Morgunblaðið - 21.07.1988, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 21. JÚLÍ 1988
__ rslunar-
mannahelgi á
herragarði í
Torquay
Brottför 28. júlí kl. 17.30.
Komiö heim aö kvöldi 2. áaúst.
Flug og gisting í5 nætur í 2ja manna herbergi
meö enskum morgunverði.
irerö kr. 26.900,-
FERÐASKRiFSTOFA
REYKJAVÍKUR
Aftalstræti 16 - Sími 621490
SJÓVÁ
Af súrsuðum
hrútspungum
og sinfóníu-
hljómsveitum
eftir Gunnlaug
Júlíusson
Þorvaldur Gylfason prófessor
skrifaði nýlega tvær greinar í Morg-
unblaðið, þar sem hann í fyrri grein-
inni fléttar saman umræðu um list-
ir og landbúnað, og veltir m.a. því
fyrir sér hver sé orsök þess að fjár-
hagsvandamál plagi þessar greinar
stöðugt.
Ég vil í upphafi þakka Þorvaldi
fyrir að ræða þessi mál á málefna-
legan og öfgalausan hátt, en láta
ritsóðastílinn eiga sig, en það virð-
ist vera öllu algengari ritháttur
þegar um málefni landbúnaðarins
er skrifað af þeim sem færa fram
gagnrýni á fyrirkomulag og tilvist
landbúnaðar á íslandi í dagblöðum.
Hinsvegar er undirritaður honum
alls ekki sammála um meginatriði
og túlkun ýmissa þeirra atriða sem
fjallað er um, en það er allt annað
mál og kem ég að því siðar.
Jónas nokkur Bjarnason hefur
lagt útaf fyrrnefndum greinum í
DV, og þar þekkir maður sitt
heimafólk!!
„Niðursoðin" fjöldafram-
leidd list
Þorvaldur fjallar á nokkuð
skemmtilegan hátt um hliðstæða
stöðu lista og landbúnaðar og telur
að eilíf efnahagsvandræði í listum
og landbúnaði séu angar af sama
meiði. í framhaldi af því slær hann
því föstu að það sé og verði fjög-
urra manna verk að leika strengja-
kvartett og a.m.k. 20 leikara þurfi
til að leika Hamlet og listmálun
hljóti ætíð að taka viðlíka langan
tíma og því verði list ætíð dýr. Einn-
ig hljóta landbúnaðarafurðir að
hans viti ætíð að verða dýrari vegna
eðli greinarinnar, of margir fram-
leiða á of lítinn markað og hagræð-
ingu verði ekki við komið að neinu
marki. í framhaldi af ályktun um
háan matarkostnað heimilanna, tel-
ur Þorvaldur eitt af brýnustu hags-
munamálum almennings vera inn-
flutning landbúnaðarafurða.
Hér erum við komnir að kjarna
málsins.
Það er ósköp eðlilegt að spurt
sé: Hví eigum við yfir höfuð að
vera að baksa við framleiðslu land-
búnaðarafurða hér uppi á ísköldu
landi, þegar hægt er að fá matinn
keyptan langtum ódýrari á hinum
svokallaða heimsmarkaði, þar sem
umframframleiðsla annarra þjóða
er seld á niðursettu verði? Með því
móti myndi staðan í matarbuddu
neytandans stórbatna, og hinn
margumræddi neytandi gæti t.d.
ferðast mun oftar til annarra landa.
í framhaldi af því er einnig eðli-
legt að spurt sé:
Því eigum við að vera að beijast
við að vera að halda uppi menningu
og listum hér á okkar isakalda landi
þar sem það hlýtur að vera kostnað-
arsamt?
Er ekki okkar menning einnig
mörgum sinnum ómerkilegri en
menning annarra þjóða, vegna þess
að við erum mörgum sinnum færri
en flestar sjálfstæðar þjóðir í kring-
um okkur?
