Morgunblaðið - 09.08.1989, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 9. AGUST 1989
4'
Afmæliskveðja:
Jóhann Jóhannsson
kennari, Seyðisfirði
För okkar manna í gegnum
tímann má e.t.v. líkj við það að
barn keifi með sleðann sinn yfir
snæviþaktan ás og loks þegar upp
er komið sest það á sleðann og
brunar niður hinum megin og hrað-
inn eykst eftir því sem neðar kemur
í brekkuna. Þannig er um mannlegt
líf — þegar á ævina líður verður
skynjun þessa leyndardómsfulla
fyrirbæris sem við nefnum tíma
önnur en meðan við vorum ung og
hann líður örskots hratt. Og nú er
vinur minn Jóhann Jóhannsson orð-
inn sjötugur og við hæfi að senda
honum heillaóskir í tilefni þeirra
tímamóta og þakkir fyrir liðin ár.
Við kynntumst fyrir rúmum
tveimur áratugum, þegar ég var
prestur á Seyðisfirði. Haustið 1968
hófum við báðir kennslu hjá Steini
Stefánssyni sem þá var skólastjóri
þar. Jóhann var aðalenskukennari
skólans og jafnan síðan, eða þar til
hann Iét af störfum nú á sl. vori.
í kennsluna lagði Jóhann hæfileika
sína alla og sái sína að auki. Hann
mátti ekki til þess hugsa að sér
- - yrði nokkur hlutur á í þessari
messu, og þannig var það öll þau
ár sem í hönd fóru, vandvirkni og
samviskusemi — auk staðgóðrar
þekkingar jafnt a enskri tungu sem
íslensku voru aðalsmerki allra hans
starfa við skólann á Seyðisfirði.
Munu allir sem nutu leiðsagnar
hans á þessum árum ljúka upp ein-
um munni um hæfileika hans og
alúð við kennsluna, og árangurinn
var líka í samræmi við það.
Síldarævintýrið var að renna sitt
-♦skeið á enda á þessum árum okkar
Jóhanns á Seyðisfirði og síldarspek-
úlantar að taka saman föggur sínar.
Þessi frá náttúrunnar hendi fagri
bær lá eins og í sárum eftir, nokk-
ur reykspúandi finngálkn stóðu í
ljöruborðinu sitt hvorum megin
fjarðarins og sendu óblíðan angan-
sveim yfir byggðina. Göturnar voru
meyrar af slori og slógi og hálar
af síldarhreistri og það var oft suddi
og súld í lofti þegar menn vöknuðu
og héldu til sinna verka á morgn-
ana og það þurfti talsvert mikla
bjartsýni og lífstrú til að bjóða gú-
morinn áf hjartahlýju og innileik
við slíkar aðstæður, þegar ekki
hafði sést til sólar vikum saman.
j^En aldrei man ég vin minn Jóhann
Jóhannsson öðruvísi en glaðan og
reifan dag hvern en er við hittumst
á förnum vegi eða á kennarastofu
skólans. Þetta var umgjörð lífsins
sjálfs fyrir Jóhanni, upphaf og end-
ir flestra hluta jarðneskra a.m.k., —
hann var sprottinn úr slíkum jarð-
vegi, eða ætti ég kannski að segja
útvegi, sjávarútvegi, hafði stundað
sjó og síldveiðar frá því hann var
unglingur vestur við Djúp og því
ekkert eðlilegra fyrir hans sjónum
en hlutirnir væru svona, allt það
sem fylgdi síldinni og gerði þennan
forna og fagra bæ hráslagalegan í
augum viðkvæmra sálna.
En fyrir kom að við brugðum
^ okkur upp að Gufufossi til að fíló-
sófera um tilgang lífsins og þess
myrku rök og skoða bæinn af hærra
plani þar sem hann byltist um í
síldardraumum undir þokuhaddin-
um. Vissulega voru árin á Seyðis-
firði full af eftirminnilegum hlutum,
þar sem ógleymanlegar persónur
stigu fram á sviðið og skildu eftir
sig spor sem ekki mást á einni
hverfulli stundu. „Hér á Seyðisfirði
hafa allir hlutir gerst,“ sagði Guð-
laugur kaupmaður eitt sinn við okk-
ur þegar við vorum 'að skrafa við
hann í búðinni, og það voru orð að
sönnu. Og undarlegir atburðir héldu
áfram að gerast bæði þeir sem
kenndir eru til sorgar og gleði, en
e.t.v. gerðist það sem gleðilegast
var eftir að ég var farinn burt frá
Seyðisfirði, að staðurinn reis eins
og fuglinn Fönix upp úr eldinum
eftir að síldarævintýrinu lauk og
endurskapaðist í nýjan stað á ótrú-
lega skömmum tíma og er n ú bú-
inn að fá á ný sinn gamla kosmó-
pólítanska blæ þar sem Norröna
kemur með þúsundir ferðamanna á
sumri hveiju yfir Atlantsála, og enn
er hann Jóhann á sínum stað, orð-
inn virðulegur eftirlaunaþegi og
„grand old man“ skólans þar sem
hann uppfræddi ungmenni staðar-
ins í hartnær aldarfjórðung.
