Morgunblaðið - 23.03.1989, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 23. MARZ 1989
C 25
íöri —
A $ V N ro ÍY,
íVbs»5 uaitíiftMUt i*i-
J.) fcic' Uy»ic. »1<-r Kerv<i«öi:U'>í-
2.) Si«A, m\te »kw
G,'. Gt'fioft, <í<-ií.U* <(<rr iiuisír«u«i.
4.) >'«)!». BtnimrtA <5<.» £rfu*u«l.<& &s* i'»>&í
ít.'i S < <> í» {i?.v>fyá., «>sii gkW*;.
Jk) }/»(:* oikr . íióUtu u-iz UcIa'.
G.‘> V«sr <«*)u< V«ra, Uovsw vkr Y«*Jt)A
fi,) Jj.j-3 o>*.<r %>:Í4, )><>tlift «<.--•<“ }(<?;{<('/.
B.J }H> ». JV»ri< V*>>>:» C{>ú i« }%<t u« )kí«a»:<*. >)«
* iöri.
Ik) j$tí<t<r«, Cíiiiio <Jcr SitsuítAcíí-
U.) liak, Xioiia 4cr KrfjRg-
I'í ) 5t>>i, Ínratcrift <lcr .”>«w>e.
»;>.} Ua ftd«r U<íJj. D<>; )>x :-£>:*<£
Wörl erbu <rh.
?.?:<•> 2:4:(<r, (.íviviio :•>:? f»>»>a* ðj.>ý.c:<ö:S:r}.
Vrr:«>a«>:(<r )'>Kl(<cr. (cs>f r., r.v war jyrSrj. 5((.
('<<}>. vr.< ••. «a>) w«i<*(>:tio»<<; «il (!*!<. 0- A«ft l&.ZÍ.
('il». x*s, v«>k v >)>:<r(<
<a>írci>»)iríi>:r, YVftrí»:v((<>:<r>iix»g:rfí<?A«:u.4rr V'or!<r<g,
(ftx>alVr. ftrlir wiithiig). &4.
:t. :(<<« riari.. i>rr.(, i'teir, AVsssx r. $th, ft few*. a'ftcar.
c-a: c<:J»c>. a, nmttdiM A»: tí (<» <> >r «)» wkíiný >icí»
#ftvh Orftuœ tatíru <rr&Stt, y xvtíftí rriridf. «t»xft
fs»». 13í.
« a>. <c» *4r, wjftvrr. jittu a»«(»«. >ui«c, »c.
>»t x<>. (Ö,
v* {*•»•*) ft»c, >:;<»>:«>’> 11.
St-pir. ft>. Sf\-r Xt,: )>cci< 3ív«<. :Y«t«MXÍi S<hfJ»>f <(oS.
J{<.!<•»:(<.. Kicr-'j'. (>*)?)•:
XU. <:»:( &•(.'<•. )»::-r fttfttkrft»<*(.Xft.V,«csr(<(cr(.t;
' Vrrv,x!»ir.(<i>)ftcgtált.xct».{Sm*#}«t s»)*.(<«>{Muiio')
<)s»Sctwt)x<r:*>>«iKtoíwftirt; »vt(«., (JNlssxttlíf;
<ímtJcjor,al.Vft, Vaií-.r; tJxc'fxrr, aii. &toX> Vsxc.-,
s(. (','«:>. wii X>oi. &:«>•, c««. )(S. )ý«-
»)!{.• ,•». ’):>*>>■ atsricr IX-oU 0(<»x -gtiu suhcr. 2Si.
(r»ji. a. I<«c: rtartrr ifcvi. -Vicrrctó, 'IVcg. 9)5. (rgi.
Atcr'O'isfttc, Aörr-Wil* c>c.
tt sttftst *«(. : vcro. rrcifr. (})■:>: surlrr Coftj. ftrrrrtu-o,
cirti axfiiiscu, Drr Voriior á (>st itirr 4ic (!cii<:<;i.ftu^
>)rr £<<$(:. »• «)(«, Krsrjs. aí, si;; *. I). »i5vc«* (xs^rs),
»!.*»( kxn ypttsftjfcn), ívs2>hí:» í <(»>uja>« (rirftlcu), ».(•*
>)«<«jx» <xV>:rtl»r.«<x>; vcrừn»»*>:<), wtrh (itcr
st xx»sa {*..'!«<:»<{ :>i «gá«u«(fti<c>;i»cu, cl>crí:*.'i>cu)
at«gi«s*st (sich tcriiuruð). 1Ú».
