Morgunblaðið - 23.12.1987, Page 46

46
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 23. DESEMBER 1987
Forsætisráðherra í umræðu um lánsfjárlög:
Náum niður vöxtum
með því að draga úr
ofþenslu og verðbólgu
LÁNSFJÁRLÖG komu til ann-
arrar umræðu í efri deild
Alþingis á laugardag. Meirihluti
fjárhags- og viðskiptanefndar
deildarinnar leggur til breyting-
artillögur sem hækka frumvarp-
ið um 379 milljónir. Almennar
umræður urðu um efnahagsmál
í tengslum við lánsfjárlögin og
kom þar mikið við sögu viðtal
við utanríkisráðherra, er birtist
í Tímanum þennan dag, þar sem
hann gagnrýnir vaxtastefnunar
og viðtal við forstjóra Þjóðhags-
stofnunar þar sem Iýsir því yfir
að forsendur þjóðhagsáætlunar
fyrir næsta ár séu brostnar.
SVAVAR Gestsson (Abl/Rvík)
sagði minnihluta fjárhags- og við-
skiptanefndar leggja til að frum-
varpinu til lánsíjárlaga yrði vísað
aftur til ríkisstjómarinnar þar sem
Ijóst væri að þær upplýsingar sem
lægju fyrir um stöðu efnahagsmála
væru úreltar. Fyrirsjáanlegt væri
líka að ríkisstjómin ætlaði að grípa
til efnahagsaðgerða eftir hátíðar.
Sagði hann fjármálaráðherra hafa
gefið í skyn að verið væri að leggja
skattahækkanir á borð til að geta
tekið þær síðar til baka í kjarasamn-
ingum.
Svavar vitnaði til viðtals við
Steingrím Hermannsson í Tíman-
um, þar sem hann hefði sagt að
raunvaxtaokrinu yrði að linná.
Sagðist hann hyggja að ekki væri
til nokkur annar maður sem hefði
af slíkri hreinskilni Iýst eigin afrek-
um. Beindi hann þeim spumingum
til ríkisstjómarinnar hvaða ráðstaf-
anir væm í gangi í gengis-, vaxta-
og verðlagsmálum.
Steingrímur Hermannsson, ut-
anríkisráðherra, þakkaði þing-
manninum fyrir lesturinn úr
Tímanum með sinni „ljúfu og bliðu
raust". Hann hefði litlu að bæta
við það sem hann segði þar.
Steingrímur sagðist líta svo á að
Seðlabankanum bæri að skila tillög-
um til ríkisstjómarinnar um hvemig
draga mætti úr vöxtum. Hann væri
ósammála viðskiptaráðherra sem
teldi að við ættum að bíða og sjá
hvemig markaðslögmál virkuðu hér
á landi.
Þorsteinn Pálsson, forsætis-
ráðherra, sagði efnahagsmál vera
stöðugt verkefni stjómvalda og
væm ekki afgreidd einu sinni til
tvisvar á ári.
Forsætisráðherra sagði að við
byggjum nú við efnahagsástand
sem hefði um nokkurt skeið ein-
kennst af þenslu og væri því
nauðsynlegt að grípa til aðgerða
sem drægju úr halla. Ríkisstjómin
hefið lýst sig reiðubúna til viðræðna
um lausn kjarasamninga ef sam-
komulagi næðist um að draga úr
verðbólgu og þenslu.
Sagði hann þá yfirlýsingu for-
stjóra Þjóðhagsstofnunar að þjóð-
hagsspáin væri úrelt ekki eiga að
koma neinum á óvart. Ljóst væri
að við hefðum nú á síðustu vikum
Jón Sigurðsson viðskiptaráðherra.
mætt miklu andstreymi og stæðum
frammi fyrir nýjum erfíðleikum,
m.a. falli dollarans. Forsætisráð-
herra vitnaði því næst í bréf sem
honum hafði borist frá forstjóra
Þjóðhagsstofnunar þar sem segði
að unnið væri að endurskoðun Þjóð-
hagsspár en ekki væri fært að klára
það starf fyrr en eftr áramót þar
sem margar forsendur væm óklár-
ar.
Varðandi orð sem fallið hefðu
upp á síðkastið um gengisfellingu
þá væri það spuming hvort útflutn-
ingsatvinnuvegimir þyldu gengis-
fellingu. Stöðugt gengi hefði öðm
fremur hjálpað til að lækka verð-
bólgu og hefði það einnig stuðlað
að framleiðsluaukningu og veitt
aukið aðhald við stjómun fyrir-
tækja. Áföll síðustu vikna hefðu þó
sett t.d. frystinguna frammi fyrir
nýjum vanda.
