Morgunblaðið - 28.05.1988, Blaðsíða 46

46
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 28. MAÍ 1988
AmiÞ. Hansen vega-
verkstjórí—Minning
Fæddur 19. desember 1905
Dáinn 16. maí 1988
I dag verður til grafar borinn frá
Sauðárkrókskirkju föðurbróðir
minn, Ami Þormóður Hansen, en
hann lést á Sjúkrahúsi Sauðárkróks
hinn 16. þessa mánaðar.
Ami var fæddur og óx upp í for-
eldrahúsum á Sauðá í Borgarsveit.
Foreldrar hans voru Hans Christian
Hansen, bóndi og beykir á Sauðá,
' og koná hans, Björg Jóhannesdótt-
ir, bónda að Garði í Hegranesi.
Ámi var langyngstur átta barna
þeirra hjóna en aldursmunur systk-
inanna svo mikill að Steinunn, sem
var elst, var 25 árum eldri en Ámi.
Að þessu er vikið í vísubroti úr af-
mæliskveðju frá föður mínum til
Áma:
Leikur lítill sveinn
löngum einn.
Hiúir móðurhönd.
Hilla Sauðárlönd.
Ámi mun hafa flutt til Sauðár-
króks skömmu eftir lát föður síns
en hann lést árið 1930 og hafði þá
búið á Sauðá í nær 50 ár. Um þær
mundir kvæntist Ámi eftirlifandi
konu sinni, Rannveigu Þorkelsdótt-
ur, sem þá var við hjúkrunamám á
Sauðárkróki, en hún var ættuð frá
Gagnstöð í Hjaltastaðaþinghá aust-
ur. Þau hafa síðan átt heima á
Sauðárkróki og alllengi hin síðari
ár á Hólavegi 25 þar í bæ. Á Sauð-
árkróki búnaðist þeim Áma og
Rannveigu vel að öðru leyti en því
að j>eim varð ekki bama auðið.
Á fyrstu árum sínum á Sauðár-
króki stundaði Ámi ýmsa vinnu,
i sem til féll, en vegavinnu á sumrum
hjá bróður sínum Kristjáni Hansen,
sem þá var verkstjóri hjá Vegagerð
ríkisins í Skagafírði. Jafnframt tók
hann nokkum þátt í starfí þeirrar
verkalýðshreyfíngar, sem þá var að
festa rætur á Sauðárkróki og var
meðal annars formaður verka-
mannafélagsins Fram um skeið og
alla tíð síðan var hann eindreginn
verkalýðssinni. Mun hann þá hafa
tengst vináttuböndum við margt
ungt fólk á Sauðárkróki. Þau bönd
rofnuðu yfírleitt ekki og mun Ámi
hafa notið góðs þar af lengi.
Á árinu 1941 tók Árni við starfi
vegaverkstjóra eftir bróður sinn
Kristján, sem þá var látinn. Verk-
.: stjóm þessi var síðan aðalstarf hans
lengi eða meðan aldur og heilsa
leyfðu. Við þetta starf lagði Árni
mikla alúð og stundaði það af
myndarbrag. Hagsmuna vegagerð-
arinnar vildi hann gæta sem best
og gat þá komið fyrir að mönnum
þætti of langt gengið í því efni.
Alllangt er nú síðan Ámi lét af
störfum. Ævikvöldsins hafa þau þó.
ekki notið sem skyldi vegna heilsu-
leysis þeirra, einkum Rannveigar.
