Morgunblaðið - 31.10.1989, Síða 9

essemm/siA
MORGUNBLAÐIÐ iÞRIÐJUDAGUR Sl. iQtKTÓBER 1989
9
VERÐUR ÞÚ
STJÓRN ANDI 1992?
Hvernig þarftu að undirbúa þig strax fyrir breytingarnar
sem sameiginlegur innri markaður EB hefur á þína
starfsemi 1992?
Stjórnunarfélagið býður þér til námstefnu á Hótel
Loftleiðum 2. nóvember nk. kl. 14:00.
Stjórnunarfelag
íslands
SKRÁNING
S 621066
AUTOCAD
Vandað og ítarlegt byrjendanámskeið í tölvu-
teiknun með nýjustu útgáfu af AutoCAD, einu
útbreiddasta teikniforritinu á PC-tölvur.
Markmið námskeiðsins er að þátttakendur
nái góðum tökum á tölvuteiknun og geti
starfað sjálfstætt að sínum verkefnum.
Leiðbeinandi: Höskuldur Sveinsson arkitekt.
Tími: 6. nóvember - 6. desember
Kennt verður mánudaga, miðviku-
daga og föstudaga kl. 13-17.
!?R Tölvufræðslan
Borgartúni 28 sími: 687590 '
STANLEY bílskúrshurðaopnari með fjarstýringu er eins
og sívakandi dyravörður sem opnar og lokar þegar þrýst er
á hnapp. Aukið öryggi,
aukin þægindi.
__—
( , Sá búnaður sem kemur helst til greina er hinn
viðurkenndi STANLEY. Hann er hraðvirkur;
öryggisbúnaður virkaði eins og til var ætlast og
hægt er að fá mikið af gagnlegum aukabúnaði.
/
\
) Við
Ws

Við völdum hann sem bestu kaupin".
msmm
Hið útbreidda
og virta neydendablað CONSUMER REPORTS (okt. 88)
gerði úttekt á bílskúrshurðaopnurum. STANLEY kom
út sem bestu kaupin.
STANLEY
Vörur sem eru viðurkenndar fyrir gæði
BókmeííntaverSÍS
'’éllu spænskui
sagnaþuli í skaul
'<ENSKI rithöfundurinn Camilo Jose Cela hlaut Nóbelsverðt. J
Dfbókmenntum árið 1989. Var skýrt frá því í Stokkhólml I gl
fCela er jafhframt fímmti Spánverjinn, sem verður þessa heiðif
Iqjótandi.
Cela, sem er
73 ára að aldri,
fékk verðlaunin,
um 28 milljónir
fsl. kr., „fyrir
magnbnmPTia
3g hysl
Kristins R. Olafssonar. Með hj
kvaddi Cela sér hljóðs árið
og er engin bók jafn mikið lesj
Spáni að „Don Quixote" unjj;
Nóbelsverðlaunin
Nefndin sem úthlutar friðarverðlaunum
Nóbels og norsk stjórnvöld hafa sætt
miklum og ómaklegum árásum frá
kínverskum stjórnvöldum eftir að skýrt
var frá því að Dalai Lama, andlegur leið-
togi Tíbeta, hefði fengið verðlaunin.
Norðmenn hafa þær árásir að engu enda
eru þær sprottnar af allt öðru en friðar-
ást. Störf nefndanna sem úthluta nóbels-
verðlaununum eru óhjákvæmilega um-
deild. í Staksteinum í dag er meðal ann-
ars vitnað í breska vikuritið Economist,
sem segir álit sitt'á sænsku akademí-
unni, sem hingað kom í sumar og úthlut-
ar bókmenntaverðlaunum Nóbels. Grein-
in birtist í Economist áður en Spánverjinn
Camilo Jose Cela fékk þau í ár. Þá er í
Staksteinum vitnað í ræðu sem Tómas
Á. Tómasson sendiherra flutti á um-
hverfisráðstefnu RÖSE.
Hræðsla og
hlutleysi
I Economist segir:
„Sænska akademían,
sem útlilutar Nóbelsverð-
laununum í bókmennt-
um, virðist líta svo á, að
íagurfræðilegt gildi
verkanna sé aðeins ann-
að af tvennu, sem mestu
eigi að ráða um verð-
launaliafann. Hitt er, að
hami sé mesti meinleys-
ingi í pólitíkinni. Svo
hrædd er akademían við,
að einhver blettur geti
fallið á hlutleysisskykkj-
una, að í vor er leið fékk
hún sig ekki til að for-
dæma berum orðum þá
yfirlýsingu Khomeinis
erkiklerks, að réttast
væri að drepa Salman
Rushdie. Þeir 18, sem
sitja í akademíunni, kom-
ust það lengst að segja,
að akademían gæti að
sjálfeögðu „ekki fallist á
tilraunir til að fjötra hið
fijálsa orð“.
Þetta bragðlaiisa orða-
lag fór jafnvel fyrir
bijóstið á sumum félög-
um akademíunnar og
deilumar, sem það vakti,
eru þær alvarlegustu
síðan akademian var
stofiiuð fyrir 200 árum.
Hafa þrír menn sagt sig
úr henni: Rithöfundurinn
Kerstin Ekman, öimur
tveggja kvenna þar á bæ;
prófessorinn og rithöf-
undurinn Lars Gyllen-
sten, fyrrum ritari aka-
demíunnar, og skáldið
Wemer Aspenström.
Hinir 15 halda því aftur
fram, að ekki sé hægt að
segja sig úr akademíunni
og undanvillingamir þrír
em nú skráðir sem „fé-
lagar án fúndarsetu“.