En menn mættu ekki gleyma því
að fall krónunnar hefði áhrif á kjör
fólks og það væri spuming hvaða
áhrif það hefði til langs tíma fyrir
útflutningsgreinamar. Það réðist
af þróun helstu kostnaðarþátta s.s.
launa. Hann gæti tekið undir það
að vextir væm of háir, þensla of
mikil og verðbólga. Ríkisstjómin
væri nú að grípa til aðgerða, til
þess að ná betri tökum á efna-
hagslífinu. Við þyrftum að ná niður
verðbólgu og koma í veg fyrir of-
þenslu. Þannig næðum við niður
vöxtunum.
Jón Sigurðsson, viðskiptaráð-
herra, sagði viðtals við utanríkis-
ráðherra í Tímanum hafa gætt
nokkuð í umræðunni. Þar hefði
gætt óánægju með háa vexti en
viðskiptaráðherrá sagði að við
þyrftum að gæta vandlega hvemig
úr þessu fengist bætt áður en við
tækjum ákvörðun um vaxtastefn-
una. í viðtalinu hefði hann 1) sagt
að fijálshyggjan í peningamálum
væri að sigla öllu í strand, 2) að
Þorsteinn Pálsson forsætisráðherra.
raunvaxtastefnun væri okur, 3)
ekki væri hægt að láta grá peninga-
markaðinn leika lausum hala áfram,
4) ríkisstjómin þyrfti að grípa í
taumana, 5) hann væri ósammála
því að við ættum að bíða og láta
lögmál markaðarins ráða fram úr
hlutunum.
Varðandi fyrsta atriðið þá ætti
utanríkisráðherra væntanlega við
það fyrirkomulag vaxtamála að
lánastofnanir fengju fijálsar hendur
í vaxtamálum og að ríki hlutaðist
einungis til um þær ákvarðanir í
undantekningartilfellum. Ákvarð-
anir um þetta hefðu verið teknar í
forsætisráðherratíð Steingríms
Hermannssonar. Viðskiptaráðherra
sagði of fljótt að dæma hvemig
þetta dygði en enginn vildi líklega
hverfa aftur til skömmtunarstjóm-
ar.
Varðandi annað atriðið þá væri
ljóst að vextir hefðu hækkað vem-
lega en ekki væri tímabært að
kenna fijálsræðinu um það. Eftir-
sókn eftir lánsfé hefði verið mikil,
uppgangur hefði verið í efnahagslíf-
inu og halli á fjárlögum. Ákaflega
erfítt væri að meta raunvexti lfðandi
stundar og mikilvægt að blanda
ekki saman nafnvöxtum og raun-
vöxtum. Þegar talað væri um
vaxtakostnað útflutningsfyrirtækj-
anna bæri líka að hafa í huga að
mikið af því væri beinlínis tengt
erlendum vöxtum.
Varðandi þriéja atriðið þá væri
hann sammála því að setja bæri
lágmarksleikreglur utan banka-
kerfísins. Unnið væri að gerð til-
lagna að reglugerð eða fmmvarpi
um það atriði.
Varðandi fjórða atriðið væri ekki
nóg að reyna að hrópa vexti niður,
við yrðum að virða það stjómkerfí
er við byggjum við og ríkisstjómin
réði ekki vöxtum. Þó væri leyfílegt
að grípa inní ef vextir fæm óeðli-
lega fram úr þeim í nágrannaríkjun-
um. Innan skamms væri von á nýrri
áfangaskýrslu um hvemig þessi
mál stæðu. Viðskiptaráðherra sagði
að fyrst og fremst þyrfti þó að
breyta markaðsaðstæðum á lána-
markaði. Eyða þyrfti óvissu um
ríkisfjármál og bijóta á bak aftur
verðbólguhugsunarháttinn.
Menn mættu heldur ekki bara
hafa áhyggjur af skuldumm heldur
líka þeim er ættu sparifé. Mikilvægt
væri að vextir væm slíkir að þeir
hvettu til spamaðar.
