Morgunblaðið - 25.03.1988, Blaðsíða 63

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 25. MARZ 1988
63
VELVAKANDI
SVARAR í SÍMA
691282 KL. 10-12
FRÁ MÁNUDEGI
TIL FÖSTUDAGS
„Alvöru utanríkisráðherra“
Guðmundur skrifar:
Einn af þessum fyrrverandi rit-
stjórum Helgarpóstsins fékk nátt-
úrulega strax undir sig umræðu-
þátt í Ríkisútvarpinu. Þegar hann
var að bjóða gesti velkomna til
skrafs sunnudaginn 20. mars sagð-
ist hann hafa rekist á gamlan út-
varpsmann frammi á gangi, sem
hefði fagnað því, að nú loks hefði
Island eignast alvöru-utanríkisráð-
herra.
Er það nú svo?
Var það alvöruráðherra, sem lét
málsvara eins hryðjuverkahóps (af
mörgum) svokallaðra Palestínu-
araba hjálpa sér við að móta ut-
anríkissteftiu íslands í eldfimu
máli á stundinni í einni útvarps-
stöðinni þennan sama sunnudag.
Málsvarinn linnti ekki látum, fyrr
en ráðherrann var búinn að jánka
því, að hann væri reiðubúinn til
að hitta gamla morðsveitaforingj-
ann, brennuvarginn og sprengjuk-
astarann, Yassar Arafat, til skrafs
og ráðgerða um frið í Austurlönd-
um, annað hvort hér á íslandi eða
í útlöndum.
Fylgir því kannski engin ábyrgð
að vera alvöruráðherra? Hvað er
verið að egna á ísland með þessum
ógætilegu orðum, sem strax voru
endursend út um allan heim?
Meðan þeir prísa sig sæla, sem
sleppa við að biandast í hinar
hroðalegu deilur, mannrán og
manndráp, fyrir Miðjarðarhafs-
botnum, ætlar íslenskur ráðherra
að fara að blanda sér og þjóð sinni
í málið með ófyrirsjáanlegum af-
leiðingum fyrir land og þjóð.
Og hvaða áhrif ímyndar hann
sér eiginlega, að hann geti haft á
þessar deilur og þennan ófrið?
Heldur hann, að honum muni
ganga betur en leiðtogum stór-
velda, sem neyðast til þess að
hafa afskipti af málinu og hafa
varið ómældum tíma til þess í
fjöldamörg ár?
Rödd ráðherrans flutti íslenzku
þjóðinni þennan boðskap á nokkr-
um rásum hljóðvarps og sjónvarps
þennan dag, og hjó ég eftir því,
að hann taldi Islendinga hafa átt
þátt í viðræðum á leiðtogafundin-
um í Reykjavík 1986.
Hvaða ógnar ímyndanir eru
þetta?
Heldur hann virkilega, að hús-
ráðandi sé ábyrgur þátttakandi í
umræðum gesta á leiguherbergj-
um? Ber Óiafur Laufdal ábyrgð á
hjónabandi, sem er stofnað með
trúlofun á Hótel Borg?
Ég tók líka eftir því, að hann
taldi Yassar Arafat það til gildis,
að öfgahópar sæktust eftir lífi
hans (og mundu sjálfsagt elta hann
til íslands), svo að eitthvað gott
hlyti að vera spunnið í manninn.
Satt er það, að margir hópar (eink-
um fyrri skoðanabræður) hafa
margsinnis reynt að fyrirkoma
Arafat, og margir reyndu líka að
drepa Hitler, en ég sé ekki, að það
gefí skoðunum þeirra sjálfkrafa
neinn gæðastimpil. Enginn sækist
vonandi eftir lífí hins íslenzka ráð-
herra, en ég sé ekki, að hann sé
neitt verri maður fyrir það. Sjálfur
stóð Arafat fyrr í þessum mánuði
fyrir því, að PLO-menn hans tóku
hóp saklausra manna í gislingu,
og féllu sex manns í þeirri „að-
gerð“, eins og ráðherra ætti að
vera kunnugt af fréttum fyrir
nokkrum dögum. En kannski tók
hann ekki eftir þessu?
Til sp arifj ár eigenda
Kæri Velvakandi!
Föstudaginn 11. mars 1988 birt-
ist hér í Velvakanda grein eftir
„Hafdísi", sem bar heitið „Hags-
munum spariijáreigenda teflt í
tvísýnu". Ég vil koma á framfæri
stuðningi mínum við Hafdísi, ég er
henni innilega sammála.
Ég hef fylgst nokkuð með þessu
máli varðandi nýja löggjöf um fjár-
magnsmarkað hér á landi. Ég las
bæði viðtal við viðskiptaráðherra,
Jón Sigurðsson, og framkvæmda-
stjóra Fjárfestingarfélags íslands
hf. Ég verð að segja, að mér fínnst
viðskiptaráðherra hafa farið nokk-
uð illa að ráði sínu. Greinilegt er
að undirbúningsvinna við frum-
varpið og athugun á §ármagns-
markaðinum hefur verið í lág-
marki, og það sem verra er að hún
hefur verið framkvæmd án samráðs
við fjárfestingarfélögin, eftir því
sem Gunnar Helgi segir. Hins vegar
fínnst mér ekki rétt að bera okkur
sífellt saman við það sem er að
gerast á þessum markaði úti í hin-
um stóra heimi.
Verðbréfamarkaðurinn hefur
verið í örum vexti og er á góðri
leið með að slá öll met. Auðvitað
verður að setja löggjöf um þessa
starfsemi sem aðra, svo að markað-
urinn bara hreinlega springi ekki.
En sú löggjöf þarfnast mikillar
vinnu og þekkingar á fjármálum.