Jóhann fæddist á Isafirði 8. ágúst
1919. Foreldrar hans voru Jóhann
skipstjóri Jónsson Eyfirðingur
fæddur í Svarfaðardal af norðlensk-
um ættum, en Jón Þorvaldsson föð-
urafi Jóhanns var bróðir Snjólaugar
móður Jóhanns Siguijónssonar
skálds. Móðir Jóhanns var Salóme
Gísladóttir af vestfirskum ættum,
hún dó er hann var ársgamall árið
1920. Þá er Jóhanni komið í fóstur
til Þorsteins Eyfirðings föðurbróður
síns, skipstjóra á ísafirði, en 4 ára
er honum komið í fóstur til Jóns
Haildórssonar Fjalldal, útvegs-
bónda á Melgraseyri við Djúp, og
Jónu Kristjánsdóttur konu hans frá
Tungu í Dalamynni. Á Melgraseyri
stóð því bæði bernsku- og æsku-
heimili Jóhanns og allt fram á full-
orðinsár. Jóna fóstra Jóhanns dó
1932 og héldu þá dætur Jóns heim-
ili með föður sínum til skiptis allt
þar til hann kvænist á ný 1951.
Það var mannval við Djúp á þess-
ari tíð og fjölmenni á bæjum. Með-
al þeirra unglinga sem Jóhann átti
þarna samleið með sín fyrstu skóla-
ár voru systkinin frá Arngerðar-
eyri, börn Halldórs bónda þar. Jó-
hann stundaði nám í Reykjaskóla
við ísaijarðardjúp veturinn 1934-35
hjá Aðalsteini Eiríkssyni og síðan
lá leið hans í Gagnfræðaskólann á
ísafirði. Á sumrin vann hann á búi
fóstra síns en var einnig á síldveið-
um með bróður sínum Ragnari, er
var skipstjóri. Jóhann veiktist af
bijósthimnubólgu, forfallast í 2 ár
frá námi, en haustið 1938 tók hann
próf inn í 2. bekk Menntaskólans á
Akureyri og er þar við nám til 1943.
Þá fer hann á Melgraseyri á ný og
um skeið var í ráði að hann tæki
við búi af fóstra sínum, en úr því
varð ekki. Hann skilst þó ekki end-
anlega við Melgraseyri fyrr en árið
1951 er hann flyst alfarinn suður
til Reykjavíkur. Hann stundaði
nokkuð sjó fyrir vestan og var á
togurum eftir að hann kom suður.
Árið 1953 um haustið hefur hann
störf við Arnarholtsheimilið og þar
kynnist hann þeirri konu sem verið
hefur förunautur hans síðan, Ingu
Hrefnu Sveinbjörnsdóttur frá Seyð-
isfirði sem þar starfaði einnig. Við
Arnarholtshælið vann Jóhann sem
hjúkrunarmaður til ársins 1957, en
þá flytjast þau austur til Seyðis-
Ijarðar og þar hefur heimili þeirra
staðið síðan. Þar stundaði Jóhann
alla þá vinnu sem til féll og var oft
á sjó, en sjómennskan er Jóhanni
runnin í blóð. Engu að síður
gleymdust ekki hans gömlu hugðar-
mál, sem tengdust skólaárum hans
og bókiðju. Jóhann hélt áfram að
forframa sig í íslenskri tungu og
enskri, og nú kom að því að hann
fengi tækifæri til að helga sig þess-
um fræðum, en það var haustið
1968 er hann gerist kennari við
skólann á Seyðisfirði sem fyrr get-
ur.
Á þeim tíma sem liðinn er síðan
Mli

í sviptivindum fjármálanna er
nauðsynlegt að hafa góðar upp-
lýsingar við hendina svo að hægt sé
að taka réttar ákvarðanir. Verð-
bréfabók VIB gerir þér kleift að hafa
röð og reglu á hlutunum og allar
upplýsingar á einum stað. Utgáfa
hennar er einn liður í margvíslegri
þjónustu VIB við viðskiptavini sína
og þeirri viðleitni að veita jafnan seni
mestar og bestar upplýsingar.
Verðbréfabók VTB:
Yfirlit, upplýsingar og svör
Hver eru eignamörkin fyrir 2,95%
eignarskatt? Hvenær er heimilt að
draga kaupverð hlutabréfa frá
tekjuskattsstofni? Hvaða skuldabréf
eru algjörlega skattfijáls?
Skattamálin geta skipt miklu máli
við ávöxtun peninga. VIB sendir
eigendum Verðbréfabókarinnar allt-
af nýjustu upplýsingar um skatta-
mál og þannig geturðu hagað segliun
eftir vindi. í Verðbréfabókinni getur
þú einnig geymt á einum stað ýmsar
upplýsingar um verðbréfin s.s. kvitt-
anir, ljósrit, yfirlit yfir gjalddaga og
fleira. Þar er líka að finna ýtnis góð
ráð í sambandi við spamað og kaup
á verðbréfum og skilgreiningar á
ýmsum hugtökum í verðbréfa-
viðskiptum.
í einu vetfangi geturðu séð
hvað þú átt:
í aðalhluta Verðbréfabókarinnar
geturðu skráð ýmsar upplýsingar
um verðbréfaeignina, t.d. tegund
bréfa, kaupdag, nafnverð, gengi á
kaupdegi, og kaupverð svo eitthvað
nefnt. VIB sendir eigendum
se
Verðbréfabókarinnar svo upp-
lýsingar um nýtt gengi verðbréfa
fjómm sinnum á ári. Þannig geturðu
fylgst með verðmæti bréfa þinna og
séð í einu vetfangi hvað þú átt.