Morgunblaðið - 28.05.1988, Side 31

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 28. MAÍ 1988
31
íimínum
baráttu
sér ekki í geðshræringu stundarinn-
ar. Hún fymist svo fljótt."
Þegar Vigdís er innt eftir hvort
viðhorf hennar til embættisins nú
séu önnur en þegar hún bauð sig
fram fyrir átta árum segir hún að
það segi sig sjálft. „Ef þessi ár
hefðu ekki mótað viðhorf mín væri
það algjör stöðnun. Augu mín hafa
opnast fyrir svo mörgum atriðum
sem ég hafði ekki áður velt fyrir
mér ffá eins mörgum hliðum. Auð-
vitað hefur sjóndeildarhringurinn
breyst en kjaminn er alltaf hinn
sami.“
Vigdís segir sér ekki óljúft að
mega halda áfram að sinna þeim
verkefnum sem hún hafí unnið að,
velferð fólksins, varðveislu lands
og tungu. „Ég hef mikinn metnað
fyrir menntun og þekkingu til
munns og handar. Ég tel að þekk-
ing og traust verkmenning sé sterk-
asta vopnið til að tryggja afkomu
íslenskrar þjóðar í stómm heimi.
Með staðfestu okkar getum við
verið til fyrirmyndar og fyrir hana
bera aðrar þjóðir virðingu fyrir okk-
Morgnnblaðið/Ól. K. Mag.
Vigdís Finnbogadóttir forseti fs-
lands.
ur og telja fróðlegt að kynnast landi
okkar og þjóð. Þessa hef ég orðið
áþreifanlega vör á ferðum mínum
um heiminn. Við getum ausið af
bmnni sérkenna, sem em mikil
auðlegð. En þau verður alltaf að
halda áfram að styrkja. Við höfum
varðveitt innviðina og það er hlut-
verk okkar og skylda að styðja við
þá og byggja í kringum þá,“ sagði
Vigdís Finnbogadóttir forseti Is-
lands.
þjóðínní
Morgunblaðið/KGA
i ræðustól til vinstri á myndinni.
Morgunblaðið/KGA
u, þingstað Slysavarnafélagsmanna,
a og annarra tækja i eigu félagsins
jum sýna fólki í hvað peningarnir,
hafa farið,“ sagði Hannes Hafstein,
Inings hefði ekki verið hægt að eign-
M
hann að í kjölfar samkomulags, sem
gert var fýrir þremur ámm, hefði
verið unnið að stofnun sameigin-
legra svæðisstjóma þessara sam-
taka við leitar- og björgunarstörf á
landi. Hafí þetta leitt til aukins og
bætts samstarfs og að þessir aðilar
komi nú fram gagnvart yfírvöldum,
til dæmis lögreglu, sem ein heild.
Þá skýrði Haraldur frá því að á
næstunni yrði tekinn í notkun sam-
eiginlegur neyðarsími þessara
þriggja samtaka í miðstöð Tilkynn-
ingaskyldunnar í Slysavarnafélags-
húsinu. Þar yrði vakt allan sólar-
hringinn og hægt að kalla út þaðan
sveitir allra samtakanna í Reykjavík
og á Reykjanesi. Haraldur lét í ljós
óskir um að samstarf björgunar-
samtakanna myndi þróast í átt til
enn meiri samhæfíngar og jafnvel
sameiningar er fram liðu stundir.
Haraldur sagði að með vaxandi
umsvifum félagsins hefði þörfín
fyrir nýjar bækistöðvar þess aukist.
Hefði félagsstjómin því kynnt fyrir
hafnaryfírvöldum í Reykjavík
áhuga sinn á að fá samastað á
hafnarsvæðinu, þar sem aðstaða
yrði fyrir alla starfsemi félagsins,
björgunarsveitar Ingólfs í
Reykjavík og slysavamaskóla sjó-
manna með tilheyrandi viðlegukanti
fyrir kennsluskipið Sæbjörgu.
Matthías Á. Mathiesen sam-
gönguráðherra gerði slysavama-
skóla sjómanna að umtalsefni í
ræðu sinni og tilkynnti að starfs-
reglur um skólann hefðu nú verið
settar. Matthías undirritaði síðan
samkomulag við Slysavamafélagið
um að það skyldi hér eftir sjá um
starfrækslu skólans.
Forseti íslands, frú Vigdís Finn-
bogadóttir, flutti félaginu miklar
þakkir í ræðu sinni og sagði það
hafa unnið stórsigur í þjóðlífinu.
