Morgunblaðið - 24.11.1988, Qupperneq 27

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 24. NÓVEMBER 1988
27
Morgunblaðið/Bjami
Nýkjörin forysta Alþýðusambands Islands: Asmundur Stefánsson, forseti, Ragna Bergmann, fyrsti vara-
forseti og Örn Friðriksson, annar varaforseti.
Alls ekki hættur afskipt-
um af verkalýðsmálum
- segir Björn Þórhallsson fráfarandi varaforseti ASI
„ÉG ER alls ekki hættur afskiptum af verkalýðsmálum, en ég er
hættur í miðstjórn Alþýðusambandsins. Ég hef hug á að vinna áfram
að málefhum verslunarmanna, að minnsta kosti eitthvað fyrst um
sinn,“ sagði Björn Þórhallsson fráfarandi varaforseti ASÍ. Hann gaf
ekki kost á sér til setu í miðstjórn sambandsins nú, en útilokar ekki
að fara í sambandsstjórn sem fulltrúi verslunarmanna. Morgun-
blaðið ræddi við Björn eftir að forseti og varaforsetar ASÍ höfðu
verið kjörnir í gær.
Bjöm Þórhallsson var varaforseti
ASI síðustu tvö kjörtímabil, eða
átta ár. Áður átti hann sæti í mið-
stjóm sambandsins, fyrst sem vara-
maður og síðan sem aðalmaður.
Hann var fyrst spurður hvers
vegna hann hefði dregið sig í hlé
núna. „Það var nú einfaldlega. til
þess að létta af mér störfum," sagði
hann. „Mér finnst ekkert óeðlilegt
heldur að það séu nokkur skipti í
þessu og komi inn nýir menn. Ég
tel að núna hafi vel til tekist, ég
er mjög ánægður með niðurstöður
þessara kosninga."
Hvemig líst þér á næstu framtíð
á vettvangi Alþýðusambandsins?
„Það er nú erfitt að spá í það..Á
síðustu misserum hefur stefnt í
nokkra sundmng og ég tel ekki
líklegt að Alþýðusambandið verði á
næstunni sá möndull sem það hefur
verið til dæmis í samningagerðum.
Það kom í ljós síðastliðinn vetur
að svo var ekki og ég sé ekki fyrir
mér að það verði alveg á næstunni."
Ásmundur Stefánsson hefur lagt
mikla áherslu á sameiningu kraft-
anna og samhent átak verkalýðs-
ins, ertu ekki bjartsýnn á að það
geti tekist?
„Við höfum auðvitað alltaf lagt
mikla áherslu á samstarf, en það
er sitt hvað að vilja og að fá. Sum
orð sem hafa fallið á þinginu og
fyrir það, svo og starfið í fyrravet-
Ásmundur Stefánsson:
Þessi hópur ætti að
geta unnið vel samau
„Ég er ánægður með þessa niðurstöðu vegna þess að viðbrögð manna
hér á þinginu hafa sýnt að það er mjög breið samstaða,“ sagði Ás-
mundur Stefánsson þegar hann hafði verið endurkjörinn forseti
Alþýðusambands íslands án mótframboðs. „Fólk er sammála um að
stóra verkefnið er að ná samningsréttinum aftur. Næsta verkefiii
þar á eftir er að sjá til þess að þeir samningar sem gerðir verða í
fi'amtíðinni verði virtir.“
Björn Þórhallsson.
ur, það bendir ekki til þess að það
sé á þeirri leið. Við höfum fyrir
------------------------------------------------------ okkur, hvemig þetta er orðið í
Bandalagi starfsmanna ríkis og
Hafiiað að færa þmg- assssw
JL n er hræddur um að við eigum eftir
i / g* P P að ganga í gegn um það enn frekar
Tl "ITl T| T| I Y* fV| 1 YVf C11 á næstunni, þó ég teldi miklu æski-
C'l.lllCCllll J-J- CCJJJ J. JJJ.CJ/J. legra að menn stæðu sem þéttast
saman,“ sagði Bjöm Þórhallsson.
LAGANEFND ASÍ-þingsins lagði til að allar tillögur miðstjórnar um ______________________
lagabreytingar yrðu samþykktar og hafhaði flestum öðrum tillögum á _
þinginu í gær. Tillögur nefhdarinnar hlutu samþykki, allar nema ein, lulöflltl L50rglTIÍHlH*
um að færa þingtímann fram í maí næst þegar þing verður haldið ---------3 "
árið 1992. Björn Þórhallsson sagði i framsögu um húsnæðismál, að
hann efaðist um ágæti framkominna tillagna um húsbréfakerfi i stað
núverandi húsnæðislánakerfis.
