Morgunblaðið - 21.07.1988, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 21. JÚLÍ 1988
Góðar heimt-
ur á laxi
víðast hvar
GÓÐAR heimtur virðast ætla
að vera á hafbeitarlaxi i ár
og er útlit fyrir að stefni i
gott ár hjá þeim hafbeitar-
stöðvum sem Morgunblaðið
hafði fregnir af í gær. Hjá
stærstu stöðinni, Vogalaxi í
Vogum á Vatnsleysuströnd,
eru komnir 20.000 laxar.
Pólarlax í Straumsvík sleppti
19.600 seiðum í fyrra og hafa
þeir heimt um 640 laxa en höfðu
heimt 200 laxa á sama tíma í
fyrra. Jóhann Geirsson, fram-
kvæmdastjóri, sagði að sjórinn
væri kaldur á grunnslóðum og
bjóst hann við betri heimtum
upp úr miðjum ágúst.
Sömu sögu er að segja af
ísnó í Kelduhverfi, en að sögn
Páls Gústafssonar, fram-
kvæmdastjóra, hefur reynslan
sýnt að heimtur eru með seinna
móti hjá ísnó. Þær eru svipaðar
og á sama tíma í fyrra eða um
300 laxar. ísnó stundar mest
fulleldi í kvíum og sagði Páll að
hafbeitin væri aukabúgrein.
Skýrsla nefndar um salmonellasýkingar:
Míkílla úrbóta er þörf
í matvælaframleiðslu
GUÐMUNDUR Bjamason heilbrigðisráðherra kynnti í gær skýrslu
sem unnin hefur verið á vegum heilbrigðisráðuneytisins um salmon-
ellasýkingar. Nefndin var skipuð i kjölfar matarsýkinga sem upp
komu á fyrrihluta ársins 1987.
í skýrslunni er annars vegar sér-
staklega Qallað um þær aðgerðir
sem grípa þarf til gagnvart fram-
leiðendum og bent á hvað þeir þurfa
að gera til að bæta aðstæður í fram-
leiðslunni svo koma megi í veg fyr-
ir sýkingu, og á hinn bóginn er fyall-
að um þá þætti sem þarf að lag-
færa af hálfu stjórnvalda, og kemur
það einkum inn á verksvið heilbrigð-
isráðuneytisinS, landbúnaðarráðu-
neytisins og menntamálaráðuneyt-
isins.
Nefndin vekur sérstaklega at-
hygli á því að setja þurfi ný lög
um matvælaframleiðslu og eftirlit
er geymi skýr ákvæði um þekkingu
og ábyrgð þeirra sem vinna að
matvælaframleiðslu. Ennfremur er
mælst til þess að matvælafram-
leiðslufyrirtækjum verði gert að
hafa í þjóriustu sinni matvælafræð-
inga eða aðra kunnáttumenn, og
lögð er sérstök áhersla á sérþekk-
ingu þeirra sem við matvælafram-
leiðslu starfa.
Nefndin er þeirrar skoðunar að
setja verði allt dýraeldi undir reglu-
legt og skipulegt eftirlit dýralækna,
þar sem ekki verði eingöngu gætt
að sjúkdómum í dýrunum heldur
einnig því að afurðir séu ómengað-
ar. I skýrslunni kemur fram að
skipulegt heilbrigðis- og fram-
leiðslueftirlit er nánast ekkert í
landinu og heilbrigðisskoðun í slát-
urhúsum er ábótavant. Yfirleitt
sinni héraðsdýralæknar eftirliti ekki
sem skyldi og framkvæmi það ein-
göngu að gefnu tilefni. Nefndin
leggur til að sérfræðiaðstoð á veg-
um yfírdýralæknisembættisins við
héraðsdýralækna verði aukin, og
heimiluð verði staða dýralæknis ali-
fuglasjúkdóma, sem auk þess
mundi sinna ráðgjöf við alifugla-
framleiðendur. Nefndin telur að
breyta þurfi lögum um starfsemi
héraðsdýralækna, þannig að þeir
starfí í ríkari mæli sem embættis-
menn, en almennar dýralækningar
verði í auknum mæli í höndum ann-
arra dýralækna. Þá leggur nefndin
til að Búnaðarfélag íslands ráði nú
þegar í stöðu alifuglaráðunautar,
er aðstoði og leiðbeini framleiðend-
um alifugla.
Sérstaklega er fjallað um ali-
fuglaframleiðsluna í skýrslunni, en
tekið er fram að salmonellasýkillinn
getur leynst í öðrum kjöttegundum,
þannig að alla matvælaframleiðslu
þárf að hafa í huga, þó áherslan
sé mest á alifuglaframleiðslunni.