Við fráfall þessa frænda míns
er margs að minnast og margt að
þakka. Eg man vel eftir honum
þegar ég var að vaxa úr grasi á
Sauðárkróki en hann fulltíða maður
á sínum bestu þroskaámm. Hann
• kom mér fyrir sjónir sem hið mesta
Ijúfmenni og svo bamgóð voru þau
hjón bæði að við systkinin á Kirkju-
hvoli hændumst mjög að heimili
þeirra. En ljúfmennska, glettni og
gamansemi eiga ekki alltaf við og
Ámi gat vissulega verið óvæginn
og harðskeyttur ef hann átti í úti-
stöðum og deilum við menn en lítið
var honum um það gefið að láta
sinn hlut þegar svo stóð á. Síðar á
skólaámm mínum réð ég mig í
vinnu hjá Áma og starfaði undir
hans stjóm í mörg sumur. Sam-
I starf okkar var með þeim ágætum
að þar bar aldrei skugga á og þann-
ig hefur frændsemi okkar verið
síðan. Eftir að ég fluttist frá Sauð-
árkróki lágu leiðir mínar og fjöl-
skyldu minnar oft til Skagafjarðar
í sumarleyfum og var þá gjaman
komið við í hinu litla og hlýlega
húsi þeirra Rannveigar og Áma á
- IHólaveginum. Þar voru móttökur
ævinlega góðar og fróðlegt var og
skemmtilegt að ræða við hinn
glöggskyggna og langminnuga
aldna þul því hann kunni frá mörgu
að segja, t.d. því fólki sem bjó eða
ólst upp á Sauðá um síðustu alda-
mót og hann var síðasti fulltrúi
fyrir.
Hjónaband þeirra Rannveigar og
Áma var alla tíð mjög gott og þau
vom samhent í öllu því sem þau
tóku sér fyrir hendur. Þau fylgdust
vel að, jafnvel svo, að ætla mátti á
stundum að hvomgt mætti af hinu
sjá.
Rannveigu sendum við, ég, fjöl-
skylda mín og systkini, nú okkar
innilegustu samúðarkveðjur.
Guðmundur Hansen
Frá Sauðárkrókskirkju verður í
dag til moldar borinn Ámi Þormóð-
ur Hansen, fyrrverandi vegaverk-
stjóri.
Ámi fæddist á Sauðá í Borgar-
sveit í Skagafírði 19. desember
1905. Foreldrar hans vom hjónin
Christian Hansen, bónda þar, og
kona hans Björg Jóhannesdóttir.
Höfðu þau búið á Sauðá um nær-
fellt tuttugu og þriggja ára skeið,
þegar Ámi fæddist, en hann var
yngstur átta systkina, sem öll em
nú látin. Christian Hansen var
danskur að uppmna og fæddur á
Amager við Kaupmannahöfn. Ung-
ur að ámm nam hann beykisiðn á
sínum heimaslóðum, en fluttist til
Islands rúmlega tvítugur að aldri,
árið 1877. Stundaði hann í fyrstu
beykisstörf á Sauðárkróki, sem þá
var ungur verslunarstaður, en frá
1882 til dauðadags 1930 var hann
bóndi á Sauðá í Borgarsveit, en úr
landi þeirrar jarðar byggðist kaup-
staðurinn Sauðárkrókur. Hansen á
Sauðá, en svo var hann að jafnaði
nefndur, var dugnaðarmaður og
snarmenni. Sagt er, að hann hafí
verið afrendur að afli, hæglyndur
hversdagslega en skapmikill, vel
vitiborinn og minnugur. Björg,
móðir Áma, var frá Garði í Hegra-
nesi, f. 1861, d. 1940. Er henni
lýst svo, að hún hafí verið falleg
kona, greind í besta lagi og vel
skáldmælt, þótt eigi flíkaði hún
kveðskap sínum, skemmtileg í tali,
márgfróð, minnug og málhög. Erfði
Ámi þessa eiginleika hennar.
Bæjarstæði á Sauðá er fagurt
og víðsýni þaðan mikið, bæði á haf
út og fram um héraðið. Efni Sauð-
árhjónanna urðu aldrei mikil, enda
heimilið nokkuð þungt, en vel vom
þau bjargálna, og var bú þeirra
reyndar um sumt til fyrirmyndar.
Réðust þau t.d. snemma í að hýsa
jörðina myndarlega á þeirra tíma
vísu, og brátt var þar allmikið slétt-
að í túni. Oft minntist Ámi upp-
vaxtaráranna þar, og gat engum
dulist, að hann átti þar góða æsku
og þroskandi. Mjög var gestkvæmt
á Sauðá framan af öldinni, sem og
fyrr, enda bærinn í þjóðbraut, að
segja má, og var þar oft glaðværð
i góðum hópi og fræðandi tal um
margvísleg málefni.
