Morgunblaðið - 24.11.1988, Side 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 24. NÓVEMBER 1988
Glæsilegur söngur
Tónlist
Jón Ásgeirsson
Rannveig Bragadóttir söng sína
fyrstu tónleika í Gerðubergi sl.
mánudag og flutti verk eftir Haydn,
Mozart, Mahler, Wolf og de Falla.
Haydn samdi 52 sönglög með
píanóundirleik, þar af tólf canzon-
ettur er hann samdi við enska texta,
þá hann dvaldist í London. Tvö
fyrstu lögin, She never told her love,
og Piercing Eyes, eru úr seinna
hefti canzonettanna en þriðja lagið,
O Tuneful Voice, er samið í Vín,
haustið eftir að Haydn fór frá Lond-
on í seinna skiptið. Ein sehr ge-
wöhnliche Geschichte er gefíð út
1781 en Das Leben ist ein Traum,
1784'. Þetta eru falleg lög sem voru
mjög vel sungin, einkum þó tvö
síðustu og fengur í að heyra þessi
lög, sem trúlga hafa ekki oft heyrst
hér á landi.
Tvö lög eftir Mozart voru næst
á efnisskránni, Als Luise die Briefe
og Der Zauberer og voru þau mjög
vel sungin. Þá voru þrjú lög, nr. 5,
9 og 10, úr Des Knaben Wunder-
hom, eftir Mahler ekki síðri. Lögin
eftir Wolf voru feikna vel flutt eink-
um það fyrsta Auf ein altes Bild
og nr. 2 í Mignon ljóðunum.
Spönsku alþýðulögin eftir de Falla
bera svo sterk einkenni spánskrar
sönghefðar, að fáir hafa þar fullt
vald á að leika sér með. Rannveig
er frábær söngkona og sýndi það
einnig í spönsku lögum. Til að nefna
dæmi í Astriana og Nana.
Undirritaður vissi til þess að að
Rannveig var ekki búin að ná sér
eftir flensu og mátti heyra það, að
hún treysti röddinni ekki fyllilega
fyrr en í aukalögunum og sérstak-
lega í „Vínarlaginu". Þar breitti hún
röddinni að fullu og „söng út“.
Söngur Rannveigar stendur á
feikna góðri tækni og náttúrugjaf-
imar em falleg rödd og tónlistar-
gáfa, sem gefur henni að verða stór-
kostleg söngkona og nú er að bíða
hvaða hún „Fortúna" ætlar þessari
efnilegu og frábæru söngkonu í
framtíðinni. Það skal tekið fram að
Rannveig mun endurtaka tónleik-
ana nk. sunnudag í Gerðubergi, en
uppselt var að þessu sinni.
Undirleikari var Jónas Ingimund-
arson og þar sem hann leikur undir
hjá nær öllum söngvumm er í raun
alltaf verið að tala um sama hlut-
inn. Eins og áður hefur verið sagt,
þá á hann það til að vera ýmist
ótrúlega góður eða allt eins jafn
vondur sem undirleikari og þessar
misfellur vom því miður nokkuð
afgerandi í sumum spönsku lögun-
um, sérstaklega þar sem leika þarf
með hljóðfall og hryn. Hins vegar
var leikur hans aldeilis glæsilegur
í hægu lögunum, þar sem hann lék
mjög fallega með ýmis viðkvæm
blæbrigði og þar fara ekki allir í
fötin hans.
Guðmundur Andri Thorsson
Hótel Borg:
Skáldakvöld
Ólafúr Jóhann Ólafsson
BESTI vinur ljóðsins heldur
skáldakvöld á Hótel Borg i kvöld
klukkan 21. Þar verða kynntar
eUefú nýjar bækur sem inni-
halda skáldskap af ýmsu tagi.