Gottl. Christ. Friedr. Mohnike Th.
u. Ph. D., gefin út í Stralsund 1830.
Aftan við í þessari bók er landa-
kort af Suður-Noregi og sérkort af
Sognfirði. Þessi bók er tileinkuð
Karl Christian Rafn, prófessor og
dannebrogsmanni i Kaupmanna-
höfn, sem var mjög virkur í útgáfu
íslenskra fombókmennta þar í borg
og munum við rekast á nafn hans
síðar.
Þetta er Friðþjófssaga hins
frækna sem er ein af Fomaldarsög-
um Norðurlanda. Hvernig stendur
á henni hér? Hún snertir hvorki
sögu Völsunga né norræna goða-
fræði. Keypti Wagner þessa bók
vegna Noregskortsins þegar hann
var að semja „Hollendinginn fljúg-
andi“? Hvað sem um þetta má
segja, þá væri forvitnilegt að fræð-
ast um það, hvemig Wagner kynnt-
ist íslenskum bókmenntum upphaf-
lega.
Auk ofangreindra bóka kynntist
Wagner íslenskum bókmenntum af
öðrum bókum, sem hann las. Sjálf-
ur telur hann upp þær heimildir sem
hann notar viff sköpun Niflunga-
hringsins:
1. Der Nibelunge Not und
Klage, Lachmann (Glötuð).
2. Zu den Nivbelungen etc.,
Lachmann.
3. Grimms Mythologie.
4. Edda.
5. Völsunga-Saga. (Var aldrei
í eigu Wagners.)
6.. Wilkina-und Niflunga-Saga.
(Ekki lengur til.)
7. Das deutsche Heldenbuch,
von Hagen.
8. Die deutsche Heldensagen
von Wilhelm Grimm.
9. Untersuchungen zur deutsch-
en Heldensage von Mone.
10. Heimskringla, iibersetzt von
Mohnike.
Hvers vegna vantar jafn þýðing-
armikið rit sem Völsungasaga er í
bókasafn Wagners? Á Völsunga-
sögu er fyrsti þáttur Valkyijanna
eftir hann gmndvallaður. Þetta
skýrir Wagner í bréfi frá 1851: „í
Dresden gerði ég allt hvað ég gat
til þess að kaupa bók, sem fékkst
ekki í nokkurri bókaverslun. Ég
fann hana loksins í konunglegu
bókhlöðunni. Hún heitir Völsunga-
Saga þýdd úr fom-norrænu af H.
von der Hagen. Þessa bók þarf ég
nú til þess að lesa hana í gegn aft-
ur . .. ekki til að líkja eftir ... held-
ur til að rifja upp hvað ég hef skap-
að í einstökum atriðum."
Völsunga-saga var gefin út í
þýðingu Friedrich von der Hagen í
Breslau (sem nú er í Póllandi) 1815
undir nafninu „Volsunga-Saga oder
Sigurd der Fafnistöder" og kom í
fjórða bindi heildarsafns, sem hét
„Nordische Heldenromane". Hún
var einnig gefin út 1814 á sama
stað.
Eftir þátttöku sína í maí-upp-
reisninni í Dresden 1849 þurfti
Wagner að fara í útlegð til Sviss.
Áður hafði hann fengið bróður
mága sinna, Heinrich Brockhaus,
bókasafn sitt að handveði fýrir 500
dala skuld. Þetta bókasafn sitt sá
hann aldrei aftur. Hann reyndi lengi
að leysa bækur sínar úr veðböndum
en það varð aldrei úr því. Við lestur
bóka Dresden-bókasafnsins hafði
Wagner aflað allra þeirra upplýs-
inga er lögðu grunninn að hinu
mikla sköpunarverki hans. Susanna
Brockhaust afhenti Wagner-stofn-
uninni Dresden-bókasafnið 1975.
Þannig komust allar bækur Wagn-
ers undir eitt þak eftir 126 ár.
