Egils-
stöðum eru gagnlegar vegna
þess að þær sýna mjög skýrt
hvar mörkin liggja í meðferð
skattpeninganna.
Finnsk sljórnmál:
Vinstrisinnar
á undanhaldi
Eftir
Ake Sparring
VIÐ þingkosning-arnar í mars í
vor treystu finnsku borgara-
flokkarnir sig enn í sessi og
þegar á kosninganóttinni var
ljóst, að gamla mið-vinstrasam-
starfið heyrði sögunni til. Það
þýddi, að í næstu stjórnarmynd-
unarviðræðum hlytu stefnumál
Hægriflokksins að vega þungt.
Niðurstaða kosninganna var ekk-
ert fagnaðarefni fyrir vinstriflokk-
ana. Af 200 þingsætum fengu þeir
aðeins 76. Jafnaðarmenn misstu
100.000 atkvæði en fóru þó vel út
úr þingmannaskiptingunni og eru
enn stærsti flokkurinn. Kommúnist-
ar, sem eru klofnir, töpuðu ekki svo
miklu í atkvæðum en tiltölulega
þeim mun fleiri þingmönnum.
Landsbyggðarflokkurinn, sem
stendur nærri jafnaðarmönnum
þótt hann sé ekki vinstriflokkur,
helmingaðist næstum því en Mið-
flokkurinn vann nokkuð á eins og
Sænski þjóðarflokkurinn. Atkvæða-
aukning Hægriflokksins, sem hefur
tvöfaldað fylgi sitt á tuttugu árum,
var ekki mjög mikil að þessu sinni
en hann bætti þó við sig mörgum
þingmönnum og hefur nú aðeins
þremur færri en jafnaðarmenn.
Tapa vinstrif lokkarnir
áfram?
Hvað sem kosningaúrslitunum
líður eru vinstriflokkarnir langt í
frá valdalausir. Samkvæmt finnsku
stjómarskránni getur minnihluti 67
þingmanna tafið og frestað ýmsum
meiriháttarákvörðunum að undan-
teknum íjárlögunum fram yfir nýjar
kosningar og borgaraleg ríkisstjóm
hefði því orðið að semja um flest
mál við jafnaðarmenn. Margt bend-
ir hins vegar til, að áfram muni
halla undan fæti fyrir vinstriflokk-
unum og það er ekki sjálfgefið, að
þeir nái þessum 67 þingmönnum
við næstu kosningar.
Eftir kosningarnar í vor virtust
mikil umskipti vera á döfinni í
fínnskum stjómmálum en þá greip
forsetinn í taumana og fól Harri
Holkeri, leiðtoga Hægriflokksins,
að kanna hvort hann gæti myndað
stjóm með jafnaðarmönnum og
Sænska þjóðarflokknum og Lands-
byggðarflokknum að auki. 30. apríl
komst stjóm þessara flokka á lagg-
imar og fengu jafnaðarmenn, sem
mestu töpuðu í kosningunum, suma
mikilvægustu málaflokkana í sinn
hlut, t.d. utanríkismál og fjármál.
Rauð-bláu samsteyp-
unni tekið með vantrú
Þessi niðurstaða kom flestum á
óvart og sumir efast jafnvel um,
að hún sé í samræmi við þingræðis-
legar hefðir. Alvarlegust þykir hún
þó fyrir Miðflokkinn, sem hefur átt
aðild að öllum ríkisstjómum eftir
stríð og bjóst jafnvel við að fara
með forystuna í þeirri stjóm, sem
nú tæki við. Þeir vom líka fáir, sem
trúðu því, að stjómin ætti sér langra
lífdaga auðið. Félli hún ekki að
loknum forsetakosningunum í jan-
úar nk. þá myndi hún ekki lifa af
sveitarstjómarkosningamar seinna
á árinu. Jafnvel í þessu landi sam-
steypustjóma var blá-rauða banda-
lagið talið bera feigðina í sér.
Enn em nokkrir mánuðir til for-
setakosninga en líklegt er, að
höfuðandstæðingamir verði forsæt-
isráðherrann, Harri Holkeri, og
núverandi forseti, Mauno Koivisto.
Engar horfur em þó á tvísýnum
kosningum því að Koivisto er maður
vinsæll og mikið þarf að koma til
áður en Finnar fella forsetann sinn.
Það skiptir því kannski meira máli
hver verður í öðm sæti og ef Hol-
keri nær því auðveldlega mun hann
standa vel að vígi í kosningunum
1994.