Nefndin bendir á að opinberum
stofnunum hafí ekki verið gert
kleift að annast fræðslustarfsemi á
sviði alifuglaræktar.
Talið er brýnt að komið verði á
skipulegu eftirliti sem felst fyrst
og fremst í rannsókn á heilbrigði
eldisfugla þegar þeir koma í hús
og reglulegu eftirliti upp frá því,
en á þann hátt verði reynt að koma
í veg fyrir eldi mengaðra fugla þeg-
ar í upphafí. Eftirlit þurfí að vera
með fuglunum á eldistímanum ekki
síður en eftir að fuglarnir eru komn-
ir í sláturhús.
Nefndin telur að setja beri reglur
um framkvæmd alifuglacldis og
taka beri tillit til húsakynna tækja
og búnaðar, umhverfís, frárennslis
og meðferð úrgangs frá búunum.
Tillögur til úrbóta beinast áð öllum
stigum sem matvælin fara í gegnum
allt frá fóðurþætti fuglanna þar til
matvaran er kominn til neytenda.
Þá telur nefndin að setja verði regl-
ur varðandi framkvæmd alifugla-
eldis, og þær verði að kveða nánar
Féllu á fjórðaársprófum - þurfa að byrja nánast frá grunni:
Lagadeild HI hafnar
beiðni um undanþágn
DEILDARFUNDUR var haldinn í lagadeild í gær þar sem tekið var
fyrir mál stúlknanna tveggja sem féllu á fjórðaársprófum í vor í
annað sinn og Morgunblaðið skýrði frá á þriðjudag. í ályktun sem
samþykkt var á deildarfundinum er ekki fallist á beiðni um undan-
þágu frá þeirri reglu að fyrri próf þeirra í deildinni verði þeim
ónýt, utan nokkur próf úr fyrsta námshluta. Sú stúlknanna, sem fór
fram á undanþágu sagði i samtali við Morgunblaðið í gær, að hún
hygðist kanna allar leiðir, meðal annars að vísa málinu til Háskóla-
ráðs.
í upphafí deildarfundarins var
borin upp tillaga þriggja fulltrúa
stúdenta þess efnis að erindi sem
önnur stúlkan lagði fyrir fundinn
yrði samþykkt. Þar fer hún fram á
að henni verði heimilað að þreyta
annars hluta próf í þriðja sinn. Sú
10 ÁRA ÁBYRGÐ
ALSTIGAR
ALLAR GERÐIR
SÉRSMÍÐUM
BRUNASTIGA O.FL.

Kaplahrauni 7, S 651960
tillaga var felld með sex atkvæðum
kennara. Hins vegar var samþykkt
með atkvæðum kennara gegn
tveimur atkvæðum stúdenta, álykt-
un sem borin var upp af Jónatani
Þórmundssyni deildarforseta laga-
deijdar.
í ályktuninni segir að ákvæði 46.
gr. reglugerðar um Háskóla íslands
taki af öll tvímæli um að fyrri próf
nemanda er fellur tvívegis á prófí
eða prófhluta, séu ónýt. Akvæði
þessi hafí ekki verið véfengd fyrr
í sögu lagadeildar, svo vitað sé, og
lagadeild sjái ekki ástæðu til að
mæla með undanþágu frá prófregl-
um nú fremur en áður. Deildin geti
ekki tryggt að nemendur standist
próf á síðari stigum náms, þótt
þeir hafí setið tiltekinn árafjölda í
deildinni.
Hins vegar segir í ályktuninni
að lagadeild sé reiðubúin að bjóða
umræddum nemendum þá sömu til-
hliðrun sem gefín hefur verið í
samskonar tilfellum síðan árið
1980. Hún felst í því að viðkom-
andi nemendum er heimilt að sækja
um til deildarforseta að fá að halda
prófi S almennri lögfræði og að
auki annað hvort stjórnskipunar-
og stjómarfarsrétti eða siíja-,
erfða- og persónurétti. Þessi fög
eru öll kennd á fyrsta hluta laga-
námsins, það er fyrstu tveimur
árum.
í ályktuninni eru jafnframt gagn-
rýnd þau vinnubrögð Stúdentaráðs
að leita eftir umsögn lögskýringa-
nefndar, áður en rætt hafði verið
við forsvarmenn lagadeildar og úr-
skurður deildarfundar lá fyrir.
Jónatan Þórmundsson kvaðst
telja niðurstöðu deildarfundarins
eðlilegan, þar sem ákaflega óheppi-
legt væri að veita undanþágu í ein-
stökum tirfellum sem þessum. Und-
anþágur veittu fordæmi og ef leyft
yrði að taka próf upp í þriðja sinn,
ykist hættan á því að menn krefð-
ust þess að fá að taka próf í fjórða
sinn. Að sögn Jónatans er náms-
nefnd að kanna og fínna úrbætur
á um á hvaða eldisstigi taka skuli
sýni til sýklarannsókna, og um
nauðsynlegar aðgerðir reynist fugl-
ar sýktir og nýtingu eða eyðingu
sýktra fugla.