Eflaust hefur mikil vinna þegar
verið lögð í þetta verkefni en það
hlýtur að hafa verið byijað á vit-
lausum enda. Þennan margslungna
markað verður að skoða frá öllum
hliðum áður en ráðist er í að setja
honum einhveijar skorður.
Ég tel, eins og Hafdís, að jafna
verði aðstöðu fjárfestingarfélag-
anna og banka, þannig að enginn
sé öðrum fremri. Ég vil beina þeim
tilmælum til ráðherra, þó af veikum
mætti sé, að hann endurskoði frum-
varpið með rök og ábendingar
Gunnars Helga Hálfdánarsonar í
huga. Fjármálaspekingur
Víkverji skrifar
Víkveija hefur borist svohljóð-
andi bréf frá Gunnlaugi
Sveinssyni, rithöfundi:
„Kæri Víkveiji!!
Djúp og inniieg aðdáun býr mér
í hjarta, þegar ég hugsa um þá
baráttu sem Moigunblaðið hefíir
stundað til að bæta íslenska tungu
og bægja frá erlendum orðskrípum.
Ég vil nú leggja mitt litla lóð á
vogarskálina og benda á orð, sem
lengi hefur laumast fram á varir
íslenskrar aiþýðu, án þess að hún
gerði sér grein fyrir þeirri voðalegu
hættu, sem af því stafar. Hér á ég
við orðið dogg, í orðatiltækinu: Að
rísa upp við dogg.
Ef íslensk málsaga er skoðuð,
kemur í ljós að þetta orðskrípi kem-
ur inn í tunguna f upphafí 16. ald-
ar, þegar enskir duggarar tóku að
sigla til íslands. Skýringin mun
væntanlega sú, að þegar enskar
fleytur fórust hér við Island og skip-
brotsmenn voru færðir til hvflu á
íslenskum bóndabæjum og vöknuðu
upp við hundgá, sögðu þeir. „A
dog,“ og risu upp.
Bláeygar heimasætur lýstu þessu
síðan þannig, að útlendingurinn
hefði „risið upp við dogg“.
Hér er trúlega fyrsta dæmið og
það skýrasta um það í hvereu voða-
legri vök íslensk tunga á að veijast
gegn enskum áhrifum. Er ekki stutt
í það að fólk segi: „Þegar hann
vaknaði reis hann upp við hot dog“.
Þar sem „hot dog“ (pylsa með öllu)
er nú miklu meira í tísku, en bara
venjulegur „dog“ (hundur) hjá
Ameríkumönnum.
Ég vil nú skora á þig, Víkveiji
góður, og unnendur ástkæra ylhýra
málsins, sem hafa gengið svo vask-
iega fram með jóreyk um ritvöllinn
á síðum Morgunblaðsins, að þeir
kveði niður þetta orðskrípi.
Að sjálfsögðu væri best ef
menntamálaráðherra bæri fram til-
lögu á Alþingi, um að banna al-
menningi að nota orðatiltækið „að
rísa upp við dogg“, og í framhaldi
af því yrði skipaður sérstakur mál-
vörður, sem sektaði alla þá sem
notuðu þessa útlensku slettu.“
XXX
etta bréfkom Gunnlaugs vekur
upp í minningu Víkveija sögu,
sem eitt sinn gerðist. Nokkrir
starfsmenn Morgunblaðsins höfðu
verið að skemmta sér og lauk gleð-
skapnum á heimili eins þeirra, sem
átti hund. Einn gestanna sofnaði á
gólfínu og vaknaði um morguninn
við að hundur húsráðanda sleikti
hann í framan. Páll heitinn Skúla-
son, landskunnur fyrir glettni og
ritstjóri Spegilsins, var þá prófarka-
lesari á ritstjóm blaðsins. Honum
var sögð sagan og hve ókvæða
maðurinn hafí orðið við er hunds-
tungan snart hann í framan. Þá
sagði Páll: „Já, nú skil ég fyrst til
hlítar orðatiltækið „að rísa upp við
dogg“.“
XXX
Kannski er það að bera í bakka-
fullan lækinn að ræða trygg-
ingafélög og bifreiðatryggingar í
þessum pistlum, en nýlega varð
Víkveiji fyrir því óhappi að á bfl
hans var ekið. Víkveija og aðilan-
um, sem olli árekstrinum, kom sam-
an um að ástæðulaust væri að kalla
til lögreglu og einnig að fylla út
eyðublaðið, sem sent hefur verið
bifreiðaeigendum. Þess í stað
myndu þeir fara til tryggingafé-
lagsins og tilkynna málavöxtu.
En tryggingafélagið var ekki á
þeim buxunum, nota skyldi eyðu-
blaðið og var viðskiptavinum þess
rheinað að gefa skýrelu með öðrum
hætti. Þeir fengu ekki að ræða við
fulltrúa félagsins eins og þeir ósk-
uðu eftir.
Satt að segja skyldi Víkveiji til-
uið þessa eyðublaðs á þá lund, að
með því væri verið að firra lögreglu
því að þurfa að skipta sér af hvaða
árekstri sem yrði í umferðinni. Til-
gangurinn væri ekki að minnka
þjónustu tryggingafélaganna á
sama tfma og iðgjöldin hækkuðu
um tugi prósenta.
j) uiL gjarnan fa. c&> Lita. cx. þessci
öt>rjóta*tegu diska. ykkar "
*
Ast er ...
snertur af tunglsljósi.
TM R#q. U.S. Pat Off.—all rights reserved
© 1988 Los Angeles Times Syndicate
Það er þungt loft hérna.
Þú hefur vonandi ekkert á
móti þvi að við bijótum
eins og eina rúðu?
Með
morgunkaffínu
HÖGNI HREKKVÍSI