Á unga aldri hóf Árni störf við
vegagerð í Skagafirði, og markaði
hann sér þar starfsvettvang til
frambúðar. Vann hann í fyrstu öll
almenn vegavinnustörf, með þeim
verkfærum og aðferðum, sem þá
tíðkuðust en nú þættu fmmstæð,
en síðar varð hann flokksstjóri og
seinna verkstjóri hjá Vegagerðinni
um langan aldur. Síðustu starfsár
sín, áður en kyrrð elliára tók við,
vann hann þó á skrifstofu Vega-
gerðarinnar á Sauðárkróki. Vegna
sinna löngu kynna af vegagerð og
vegagerðarmönnum og sökum ævi-
langs og lifandi áhuga á samgöngu-
málum, hygg ég, að Árni hafi, á
síðari árum sínum, verið flestum,
ef ekki öllum samtímamönnum
sínum fróðari um þróun vega- og
samgöngumála í Skagafírði — og
raunar einnig í nærliggjandi sýsl-
um. Sem verkstjóra hélst Árna yfír-
leitt vel á starfsmönnum, og segir
það sína sögu um manninn, eigi
síður en þeir traustu vegir, sem
hann byggði. Margir ungir menn,
sem fóru að vinna „í brautinni“ hjá
Áma, ílentust þar og tóku þar út
þroska í góðum félagsskap. Varð
Ámi þeim hollur vinur, jafnt sem
yfírmaður, og varð sú vinátta oft-
ast varanleg. Mig brestur kunnug-
leika til að rekja að nokkm gagni
einstök verkefni við nýbyggingu
vega í Skagafirði, sem Árni vann
einkum að um dagana, en vonandi
verða aðrir til að gera því efni verð-
ug skil. Veit ég þó, að þar tala
verkin sjálf skýmstu máli.
Ámi kvæntist ungur Rannveigu
Þorkelsdóttur frá Gagnstöð í
Hjaltastaðaþinghá austur, f. 1901.
Lifír hún mann sinn, en hefur verið
sjúklingur hin síðari árin. Þau
bjuggu alla tíð á Sauðárkróki. Á
unga aldri hafði Rannveig hafíð
hjúkmnamám, en sökum þungra
veikinda varð hún að hverfa frá því
námi, þótt hugur hennar og hæfi-
leikar stæðu mjög til hjúkmnar-
starfa. En Rannveigar beið þó mik-
ið starf, því að um langan aldur
fylgdi hún Áma „í brautina" ár
hvert og sinnti þar oft ráðskonu-
störfum við hlið hans, iðulega við
mikið annríki í fjölmennum vinnu-
flokkum, þótt eigi væri hún alltaf
heilsuhraust. Oft var einnig mjög
gestkvæmt á heimili þeirra, einkum
á vetmm, þegar hlé var frá vega-
vinnunni, og var þá viðmót húsráð-
enda gott og glaðvært og viður-
gemingur rausnarlegur.
Hjónaband Áma og Rannveigar
varð farsælt, þótt ekki yrði þeim
bama auðið, og bjuggu þau sér
gott heimili. Allt tal um bamleysi
þeirra væri þó raunar villandi, því
að böm vom þeim löngum náin og
handgengin. Bæði vom hjónin
þeirrar gerðar, að böm og ungling-
ar hændust að þeim og urðu vinir
þeirra. Get ég þar svo sannarlega
vel úr flokki talað, því að ég naut
þeirrar gæfu að vera náinn vinur
þeirra allt frá fmmbemsku minni.
Fjölskylda mín bjó lengi í sama
húsi og þau á Sauðárkrðki, á Skag-
fírðingabraut 5, við á neðri hæðinni
en þau á þeirri efri. Em ýmsar
mínar fyrstu minningar tengdar því
ástríki, sem þau sýndu mér — þá
þegar og raunar alla tíð síðan.
Dvaldi ég hjá þeim mörgum og
löngum stundum, ræddi við þau og
fræddist af þeim. Engin átti ég þau
leyndarmálin á mínum fyrstu ámm,
að Áma og Rannveigu væri ekki
trúandi fyrir þeim. Man ég sérstak-
lega eftir samvemstundum mínum
með Rannveigu í erfíðum og lang-
vinnum veikindum hennar, sem oft
þjáðu hana á þeim ámm, og reyndi
ég þá að stytta henni stundir með
því að teikna fyrir hana. Af trygg-
lyndi sínu geymdi Rannveig síðan
flestar þær myndir fram til þessa
dags! Þegar ég hafði aldur til, fór
ég einnig í ýmis ferðalög með Rann-
veigu og Árna og var stundum með
þeim „í brautinni" i smá tíma í senn.
