Morgunblaðið - 18.02.1989, Qupperneq 27

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 18. FEBRÚAR 1989
27
Verð á skinku
kr/kg
Áleggsskinka
Skinka
i___I Lúxusskinka
Hiutfali fitu í skinku
(Raðað eftir hækkandi verði)
g/100g
Aleggsskinka
Skinka
l l Lúxusskinka
Verðkönnun Verðlagsstoj&iunar:
Engín tengsl á mílli
verðs og gæða skinku
110% munur á hæsta o g lægsta verði
NÝLEGA gerði Verðlagsstofiiun athugnn á 43 tegundum af
svinaskinku frá 22 innlendum framleiðendum og sex dönskum.
Voru tekin sýni af öllum skinkutegundunum og hefur Rannsókna-
stofiiun landbúnaðarins efiiagreint og mælt og metið þau skv.
ýmsum gæðastöðlum.
Erlendis hafa víða verið settar
reglur um gæðaflokka og eftirlit
með skinku til að tryggja það að
varan sé góð og samkeppni heiðar-
ieg. í reglunum er tekið fram hvaða
kjöt má nota og hve mikið af vatni,
próteinum og bindiefnum. Einnig
eru reglur um fitumagn. Engar
reglur eru til hér á landi um þessi
atriði og hafði Rannsóknastofnun
landbúnaðarins því erlenda staðla
til viðmiðunar við mat sitt.
Skinku er skipt í þijá flokka eft-
ir gæðum. Besta skinkan er oftast
kölluð lúxusskinka, veisluskinka
eða raftaskinka. í næsta flokki er
venjuleg skinka og í þriðja flokkn-
um eru áleggsskinka, brauð-
skinka, eða sparnaðarskinka eins
og hún er stundum kölluð.
Hér á eftir verður gerð grein
fyrir helstu niðurstöðum sem fram
komu í þessari athugun.
Ekki tengsl á milli verðs og
gæða
Athugun leiddi í ljós að ekki er
um að ræða tengsl á milli verðs og
gæða skinku. Lúxusskinka var oft-
ast dýrari en önnur skinka, en hins
vegar var hún ekki almennt betri
(hlutfall fítu, próteina og vatns).
Samkvæmt erlendum stöðlum má
ekki bæta vatni í lúxusskinku og
fita má ekki fara yfír 10-15%. Þessi
athugun sýndi á hinn bóginn að í
þremur sýnum af átta sem tekin
voru af lúxusskinku var fítumagn
yfír 15% og í lúxusskinku frá Kosta-
kaupum var t.d. 26% fíta.
í athuguninni kom heldur ekki
fram merkjanlegur munur á verði
og gæðum venjulegrar skinku og
áleggs- eða brauðskinku. Þess ber
þó að geta að hjá þeim framleiðend-
um sem framleiða skinku í mismun-
andi gæðaflokkum var almennt um
að ræða verðmun á milli gæða-
flokka.
Könnun Verðlagsstofnunar á
verði og gæðum nautahakks sem
unnin var með aðstoð Rannsóknar-
stofnunar landbúnaðarins og birt
var í desember sl. leiddi í ljós að
ekki voru tengsl þar á milli. Með
öðrum orðum lágt verð gaf ekki
vísbendingu um rýr gæði né heldur
hátt verð um mikil gæði. Niðurstöð-
ur skinkukönnunarinnar eru á sama
veg og hrekja fullyrðingar tals-
manna kjötiðnaðarstöðva um hið
gagnstæða.
Mikill munur á hæsta og
lægsta verði
Mikill munur er á hæsta og
lægsta verði á skinku. Ódýrust í
könnuninni var skinka frá Búrfelli
sem kostaði 999 kr. hvert kg skv.
Raunverul.
Uppgefið verð/kg Mismunur
Dæmi verð/kg afskinku kr./kg
Goði, skinka í loftsk.umb. 1.908 2.163 255
Bautabúrið lúxusskinka 2.070 2.335 265
Nóatún, skinka 1.345 1.509 164
Höfn, Hafnarskinka 1.625 1.815 190
Kjötvinnsla KS,
Sauðárkr., bógskinka 1.787 1.995 208
Tafla 3
skráðu verði. Næst henni í verði
var skinka í bitum sem kostaði
1.245 kr. hvert kg. Dýrustu tegund-
ir skinku voru veisluskinka frá
Búa, Akureyri, en skráð verð var
2.109 kr. hvert kg, raftaskinka frá
Goða sem skráð var 2.096 kr. kg
og lúxusskinka frá Bautabúrinu,
Akureyri, skráð á kr. 2.070 hvert
kg.
Dýrasta íslenska skinkan kostaði
því um 110% meira en sú ódýrasta.
íslensk skinka
sambærileg danskri
að gæðum en verðið
mun hærra
í athuguninni kom fram að
íslenska skinkan er sambærileg
hinni dönsku að gæðum. Verðið á
íslensku skinkunni er hins vegar
mun hærra. Meðalverðið á dönsku
skinkutegundunum sjö, sem athug-
unin náði til, var 492 kr. hvert kg,
en meðalverðið á íslensku tegund-
unum 36 (miðað við uppgefíð kg-
verð hjá framleiðendum) var 1.645
kr. eða 234% hærra.