Lesið^ verður úr skáldsögum
þeirra Ólafs Jóhanns Ólafssonar,
Guðmundar Björgvinssonar, Guð-
mundar Andra Thorssonar, Ey-
vindar P. Eiríkssonar og Jóham-
ars; smásagnasöfnum Einars Más
Guðmundssonar, Gyrðis Elíassonar
og Guðbergs Bergssonar og ljóða-
bókum þeirra Sigurðar Pálssonar,
Nínu' Bjarkar Amadóttur og Jóns
Óskars, en síðasttalda bókin hefur
að geyma ljóðaþýðingar úr
frönsku. Flestar em bækur þessara
höfunda glóðvolgar úr prentsmiðju
eða væntanlegar á næstu dögum.
Undantekningalítið lesa höfund-
Leiðrétting
Þau mistök urðu í firétt af dag-
skrá í minningu Magnúsar Jóns-
sonar, i Morgunblaðinu sl. þriðju-
dag að Geirlaug Þorvaldsdóttir,
leikkona, var ranglega nefnd
Þorláksdóttir. Morgunblaðið bið-
ur Geirlaugu og lesendur velvirð-
ingar á þessum mistökum.
Nína Björk Árnadóttir
amir sjálfír úr verkum sínum.
Fólk er hvatt til að mæta tíman-
lega, enda hafa kynningar Besta
vinar ljóðsins á nýjum bókum und-
anfarin ár verið vel sóttar. Veit-
ingasala Hótels Borgar er opin af
þessu tilefni.
Kynnir á skáldakvöldinu er Við-
ar Eggertsson leikari. Miðaverð er
300 krónur.
Kristinn G. Harðarson ásamt nokkrum verka sinna.
Morgunblaðið/Einar Falur
Rannsókn og leikur
Myndlist
BragiÁsgeirsson
Það er ekki ýkja langt síðan
Kristinn Guðbrandur Harðar-
son sýndi í gömlu húsakynnum
Galleris Svarts á hvítu við Óðin-
storg.
Það var frekar einhæf sýning
og virkaði þung á skoðandann og
var líkast sem að Kristinn Guð-
brandur 'stæði á krossgötum, ef
ekki á blindgötu og vissi vart í
hvom fótinn hann ætti að stíga.
Nú er hann kominn aftur með
sýningu og að þessu sinni í húsa-
kynnum Nýlistasafnsins við
Vatnsstíg.
Það er allt annar svipur yfír
þessari sýningu en hinni fyrri og
öllu meira að gerast, er líkt því
sem listamaðurinn hafí brugðið á
leik og sótt föng sín í allar áttir
úr listasögunni og því sem næst
honum var hverju sinni.
Kristinn umtumar venjulegu
samhengi hlutanna og setur jafn-
vel vonda list og ódýra fjöldafram-
leiðslu (Kitsch) inn í þaulhugsuð
mótunarform.
Það má kenna sterk áhrif úr
öllum áttum á sýningunni, jafnvel
framlagi Donalds Judds til síðustu
Listahátíðar, en jafnan bætir
Kristinn einhverjum ólíkum eðlis-
þáttum inn í myndlistarverkið,
jarðrænum sem hugmyndafræði-
legum. Þá hefur hann einnig tek-
ið upp á því að prjóna smá mynd-
heildir og er það einn áhugaverð^
asti þáttur sýningarinnar.
Sumar mynda hans geta virkað
mjög fagurfræðilegar en svo eru
t.d. tvær lágmyndir uppi á lofti,
sem koma mjög á óvart fyrir skýra
og skynræna myndhugsun.
Þessi sýning býr yfír meiri fyöl-
breytni en flest annað sem í lang-
an tíma hefur gist húsakynnin og
er auðséð að heilmikið er að bijót-
ast um í listamanninum Kristni
Guðbrandi Harðarsyni um þessar
mundir.
Ljóðræn sértekning
Óformleg list, eða „Art infor-
mel“ eins og málunaraðferðin
nefnist á frönsku, er andstæða
þaulhugsaðrar strangflatarlistar.
Aðferðin hafnar beinni lýsingu
myndefnisins svo og formrænum
og byggingarlegum reglum til
hags fyrir frjálslegan málunar-
máta og hugrænan innblástur.
