Morgunblaðið - 20.10.1987, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAQUR 20. OKTÓBER 1987
Átök á Norðursjó:
Brennsla efna-
úrgangs stöðvuð
Kaupmannahöfn, frÁ Nils Jörgen Brunn fréttaritara Morgfunblaöains.
DANSKIR sjómenn stöðvuðu i
fyrrinótt brennslu efnaúrgangs
undan strönd Hollands. Um það
bil fjörtíu jóskir fiskibátar um-
kringdu skipið Vulcanus II. sem
skráð er í Bandarikjunum og
knúðu það til að snúa aftur til
hafnar.
Að sögn talsmanns eiganda
skipsins var Vulcanus II. að brenna
3.000 tonn af efnaúrgangi frá
Frakklandi, Spáni, Hollandi og
Belgíu þegar dönsk fiskiskip og
bátur frá Grænfriðungum stöðvuðu
skipið. Skrúfa skipsins flæktist í
nótinni frá einum bátanna. Þá var
ekki um annað að ræða fyrir skip-
verja Vulcanusar II. en að láta
draga sig til hafnar í Rotterdam.
Því hefur verið lýst yfir að skipið
snúi aftur til fyrri iéju þegar við-
gerðum er lokið. Á sunnudag
freistuðu mótmælendumir upp-
göngu í Vulcanus II. og skutu
neyðarflugeldum að honum og
Vestu, öðru skipi sem einnig var
við brennslu efnaúrgangs.
Dönsku sjómennimir segjast
hafa verið að löglegum veiðum í
nágrenni Vulcanusar II. og tilviljun
hafi ráðið því að hann flæktist í
nótinni.
Sjávarútvegsráðherra Danmerk-
ur, Lars Gammelgárd, leitaði í gær
eftir stuðningi Norðmanna við til-
lögu um að nú þegar verði lagt
bann við brennslu efnaúrgangs á
Norðursjó. Talið er að Norðmenn
vilji halda sig við fyrri áætlanir um
að bann gangi í gildi árið 1991.
Gammelgárd hyggst leggja málið
fyrir fund sjávarútvegsráðherra
Norðurlandanna í Ósló þann 10.
nóvember.
Hollenskur embættismaður segir
Vulcanus II. hafa brennt efnaúr-
gang í fullu samræmi við sam-
þykktir þeirra landa sem hagsmuna
eiga að gæta.
Reuter
Grænfriðungar freista þess að komast um borð í Vulvanus n. sem ætlað var að brenna efnaúrgang á
Norðursjó.
UNESCO:
Spænskur lífefnafræðingur
kemur samtökunum til bjargar
Einingarsamtök Afríkuríkja segjast styðja Federico Mayor
Nancy Reag-
an á batavegi
Washington, Reuter.
NANCY, eiginkona Ronalds Re-
agan Bandaríkjaforseta gekkst á
laugardag undir aðgerð og var
fjarlægt krabbameinsæxli úr
bijósti hennar. Að sögn lækna
tókst aðgerðin mjög vel og fund-
ust engin frekari merki sjúk-
dómsins.
Að sögn lækna frsetahjónanna
er ekki búist við að Nancy Reagan
þurfi á frekari meðferð að halda
og er ekki ástæða til annars en að
ætla að forsetafrúin nái fullum
bata. Marlin Fitzwater, talsmaður
Reagans forseta, sagði að ráðgert
hefði verið að Nancy Reagan dveld-
ist fímm til sjö daga á sjúkrahúsi
en batamerkin væru svo góð að
sjúkrahúsvistin kynni að verða
skemmri. Reagan hyggst gefa sér
tíma til að heimsækja eiginkonu
sína og hefur hann fyrirskipað að-
stoðarmönnum sínum að taka tillit
til þessa er þeir skipuleggja vinnu-
dag forsetans.
Aðgerðin tók um 50 mínútur og
var vinstra bijóst forsetafrúarinnar
ijarlægt. Meinið fannst við reglu-
bundna krabbameinsskoðun og
hafði Nancy Reagan, sem er 64 ára
að aldri, fallist á það fyrirfram að
gangast undir skurðaðgerð reyndist
það nauðsynlegt.
Paris, Reuter.
SPÆNSKUR lífefnafræðingur,
Federico Mayor, hefur verið út-
nefndur næsti framkvæmda-
stjóri UNESCO. Verði hann
framkvæmdastjóri á hann fyrir
höndum að rétta hlut þessarar
stofnunar Sameinuðu þjóðanna
sem talin er hafa farið halloka
vegna framgöngu fráfarandi
framkvæmdastjóra, Amadous
M’Bow.
