Morgunblaðið - 31.10.1989, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 31. OKTÓBER 1989
37
ÞIIMGBRÉF
STEFÁN FRIÐBJARNARSON
Miðstýring er ekki rétt-
ur lykill að framtíðinni
Höftin rýra kjörin
Stjórnmál á íslandi — sem
annars staðar — snúast ekki
sízt um það, hve víðfeðmt hlut-
verk ríkisvaldsins eigi að vera
í stjórn efnahags- og atvinnu-
mála.
Annars vegar horfa menn til
frjálsræðis og markaðshyggju,
sem nær hvarvetna í veröldinni
hefúr sótt í sig veðrið á níunda
áratugnum — og hinsvegar til
miðstýringar og ríkisforsjár,
sem ráðið hafa lögum og lofúm
í rikjum marxisma og sósíal-
isma í A-Evrópu og víðar.
íslenzkur þjóðarbúskapur
hefúr raunar hvergi nærri ver-
ið laus við svokallaðan ríkissó-
sialisma, þvi miður.
I
Fyrir stuttu síðan birtist svo-
hljóðandi klausa í Viðskiptamál-
um, fréttabréfi Verzlunarráðs ís-
lands:
„Sovétmenn leggja mikla
áherzlu þessa dagana á að þróa
efnahagsh'f landsins í átt til frek-
ari markaðsbúskapar.
Dagana 19.- 20. september
[1989] verður haldin alþjóðleg
ráðstefnu um myndun fríverzlun-
arsvæða innan Sovétríkjanna og
annarra ríkja sem búið hafa við
miðstýringu í efnahagsmálum.
Nánari upplýsingar veitir Y.A.
Kundinov, viðskiptafulltrúi Sovét-
ríkjanna, Túngötu 24, Reykja-
vík ...“.
Þessi tilkynning og miklu frem-
ur framvinda mála í Eystrasalst-
ríkjunum, Ungveijalandi, Póllandi
og fleiri löndum A-Evrópu, segir
okkur í raun; að fijálsræði og
markaðshyggja höfða ekki ein-
ungis til fólks í velferðarríkjum
V-Evrópu og N-Ameríku, heldur
jafnframt í þeim heimshluta, þar
sem marxisminn og miðstýringin
hafa hvað lengst ráðið ríkjum —
með viðblasandi afleiðingum, m.a.
fólksflótta.
II
Það fer ekki á milli mála að
þau ríki, sem geirneglt hafa þjóð-
arbúskap sinn í opinber forsjár-
höft og miðstýringu, hafa hvergi
nærri náð þeim efnahagslega ár-
angri, sem einkennir ríki V-Evr-
ópu og N-Ameríki. Þjóðartekjur
miðstýringarríkja á hvern vinn-
andi þegn eru aðeins brot aÞsam-
svarandi tekjum samkeppnisríkja,
sem sagt hefur til sín í verulega
lakari kjörum fólks.
Þjóðfélög marxismans hafa
Fríverslunars væði
í Sovétríkjunum
Sovétmenn leggja mikla áherslu
þessa dagana á aö þróa efnahagsllf I
landsins í átt til frekari markaðs-
búskapar.
Dagana 19-22 september veröur
haldin alþjóðleg ráðstefna um
myndun fríverslunarsvaeða innan
Sovétríkjanna og annara rikja sem
búiö hafa við miðstýringu í
efnahagsmálum.
Nánari upplýsingar veitir Y.A.
Kudinov, viðskiptafulltrúi
sovétríkjanna, Túngötu 24, Rvk„
sími: 12914.
staðnað, ekki aðeins efnahags-
lega, heldur jafnframt félagslega ✓
— og kreppt hefur að almennum
þegnréttindum, að ekki sé fastar
að orði kveðið. Fólksfióttinn frá
þessum ríkjum talar máli, sem
gerir öll viðbótarorð óþörf.
íslendingar hafa einnig fengið
smjörþefinn af miðstýringu og
ríkissósíalisma í sínu blandaða
hagkerfi, m.a. í margslungnu
sjóða-, millifærslu- og skömmtun-
arkerfi, sem félagshyggjuforkól-
far fjötra samfélagið með. Stað-
reyndir um rekstrarstöðu atvinnu-
veganna, kjarastöðu heimilanna,
hallarekstur ríkisins, óhagstæðan
viðskiptajöfnuð og erlendar skuld-
ir samfélagsins hljóma ekki beinl-
íns sem lofsöngur um hagstjórn-
arhæfni þessa kerfis. Það eru
ekki einvörðungu ytri aðstæður
sem valda því að Island er eina
OECD-ríkið án hagvaxtar annó
1989.
III
Jóhannes Nordal, Seðlabanka-
stjóri, segir m.a. í forystugrein
fyrsta heftis Fjármálatíðinda
1989:
„Sé litið á þróunina í V-Evrópu
og öði-um löndum, sefh íslending-
um standa næst efnahagslega,
koma skýrt fram náin tengsl
milli framvindu í átt til fijálsara
markaðskerfis innan hvers lands
annars vegar og afnáms við-
skiptahindrana milli ríkja hins
vegar, enda má í raun réttri
segja, -að þetta tvennt hljóti ætíð
að vera hvort öðru háð.