Á unglingsámm vann ég einnig um
nokkurra vikna skeið undir verk-
stjóm Áma. Þau böm vom áreiðan-
lega mörg, sem hændust að þeim
hjónum, á sama hátt og ég, og þar
á meðal vom yngri systkini mín,
Stefán og Helga. Þykist ég einnig
geta, fyrir þeirra hönd, þakkað
handleiðslu og vináttu við Rann-
veigu og Áma í uppvexti okkar.
Rannveig og Ámi vom miklir
dýravinir og áttu um árabil sauðfé,
sem þau höfðu sér til ánægju og
önnuðust vel, og síðar áttu þau
hesta, sem þau hirtu einnig af stakri
kostgæfni. Vom böm, góðvinir
þeirra, oft með þeim við hirðingu
þessara gripa og höfðu af því sömu
ánægju og hjónin.
Ámi Hansen var fríður maður
og bar sig vel. Andlitið var vel lag-
að, yfirbragðið í senn greindarlegt
og góðlegt, hárið dökkjarpt, áður
en gránaði, með sveipum, og var
hann hárprúður allt til dauðadags.
Á yngri ámm þótti hann vel að
manni og bar þess enn merki á
efri ámm. Hann var prýðilega gef-
inn og hafði ætíð vakandi áhuga á
almennum þjóðmálum og, a.m.k.
fyrr á tíð, einnig á stjórnmálum og
tók þá um tíma þátt í félagsmála-
qg stjómmálastarfí á Sauðárkróki.
Á því sviði var honum eðlislægt að
beita sér einkum fyrir hagsmunum
þeirra, sem miður máttu sín í sam-
félaginu. Gmndvallarskoðunum
sínum á stjómmálum hygg ég að
hann hafí haldið lítt breyttum fram
til hins síðasta, og vissulega vom
þær honum alvömmál, en þó ein-
kenndust viðhorf hans af góðri yfir-
sýn og hófsemi, og auðvelt átti
hann með að sjá spaugilegar hliðar
á þeim málum sem öðmm. Hann
var óragur við að láta uppi skoðan-
ir sínar á mönnum og málefnum,
en fór þó oftast að með gát. Á tíma-
bili valdist Ámi til ýmissa trúnaðar-
starfa í sínu sveitarfélagi, sem hér
verða eigi rakin en þess eins getið,
að hann sat um nokkur ár í hrepps-
nefnd Sauðárkrókshrepps laust efir
1940.
Ekki er vafi á því, að Ámi Han-
sen bjó yfir listrænum hæfíleikum
og gekk þess enginn dulinn, sem
kynntist honum vel, þótt sjálfur léti
hann lítt yfir. Hann var vel hag-
mæltur en ræktaði lítt vísnagerð
sína. Margt kvað hann lipurlega um
dægurefni, þá oft með gamansömu
ívafi, en stunum var efniviðurinn
annar og efnistökin og gat þá glitt
í góðmálm, sem betur hefði mátt
fægja, ef nægileg rækt hefði verið
lögð við. Hin vandaðri kvæði sín
bar hann lítt fyrir aðra og lauk
þeim oft ekki (þjóðkunn urðu hins
vegar sum Ijóð Friðriks, bróður
Árna, eins besta og ástsælasta
skálds, sem Skagafjörður hefur
alið). Sem dæmi um kveðskap Áma,
sem ég nú nefndi, má nefna þetta
stutta kvæði:
Nú andar blærinn yl á vangann
eftir vetrar hreggið svala,
fyllir hugi unaðs angan
út við sjá og fram til dala.
Fögnuð vekur; vorinngangan,
vængjaðir þegar gestir hjala.
Grænka tún og grær til heiða,
gróðurilminn ber að vitum.
Vorið svæfir vetrarleiða,
er visnuð foldin skiptir litum.
Krónur sínar blóm út breiða
birtu mót i sólarhitum.