„Það er mikið þjóðarlán að eiga svo
merkan málsvara lífsins," sagði for-
seti.
Þorsteinn Pálsson forsætisráð-
herra þakkaði félaginu fómfúst og
árangursríkt starf í áranna rás.
Hann sagði að þakklætið streymdi
frá þjóðinni til Slysavamafélagsins
fyrir afrek þess. Þorsteinn sagði
að til þess að sýna á táknrænan
hátt þakklæti ríkisstjómarinnar til
félagsins vildi hann afhenda félag-
inu eina milljón króna til sjóslysa-
vama.
AF ERLENDUM VETTVANGI
eftir BEN BARBER
Meinlæti borgar-
stjórans í Bangkok
Chamlong Srimuang borgarstjóri í Bangkok lifir eftir átta siða-
reglum Búddhatrúarinnar, sem meðal annars banna honum að
hafa kynmök við eiginkoAu sína. Hann snæðir eina máltíð á dag,
forðast alla kjötneyzlu, og sefur á strámottu i húsi sem eitt sinn
var vörugeymsla.
Borgarstjórinn, sem venjulega
er klæddur að hætti smá-
bænda, í bláum fötum úr grófri
bómull, er 53 ára, og orðinn einn
vinsælasti maður Thailands. Sjón-
varpsáhorfendur fá að sjá hann
sópandi götur borgarinnar til að
kynna sér hvemig má halda borg-
inni hreinni. Og stundum gengur
hann um sem þjónn í veitingahúsi
þar sem aðeins er seld jurtafæða,
en veitingahúsið reka nokkrir vina
hans rétt hjá Chatuchat, aðal-
markaði borgarinnar. Hann hefur
jafnvel boðið notaðar skyrtur
sínar, buxur og skó til sölu í búð
sem hann opnaði í janúar í
Chatuchat, þar sem eingöngu er
seldur notaður fatnaður.
Búðinni berst mikið af gjafa-
fatnaði, sem svo er seldur fyrir
um einn til tuttugu baht (1 baht
er um kr. 1,55). Eftir þriggja
mánaða rekstur hafði 600.000
baht hagnaður af rekstrinum run-
nið til ýmissa góðgerðarstofnana.
Þótt hann sé ekki í neinum
stjómmálaflokki og njóti ekki
stuðnings fjársterkra aðila er talið
mögulegt að Chamlong taki við
embætti forsætisráðherra í Thai-
landi ef Prem Tinsulanond hers-
höfðingi, sem gegnt hefur emb-
ættinu undanfarin átta ár,
ferfrá.„Verkefni mitt er að hjálpa
landi mínu - að hvetja sem flesta
til að vera réttlátir og forðast
spillingu og eigingimi,“ sagði
hann nýlega í einkaviðtali. í veizlu
á þjóðhátíðardegi fsraels hafði
hann ekkert á móti því að yfir-
gefa gestina, sem þar vom að
drekka, reykja og snæða, til að
ræða við blaðamann - en sjálfur
borðar hann eingöngu morgun-
mat og hvorki reykir né smakkar
áfengi.
„Það má ekki líkja mér við
Gandhi - ég er Chamlong. En við
eigum sumt sameiginlegt. Báðir
emm við grænmetisætur, ég
borða minna, tala minna...Svo ég
get minnkað þarfír mínar smátt
og smátt...og varið meiri tíma í
þágu almennings. Ég ætla að
fylgja Búddha og leggja mitt af
mörkum - einn þúsundasta eða
einn milljónasta af því sem Búdd-
ha gerði. Menn verða að hugsa
fyrst um þjóðina - ekki sjálfa sig
og fjölskyldur sínar,“ sagði hann
á ensku sem hann lærði þegar
hann var við framhaldsnám í
rekstrarfræði við háskóla í Kali-
fomíu árið 1973. „Það sem okkur
skortir er ögun.“
Fiskurinn gaf honum
trúna
Chamlong sneri sér að trúnni
eftir slæma reynslu á bemskuár-
unum af svonefndum bardaga-
fískum, sem em vinsælir í Thail-
andi. Þegar hann sleppti illa særð-
um físki út í tjöm gat fískurinn
ekki synt og bjargað sér og varð
samstundis stærri fiski að bráð.
Chamlong ákvað þá að gera aldr-
ei neitt það sem gæti leitt til
dauða.