Hún hefur verið iðkuð á margví-
slegan hátt frá því að hún kom
fyrst fram á árunum 1945—46
og er ,í eðli sínu hvort tveggja
skyld abstrakt-expressjónisman-
um og starfrænu málverki (action
painting). Hér ber einnig að nefna
ljóðræna sértekningu, slettumál-
verkið og dropamálverkið,
abstraction lyrique, Tachismus og
dripping painting. Allar aðferðirn-
ar eru sprottnar af sama meiði,
sem eru rannsóknir á hinni aust-
urlenzku skrift — kalligrafíunni.
Málarinn Kristján Davíðsson,
sem um þessar mundir sýnir í
Gallerí Borg, hefur verið helsti
fulltrúi þessara stefna hér á Is-
landi frá því í lok sjötta áratugar-
ins og víða komið við í rannsókn-
um sínum. Aðaleinkenni hans hef-
ur löngum verið litrænn styrkur
og lífræn mýkt og list hans hefur
smám saman þróást í mjög ljóð-
ræna sértekningu, sem er byggð
á þeirri miklu reynslu sem hann
hefur viðað að sér innan óform-
legu listarinnar. Á undanfömum
árum hefur hann í æ ríkari mæli
málað undir beinum hughrifum
frá náttúrunni allt um kring og á
stundum hafa málverk hans jafn-
vel nálgast hlut-
lægan myndheim sbr. andlita- og
kommóðumyndir hans.
Staðfesta Kristjáns á þessu
sviði hefur fyrir löngu borið ríku-
legan ávöxt svo að hann verður
að teljast einn mikilhæfasti mál-
ari þjóðarinnar í dag.
Hjá Kristjáni er aldrei um bein-
ar endurtekningar að ræða heldur
hæga og markvissa þróun þannig
að myndir hans bera í vaxandi
mæli svip af skapara sínum.
Að vísu er ferill hans ekki jafn
rökvís og heill og ýmissa norr-
ænna starfsbræðra svo sem Dan-
anna Carls Hennings Padersens,
Ejlers Bille og Egils Jacobssens,
svo að einhveijir séu nefndir, en
þeir eru allir ólíkir að upplagi en
hafa rannsakað sama myndefnið
allt frá árunum eftir heimsstyij-
öldina. I septembermánuði sá ég
t.d. í Galleríi Asbæk í Kaup-
mannahöfn mikla sýningu á
vatnslitamyndum Carls Hennings
Pedersens og styðst hann við
sömu myndefni og fyrir 50 árum,
en myndir hans eru þó alltaf jafn
ferskar og upplifaðar eins og að
hann sé að mála þær í fyrsta skip-
tið.
Þetta er einmitt meginkjaminn
í allri list, hæfíleikinn til að halda
sér ferskum og sífijóum innan
marka listar sinnar — þessir menn
eru hafnir yfír það að þurfa að
eltast við hveija bylgjuna á fætur
annarri til að þóknast grunn-
hyggnum fræðingum, sem helst
krefjast fjarstýrðrar kúvendingar
á hverri sýningu. ÖIl mikil list
sprettur upp úr djúpum innri
hræringum, er vilja bijótast fram
líkast blómum villimerkurinnar,
sem eru einungis háð skapara
sínum, sjálfum himnaföðumum.
Það er langt um liðið síðan
Kristján Davíðsson var einn af
athafnasömustu málurum þjóðar-
innar á sýningarvettvangi þótt
hann hafi þegið ýmis boð um sýn-
ingar og tekið þátt í ótal samsýn-
ingum.
Þess vegna er það mjög af hinu
góða að sjá jafn mörg spánný
verk hans samankomin á einum
stað og bestu málverk hans á
sýningunni staðfesta fullkomlega,
að hann hefur engu gleymt og er
í miklum vígaham sem fyirum.
í stuttu máli mjög gott og sumt
frábært...
Kristján Daviðsson — Vatn og land á vordægrum '88. — Olía á
striga — 100x120 sm.
(Fréttatilkynning)