Morgunblaðið - 13.07.1988, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 13. JÚLÍ 1988
41
Bréf til borgarstjóra
eftir Sigurð Þór
Guðjónsson
Það er best ég kýli á það að
skrifa þér smá bréf af slæmu til-
efni. En það er ávörðun borgarráðs
um lækkun sekta vegna ólöglegra
stöðu bifreiða í miðbænum þar sem
ekki eru stöðumælar. Einnig skilst
mér að fallist hafi verið á kröfu um
að dráttarbílar verði ekki á svæð-
inu, en aðeins kallaðir til ef þurfa
þætti. Var þetta gert til að verða
við óskum Miðbæjarsamtakanna
sem lögðu fram 400 undirskriftir
aðila sem reka fyrirtæki í mið-
bænum.
En ég vil með þessu bréfi vekja
athygli þína og annarra málsmet-
andi aðila, er kunna að laumast í
pistilinn, á því óþolandi ástandi sem
skapast hefur í eldri hverfum borg-
arinnar, vegna bíla sem lagt er upp
á gangstéttir. Þeir eru í tuga eða
hundraða tali út um alla borg, hálf-
ir eða heilir uppi á stéttunum þar
sem fólkið á að ganga. Astandið
er afleitt í Kvosinni, t.d. gegnt
Aðalstræti fjögur, víða í vesturbæn-
um svo sem á Vesturgötu austan
Ægisgötu, fyrir framan Lands-
bankann á Laugavegi 77, í Þing-
holtunum (samanber skrif íbúa við
Miðstræti í Velvakanda Morgun-
blaðsins nýlega), á götum eins og
Bergþórugötu, Njálsgötu og Grett-
isgötu og á Skólavörðustíg þar sem
ekki eru stöðumælar. Við Hegning-
arhúsið er gangstéttin orðin bíla-
stæði. Þetta fagra hús nýtur sín
því engan veginn sem listaverk og
er það slæmur vitnisburður um
smekkvísi borgarbúa. En miklu
verri er sú staðreynd að þarna
rembist stundum hvítur jeppi á hæð
við fjögra hæða hús og svo mikill
með sig að ekki geta tveir menn
mæst á gangstígnum, hvað þá farið
manneskja með barnavagn. Hún
neyðist til að víkja út á götuna þar
sem þeir iðka kappaksturinn töffar-
arnir. Mjög víða má sjá bíla leggja
þar sem bifreiðastöður eru bannað-
ar. En bíleigendur hundsa ekki að-
eins stöðubannið heldur drífa stund-
„Mig langar til að bera
fram þá hæversku bón,
valdamikli borgar-
stjóri, að þú beitir
áhrifum þínum sem
æðsti fulltrúi borg-
arbúa til að Reykjavík-
urborg geri allt sem í
valdi hennar stendur til
að tryggja frið fólks á
gangstéttum fyrir
átroðningi bifreiða.“
um bílinn með öll hjól upp á gagn-
stéttina. Fólk verður þá að stíga út
á kappakstursbrautina.
Ég nefnj þessi dæmi aðeins af
fjölmörgum. Dagana 6. til 13. apríl
í vor gekk ég nokkra daga um göt-
ur gömlu Reykjavíkur og reyndar
' víðar og tók ljósmyndir af bílum
sem voru uppi á gangstéttum. Ég
skráði hvar og hvenær myndimar
voru teknar. Þessar myndir sendi
ég þér og tala þær sínu máli. Þær
sýna að gangstéttir gamla bæjarins
eru að breytast í bílastæði. Ég
mælist til að þú sýnir borgarráði
myndirnar og helst öllum sem völd
hafa til að grípa í taumana í þessum
efnum. (Því miður er ekki hægt að
birta nema sýnishorn af þessum
myndum í blaðinu.)
Ekki þarf að tíunda slysahættuna
sem af þessu leiðir. Auk þess er
það brot á nýju umferðarlögunum.
Og til hvers er verið að setja ný lög
ef ekki er farið eftir þeim? En lækk-
un sekta fyrir stöðubrot og minna
aðhald vegna fjarveru þessa ágæta
dráttarbíls merkir að enn verði
skertur réttur gangandi fólks til að
vera í friði á gangstéttum borgar-
innar. Á þennan hátt er í rauninni
verið að vernda lögbijóta. Þetta er
yfirlýsing borgaryfirvalda um það
að ekki sé svo ýkja alvarlegt þó
brotið sé á göngumönnum. Það er
bannað svona rétt til málamynda.