Þessi ákvörðun kom ekki í veg
fyrir að hann fengi hæstu einkunn
á inntökuprófí í herskóla landsins.
Hann varð foringi í hemum og
hækkaði smám saman í tign í
bardögum gegn kommúnistum í
Víetnam og Laos með thailenzka
hemum. Þegar hann hætti her-
mennsku var hann orðinn undir-
hershöfðingi (major-general).
„Land mitt kemur fyrst," segir
hann. „Ef ég verð annað hvort
að drepa eða hleypa óvinunum inn
fyrir víglínu okkar, verð ég að
gera skyldu mína (sem hermaður)
jafnvel þó að með því sé ég að
Frá Bangkok.
syndga." Eftir að kommúnistar
náðu undir sig Laos og Víetnam
gerðist Chamlong helsti aðstoðar-
maður forsætisráðherrans.
Hann sagði af sér embætti árið
1981 til að mótmæla fmmvarpi
til laga um að heimila fóstureyð-
ingar, en frumvarpið var síðar
fellt á þingi. í október 1985 bauð
hann sig fram í kosningu borgar-
stjóra (eða landstjóra eins og hann
er nefndur) í Bangkok, fjölmenn-
asta kjördæmi þessarar 53 millj-
óna þjóðar, með aðeins um 6.300
baht í kosningasjóði sínum. Hann
vann með miklum yfírburðum
vegna loforða um heiðarlega
stjómarhætti og látlaust lífemi.
„Góð sál“
„Chamlong er góð sál og góður
borgarstjóri," sagði Yos Chanun,
sem var að verzla í búð borgar-
stjórans. „Hann gerði ráðstafanir
til að koma í veg fyrir flóðin", sem
alltaf loka mörgum þjóðvegum á
monsúntímanum, „lét gróðursetja
fjölda tijáa, og hann selur fátæk-
um ódýran mat. Þetta hefur eng-
inn borgarstjóri gert fyrr. Ef hann
býður sig fram í embætti forsætis-
ráðherra er augljóst að hann hlýt-
ur að vinna."
En Surin Pitsuwan, sem er
þingmaður og ritari forseta þings-
ins, benti á að ýmsir teldu Chaml-
ong bamalegan, og hann væri
óþekktur utan höfuðborgarinn-
ar.„Hann er bókstafstrúarmaður
- ekki málamiðlari, og í thailenzk-
um stjómmálum - í öllum stjóm-
málum - þurfa menn að geta rat-
að milliveginn. Hann er ekki sér-
lega umburðarlyndur maður.
Hann höfðar til vel menntaðra
miðstéttarmanna, sem lifa þægi-
legu lífi og vilja heiðarlega og
ekki of afskiptamikla stjóm.
Þeirri ósk fullnægði hann, og það
er gott fyrir Bangkok.“
Nú er hann enn á ný að beij-
ast gegn fóstureyðingafrumvarpi.
Og þótt hann geti ekki tekið þátt
í baráttunni opinberlega, styður
hann frambjóðendur Ruam Pa-
lang- samtakanna, en þetta em
hálf-pólitísk samtök sem hann er
félagi í. Eitt sem honum er þymir
í augum er fjöldi götusala. Götu-
salamir hafa barizt gegn tilraun-
um hans til að koma þeim burt
af götum höfuðborgarinnar þar
sem þeir hafa eldað og selt mat
og fatnað um margra ára skeið.
„Ég vinn að vemd gegn flóðum,
hreinlæti og aukningu tekna borg-
arinnar," segir hann. Þó hann lifi
meinlætalífí viðurkenndi hann:
„Ég get ekki lokað nuddstofunum
(kynlífsiðnaðurinn er einn af
máttarstólpum efnahagsins). Ef
ég hefði vald til að loka þeim yrði
ég að taka með í reikninginn hvað
er bezt fyrir almenning."
Aðspurður hvort hann ætli að
sækjast eftir embætti forsætis-
ráðherra, svaraði Chamlong bros-
andi:„Nei. En ég sé að þú trúir
mér ekki. Ef ég mætti kjósa vildi
ég lifa hversdagslegu lífí. Hér
áður fyrr hélt ég að við gætum
ekki leyst vandamálin vegna
skorts á sérfræðingum og þekk-
ingu. Það var misskilningur hjá
mér. Það er ekki það sem okkur
vantar. Við þurfum þjóðholla
menn til að þjóna samfélaginu."
Höfundur er blaðamaður hjá
brezka blaðinu The Observer.