Morgunblaðið - 16.07.1989, Blaðsíða 15

■MOKGUNBI-AIHP .SU,\XU])AGL:H,1C.,JCI.Í
af við manninn á stuttum tíma.
Skiptir þá öllu máli að menn kunni
að bregðast rétt við ef óhapp ber
að höndum. Á síðustu árum hafa
orðið miklar framfarir í öryggismál-
um sjómanna. Ég hef sem lífeðlis-
fræðingur orðið þeirrar ánægju að-
njótandi um árabil að fá að fræða
sjómenn um kulda og áhrif hans á
líkamann í Slysavarnaskóla sjó-
manna. Þar eru áhugasömustu og
þakklátustu nemendur sem ég hef
nokkru sinni kennt.
Nauðsynlegt er að allir lands-
menn, ekki bara þeir sem sækja
sjóinn, fái fræðslu um áhrif kulda
víkur undir Kaldi, sem var mikill
staður. Hann hafði hest í taumi.“
Þótt við kvennalistakonur værum
á ferð í júní og sól skini í heiði var
kuldinn bítandi og minnti á þessa
ferð Ljósvíkingsins til Kaldsvíkur
undir Kaldi.
Fegurð himinsins og jökullinn
hafa sína töfra og við eigum að
njóta þeirra eins og skáldið Ólafur
Kárason. Þegar sumarið er liðið og
veður haustsins dynja yfir, þá meg-
um við hins vegar ekki uppgötva
að við höfum gleymt að afla okkur
vetrarforða eins og Hrafna-Flóki
forðum. Við megum ekki verða svo
Við söknum stundum sólar, en hún
þarf ekki að skína nema í skamman
tíma þá yljar hún svo ótrúlega og það
er eins og svipt sé burtu úr huganum
öllu neikvæðu um veðrið og aðeins
hugsað til þess hve við erum
gæfusöm að eiga heima í þessu stóra
og kalda landi.“
á líkamann og hvernig á að bregð-
ast við honum, jafnframt fræðslu
um náttúruna og umgengni við
hana.
Listin að lifa í landinu
Ég var að rifja upp Heimsljós
mér til hugarhægðar á dögunum.
Náttúrulýsingarnar magna upp þau
áhrif, sem við verðum fyrir á ferðum
okkar um landið. Þar talar höfund-
ur sem áttar sig á óblíðum náttúru-
öflum: „Leiðin lá þvert um dalinn,
yfir ána, upp fjall, gegnum skarðið
Kaldsheiði, yfir aðra sveit til Kalds-
upptekin af blíðu sumarsins að vet-
urinn gieymist.
„Fögur þótti okkur jörðin“ berg-
málaði í húsinu á Gljúfrum áður en
Ljósvíkingurinn hélt „inná jökulinn,
á vit aftureldingarinnar, búngu af
búngu, í djúpum nýföllnum snjó,
án þess að gefa þeim óveðrum
gaum, sem kunna að elta hann.“
Þrátt fyrir óblíð náttúruöfl meg-
um við ekki gleyma þeim miklu
kostum sem landið hefur uppá að
bjóða. Listin er að þekkja náttúru-
öflin og geta brugðist við þeim á
réttan hátt.
Á heilagri nóttu
Erlendar bækiir
Jóhanna Kristjónsdóttir
Tahar Ben Jelloun: Den hellige
natten.
Norsk þýðing: Kari Risvik.
Útg. Cappelen 1988.
að er ekki oft sem kostur gefst
á bókum eftir arabíska höf-
unda, svo að ég tók því fagnandi
er norska forlagið Cappelen sendi
mér þessa bók, þó svo í þýðingu sé.
Tahar Ben Jalloun er einn frægasti
höfundur Marokkó, fæddur í borg-
inni Fes 1944 en nú búsettur í
París. Hann hefur gefið út nokkrar
ljóðabækur og skáldsögur. Hann
fékk hin virtu bókmenntaverðlaun
Goncourt fyrir þessa bók fyrir tveim-
ur árum. Á heilagri nóttu er sjálf-
stætt framhald bókarinnar „Sin fars
sön“. En hana má lesa án þess að
kunna skil á hinni fyrri.
Sagan hefst þegar faðirinn er að
deyja. Við dánarbeðinn situr Ahmed,
eini sonur hans af átta börnum.