Þó að Wagner hefði veðsett bóka-
safn sitt fór hann brátt aftur að
safna bókum. Það safn varð, eins
og áður sagði, alls 2.500 bindi og
er í endursmíðuðum bókaskápum
dagstofunnar. Þetta bókasafn,
Wahnfried-bókasafnið, ber miklum
efnum vitni. Allar bækur eru í
skinnbandi, bundnar inn af bók-
bindaranum Christian Senff í Bay-
reuth. Margar bækur em oft bund-
ar saman í eina bók. Það á einnig
við um bækumar í Dresden-bóka-
safninu, en þær vom allar bundnar
inn í skinnlíki (rexinband).
Við Giinther Fisher göngum nið-
ur í dagstofuna og tökum til við
að skoða bækumar þar. Wahn-
fried-bókasafnið ber mjög víðfeðm-
um bókmenntaáhuga fyrri eiganda
síns glöggt vitni, en eg byrja strax
að leita að íslenskum bókmenntum.
Á einum bókarkilinum rekst ég á
allíslenskt orð „Riddarasögur". Við
nánari skoðun kemur í ljós að þama
er bók sem heitir Riddarasögur og
Dr. Eugen Kolbind hefur gefið út
Úr bókasafninu.
í Strassborg 1872 og hefur að
geyma „Parceval Saga, Valvers
þáttur, Invents Saga, Mirmans
þáttur", allar á íslensku máli með
miklum skýringum á þýsku. Þá er
bók „Die Edda“ gefin út af Karl
Simrock í Stuttgart 1864. Die Edda
gefin út af Hermanni Luning í
Zúrich 1859 með íslenskum og
þýskum texta auk þess þýsk-í
slenskri orðabók og skýringum aft-
anvið.
Þá er þama bók sem heitir Alt-
nordischer Lesebuch nebst kurz-
gefasster Formenlehre und Wört-
erbuch von Ludwig Ettmuller
Zurich 1861. Þama er afíur komin
Völuspá (ekki rituð Vaulu-Spá, eins
og á eldri útgáfunni) á íslensku og
þýsku svo og íslensk orðabók og
íslensk málfræði. Þá er ein bók í
Wahnfried-bókasafninu sem heitir:
Sie Sage von den Wölsungen und
Niflungen in der Edda und Wöls-
ungasaga von August Raszmann,
Hannover 1863. Ólafs-Saga
Tryggvasonar í 3 bindum, gefin út
í Kaupmannahöfn 1826 af Carl
Christian Rafn. Völsunga-Saga og
margar fleiri í 12 bindum, gefnar
út 1829 í Kaupmannahöfn af Carl
Christian Rafn. Enn er að finna:
Altnordisches Leben gefín út í
Berlín 1856 af dr. Karl Weinhold.
Þessi bók er um siði og lög Norður-
landabúa og þar mikið vitnað í ís-
lenskar bókmenntir, m.a. Grágás.
Þegar Wagner samdi Lohengrin
las hann sér til í fræðiriti um lög
og réttarfar Flandem til þess að
gera framsetningu verksins trú-
verðugri. Ekki er ólíklegt að hann
SJÁ NÆSTU SÍÐU
NYJAR VCLAR • NY FJODRUN
Stuítur/langur * dieselvél/bensínvél * sjálfskiptur/bemkiptur
MEIRI ORKA:
2,51 dieselvél með forþjöppu og millikæli.
Afköst = 95hö (DIN) við 4200 sn/mín
3,0 i V-6 strokka bensínvél með rafstýrða fjölinnsprautun.
Afköst = Í4íhö (DiN) við 5000 sn/mfn.
MEIRi MÝKT:
Gormafjöðrun að aftan með stigverkandi höggdeyfum. Endurbætt sæti. (V6)
STAÐLADUR BÚNAÐUR ma.:
• Alfstýri * Framdrifslokur • Samlæsing á hurðum (Lengri gerð) • Rafdrifnar
rúðuvindur (lengri gerð) • Tregðulæsing á afturdrifi • Rafhituð framsæti •
Jöfnunarioki á hemlum afturhjóla • Aukamiðstöð afturí • Hallamæiir/
Hæðarmælir «■ Rafknúin sóllúga og álfelgur (Super wagon)
VERÐ FRÁ KR. 1.636.000 (stuttur)
1.986.000 (langur)
m

* % fái
r
. . . ... wm
!
/

BÍLL FRÁ HEKLU BORGARSiG
mftEKLAHF
ULI I ttUQOVfiQi 170 174 Simi 695500