Ámi var einnig mjög drátthagur,
og hef ég séð eftir hann prýðilegar
og vandaðar mannamyndir, þar sem
listræn tök leyndust eigi, þótt ekki
fengi hann umtalsverða tilsögn á
því sviði. Ritfær var hann með
ágætum og hneigður til fræði-
starfa, þótt eigi hefði hann aðstæð-
ur til þeirra, meðan þrek og heilsa
leyfðu. Rithönd hans var og sérlega
skýr og falleg, enda var hann eftir-
sóttur ritari í ýmsu félagsstarfi fyrr
á árum. Vel lesinn var hann og alla
tíð bókhneigður. Skákmaður góður
var Ámi og iðkaði skák frá ungum
aldri fram á efri ár, þótt minna
væri um hin síðustu árin, en með
skákfréttum fylgdist hann af mikl-
um áhuga allt þar til yfír lauk. Að
eðlisfari var Árni gleðimaður og í
raun blóðheitur nokkuð og skap-
mikill, þótt hann hefði allgott taum-
hald á þeim eðlisþáttum. Hann undi
sér vel í glaðværum hópi og naut
fyrrum, og meðan þrek leyfði, ver-
aldlegra lystisemda að hætti Skag-
fírðinga, en á efri árum átti hann
kyrrláta daga á heimili sínu á Hóla-
vegi 25. Heilsuleysi bagaði hann
mörg hin síðari árin, og þau hjónin
bæði, en andlegum þrótti og áhuga
á mönnum og málefnum hélt hann
þó fram undir dánardægur. Átti ég
síðast góða og skemmtilega stund
með honum fyrir fáum mánuðum,
og var hann þá hress og skemmtinn
að vanda og lét margt fjúka um
liðna tíð jafnt sem um dægurmál.
Ekki kveið hann dauða sínum en
var forvitinn um það, sem tæki við.
í þungum veikindum þeirra hjóna
hafa vinir og ættmenni rétt Arna
og Rannveigu hjálparhönd að stað-
aldri og veit ég, að þau mátu þá
hugulsemi að verðleikum.
Ég og íjölskylda mín viljum að
lokum þakka Árna Hansen góða
vináttu og samveru á liðnum árum
og sendum Rannveigu innilegar
samúðarkveðjur okkar.
Páll Sigurðsson
Guðmundur V. Guð-
mundsson
Fæddur 30. nóvember 1924
Dáinn 18. maí 1988
Miðvikudagsmorguninn 18. maí
sl. fengum við þær sorgarfréttir,
að Gummi frændi, Guðmundur Við-
ar Guðmundsson, væri dáinn. Þó
vissum við, að hann ætti við mjög
alvarlegan sjúkdóm 'að stríða, sem
uppgötvaðist fyrir fáum mánuðum.
Þegar góður fjölskylduvinur kveður
svo alltof fljótt og óvænt, kallar
hugurinn fram margar minnisstæð-
ar og ánægjulegar samverustundir.
Alltaf var mikil tilhlökkun hjá okk-
ur, þegar Gummi, Sally og krakk-
amir voru að koma upp í Borgar-
nes, hvort sem það var um páska-
hátíðina eða á sumrin, þegar fjöl-
skyldumar fóru saman í tjaldúti-
legu. Ekki var síður notalegt að
koma suður til þeirra hjóna. Alltaf
var Gummi boðinn og búinn til að
aðstoða og aka okkur um borgina.
Við minnumst þess sérstaklega,
hversu barngóður hann var, hve öll
böm hændust að honum og alltaf
gaf hann sér tíma til að spjalla við
okkur krakkana og nú síðast okkar
böm. Þó Gummi væri dulur og
hægur og lítið fyrir að trana sér
fram lét hann verkin tala. Hann var
glettinn og gamansamur og hafði
innilega smitandi hlátur.
- Kveðja
Nú kveðjum við góðan frænda
og vin, sem við eigum svo margar
yndislegar minningar um. Elsku
Sallý, börn, tengdabörn og bama-
böm. Við vottum ykkur innilegustu
samúðarkveðjur og biðjum Guð að
veita ykkur styrk á þessari sorgar-
stund.
Blessuð sé minning hans.
Anna, Jórunn, Berta, Svana
og Gummi í Borgarnesi