Eftir að atkvæðagreiðslu lauk
og ljóst var að Federico Mayor
hafði verið útnefndur lýstu Eining-
arsamtök Afríkuríkja, sem áður
studdu M’Bow, yfír stuðningi við
Mayor. Viðbrögð flestra Evr-
ópurílq'a voru jákvæð. Japanir sem
hingað til hafa gagnrýnt UNESCO
hvað harðast fögnuðu lqöri May-
ors.
Federico Mayor Zaragoza, sem
er 53 ára lífefnafræðingur, náði
útnefningu í stöðu framkvæmda-
stjóra UNESCO eftir að M’Bow
fráfarandi framkvæmdastjóri hætti
við að gefa kost á sér á síðustu
stundu. Flestir höfðu gefið upp von
um að hægt yrði að koma M’Bow
frá. Eftir að fjöldi þjóða hafði lýst
því yfir að þær myndu segja sig
úr samtökunum yrði M’Bow endur-
kjörinn, sneru stuðningsmenn hans
við honum baki og hann dró sig I
hlé. Mayor hlaut 30 atkvæði af 50
mögulegum en auk vestrænna
iðnrí-
Iq'a höfðu Sovétríkin lýst yfir fyrir
síðustu atkvæðagreiðsluna að þau
styddu Mayor, en hafa ekki látið
Takeshita tekur
við af Nakasone
Tókýó, Reuter.
NOBORU Takeshita, fyrrum fjár-
málaráðherra Japans, var í gær
valinn eftirmaður Yasuhiro Naka-
sone, forsætisráðherra, sem lætur
af ráðherrastarfi 6. nóvember
næstkomandi.
Takeshita sagðist staðráðinn í að
halda merki Nakasone á lofti. Hann
myndi halda áfram umbótum innan-
lands, sem Nakasone hefði beitt sér
fyrir, og ekki hvika frá utanríkis-
stefnu stjómar Nakasone.
Takeshita varð hlutskarpastur
þriggja leiðtoga Fijálslyndaflokks-
ins, sem sóttust eftir að taka við
flokksformenn8ku, og þar með starfi
forsætisráðherra, af Nakasone. Auk
hans sóttust Kiichi Miyazawa, flár-
málaráðherra, og Shintaro Abe,
fyrrum utanríkisráðherra, eftir
hnossinu.
Þeir gátu þó engan veginn komið
sér saman um hver þeirra skyldi
leysa Nakasone af hólmi og varð þvl
forsætisráðherrann sjálfur að skera
úr um það.
uppi hvort hann hlaut atkvæði
þeirra.
Federico Mayor segir sjálfur að
framboð hans sé „óháð“, tilkomið
vegna ijjölda áskorana, þeirra á
meðal átta fyrrum Nóbels-verð-
launahafa í vísindum. Hann hlaut
opinbera viðurkenningu stjóm-
valda á Spáni á sfðustu stundu, en
ekki var vel séð á Spáni að styðja
mann til þessa embættis sem verið
hafði menntamálaráðherra í
skuggaráðuneyti stjómarandstöð-
unnar. Forsætisráðherra Spánar,
Felipe Gonzales, sendi honum
skeyti eftir atkvæðagreiðsluna þar
sem hann sagðist ánægður með að
Spánveiji hafí verið valinn.
Mayor sem var vara-fram-
kvæmdastjóri UNESCO frá 1978
til 1981 hefur lýst því yfir að hann
telji það vera nauðsyn að Bretar
og Bandaríkjamenn snúi aftur til
þátttöku í UNESCO til þess að þau
gætu staðið undir nafni sem al-
þjóðleg samtök. Segist hann telja
að allar tilraunir til að setja á stofn
Reuter
Federico Mayor á blaðamanna-
fundi sem haldinn var eftir að
hann var kjörinn framkvæmda-
stjóri UNESCO.
ný flölþjóða-menningarsamtök
muni verða til þess að veikja Sam-
einuðu þjóðimar í heild og því
muni hann reyna að laða Banda-
ríkjamenn og Breta til þátttöku við
UNESCO á ný. Úrsögn þeirra kost-
aði samtökin einn þriðja hluta
flárveitinga. Bæði Bretar og
Bandaríkjamenn hafa sagt að þeir
hafí ekki í hyggju að ganga til liðs
við UNESCO á ný þrátt fyrir nýjan
framkvæmdastjóra.