Stj órnarsamstarf ið
gott
Til þessa hefur stjórnarsamstarf-
ið gengið betur en búist var við og
um fjárlagafrumvarpið var góð
samstaða. Almenningur virðist
kunna vel að meta þetta og í skoð-
anakönnunum kemur fram, að
stóm flokkarnir báðir hafa aukið
fylgi sitt. Einkum á það þó við um
Hægriflokkinn, sem er nú stærsti
flokkur landsins samkvæmt þessum
könnunum.
Ýmsar ástæður hafa verið nefnd-
ar fyrir hinu góða samstarfi innan
stjórnarinnar.
„í mörgum stærstu borganna
hafa hægrimenn og jafnaðarmenn
s tarfað lengi saman og þangað
hefur ríkisstjómin einmitt sótt fyr-
irmyndir sínar,“ sagði Jyrki Vesik-
ansa, ritstjóri Uusi Suomis,
málgagns Hægriflokksins, en auk
þess vildu báðir stóm flokkarnir
sýna fram á, að ríkisstjórnin væri
ekki bara eitthvert bráðabirgðaúr-
ræði. Vegna þess hve þeir töpuðu
miklu í kosningunum töldu jafnað-
armenn sig betur komna í stjóm
og hægrimönnum bauðst nú ekki
aðeins stjómarseta eftir 21 árs út-
legð, heldur einnig embætti forsæt-
isráðherra. Kekkonen heitinn
forseti sagði á sínum tíma um
Hægriflokkinn, að honum væri ekki
treystandi í utanríkismálum en með
stjómarþátttökunni hefur þessi
stimpill verið þveginn af honum.
Um utanríkismálin er nú alger ein-
ing enda er það forsendan fyrir
stjómarsamstarfinu.
Fjölhyggja og þjóðfé-
lagsleg ábyrgð
Einn af þremur aðstoðartals-
mönnum Hægriflokksins er Jouni
Sárkijárvi og hann trúir því, að
stjómarsamstarfíð muni ganga vel,
hægrimenn og jafnaðarmenn eigi
það margt sameiginlegt. Sárkijárvi
er raunar óopinber hugmyndafræð-
ingur flokksins og hann segir, að
hugsjónir flokksins séu „einstakl-
ingsfrelsi" og „fjölhyggja". Leggur
hann áherslu á, að mennirnir séu
hver með sínu sniði og hafi rétt til
að þroskast í samræmi við hæfíleika
sína og óskir. Jöfnuðurinn á að fel-
ast í því, að allir fái sömu tækifærin
en visst „grundvaliaröryggi" verður
þó að tryggja.
í iðnaðarþjóðfélögum vorra daga,
segir Sárkijárvi, hafa mannleg sam-
skipti orðið illa úti og menntunin
verður oft að beygja sig fyrir kröf-
um framleiðslunnar. I hinu nýja
tæknisamfélagi verður hins vegar
hægt að losa vinnuna úr þeim viðj-
um, sem stund og staður setja henni
nú. Þá fá menn ný og áður óþekkt
tækifæri til „andlegs þroska", sem
er sjálfur tilgangur tilvemnnar.
í hinni daglegu stjórnmálabar-
áttu leggur Hægriflokkurinn að
sjálfsögðu áherslu á markaðskerfíð
og að atvinnureksturinn sé sem
mest í höndum einstaklinga en hann
vill einnig, að fyrirtækin og eigend-
ur þeirra séu „þjóðfélagslega
ábyrgir" og að ákveðnar reglur gildi
á markaðnum.
Samsteypustjórnirnar hafa lengi
einkennt fínnsk stjórnmál og þær
hafa brúað bilið á milli hægri og
vinstri. „Þjóðstjórn eins og hún
getur best orðið," segir í einhveijum
skrifum hægrimanna, „felst í því,
að stjórnina styðji þeir flokkar, sem
vilja axla ábyrgðina."
Af þessu mætti ætla, að Hægri-
flokkurinn væri ekki sérlega
ginnkeyptur fyrir hreinni borgara-
stjóm?
Finlandia-liúsið í Helsinki
Er enginn munur á
jafnadarmanni og
hægrimanni?
í klukkustundarviðtali við Sárkij-
árvi ber margt á góma og sumt á
ég dálítið erfítt með að skilja. Að
síðustu get ég ekki látið hjá líða
að spyija hver sé eiginlega munur-
inn á jafnaðarmanni og hægri-
manni. Án þess að hafa um það
mörg orð segir Sárkijárvi:
„Hann er enginn."
