Morgunblaðið - 05.11.1988, Side 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 5. NÓVEMBER 1988
Valtýr Pétursson var einn af stofhendum Septem
árið 1974 og driftjöður sýninga þess félagsskap-
ar. Þá var hann einnig burðarás í FÍM, gjald-
keri þess um árabil, i stjórn íslandsdeildar Nor-
ræna myndlistarbandalagsins firá 1951 og for-
maður þess 1969—73. Valtýr lést sumarið 1988.
Þessi sýning er haldin til minningar um hann.
Félagar í Septem-hópnum, Jóhannes Jóhannesson, Guðmunda Andrésdóttir og Hafeteinn Austmann við verk Valtýs
Péturssonar.
SEPTEM
Myndlgst
Bragi Ásgeirsson
Sýningar Septem-hópsins hafa
merkilega lengi verið árviss við-
burður í myndlistarlífí haustsins
og næstum alltaf borið upp í sept-
embermánuði í samræmi við nafn-
ið.
Lástahópurinn á sér þannig
lengri sögu en nokkur annar hér
á landi frá því að íslendingar hófu
að munda pentskúfinn og það eru
einmitt slíkir listhópar, er njóta
hvað mestrar virðingar ytra en
verða um leið fyrir hatrömmum
ársásum manna með andstæðar
skoðanir. Af siíkum árásum hefur
Septem-hópurinn fengið dijúgan
skammt í áranna rás en þó hvergi
látið deigan síga, og menn end-
umýja sig líkt og kameljón, og
þannig var síðasta sýning með
þeim frísklegustu um langt skeið.
í þetta sinn eru þeir félagar
nokkuð seint á ferðinni líkt og að
eitthvað hafi farið úrskeiðis og
sýningin stendur þar að au'ki
merkilega stutt við á Kjarvals-
stöðum, eða rúma viku, og lýkur
henni á sunnudaginn, sjötta nóv-
ember.
Einhver sagði mér í óspurðum
fréttum, að þetta væri sennilega
síðasta sýning hópsins og hafði
það eftir góðum heimildum, en
sjálfsagt kann svo að fara, að
þeir ágætu menn sem hér eiga í
hlut, hætti við að hætta og það
væri svo sem engin saga til næsta
bæjar jafn atorkusamir myndlist-
armenn og þeir em.
Að þessu er vikið vegna þess
að driffjöðurin í hópnum, Vaitýr
Pétursson, hvarf af sjónarsviðinu
í maí sl., en það mun einmitt hafa
verið hann, sem jafnan lét taka
frá sýningarsal fyrir næsta árs
framkvæmd, að lokinni hverri
sýningu fyrir sig. Sá þannig um
að menn hefðu takmark að keppa
að og að engar leiðir lægju til
baka í þeim efnum frekar en öðru
1988
í listinni.
Og að sjálfsögðu er þessi sýn-
ing helguð minningu Valtýs Pét-
urssonar, sem á flestar myndir,
og spanna þær tímabilið 1947-
1984. Þetta er markverð saman-
tekt frá ferli Valtýs þótt myndim-
ar séu ekki nema fímmtán að tölu
og gefa ljóslega til kynna hve víða
hann kom við á ferli sínum.
Svo virðist I fljótu bragði og er
í raun sannfæring margra, að
hápunkturinn á ferli Valtýs hafi
verið strangflatatímabilið (geo-
metrían) svo og ljóðræna og
innsæja-abstrakttímabilið og er
óneitanlega margt sem rennir
stoðum undir það álit þegar aug-
um er rennt yfir þessa saman-
tekt. Hún gefur og til kynna þrátt
fyrir heillegheit sín, að bylgjumar
risu hátt í list Valtýs en lægðimar
voru líka fyrir hendi svo sem hjá
öllum sem mála þannig af fingrum
fram í samræmi við hræringar í
útlandinu.
Valtýr hallaði sér lengstum að
Parísarskólanum og var rnálari
form- og litrænna stemmninga
hvort heldur hann vann í huglægu
eða hlutlægu myndmáli, en hlut-
vemleikinn var það sem helst sótti
á og það býsna stíft hin síðari ár
— átti sér þó langan aðdraganda
og mun lengri en stflhvörfin fyrr
á lífsleiðinni.
— Að öðm leyti er þessi sext-
ánda sýning Septem-hópsins um
margt keimlík þeim fyrri því að
nokkur íhaldssemi einkennir
þessa gömlu byltingarseggi, — og
eins og stundum áður, m.a. í
fyrra, saknar maður þeirra Karls
JCvarans og Steinþórs Sigurðsson-
ar, sem em ekki með að þessu
sinni.
En hinar öldnu kempur em þó
furðanlega hressar í heildina litið
og hvergi dauður punktur, t.d.
sýnir Hafeteinn Austmann ein-
falda en umbrotamikla dúka og
þar af einn risastóran. Er auðséð
að hann er í ham þessa stundina
og verður fróðlegt að sjá áfram-
haldið.
Jóhannes Jóhannesson er
traustur að vanda og öll verk
hans em vel upp byggð í kröftug-
um form- og litrænum stígandi
og þá einkpm „Víg Kjartans" (49)
og „Fjör í fjömnni" (50), sem
báðar em frá þessu ári svo sem
raunar öll önnur verk hans.