Federico Mayor, sem býr ásamt
konu sinni og þrem uppkomnum
bömum f Madrid, er fæddur í Barc-
elona 1934, og lauk prófi í lyfja-
fræði frá háskólanum í Madrid árið
1963. Að prófí loknu var hann ráð-
inn prófessor f lífefnafræði við
háskólann í Granada, þar var hann
rektor í þijú ár, frá 1968-1971.
Mayor sneri sér að stjómmálum
fyrir tíu árum og varð menntamála-
ráðherra árið 1981 fram til ársins
1982. Hann situr nú á Evrópuþing-
inu og er talinn vera hægra megin
við miðju í stjómmálaskoðunum.
Bretland:
250.000 heimili
enn rafmagnslaus
St. Andrews. Frá Guðmundi Heiðari Frimannssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
UM helgina voru mikil flóð f Wa-
les og Cumbria, sem er norður af
Liverpool og Manchester á vestur-
strönd Englands. Fjögurra manna
er saknað. Óttast er, að 19 manns
hafi látið Ufið af völdum fárviðris-
ins, sem gekk yfir suðurhluta
Englands aðfararnótt siðastiiðins
föstudags og oUi gífurlegum
skaða. 250.000 heimiU eru enn
rafmagnslaus og verða það fram
eftir vikunni. TaUð er, að trygg-
ingafyrirtæki muni þurfa að
greiða milU fimm og sex hundruð
milljónir punda i skaðabætur. Mik-
il gagnrýni hefur komið fram á
veðurstofuna. Búist er við, að veð-
rið haldist óbreytt fram á þriðju-
dag að minnsta kosti.
Ekkert lát virðist ætla að verða á
óveðri hér f Bretlandi. Míkið rok og
gffurleg rigning hafa valdið miklu
tjóni f Wales og Cumbriu yfír helg-
ina. Á einum stað f Cumbriu rigndi
t.d. 114 millimetra á einum sólar-
hring, frá laugardegi til sunnudags.
Mannskaði varð í Wales og er fjög-
urra manna saknað úr lest, sem fór
út af sporinu, þar sem hún var að
fara yfir brú, sem laskast hafði f flóð-
unum.
Hundruð hermanna voru kölluð út
til að hjálpa starfsmönnum rafveitn-
anna að leita að brotnum staurum
og herþyrlur voru notaðar til að flar-
lægja tijáboli af vegum. Þrátt fyrir
úrkomuna var vatnsskortur í sumum
héruðum, þvf að rafmagansskortur-
inn olli því, að dælur störfuðu ekki.
Starfsemi jámbrautanna komst í
nokkum veginn eðlilegt horf í gær.
Mikil gagnrýni hefur komið fram
á verðurstofuna, sem heyrir undir
vamarmálaráðuneytið. Ifyrirskipuð
hefur verið rannsókn á því, hvers
vegna veðurstofan sendi ekki út við-
vöran fyrr en á miðnætti á fimmtu-
dagskvöld, en veðurstofur f
Frakklandi og Hollandi vömðu menn
við fárviðri þegar á miðvikudag. Mic-
hael Fish, einn af veðurfræðingum
veðurstofunnar, sagði í veðurfregn-
um í sjónvarpi BBC í hádeginu á
fimmtudag; „Ifyrr í dag hringdi kona
ein f BBC og sagðist hafa heyrt að
fellibylur væri á leiðinni. Ef þú ert
að horfa nú, kona góð, hafðu þá eng-
ar áhyggjur. Hann er ekki á leiðinni."
Þetta verður að líkindum frægasta
ranga veðurspáin í sögunni hér í
landi.
Komi það í ljós, að veðurfræðing-
amir hafi sýnt vítaverða vanrækslu
í starfí og ekki gefíð út viðvömn,
þegar allar upplýsingar, sem þeir
höfðu f höndunum, bentu til fárviðr-
is, gæti veðurstofan orðið að greiða
skaðabætur. Engin fordæmi era fyrir
slíku í bresku réttarfari, en það hefur
gerst í Bandarfkjunum, að veðurstofa
varð að greiða skaðabætur eftir að
hafa gefið flugmanni rangar upplýs-
ingar um veður. Veðurfræðingamir
veija sig með því, að upplýsingar um
veðurlag suðvestur af Bretlandseyj-
um séu mjög af skomum skammti
og þeir hafi alls ekki getað áttað sig
á þvf með nokkra móti, að lægðin
mundi dýpka svo mikið og hratt sem
raun bar vitni.