Ásmundur sagði aðspurður að
hann teldi of mikið gert úr flokkspó-
litískum áhrifum í ASÍ. „Ragna
Bergmann er í Alþýðuflokki en Om
er óflokksbundinn. Eg hef ekki trú
á því að þetta breyti í grundvallarat-
riðum hinu daglega starfi vegna
þess að sú umfjöllun og sú vinna
sem hefur verið í miðstjórninni hef-
ur ekki skipst eftir slíkum línum
nema í örfáum undantekningartil-
vikum. Ég þekki Rögnu af löngu
samstarfi og veit að við getum unn-
ið vel saman. Ég hef minna sam-
starf átt við Öm, en hef fulla trú
á honum og veit að hann hefur
mjög mikla reynslu af því starfi sem
hann hefur unnið sem forsvarsmað-
ur í álverinu og formaður Málm-
og skipasmíðasambandsins. Ég held
að þessi hópur geti unnið vel saman
og það tel ég vera hið mikilvægasta
í málinu. Ég hef ekki trú á því að
við eigum eftir að lenda í einhveij-
um deilum út frá flokkspólitískum
sjónarmiðum."
Ásmundur var spurður hvers
vegna hann hefði dregið svo lengi
að segja af eða á um framboð sitt.
„Sú óvissa á ósköp einfaldlega ræt-
ur að rekja til þess að ég var í
nokkmm erfiðleikum að taka þessa
ákvörðun. Ég taldi að mörgu leyti
eðlilegt að ég hætti. Ég er búinn
að vera hér í átta ár og þetta er
erfitt starf og mér fannst óhjá-
kvæmilegt að velta því vandlega
fyrir mér hvort ég ætti að gefa
kost á mér til fjögurra ára í viðbót.
Ég tók þá ákvörðun og ég er reiðu-
búinn að takast á við þau verkefni
sem em framundan. Ég veit nokkuð
af reynslunni hvað við er að fást.“
Örn Friðriksson:
Háði mér ekki að
vera óflokksbundinn
„KJÖR mitt er ekki af pólitískum toga spunnið þannig að fólk hefiir
ekki látið það hafa áhrif á sig að ég er ekki í neinum pólitískum
flokki,“ sagði Öm Friðriksson, nýkjörinn annar varaforseti Alþýðusam-
bands íslands. Öm var tilnefindur af kjörnefnd og bar sigurorð af
Vilborgu Þorsteinsdóttur i kosningum.
„Við vitum að það em erfiðir við höfum ekki getað bmgðist nægi-
tímar. Við búum við það að tvær
ríkisstjómir hafa sett á okkur lög,
takmarkað athafnafrelsi okkar og á
þeim hlutum þurfum við að taka,“
sagði Öm. Af öðmm málum sem
munu brenna á forystu ASÍ nefndi
Öm kjaramál, atvinnumál, starfs-
menntunarmál og skipulagsmál
verkalýðshreyfingarinnar. „Við mun-
um fara yfir þau mál sem afgreidd
verða hér á þinginu, það er ekkert
eitt mál öðm mikilvægara í sjálfu
sér og ég lít ekki svo á að ég sé
kosinn í miðstjórnina til að vinna að
neinu einu máli öðm fremur. Mér
þykir staða verkalýðshreyfingarinn-
ar hafa verið veik. Það byggist með-
al annars á því að stjómvöld hafa
ítrekað komist upp með það að hefta
starfsemi verkalýðshreyfingarinnar
með lögum og slíkt hamlar auðvitað
allri eðlilegri starfsemi. Það em
ýmsir aðrir þættir í þjóðfélaginu sem
lega vel við og við hljótum auðvitað
að skoða okkar starfsaðferðir út frá
þeimi reynslu."
Öm sagði að kjömefnd hafði haft
samband við .sig og beðið sig að
hugleiða möguleikann á varafor-
mennsku seint í fyrrakvöld. Hann
hefði svo ákveðið að gefa kost á sér
í gærmorgun eftir að hafa ráðfært
sig við félaga sína. „Það er mjög
eðlilegt að greiða atkvæði á milli
fólks og tillögur um tvo fulltrúa sýna
að báðum er treyst til starfsins."
Öm hefur verið aðaltrúnaðarmað-
ur starfsmanna í álverinu í
Straumsvík frá árinu 1971 og átti
sæti um tíma í stjóm Félags jámiðn-
aðarmanna. í vor var hann svo kjör-
inn formaður Málm- og skipasmíða-
sambandsins. Hann sagðist eiga von
á því að draga úr starfi sínu í álver-
inu eftir kjörið í varaforsetaembætt-
ið.
Lagabreytingar vom afgreiddar á
þinginu í gærmorgun. Alls lágu fyrir
22 tillögur til lagabreytinga, þar af
var öllum hafnað nema fjórum tillög-
um miðstjómar og þijár aðrar vom
að hluta samþykktar. Laganefnd
mælti með tillögum miðstjómar um
breytingar á lögum samtakanna.