Það er gert til að ekki
þurfi að finna aðra í
þeirra stað enda hafa
nokkrir menn, sem þykja
líklegir til að fá sæti í
akademíunni, sagt, að
eins og nú sé ástatt geti
engin ærlegur maður
þegið slíkt boð.
Deilur milli mcnnta-
og listamanna vilja oft
snúast upp í persónulega
óvild en Lars Gyllensten
segir, að um það sé ekki
að ræða, heldur sé hér á
ferðimú grundvallar-
ágreiningur um störf og
stefiiu akademíuimar.
Segir hann, að málamiðl-
unin og undanlátssemin,
sem lýsi sér í yfirlýsing-
unni um Rushdie-málið,
séu í ósamræmi við bestu
hefðir akademíunnar.
„Flestir rithöfúndar hafa
afekipti af stjómmálum
eða em taldir hafa þau
og margir hafa þeir mjög
ákveðnar skoðanir. Það
er því ómögulegt að veita
Nóbelsverðlaunin af
skynsemi þegar akadem-
ían býr sér til einhvetja
afetöðu, sem er svo var-
færin, að hún verður um
leið með öllu meiningar-
laus,“ segir Gyllensten í
bréfi, sem haim sendi
sænskum fjölmiðlum.
Akademían getur auð-
vitað gert Gyllensten
ómerkan orða sinna með
því að velja einhvem
umdeildan rithöfund að
þessu sinni en þá munu
líka margir álykta sem
svo, að það hafi hún gert
til að ná sér niðri á þeim,
sem sögðu sig úr henni.
Fáum mun detta í hug,
að hrifiiing á verkum
höfúndarins hafi ráðið
mestu. Haldi akademían
hins vegar gamla laginu
með því að vclja einhvem
„meinleysingjann“ verð-
ur hún úthrópuð sem ein-
hvers konar aulasam-
kunda. Það er ekki að
undra þótt líklegir félag-
ar í akadcmíunni keppist
við að segja, að þeir séu
ekki viðlátnir."
Umhverfi og
hvalir
Nýlega hófet ráðstefiia
þátttökuríkja ráðstefn-
unnar um öryggi og sam-
vinnu í Evrópu í höfuð-
borg Búlgaríu, Sofiu, og
er þar fjallað um um-
hverfisvemd. Tómas A.
Tómasson sendiherra í
Moskvu flutti ræðu á
fúndinum og vék meðal
annars að hvalveiðum og
umhverfisvemd með
þessum orðum:
„I þágu hverra emm
við að vemda umhverfið?
Þetta er grundvallar-
spuming, sem þeir sem
taka ákvarðanir í um-
hverfismálum verða
ávallt að hafa í huga. Svo
ég nefiii dæmi, þá hafa
Islendingar síðastliðin
fjögur ár umiið að um-
fangsmiklum rannsókn-
um á hvalastofiium í
Norður-Atlantshafi. Nið-
urstöður þessara raim-
sókna verða birtar á
næsta fúndi Alþjóðahval-
veiðiráðsins, sem haldinn
verður í Reykjavík í júní
1990. Af þeim átta teg-
undum stórhvela sem
finnast í hafinu umhverfis
ísland hafa aðeins tvær,
langreyður og sandreyð-
ur, verið veiddar að tak-
mörkuðu leyti í þágu
þessara rannsókna. Þess-
ar tvær hvalategundir
em ekki í hættu, né lýst-
ar „vemdaðar" af AI-
Jjjóðahvalveiðiráðinu.
Aætlað er að fjöldi með-
alstórra hvala og smá-
hvela í hafinu umhverfis
ísland sé yfir eitt hundr-
að þúsund. Þyngd fæð-
unnar sem þeir neyta er
margfdld þyngd þess
afla, sem fiskveiðifloti ís-
lendinga tekur, og hefur
því veruleg áhrif á vist-
kerfi hafeins í heild. Þess
vegna er vísindaleg
stjómun á stærð hvala-
stofiia mikilvæg, svo unnt
sé að halda vistkerfinu í
jafiivægi til langs tíma.
Þegar haft er í huga að
rannsóknaráætlun Is-
lendinga hefúr valdið
töluverðu uppnámi er
eðlilegt að spyija hverra
hagsmuna er verið að
gæta með vemdmi um-
hverfisins. Er umhverfis-
vemd í þágu framtíðar
mannkynsins, eða liggur
þar einhver dulinn til-
gangur að baki? Beinist
barátta okkar að því að
tryggja heilbrigða þróun
umhverfisins til Irambúð-
ar, eða að því að sefa
þrýstihópa á vettvangi
stjónimálanna? Abyrgir
menn, sem taka ákvarð-
anir á sviði umhverfis-
mála, verða að hafa svar-
ið við þessari spumingu
' á hreinu."
Fékkst þú
endurgreitt
frá skattinum
í ágúst?
Kaupverö hlutabréfa getur veriö frádráttarbært
frátekjuskattsýogútsvarsstofniuppaðvissu marki.
Einstaklingursem nýtirsérþessaheimild til fulls
getur lækkað tekjuskatt sinn og fengið endur-
greiddarfráskattinum um 34.000 krónjnr. Hjón
geta fengið endurgreiddar um 68.000 krónur.
Nánari upplýsingar veita starfsmenn YIB og
HMARKS.
YIB
VERÐBRÉFAMARKAÐUR IÐNAÐARBANKANS HF
Ármúla 7, 108 Reykjavik. Sími 68 15 30
HMARK- afgreiösla, Skólavöröustig 12, Reykjavik. Simi 21677