Og sá mórall hlýtur að valda enn
Akranes:
Fullkomin tíma-
tökutæki í nýju
sundlauginni
Akranesi.
SUNDFÉLAG Akraness hefur
fest kaup á hluta af mjög full-
komnum tímatökutækjum til
nota í sundkeppnum og verða
þau notuð í fyrsta skipti á aldurs-
flokkamótinu í sundi sem fer
fram á Akranesi í júlímánuði.
Nokkur slík tæki eru nú þegar
til hér á landi og breyta þau miklu
varðandi nákvæma tímatöku á
keppendum. Þessi tæki eru ljósa-
tafla og snertifletir sem komið er
fyrir í sundlaugarbakkanum. Ljósa-
taflan sýnir millitíma á fýrsta manni
og síðan skilar hún tíma hvers kepp-
anda með ákveðnu millibili. „Sjálft
tímatökutækið verður ekki keypt
að sinni en það verður leigt frá
öðrum félögum sem það eiga. Að
sjálfsögu er það okkur mikið áhuga-
mál að eignast slíkt tæki sem fyrst,
en fjárhagur okkar leyfir ekki
slíkt,“ sagði Sturlaugur Sturlaugs-
son, formaður Sundfélags Akra-
ness, í samtali við Morgunblaðið.
„Áætlaður kostnaður við þessi kaup
er um 850 þúsund krónur og höfum
við að mestu fjármagnað þau kaup
sjálf en auk þess fékk félagið veg-
legan peningastyrk frá Kiwanis-
klúbbnum Þyrli á Akranesi. Það er
engin spurning að með tilkomu
þessara tækja verður allt mótshald
mun skemmtilegra bæði fyrir kepp-
endur og áhorfendur," sagði Stur-
laugur að lokum.
—JG
meira skeytingarleysi um þá sem
komast vilja leiðar sinnar gangandi
í þessari bílaborg. Er þó varla á
slæman umferðarmóral bætandi. í
viðtali við Morgunblaðið 9. júlí taldi
Ómar Smári Ármannsson aðalvarð-
stjóri helstu orsakir umferðar-
óhappa vera „sofandahátt öku-
manna“ og bætti við: „Þarna kemur
einnig til aðgæsluleysi, virðingar-
leysi fyrir hraðatakmörkunum og
tillitsleysi fyrir öðrum vegfarend-
um.“ Að sleppa aðhaldinu sem
nærvera dráttarbílsins veitir eykur
einnig réttleysi gangandi fólks í
miðbænum. Er það þó alveg að
missa þolinmæðina hvað snertir
bílapláguna á gangstéttum. Þörf
hefði verið á róttækum aðgerðum
til að sporna við henni en ekki ráð-
stöfunum sem stuðla að enn meiri
vandræðum þeirra sem gangandi
eru.
í DV 5. júlí er haft eftir þér,
borgarstjóri, að Miðbæjarsamtökin
„hafi heilmikið til síns máls“. Þá
skoðun hefur þú og borgarráð nú
staðfest í verki. Og ekki efa ég að
svo sé að ýmsu leyti. En skyldi ég
ekki hafa líka ofurlítið til míns
máls? Ein af forsendum eðlilegs
borgar- og götulífs hlýtur að vera
sú að bílar haldi sig á götunum en
gangandi fólk á gangstéttunum.
Og mig langar til að bera fram þá
hæversku bón, valdamikli borgar-
stjóri, að þú beitir áhrifum þínum
sem æðsti fulltrúi borgarbúa til að
Reykjavíkurborg geri allt sem í
valdi hennar stendur til að tryggja
frið fólks á gangstéttum fyrir
átroðningi bifreiða. Myndimar sem
ég sendi þér em hrikalegt dæmi
um ástandið. Og hver maður sem
um borgina fer sér það með sínum
eigin augum.
Ég trúi að þú sért þess megnug-
ur í krafti valds og dugnaðar að
snúa við þeirri óheillaþróun að
gangandi vegfarendum verði ofauk-
ið á gangstéttum borgarinnar.