Hann bætir því við, að þessu
valdi breytingamar, sem Jafnaðar-
mannaflokkurinn og Hægriflokkur-
inn gengu í gegnum á síðasta
áratug. Frá árinu 1972 hafa hægri-
flokksmenn gert sér far um að vera
sem næst miðjunni og 1977-78
ventu jafnaðarmenn sínu kvæði í
kross og sögðu skilið við mörg af
sínum fyrri stefnumálum.
Þessi vinsamlega afstaða til jafn-
aðarmanna hlýtur að vera fáránleg
í augum hægrimanna á öðmm
Norðurlöndum en ef til vill er hún
ekki svo skrýtin. Jafnaðarmenn
vilja hafa vaðið fyrir neðan sig og
Finnar em mjög borgaralega sinn-
aðir. Langflestum finnst orðið
„sósíalisti" vera hálfgert skammar-
yrði. Samkvæmt síðustu upplýsing-
um frá OECD, fyrir 1986, var
skattheimtan í Svíþjóð og Dan-
mörku 52.2 og 50,3% af þjóðar-
framleiðslu en í Finnlandi var hún
að meðaltali 38,6%. í nýlegum til-
lögum frá fínnska fjármálaráðu-
neytinu, sem jafnaðarmenn stjóma,
er svo lagt til, að hámarksskattur
á tekjur upp í 540.000 skr. (um 3,3
millj. ísl. kr.) verði lækkaður í 51%.
MORGUNBLABIÐ, FIMMTUDAGUR 8. OKTÓBER 1987
33
Mauno Koivisto forseti og fyrr-
um einn af frammámönnum
jafnaðarmanna. Holkeri ætlar að
bjóða sig fram gegn honum í
forsetakosningunum á næsta ári
en gerir sér þó ekki vonir um
að hreppa embættið fyrr en árið
1992.
Erfiðir tímar fyrir jafn-
aðarmenn
í aðalstöðvum Jafnaðarmanna-
flokksins ræður Ulpu Iivari ríkjum
en hún er aðalritari flokksins og
ber ábyrgð á hugmyndafræðinni.
Hún er ekki jafn glaðbeitt í ummæl-
um sínum um hægrimenn og
Sárkijárvi um jafnaðarmenn og hún
er heldur ekki viss um, að stjórnin
starfí út kjörtímabilið. Hún segir,
að stjómin hafi lofað að koma
tveimur málum í gegn, endurbótum
á skattalöggjöfínni og endurbótum
í atvinnulífínu. Þær síðamefndu
eiga að tryggja starfsmönnum
meira öryggi á vinnustað og gefa
þeim meiri íhlutunarrétt um rekstur
fyrirtækjanna.
„Hér stangast þó ýmsir hags-
munir á,“ segir Iivari, „og framtíð
stjómarinnar er komin undir því
hvemig til tekst í þessum málum.“
Og þá er það hugmyndafræðin.
Eins og svo margir jafnaðar-
Harri Holkeri forsætisráðherra
og leiðtogi Hægriflokksins.
mannaflokkar á þessum umbrota-
tímum hefur sá finnski endurskoðað
og breytt stefnuskránni og ekki er
hægt að segja annað ep að hún sé
orðin dálítið útþynnt. Áttundi ára-
tugurinn var erfíður tími fyrir
evrópska jafnaðarmenn enda stóðu
þeir þá frammi fyrir því, að ýmsar
meginforsendur stefnunnar voru
brostnar eða ekki lengur fyrir hendi.
Mönnum var farið að skiljast, að
velferðin var komin undir stöðugum
hagvexti og svo bættist við glíman
við græningjana. Þegar hagvöxtur-
inn minnkaði eða stöðvaðist alveg
hélt ríkisgeirinn samt áfram að
vaxa vegna sjálfvirkninnar og fyrri
ákvarðana. Það er alltaf auðveldara
að samþykkja félagslegar umbætur
en hækka skattana og þess vegna
jókst fjárlagahallinn og vextirnir
hækkuðu. Þótt hagvöxturinn væri
enginn héldu verkalýðsfélögin
áfram að krefjast kauphækkana
með þeim afleiðingum, að verð-
bólgan rauk upp. Að velferðarríkinu
var sótt jafnt frá hægri sem vinstri
og ástandið í Sovétríkjunum og
Austur-Evrópu eyðilagði trúna á
sósíalískt efnahagskerfí. Draumur-
inn var búinn.
Hin nýja millistétt
Þótt hugsjónin hafí beðið hnekki
er eftir sem áður um ólíka hags-
muni að ræða í þjóðfélaginu en
skilin eru ekki jafn skörp og áður.