Július Sólnes (B/Rn) sagði
tekjuáætlun ríkisstjómarinnar
byggja á forsendum þjóðhagsáætl-
unar sem samkvæmt forstjóra
Þjóðhagsstofnunar þarfnaðist
ýmissa breytinga. Þetta sýndi betur
en ella að fjárlagafmmvarpið og
lánsfjárlög væra fölsuð plögg. Júlí-
us sagði flest benda til þess að
eitthvað skrýtið myndi gerast um
áramótin.
Halldór Blöndal (S/Ne) sagði
það vera ofsögum sagt að kalla
þessi plögg fölsuð. Reynt hefði ver-
ið að gefa sem fyllstar upplýsingar.
Það sama hefði verið uppi á ten-
ingnum þegar Albert Guðmundsson
hefði verið fjármálaráðherra. Þá
hefðu tölur verið að breytast fram
á síðustu stundu en hann vildi ekki
halda því fram að Albert hafi verið
með neitt fals heldur reynt að gera
grein fyrir bestu upplýsingum á
hveijum tíma.
Halldór sagði það undarlegt að
þegar utanríkisráðherra kæmi loks
til landsins þá léti hann taka við
sig jafn undarlegt viðtal og það' í
Tímanum. Ómögulegt væri að skilja
sumt af því á annan hátt en sem
megnasta vantraust á ríkisstjóm-
ina. En það væri nú þannig að þegar
menn væm mikið erlendis þá þyrftu
þeir að taka djúpt í árinni til að
eftir þeim yrði tekið.
Nýstúdentar Fjölbrautarskólans í Ármúla setja upp stúdentshúfurnar. Morgunblaðið/Árni Sæbcrg
Útskrift í Fjölbraut við Armúla
LAUGARDAGINN 19. desember
brautskráði Fjölbrautaskólinn við
Armúla 44 stúdenta. Fór athöfnin
fram í Langholtskirju undir
stjórn Hafsteins Stefánssonar,
skólameistara.
Alls vom brautskráðir nemendur
af sjö brautum skólans. Þar af vom
flestir af viðskiptabraut, eða átján.
Nemendur í skólanum vom 620 á
nýlokinni önn.
Við brautskráninguna sungu fé-
lagar úr Dómkómum nokkur lög
undir stjóm Marteins H. Friðriksson-
ar og flutt vom ávörp. Dux skólans
var Höskuldur Jensson og hlaut hann
margvísleg verðlaun, en að auki var
veittur ijöldi verðlauna fyrir árangur
í einstökum greinum.
Hallgrímskirkja:
Messur og tónleika-
hald yfir hátíðamar
MIKILL tónlistarflutningnr
hefur einkennt starfsemi
Hallgrímskirkju nú um aðvent-
una og verður framhald á þvi
yfir hátíðarnar. Margir kórar
hafa komið fram í náttsöng og
við guðþjónustur og má ætla
að á fjórða þúsund gesta hafi
sótt Hallgrímskirkju til helgi-
halds og tónleika á aðventunni,
auk allra þeirra sem daglega
heimsækja kirkjuna.
Um jólin verður einnig mikið
um tónlistarflutning. Við aftan-
söng klukkan 18 á aðfangadag
syngja báðir kórar Hamrahlíðar-
skólans undir stjóm Þorgerðar
Ingólfsdóttur og mun málmblás-
arakvartett undir stjóm Ásgeirs
Steingrímssonar leika jólatónlist
úr kór kirkjunnar í hálfa klukku-
stund á undan guðþjónustunni.
Við miðnæturmessu klukkan
23.30 á aðfangadagskvöld syngur
Mótettukór Hallgrímskirkju undir
stjóm Harðar Áskelssonar, en frá
klukkan 23 munu þau Camilla
Söderberg, Daði Kolbeinsson og
Hörður Áskelsson leika jólatónlist.
Á jóladag hefst hátíðarguð-
þjónusta klukkan 14. Á annan í
jólum er guðþjónusta klukkan 11
og síðan messa fyrir heymarlausa
og aðstandendur þeirra klukkan
14.
Sunnudaginn 27.desember er
svo guðþjónusta klukkan 11, en
klukkan 17 sama dag er dagskrá
með jólasálmum, ritningarlestmm
og jólamótettum sem nefnist
„Söngvar og lestrar á jólum".
Verður dagskráin með sama sniði
og um síðustu jól og er aðgangur
ókeypis.
Prestar Hallgrímskirkju, sr.
Ragnar Fjalar Lámsson og sr.
Karl Sigurbjörnsson, munu þjóna
til skiptis við jólaguðþjónustumar.
(Úr fréttatilkynningu)