Þær em m.a. um úrskurð í ágrein-
ingsmálum, þar er gert ráð fyrir að
5 manna úrskurðamefnd geti fjallað
um mál sem miðstjóm vísar til henn-
ar. Nokkrar umræður urðu um tillög-
umar. Einna mest var rætt um skipu-
lagsbreytingar og um sjúkrasjóði.
Samþykkt var tillaga um að réttindi
til greiðslna úr sjúkrasjóðum flytjist
með mönnum ef þeir fara í annað
verkalýðsfélag. Aðeins ein tillaga
laganefndar hlaut ekki hljómgmnn,
það var tillagan um að færa þing-
tímann fram í maí. Hún var felld,
178 greiddu atkvæði gegn henni, 159
vom samþykkir.
Umræður um húsnæðismál hófust
í gær. Bjöm Þórhallsson flutti fram-
sögu um málið. Þar mælti hann fyr-
ir nauðsyn þess að veija núverandi
húsnæðislánakerfi og að gera á því
nauðsynlegar breytingar. Hann lýsti
efasemdum um ágæti þeirra tillagna
sem fram hafa komið hjá nefnd fé-
lagsmálaráðuneytisins, sem fjallaði
um úrbætur í þeim málum, að taka
upp svokallað húsbréfakerfi. Taldi
Bjöm að ef slík bréf væm í umferð
gætu þau mettað verðbréfamarkað-
inn. Af því leiddi að afföll af þeim
yrðu mikil og þar af ieiðandi stór-
hækkaður fj ármagnskostnaður
íbúðakaupenda. Hann mælti með því
að húsbréf yrðu reynd í tilrauna-
skjmi á aftnörkuðum hluta markað-
arins og fremur yrðu famar aðrar
leiðir til að bæta núverandi kerfi.
Þar nefndi hann m.a. að herða út-
hlutunarreglur húsnæðislána og
lækka lánsfjárhæð. Hann varaði við
hugmyndum um að hækka vexti af
lánunum, taldi að ef slíkt væri gert
sæju lífeyrissjóðir sér ekki lengur
fært að kaupa skuldabréf af bygg-
ingasjóðunum og gætu þá allt eins
lánað beint til sinna félagsmanna.
Megum ekkí láta taka samn-
ingsréttinn af okkur aftur
„VIÐ höfúm talað um það, konur í verkalýðshreyfingunni, að það
þurfi að auka hlut okkar og þarna var að hrökkva eða stökkva,“
sagði Ragna Bergmann, sem kosin var fyrsti varaforseti Alþýðusam-
bands íslands í gær án mótframboðs. Hún sagðist ekki hafa skýrt
frá ákvörðun sinni að gefa kost á sér fyrr en snenuna í gærmorgun
eftir að eftir þvi var leitað í fyrradag.
„Þegar við fáum samningsréttinn hún kannski veik í dag. Eg held
aftur verðum við að standa vörð
um það að sljómvöld taki hann
ekki aftur,“ sagði Ragna þegar hún
var spurð hvaða málefniyrðu mikil-
vægust á vettvangi ASI í nánustu
framtíð. „Þá brenna samningamálin
á vörum ailra og síðan eru það
skipulagmál ASÍ. Ég held að við
getum ekki rekið það lengur á und-
an okkur að skipuleggja verkalýðs-
hreyfinguna eftir starfsgreinum.
Þjóðfélagið býður upp á að bijóta
verkaiýðshreyfinguna upp í æ
smærri einingar og þess vegna er
að fólk sé farið að gera sér grein
fyrir því að ef það verður atvinnu-
leysi kemur það fyrst niður á þeim
sem lægst hafa launin.“
Aðspurð sagðist Ragna halda að
flokkspólitísk sjónarmið væru á
undanhaldi í verkalýðshreyfing-
unni, en Ragna er félagi í Alþýðu-
flokknum. Hún á einnig sæti í kjör-
nefnd á ASÍ-þinginu og sagði að
nefndin hefði einkum tekið tillit til
skiptingu á milli sambanda og
starfs í þágu verkalýðshreyfingar-
innar við uppröðun manna í mið-
stjórn.
„Ég er búin að vera í verkalýðs-
hreyfingunni í nokkuð mörg ár og
hef verið formaður Verkakvennafé-
lagsins Framsóknar í sjö eða átta
ár. Ég hef verið í miðstjóm síðustu
fjögur ár og hef starfað mikið að
jafnréttismálum. Annað mikið
áhugamál mitt hefur verið kjör
hinna lægst launuðu," sagði Ragna
er hún var spurð um störf hennar
í verkalýðshreyfingunni.
„Ég held að það hljóti að vera
hægt að segja að það hafi miðað í
rétta átt í jafnréttismálunum á
þessu þingi. Mér finnst það mikiil
sigur að kona sé fyrsti varaforseti
og þá er það okkar kvennanna í
miðstjórn að standa sig,“ sagði
Ragna Bergmann.