Hlýtur tunga okkar ekki að vera
mörgum sinnum dýrari í fram-
færslu en t.d. enska ef hún væri
þjóðtunga okkar vegna fámennis
okkar?
Þetta eru allt grundvallarspurn-
ingar sem kreQast svara.
í framhaldi af þessu má flétta í
kringum það sem sagt var um
strengjakvartettinn, Hamlet og
málverkin og segja: Bætum hag
Kvmmmí
SUMARVÖRUM!
Við viljum kynna nýja fallega
Herrahúsið okkar og bjóðum þvi
kynningarverð ó öllum sumarvörum
RDfim #

listunnenda með erlendri „niðursoð-
inni“ fjöldaframleiddri list.
Hví skyldu áskrifendur Sinfóníu-
hljómsveitarinnar ekki fara í Há-
skólabíó og hlusta á strengjakvart-
ett, leikinn af erlendum flytjendum,
fluttan af geislaspilara, inngangs-
eyrir 50 krónur. Tóngæðin fullkom-
in, tónverkið sígilt. Hví þarf yfir
höfuð að horfa á mennina fjóra
hreyfa sig við hljóðfærin til að njóta
verksins?
Hví kaupa leiklistarunnendur sig
inn á sýningar á Hamlet í Iðnó með
íslenskum leikurum fyrir eitt til tvö
þúsund krónur í stað þess að taka
myndbandsspólu á leigu fyrir eitt
hundrað krónur með leikverkinu
Hamlet? Þeir sjá þannig sama leik-
verkið ódýrar, flutt af erlendum
úrvalsleikurum og meira að segja
á frummálinu með íslenskum texta.
Hví nægir sönnum myndlistar-
unnendum ekki að kaupa eftirprent-
arnir af frægustu erlendu listaverk-
um fyrir lágt verð, litir og áferð í
fullu samræmi við frummyndina?
Af hveiju verður frummyndin að
hanga uppi á vegg í stofunni til að
eitthvað bragð sé af myndlistinni
sem slíkri?
Fyrir því að fúlsa við notkun á
„niðursoðinni" fjöldaframleiddri,
innfluttri list í stað þeirrar íslensku
listar sem við erum að burðast við
að halda hér uppi á kostnað skatt-
greiðenda (Reykvíkinga sem lands-
byggðarmanna) eru ekki efnahags-
leg rök, heldur tilfiningaleg, menn-
ingarleg og þjóðemisleg.
Því hlýtur eftirfarandi spurning
að vakna: Hvort eru hin efnahags-
legu rök eða hin tilfinningalegu,
menningarlegu og þjóðemislegu
rök rétthærri?
Þegar rætt er um matvæli og
menningu í einu samhengi er nauð-
synlegt að taka það fram, svo að
ekki valdi misskilningi eða að hægt
sé að gera manni upp skoðanir af
þeim sem gaman hafa af slíku, að
vitanlega er það ljóst að auðvitað
er ekki hægt að bera þetta tvennt
algerlega saman því að auðvitað
kemur maturinn alltaf fyrst. Hvað
aðra neysluvöru varðar hefur ein-
staklingurinn ákveðið val, en mat-
arins verður að neyta.
Hægt er að velta því fyrir sér í
framhaldi af þessu hvort mann-
skepnan komist af án menning-
arlífs? Svo má spyija hvað er menn-
ing? Er innflutningur erlendra lista-
manna á Listahátíð menning? Er
ekki jafngott að njóta verka þeirra
í „niðursoðnu" formi? Er slík menn-
ing betri eða rétthærri en framtak
áhugamanna? Hvers vegna þarf að
leggja rækt við „dýra“ innlenda
listasköpun þegar til staðar er er-
lend og ódýrari list?
Einnig er hægt að spyija: Er
verð matarins hið eina sem skiptir
Veldu
Steinvara
2000
gegn
steypu-
skemmdum