Umbúðir vigtaðar með
Einungis tveir innlendir framleið-
endur, Ali og íslenskt franskt eld-
hús, gefa upp þyngd á skinku án
þess að vigta umbúðimar með. Það
gera einnig allir dönsku framle'j'b-
endumir. Aðrir framleiðendur
skinku hér á landi vigta plastum-
búðimar utan um skinkuna .með
innihaldinu þannig að neytendur
þurfa í raun að greiða sama kg-
verð fyrir plastumbúðimar og fyrir
innihaldið. Er þyngd umbúðanna
allt að 10-12% af raunverulegri
þyngd innihaldsins eins og eftirfar-
andi dæmi sýna:(sjá töflu 3)
Ljóst er að hvorki upplýsingar á
umbúðum né verð skinkunnar veita
neytendum þær upplýsingar um
vörugæði sem þeir eiga rétt á.
Er það mat Verðlagsstofnunar
að biýna nauðsyn beri til að setja
reglur um gæðastaðal á skinku og
öðmm unnum kjötvömm. Er þaéPi-
forsenda fyrir því að unnt sé að
ástunda heiðarlega samkeppni í
sölu á þessum vöram.
(Frétt frá Verðlagsstoftiun)
Ráðstefna
um Evrópu-
bandalagið
ALÞÝÐUBANDALAGIÐ
gengst fyrir opinni ráðstefnu
um Evrópubandalagið í dag,
laugardag, á hótel Sögu und-
ir heitinu ísland og umheim-
urínn.
í fréttatilkynningu segir að
á ráðstefnunni verði reynt að
varpa ljósi á stöðu Islands
gagnvart Evrópubandalaginu
og öðmm heimshlutum og leit-
að svara varðandi viðskiptalega
hagsmuni og félagsleg og
menningarleg í samskipti í
umróti næstu ára. Tore Houg,
þingmaður Sósíalíska vinstri-
flokksins í Noregi flytur erindi
um Norðurlönd og samranann
í Evrópu. Flutt verða yfírlitser-
indi um bandalagið í víðu sam-
hengi og fulltrúar samtaka
launafólks og atvinnurekenda
flytja stutt erindi. Ráðstefna
hefst klukkan níu og lýkur
klukkan fímm.
Morgunblaðið/Emelía
Guðbjörgf Lind við eitt verka
sinna.
Sýnir í Nýhöfii
í Listasalnum Nýhöfii, Hafiiar-
stræti 18, stendur nú yfir sýning
Guðbjargar Lindar.
Guðbjörg sýnir þar olíumálverk
og vatnslitamyndir unnar á síðast-
liðnu ári. Myndefni Guðbjargar
Lindar eru aðallega lækir, fossar
og borð, oft samofíð í einu verki.
Þetta er siðasta sýningarhelgin.
Sýningunni lýkur 22. febrúar og
er opin frá klukkan 10 til 18 á virk-
um dögum og frá klukkan 14 til
18 um helgina.
Rafinagnstruflanirnar:
Símakerfíð innaulands stóð sig vel
- segir Póst- og símamálastoftiunin
ÖRBYLGJUKERFIÐ, sem er burðarás símakerfísins milli staða,
bilaði ekkert við rafinagnstruflanirnar sem urðu fyrir skömmu,
segir í fréttatilkynningu frá Póst- og símamálastofiiuninni. Sama
má segja um allar símstöðvar höfúðborgarsvæðisins og stærri
símstöðvar úti um landið. Nokkrar bilanir hafá orðið á smærri
stöðvum en sumar þessara bilana voru ekki vegna rafinagnsleysis.
Samband milli íslands og ann- rafmagnstraflana frá Landsvirkjun
arra landa rofnaði hins vegar þrisv- síðastliðinn sunnudag. Díselrafstöð
ar, samtals í 78 mínútur, vegna jarðstöðvarinnar fór í gang við raf-
magnsrofið en sendimagnarar urðu
óvirkir. Fyrsta rofíð var 69 mínút-
ur. Jarðstöðin var mannlaus og
kalla þurfti út viðgerðarmenn. Á
mælistofu Landssímans er unnið er
að uppsetningu nýs fjarstýribúnað-
ar fyrir jarðstöðina. Þegar hann er
kominn í notkun verður hægt að
laga þaðan bilanir af þessu tagi og
á mælistofunni er alltaf vakt, segir
í fréttatilkynningunni.
Morgunblaðið/Þorkell
Sigurþór Hallbjörnsson heldur sína fyrstu
einkasýningu á Mokka kaffi um þessar mundir.
Mokka:
Ljósmyndasýning
SIGURÞÓR Hallbjörnsson heldur sina fyrstu
einkasýningu um þessar mundir á Mokkakaffi. 'T
Sýningin byijaði 7. febrúar og stendur til 28. febr-
úar.
Myndimar era teknar á ferðalagi um Evrópu sem
Sigurþór fór síðastliðið sumar ásamt 13 ára dóttur
sinni.
Ferðin hófst í Prag, en síðan var tilfínning látin
ráða um val á næstu viðkomustöðum. Ljósmyndimar
sýna upplifun Sigurþórs á ýmsu því sem fyrir augu r
bar 4 ferðalaginu.