Miðjuna skipar sívaxandi hópur,
sem Hægriflokkurinn og Jafnaðar-
mannaflokkurinn beijast um. I
síðustu kosningum var næstum
fjórðungur kjósenda Hægriflokks-
ins úr verkalýðsstétt, rúmlega 37%
voru lægra settir skrifstofumenn
eða fólk í stjómunarstörfum en
aðeins 15% vom háttsettir skrif-
stofumenn eða fyrirtækjaeigendur.
Hægriflokkurinn er flokkur allra
stétta.
í Finnlandi eins og víðar em
verkamenn deyjandi sem stétt og
því verða flokkarnir að reyna að
höfða sem mest til fólks í þjónustu-
og skrifstofustörfum. Þessi nýja
millistétt er nú eftlrlætisviðfangs-
efni fínnskra félagsfræðinga og
Matti Oksanen, kosningaskýrandi
fínnska ríkisútvarpsins, segir, að
hún halli sér að Hægriflokknum.
í úttekt sinni á finnsku þjóðinni
skilja félagsfræðingarnir á milli
fjögurra kynslóða: Stríðs- og
kreppukynslóðin, fædd 1920-40;
kynslóð umbrotatímanna, fædd
1940-55; úthverfakynslóðin, fædd
1955-65, og loks rokkkynslóðin,
fædd 1965-. Nýja millistéttin kemur
úr úthverfa- og að nokkm leyti úr
rokkkynslóðinni.
Hér áður fyrr sóttist millistéttin
eftir öryggi og röð og reglu en
nýja millistéttin lítur á öryggið sem
sjálfgefíð og leitar að einhveiju
spennandi og ævintýralegu. Verka-
lýðsstéttin gamla vildi líka öryggið
og sætti sig oft við sitt hlutskipti
en nýja verkalýðsstéttin hefur dálít-
ið aðrar hugmyndir, hún vill að vísu
öryggið en líka ævintýrin eins og
millistéttin. Ævintýragjömust er að
sjálfsögðu rokkkynslóðin.
Unga fólkið kýs Hægri-
flokkinn
Hvað sem þessu líður er það einu
sinni svo, að á Hægriflokkinn er
litið sem flokk unga fólksins og ef
jafnaðarmenn ætla ekki að játa sig
sigraða verða þeir að snúast til
vamar á þessum vettvangi. Hvemig
eiga þeir að fara að því? Þegar ég
spyr Ulpu Iivari hvers vegna jafnað-
armenn hafí tapað segist hún ekki
vita það.
Ef til vill er rauð-bláa samsteypu-
stjómin í Finnlandi til marks um,
að menn hafí áttað sig á og viður-
kennt þær þjóðfélagsbreytingar,
sem orðið hafa þar og annars stað-
ar. Gamla hugmyndafræðin gengur
ekki lengur.
Hið gamla Finnland er þó ekki
enn dautt úr öllum æðum. Enn eru
til „öreigar“, sem hatast við „borg-
arastéttina" og gamla borgarastétt-
in er enn við lýði. Hún á sér þó
ekki lengur neina málsvara, hún
sést hvorki né heyrist. Börnin til-
heyra nú millistéttinni nýju.
Kannski er þörf á einhveijum hjá-
róma röddum meðan tími er tii,
Finnar geta ekki fremur en aðrir
verið ónæmir fyrir mótmælaflokk-
um.
Höfundur er fyrrverandi for-
stjóri sænsku utanrikismála-
stofnunarinnar en er nú
dálkahöfundur í blöðum á Norð-
urlöndum.
Árekstrar í umferðinni:
Óperusöngvararnir Guðmundur Jónsson og Stefán íslandi í
Gamla bíói. Útvarpsstjóri, Markús Örn Antonsson, í baksýn.
STEFÁN
ÍSLANDI
ÁTTRÆÐUR
Tónlist
Jón Ásgeirsson
Sjónvarpið og íslenskt söngfólk
hyllti söngsnillinginn Stefán ís-
landi á áttræðisafmæli hans með
hátíðlegum sjónvarpstónleikum í
Gamla bíói, sem nú er hús ís-
lensku óperunnar. Hátíð þessi fór
hið besta fram en auk helstu ein-
söngvara hérlendra sungu Karla-
kór Reykjavíkur og kór íslensku
óperunnar.
Margir þeir sem spurt hafa
Stefán íslandi hvað hafí valdið
því að hann, fátækur sveitadreng-
ur, var ungur sendur út í heim
að nema sönglist, virðast hafa
gleymt því að honum var gefinn
sá hæfíleiki að syngja svo að eft-
ir var tekið og að í sögu íslendinga
var það ævintýri stærst að halda
utan, flytja konungum og öðru
stórmenni list sína og þiggja að
launum frægð og frama.