Guðmunda Andrésdóttir er
fersk og frískleg að þessu sinni
og virðist eiginlega geijast eins
og eðalvín — einkum er heilmikið
að gerast í myndunum „Ljósbrot"
(36), „Vorkliður" (38), „Vetrar-
korna" (39) og litlu myndunum
„Rökkur" (31) og„Vorljóð“ (36).
Kristján Daviðsson lætur sér
nægja að vera aðeins með þijú
málverk, sem öll em einkennandi
fyrir hin óformlegu stflbrögð og
efnislega, litræna vöxt, sem hann
hefur aðhyllst lengi (Art Infor-
mel).
Mjmdhöggvarinn á sýningunni
er svo Guðmundur Benedikts-
son, sem nú hefur lagt út í trésk-
úlptúra, sem um sumt minna á
Siguijón Ólafsson, en hin eldri
verk hans í brons, svo og brons
og tré, er bera númerin 55, 56
og 58 tel ég hans sterkasta fram-
lag til sýningarinnar.
Dregið saman í hnotskum er
þetta hin ágætasta viðbót við sýn-
ingarflóru haustsins og verðskuld-
ar dijúga athygli.
SVS og Varðberg:
Breskur
flotaforingi
flytur erindi
Daði Guðbjörnsson sýnir verk sín á Hótel Borg í nóvember.
Daði Guðbjömsson heldur
sýningu á Hótel Borg
BRESKUR flota-
foringi, Sir Jock
Slater, ræðir um
vamarstefiiu
Breta innan vé-
banda Atlants-
hafebandalags-
ins (NATO) á
fundi Samtaka
og Varðbergs í Átthagasal Hótel
Sögu í hádeginu í dag.
Ræðumaður hefur frá því á síðasta
ári verið yfirmaður breska flotans
á Skotlandi og Norður-írlandi
ásamt því að vera yfirmaður flota-
stöðvarinnar í Rosyth. Þá stjómar
hann undirherstjóm NATO á aust-
urhluta Atlantshafe og starfar því
náið með vamarliðinu á Keflavíkur-
flugvelli.
Fundurinn í dag er opinn félögum
í SVS og Varðbergi og gestum
þeirra.
DAÐI Guðbjörnsson heldur
myndlistarsýningu á Hótel
Borg, Pósthússtræti 11, í nóv-
ember.
Daði Guðbjömsson fæddist
1954. Hann stundaði nám við
Myndlista- og handíðaskólann í
Reylqavík og síðan framhaldsnám
við Ríkisakademíuna í Amsterd-
am.
Hann er formaður Félags
íslenskra myndlistarmanna og
hefur átt sæti í safnráði Listasafns
íslands.
Daði hefur tekið þátt í fjölda
samsýnmga bæði hérlendis og er-
lendis. Á sýningunni eru aðallega
olíumyndir en einnig nokkuð af
vatnslitamyndum.
(Fréttatilkynning)
GLÆSILEGIR
TÓNLEIKAR
Tónlist
Jón Þórarinsson
Það var viðhafnarsvipur á
Tsjaíkovskí-tónleikum Sinfóníu-
hljómsveitar íslands i Háskólabíói
fímmtudaginn 3. nóvember og
voru til þess ýmsar ástæður: Tveir
frábærir einleikarar, ungur stjóm-
andi sem er að ná betri tökum á
hljómsveitinni en flestum hefur
áður tekist og síðast en ekki síst
var hvert sæti skipað í húsinu og
komust að miklu færri en vildu.
Það setur lika alltaf hátíðarsvip á
slíkar samkomur þegar viðstaddir
í upphafi fagna forseta íslands
með því að rísa úr sætum.
Segja má að þetta væm miklir
einleikstónleikar, því að einleikar-
ar voru tveir og eins ólíkir og verk-
in sem þeir fluttu. Nina Kavtarad-
ze lék einleikshlutverkið í píanó-
konsertinum nr. 1, op. 23, sem
er stórkarlaleg og dálítið losaraleg
tónsmíð, af miklum þrótti og inn-
lifun svo að hljómsveitin mátti
hafa sig alla við að halda í við
hana, t.d. í inngangi fyrsta þáttar-
ins. Erling Blöndal Bengtsson fór
hinsvegar með einleikshlutverkið
í „Rókókó-tilbrigðunum", op. 33,
með þeirri næmu smekkvísi sem
honum er eiginleg' og dró fram
alla kosti þessarar fíngerðu
tónsmíðar. Það var unun á að
hlýða. Báðum einleikurunum var
forkunnarvel fagnað.
Að lokum flutti svo hljómsveitin
tónaljóðið „Francesca da Rimini",
op. 32. Þetta er svipmikið tónverk
byggt á efnisatriði úr „Hinum
guðdómlega gleðileik" Dantes,
sögunni um Francescu og Paolo.
Hvort menn verða mikils vísari
um inntak sögunnar af því að
hlýða á tónverkið skal ósagt látið.
En verkið er talsverð prófraun
fyrir hveija hljómsveit sem það
flytur, bæði fyrir einstaka „leið-
andi“ menn og sveitina í heild að
því er varðar samspil og jafn-
vægi. Sinfóníuhljómsveitin komst
vel frá þessu, enda er hún að taka
undraverðum framförum með viku
hverri undir stjóm hins nýja aðal-
stjómanda síns. Hann heitir Petri
Sakari þótt ekki væri þess getið
í efnisskrá þessara tónleika. Hann
er að vinna frábært starf með
hljómsveitinni.
r