Bent er á það í skyrslunni að
skipulegt heilbrigðis- og fram-
leiðslueftirlit sé nánast ekkert.
Sýklarannsóknir séu ekki nægileg-
ar, en þær hljóti að vera forsenda
þess að hægt sé að halda uppi
marktæku eftirliti.
Nefndin telur að tryggja verði
að ákvarðanir Hollustuvemdar
ríkisins gangi hraðar fram þegar
upp koma matareitranir og að þær
nái til landsins alls. Þannig verði
stofnuninni falið að gera tillögur
um samræmdar aðgerðir sem grípa
megi til komi upp alvarlegar matar-
eitranir. Þá leggur nefndin til að
framkvæmd eftirlitsrannsókna er
tengjast matareitrunum verði á
ábyrgð Hollustuvemdar ríkisins í
samvinnu við landlæknisembættið.
Lagt er til að menntamálaráðu-
neytið skipuleggi fræðslu í heimilis-
fræðum í grunnskólum, þar sem
sérstök áhersala verði lögð á að
þekking nemenda á matvælum og
matvælaframleiðslu nýtist þeim
jafnt á heimilum og í atvinnulífinu.
Þá verði ráðinn fræðslufulltrúi við
Hollustuvemd ríkisins, sem skipu-
leggi fræðslu fyrir almenning og
þeirra sem starfa í veitingahúsum,
mötuneytum og verslunum um
meðferð matvæla.
Að lokum leggur nefndin til að
þegar upp komi matareitranir sem
hætta er á að verði víðtækar skuli
Hollustuvemd ríkisins þegar í stað
kalla saman sérstaka nefnd, sem
heilbrigðisráðherra skipar og í eiga
sæti fulltrúar Hollustuvemdar ríkis-
ins, fulltrúi landlæknis og fulltrúi
yfírdýralæknis. Nefndinni verði fa-
lið að annast samræmdar aðgerðir
til að hefta útbreiðslu matareitrana
á núverandi kerfí, annað hvort með
því að auka sveigjanleika hlutakerf-
isins eða með því að leggja það
niður.
Sú stúlknanna sem lagði fram
undanþágubeiðnina kvað þessi
málalok af hendi lagadeildar koma
sér ekki á óvart en hún væri þó
vonsvikin yfír að svona hefði farið.
Hún sagði að nú væri verið að
kanna alla möguleika í málinu,
meðal annars að kæra úrskurðinn
til Háskólaráðs. Hún kvaðst ekki
myndi hafa áhuga á að sækja um
þá undanþágu sem boðin er í álykt-
uninni.
Sveinn Andri Sveinsson, for-
maður Stúdentaráðs, taldi
afgreiðslu deildarfundar ómann-
úðlega og að deildin hefði, ef hún
vildi, heimild til þess að veita undan-
þágu frá 46. gr. háskólareglugerð-
arinnar þegar sérstaklega stæði á.
Varðandi gagnrýnina á Stúdenta-
ráð kvað Sveinn Andri að sótt hefði
verið um umsögn lögskýringa-
nefndar til þess að fá úr því skorið
hvort það stæðist lagalega að vísa
nemendum úr námi eftir fall á öðr-
um námshluta. Umrædd undan-
þágubeiðni væri hins vegar óskyld.
Landsvirkjun:
Lækkar fjár-
magnskostnað
með lántöku
Halldór Jónatansson forstjóri
Landsvirkjunar hefur, fyrir
hönd fyrirtækisins, undirrit-
að lánssamning við þrjár jap-
anskar lánastofnanir og mun
lánið lækka vaxtagjöld Lands-
virkjunar um 54 milljónir
krona a ari miðað við núver-
andi gengi.
Samningurinn felur í sér að
Landsvirkjun tekur að láni jafn-
virði 1733 milljóna íslenskra
króna, 5 milljarða japanskra
yena, með 5,5% ársvöxtum og
vér fénu til að greiða upp eldra
lán að sömu upphæð í japönsk-
um yenum, sem ber 8,6% árs-
vexti. Lánstími nýja lánsins er
4V2 ár og er Landsvirkjun heim-
ilt að greiða það upp, án álags,
hvenær sem er að liðnu IV2 ári
frá undirritun.
Kjörbók Landsbankans L
S . . , , , , ^, / x . . * Landsbf
Afturvirk vaxtahækkun á 16 og 24 mánaða innstæður.
Engu að síður er Kjörbókin algjörlega óbundin.
Landsbanki
íslands
Banki allra landsmanna