Þeir sem byggðu þetta land
voru bæði stórlátir og höfðingja-
djarfír og stóðu af sér mikla
fátækt og eymd í ljóma glæstrar
sögu og trúar á óunnin ævintýri,
er umheiminum þætti einhvers
virði að vera vitni að. Ævintýrið
að fara út í heim á sér sögulega
hefð og varð því sterkara, sem
örðugra var um vik, en það hafa
jafnaldrar Stefáns úr Skagafírði
sagt mér að hann hafí frá ungum
aldri verið orðin nánast „þjóð-
saguapersóna" og söngur hans
þeim galdri gæddur að menn fóru
langar leiðir ferða á mannamót,
ef það fréttist að hann ætti að
syngja.
Saga Stefáns íslandi er ævin-
týrið um dreng sem gefnar voru
miklar vöggugjafír, drengs sem
ávaxtaði pund sitt, söng fyrir
þjóðir en var fyrst og fremst elsk-
aður af þjóð sinni fyrir dásamleg-
an söng sinn. Mér fer sem öðrum
að engar afmælisgjafír á ég að
gefa Stefáni íslandi aðrar en
þakkir fyrir ógleymanlega fagran
söng og til að geyma ævintýrið
komandi kynslóðum, að leggja þar
við stein í vörður þær, er hann
hlóð sér svo hann mætti rata vel
heim en vísa nú ungum söngsnill-
ingum á leið til ævintýranna.
Eitt vantar á í sögu Stefáns
íslandi og það er heildarútgáfa á
öllum tiltækum hljóðritunum sem
til eru með honum og þar er verk
að vinna fyrir tónlistarsagnfræð-
inga og hljómplötufyrirtækin í
landinu, því trúlega er ýmislegt
til, bæði hér á landi og erlendis,
sem ekki hefur verið gefíð út eða
er ekki lengur tiltækt þeim er
unna góðum söng. Með því verki
mætti hlaða þá vörðu er vel stæði
og svo hátt, að allir skildu að
byggð væri af ást og virðingu
fyrir listasöngvaranum Stefáni
íslandi.
Eftir áramót skrifa ökumenn skýrslurnar
Tryggingafélögin vinna að gerð eyðublaðs
Tryggingafélög hér á landi
vinna nú að gerð eyðublaðs, sem
dreift verður til allra bif reiðaeig-
enda á landinu á næsta ári.
Eyðublað þetta eiga ökumenn að
fylla út ef þeir lenda í óhöppum
i umferðinni, þar sem aðeins er
um eignatjón að ræða. Víða er-
lendis hefur þessi háttur verið
hafður á í mörg ár, til dæmis á
hinum Norðurlöndunum.
í frumvarpi að nýjum umferðar-
lögum, sem taka eiga gildi í bytjun
næsta árs, er gert ráð fyrir að þeg-
ar eingöngu verður eignatjón í
óhöppum í umferðinni þurfi ekki
að kalla til lögreglu, heldur geti
ökumenn sjálfír gengið frá skýrsl-
um. Hins vegar verður að koma til
kasta lögreglu í öðrum tilvikum, til
dæmis ef slys verða, eða ef tjón-
valdur ekur á brott án þess að gefa
sig fram.
Sigmar Ármannsson, formaður
Sambands íslenskra tryggingafé-
laga, sagði að nú væri verið að
vinna að gerð eyðublaðs fyrir öku-
menn. „Þetta eyðublað er gert
samkværpt alþjóðlegum reglum og
er framhlið þess nákvæmlega eins
alls staðar," sagði Sigmar. „Þar
koma fram upplýsingar um stað,
tíma, ökumenn og ökutæki og
fleira, en á bakhlið eru fyllri upplýs-
ingar til tryggingafyrirtækjanna.
Þessi eyðublöð eru ekki flókin, en
notkun þeirra verður kynnt ræki-
lega fyrir ökumönnum og verður
líklega liður í ökukennslu. Fljótlega
á næsta ári verður slíkt eyðublað
sent til allra bifreiðaeigenda. Þessi
háttur hefur verið hafður á víða
erlendis og margir Íslendingar
þekkja þessa tilhögun."
Nú hafa drög að eyðublaði þessu
verið’samþykkt af sambandi Evr-
ópskra tryggingafélaga og á
næstunni verður prentun eyðublað-
anna boðin út. Sigmar sagði að
prenta þyrfti nokkur hundruð þús-
und eyðublöð.