Ég vil svo taka fram að þessum
skrifum er ekki beint gegn Mið-
bæjarsamtökunum. Ég gríp aðeins
þetta tækifæri sem gefst til að vekja
athygli á ófremdarástandi eins og
það lítur út frá sjónarhóli göngu-
manna. Það er engin lausn á bíla-
stæðavandanum að bijóta á gang-
andi fólki. Hitt er annað mál að
lækkun tolla á bifreiðum og sú
aukning þeirra sem af því leiddi,
er eitthvert mesta ógæfuspor sem
þjóðin hefur stigið á seinni árum.
Reykjavík er fyrir vikið orðin ljót
og leiðinleg, illa menguð og óþol-
andi erfið yfirferðar. Og það er
engin ástæða til að láta það liggja
í þagnargildi að Ásmundur Stefáns-
son og kó bera á þessu glapræði
alla ábyrgð.
Finnst þér annars ekki skrýtið,
Davíð, að bílar geti ekki lagt í
rennusteininn eins og þegar við
vorum litlir pollar? Á þeim veður-
sælu árum var bíll með öll hjól
uppi á gangstétt svo sjaldgæf freist-
ing, að engir lífsglaðir strákar gátu
staðist þann hasar að hleypa loftinu
úr öllum þess bíls frekjulegu hjól-
börðum. Mér er sagt að þú hafir
verið sá alhressasti í þinni götu eins
og ég var sá alhressasti í minni
götu (sem var aðalsmannastrætið
Vesturgata). En ég var líka komm-
únisti í þá daga þó nú sé ég víst
að breytast í konu eins og flestir
aðrir kjósendur. Við lifum á tíð
hinna dularfullu ummyndana.
Kommar breytast í konur, gang-
stéttir breytast í bílastæði, tjarnir
breytast í ráðhús, gangandi vegfar-
endur breytast í engla.
Að lokum vona ég að ég móðgi
engan þó ég láti til mín taka í þessu
máli, þar eð ég rek ekki viðskipti
og velti engum fjármunum. Þess
vegna var ég rétt áðan dálítið
smeykur um, að sumir myndu ef
til vill kalla mig „nöldrara", „úrtölu-
mann“ eða — sem er víst verst af
öllu — „sérvitring“, sem málkennd
þjóðarinnar virðist halda að þýði
„bijálæðingur", „heimskingi" eða
„náungi haldinn annarlegum hvöt-
um“ — þrátt fyrir Kant og Beethov-
en. Ætti þó tilvist þeirra frægu
sérvitringa ein sér að nægja til að
sanna að ekki eru það rök út af
fyrir sig gegn neinni skoðun þó
skoðanaframhaldarinn sé hreint
ótrúlegur sérvitringur. Nýjustu
rannsóknir, sem skýrt var frá m.a.
í Newsweek, benda þvert á móti til
þess að sérvitringar heimsins séu
að öllu jöfnu marktækari andlega
en gengur og gerist með fólk.
En nú víkur snarlega frá mér
mitt smeyka hugarfar þegar ég
minnist þeirra göfugu hugsjóna lýð-
ræðis og velferðar, að allir eru
hnífjafnir fyrir réttlætinu. Skoðanir
þeirra sem eiga mikla peninga, eins
og t.d. kaupmanna, vega að sjálf-
sögðu ekkert þyngra á metunum í
sjálfu sér hjá valdhöfum, en skoðan-
ir þeirra sem eiga litla eða jafnvel
alls enga peninga. Það er manngild-
ið (að hver maður sé óendanlega
verðmætur án samanburðar við
aðra af því lífið er náðar eða guðs-
gjöf) en ekki auðgildið sem náttúr-
lega gildir hjá oss í einu og öllu.
Þess vegna er ég afskaplega bjart-
sýnn með að þú hlustir á rök mín,
voldugi borgarstjóri, og bregðist
álíka karlmannlega við þeim og við
erindi Miðbæjarsamtakanna. Ég
get að vísu ekki veifað neinum und-
irskriftum, en mér finnst þó ekki
ósennilegt að ég mæli fyrir munn
fjölmargra gangandi vegfarenda,
ekki síst barna, bæklaðra manna,
blindra og ellimóðra, sem stundum
eiga fótum fjör að launa undan inn-
rás bílaflotans á gangstíga og gang-
stéttir, sem er þó okkar óskoraða
yfirráðasvæði.
Með kærum kveðjum og vinsemd.
Höfundur er rithöfundur.
NORÐAN
Bragðbætt skagfirsk súrmjólk
í handhægum hálfslítra fernum
Dreifingaraðili
Mjólkursamsalan
Mjrílkursamlag J0r
SAÚÐÁRKRÓKI