Morgunblaðið - 23.12.1987, Blaðsíða 21

-
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 23. DESEMBER 1987
21
Nokkur orð um ullariðnaðinn
eftir Sigríði
Skarphéðinsdóttur
Ullariðnaðurinn á íslandi er að
leggja upp laupana og engirin virð-
ist ætla að hreyfa hönd til þess að
gera tilraun til þess að bjarga hon-
um. Síðastliðin ár hefur þessi
iðnaður lagt mikla vinnu og fjár-
muni í það að endumýja sig,
sérstaklega hvað varðar hönnun og
gæði vörunnar, en allt virðist vera
unnið fyrir gýg og kemur þar margt
til, en þó einkum óhagstæð þróun
í gengismálum og þá sérstaklega
lækkun dollars og þá vaxtaokrið
sem viðgengst í landinu. Lánsfé
fæst ekki nema með svo óheyrileg-
um kostnaði að útflutningsfyrir-
tækin, sem ekki geta velt
kostnaðinum sjálfkrafa út í verð
vörunnar, hafa enga möguleika á
að nota það.
Ekki hef ég nákvæmar tölur um
það hvað mörgu iðnverkafólki hefur
verið sagt upp störfum á seinni
helmingi þessa árs, en ég gæti trú-
að að það væri ekki undir tvö
hundruð manns.
Það urðu mörgum mikil von-
brigði þegar iðnaðarráðhera gaf þá
yfirlýsingu í sjónvarpsfréttum ný-
lega að ekkert væri fyrir þessi
fyrirtæki að gera, þau yrðu bara
að fara á hausinn, en um leið kom
fram ósk hans um að hið nýja stór-
fyrirtæki ríkisins og Sambandsins
gæti hækkað vöru sína og að það
myndi þá væntanlega sitja eitt að
markaðnum. Eigendur sauma- og
pijónastofa um allt land voru búnir
að eiga viðræður við ráðherrann
sama dag og þeir töldu að hann
hefði tekið jákvætt í málaleitan
þeirra. Þessi yfirlýsing ráðherrans
kom þeim því algjörlega á óvart.
Mér hefur verið sagt að í sátt-
mála ríkisstjómarflokkanna sé
málsgrein, sem hljóðar eitthvað á
þessa leið: „Vinna skal að því að
styðja við bakið á litlum og meðal-
stómm fyrirtækjum." Ef fram-
ganga iðnaðarráðherra í þessu máli
ullariðnaðarins er að standa við
þessi skrifuðu orð þá er það sátt,
sem ráðherrann sagði sem svar við
fyrirspum starfsmanna í Iðntækni-
stofnun á fundi með starfsmönnum
þeirrar stofnunar, að þetta væm
orð sem stæðu þama og hann vissi
ekki gjörla hvað þau þýddu.
Nokkur orð um það sem snýr að
fólkinu sem missir vinnu sína. Auð-
vitað em það að mestum hluta
konur á lágum launum, svokallaðar
Sigríður Skarphéðinsdóttir.
„Fáið ullariðnaðinn
tekin undan iðnaðar-
ráðuneytinu og seijið
hann undir landbúnað-
arráðuneytið sem
aukabúgrein, þá væri
honum borgið.“
iðnverkakonur, konur sem em flest-
ar fullorðnar, hafa ekki reynslu eða
menntun til annarra starfa, síst af
öllu til þeirra starfa sem gefa gott
í aðra hönd. Konur, sem ekki ber
mikið á í þjóðfélaginu, enda virðast
þær ekki eiga_ marga málsvara á
æðri stöðum. í áðumefndu viðtali
í sjónvarpsfréttum sagði iðnaðar-
ráðherrann að það væri auðvitað
leiðinlegt að fólk missti vinnuna,
en við því væri ekkert að gera. Ég
skal segja þér, Friðrik Sophusson,
það er ekki bara leiðinlegt að
missa vinnu, sem maður hefur
stundað í fimmtán til tuttugu ár
eða meira, það er í mörgum tilfell-
um skelfilegt. Auk þess að missa
vinnuna missum við líka flestöll
réttindi, sem við höfum áunnið okk-
ur með því að vinna lengi á sama
vinnustað, svo sem veikindarétt og
orlofsrétt. Engin slík réttindi flytj-
ast á milli vinnustaða þó svo að
unnið sé áfram í sömu atvinnugrein.
Ég er ein af þeim, sem fengið
hafa uppsagnarbréf um síðustu
mánaðamót, ásamt öllum öðrum í
fyrirtækinu. Fýrirtækið er líklega
40 ára, ég er búin að starfa þar í
fímmtán ár. Við erum með góða
hönnun og vandaða vöru. Undan-
famar vikur höfum við öll f fyrir-
tækinu ásamt góðum hönnuði lagt
okkur fram um að ganga frá nýjum
prufum fyrir næsta ár. Við sjáum
núna fram á að öll þessi vinna er
einskis virði, vegna þess að ytri
aðstæður eru þannig að ekki er
grundvöllur fyrir áframhaldandi
rekstri. Svo að ég víki að hinum
margumtalaða nýja ullarrisa, þá er
það kannski í hans þágu að allir
aðrir fari á hausinn, risinn getur þá
í friði haldið áfram að tapa og SIS
og ríkið haldið áfram að ausa í
hann peningum. Það er svo sannar-
lega ekki sama hér á íslandf Jón
eða séra Jón.
Hvað með allt sem ríkið afskrifar
hjá Utvegsbanka, Saltverksmiðju,
Þörungavinnslu, hvað ef fiskvinnsla
eða útgerð veinar, er þá ekki hlaup-
ið upp til handa og fóta?
Það stendur ekki á iðnaðarráð-
herra að hlaupa til útlanda með
stóriðjukjaftæði. Hvað ef allar þær
milljónir, sem búið er að eyða í
það, hefðu verið notaðar til þess
að styrkja þann iðnað sem fyrir er
í landinu? Hvað með alla þá millj-
arða, sem látnir eru í landbúnaðinn,
þar verður að hjálpa öllum sem
veina. Að lokum eitt til ullariðnrek-
enda: Fáið ullariðnaðinn tekin
undan iðnaðarráðuneytinu og setjið
hann undir landbúnaðarráðuneytið
sem aukabúgrein, þá væri honum
borgið.
Höfundur er iðnverkakona.
I