Raunar er Ahmed stúlka, en svo
mjög hafði faðirinn þráð að eignast
son, að hann ákvað að áttunda barn-
ið væri drengur, hvors kyns sem það
yrði. Ahmed hefur því vaxið upp í
gervi drengs, átt í eilífu stríði við
sjálfan sig og ekki fengið til hlítar
skilið hver yrði framtíð sín.
En faðirinn iðrast og ákveður að
leysa „soninn“ undan kvöðinni og
verða stúlka aftur, sem hann gefur
nafnið Sara. Þegar faðirinn er and-
aður flýr Sara í brottu, veit sem er
að systur hennar sjö bera til hennar
hefndar- og öfundarhug vegna þess
dálætis sem hún varð aðnjótandi hjá
föður þeirra, en þær fóru á mis við.
Riddari á hvítum hesti nemur
hana á brott, flækingur tekur mey-
dóm hennar á för um auðnina og
þó gæti hvort tveggja verið draum-
ur. Hún kemur í lítið þorp, þar sem
gæslukona þorpsbaðsins telur hana
af himnum senda til að hjálpa sér
við umönnun „Ræðismannsins" eins
og hún kallar blindan bróður sinn.
Hjá þeim á Sara athvarf um hríð
og verður vitni að sérstæðum at-
Tahar Ben Jalloun
burðum, sjúklegu og þó undursam-
legu sambandi milli systkinanna og
sjálf hrífst hún af ræðismanninum,
vitsmunum hans og sálarþroska.
Svo fer að systirin fyllist afbrýðis-
semi og leitar fregna af fortíð Söru
og kemur með vondan frænda henn-
ar á vettvang til að hann geti tekið
hana með heim og hegnt henni. í
örvæntingu skýtur Sara frændann
til bana og er dæmd í fangelsi fyrir.
í fangelsinu tekst henni að eigin
mati að átta sig á mörgu sem ekki
hafði verið henni ljóst áður. Hún
reynir að ganga inn í veröld hins
blinda enda ætlar ræðismaðurinn að
bíða hennar og lengi vel vitjar hann
Söru í fangelsinu. Einn daginn koma
svo hinar sjö hefnigjörnu systur til
hennar í fangelsið og misþyrma
henni hrottalega, svo að henni er
vart hugað líf lengi.
Konsúllinn hverfur úr lífi hennar,
fangelsisvistin er stytt vegna góðrar
hegðunar og hún leggur upp í ferð
að nýju, sem hún veit ekki hvert
muni leiða hana.
Þessi saga er áhrifamikil og ljóð-
ræn, sú stemmning dulúðug sem
hann framkallar og hlýtur að vekja
með manni löngun til að kynnast
fleiri verkum þessa höfundar.
15
-H
SVFFN-
HERBERGIÐ
Að menneskjan sofi einn
þriðja hluta ævinnar er
í fyrsta lagi satt,
— í öðru lagi leiðinlegt,
— og í þriðja lagi
áhugaverð staðreynd fyrir
okkur í Húsgagnahöllinni
sem höfum stærsta og
besta úrval hjónarúma
á öllu íslandi.
Hefurðu prófað að sitja í stól
í 8 klukkustundir samflellt?
Er þér sama hvemig sá stóll er?
— En dýnan sem þú sefur á 8
klukkustundir á sólarhring?
— Er þér sama hvernig hún er?
Nei, nei, engum er sama
hvernig hann liggur í
þriðjung ævinnar.
Það er býsna dýrt að sofa vel, svona ca.
sex krónur á sólarhring ef þú kaupir dýrustu
dýnuna sem hægt er að kaupa á Islandi.
LUX ULTRAFLEX
90x200 cm kr. 32.520,-
105x200 cm kr. 30.340,-
120x200 crn kr. 43.590,-
140x200 cm kr. 49.630,-
160x200 cm kr. 55.680,-
Þessi stórkostlega dýna býður upp á
einstök þægindi og fæst í mjúkri og stífri gerð.
Tvöföld fjaðramotta, 337 fjöður á fermeter.
Stífir kantar, stunginn dúkur,
þykk þvottekta yfirdýna.
HÚSGÍMJN Á 7600 FERMETRUM
Húsgagna-Siöllin
REYKJAVÍK