Sú þjóð, sem býr ekki fyrirtækj-
um sínum aðstöðu til að keppa á
fijálsum heimsmarkaði, getur
varla vænzt þess, að þau standist
óstudd erlenda samkeppni. Jafn-
framt getur hún ekki búizt við
því að fá óheftan aðgang að mörk-
uðum annarra þjóða, nema sama
komi í móti af hennar hendi.“
IV
Þetta eru íhugunarverð orð.
Það er meira en tímabært að ís-
lendingar aðlagi þjóðarbúskap
sinn — eftir því sem ýmiss konar
sérstaða okkar frekast leyfir —
að þeirri þróun sem þegar er orð-
in og fyrirsjáanleg er í helztu við-
skiptasvæðum okkar austan hafs
og vestan. Framvindan að þessu
leyti verður ör hin allra næstu
árin, ekki sízt í V-Evrópu.
Sterk rök hníga að því, að dómi
sumra hagfræðinga, að mikilvægt
sé að stíga marktæk skref til virk-
ari markaðsbúskapar og sam-
keppni út á við, ef takst eigi að
vinna bug á verðbólguvandanum
og þróa atvinnuvegi okkar og
þjóðarbúskap til jafnstöðu við það
sem er og verður í hagvaxtarríkj-
um.
Núverandi ríkisstjóm, stefna
hennar og störf, hafa reynzt
Þrándur í Götu framfaVa í íslenzk-
um þjóðarbúskap. Höft ýta ekki
undir framfarir. Fijálsræðið er
þeirra kjörland. Það örvar en höft-
in slæva framtakshvata einstakl-
inganna.
Þekkingin — samansöfnuð
reynsla kynslóðanna — er grunnur
framtíðarinnar. Kerfi, sem hafa
marg- og kolfallið á reynslupróf-
um þjóðanna, eru hinsvegar ekki
réttur lykill að framtíðai'velferð.
Þessar stelpur héldu hlutaveltu í Efstasundi 46 í Kleppsholti, til ágóða fyrir Hjálparsjóð Rauða kross
íslands. Þær heita: Guðrún Gyða, Gyða, Guðný, Kolbrún, Katrín og Vala. Og sú litla heitir Asgerður.
Á hlutaveltunni komu inn alls 3.000 krónur.
SmO auglýsingar
fÉlAGSÚF
□ HELGAFELL 598910317 VI
2.
□ EDDA 598931107 = 2 Frl.
□ FJÖLNIR 598910317 - Frl.
Atk.
ADKFUK
Fundur í kvöld kl. 20.30 á Amt-
mannsstíg 2b. í „Guds hánd“.
Fréttir af norrænu telpnamóti í
Vindáshlíð 1989.
Skyggnilýsingafundur
Miðillinn Díana Elliott heldur
skyggnilýsingafund þriðjudaginn
31. október í Síðumúla 25
(múrarasalnum) kl. 20.30.
Ljósgeislinn.
Inniæfingar
skíðadeildar Vikings
fyrir 12 ára og yngri eru á þriðju-
dögum kl. 17.30 í Breiðagerðis-
skóla og á fimmtudögum kl.
18.00 i Safamýrarskóla.
Nýir félagar velkomnir.
Stjórnin.
4*
WtAMÞAUGL YSINGAR
Félag sjálfstæðismanna í
Bakka- og Stekkjahverfi
Aðalfundur Félags
sjálfstæðismanna í
Bakka- og Stekkja-
hverfi verður hald-
inn í Valhöll þriðju-
daginn 31. október
kl. 18.15.
Dagskrá: Venjuleg
aðalfundarstörf.
Gestir fundarins
verða Magnús L.
Sveinsson, borgarfulltrúi, og Július Hafstein, borgarfulltrúi.
Stjórnin.
Mosfellingar
- sjálfstæðismenn
Félagsheimili okkar verður opið fimmtudaginn
2. nóvember milli kl. 17.00 og 19.00.
Alþingismaður okkar Salome Þorkelsdóttir
verður þá til viðtals.
Að vanda heitt á könnunni.
Stjórnin.
Kópavogur - Kópavogur
Sjálfstæðiskvennafélagið Edda
Aðalfundur félagsins verður haldinn þriðju-
daginn 31. október kl. 20.30 í Sjálfstæðis-
húsinu, Hamraborg 1, 3. hæð.
Gestur fundarins verður Ásthildur Péturs-
dóttir.
Dagskrá fundarins:
1. Venjuleg aðalfundarstörf.
2. Kaffiveitingar.
3. Spilað verður bingó.
Sjálfstæðiskonur fjölmennið.
Stjórnin.
IIFIMDAI.IUK
F ■ U S
Er félagafrelsi fótum
troðið á íslandi?
Heimdallur heldur rabbfund um félagafrelsi
í kjallara Valhallar, Háaleitisbraut 1, mið-
vikudaginn 1. nóvember kl. 20.30. Frum-
mælandi verður Gunnar Jóhann Birgisson,
hdl.
Allir áhugamenn velkomnir.
Stjórnin.
Garðbæingar
Sjálfstæðisfélag Garðabæjar heldur
almennan félagsfund um bæjarmál fimmtu-
daginn 2. nóvember nk., kl. 20.30 í Kirkju-
hvoli.
Rætt verður m.a. um skipulagsmál, lóðaút-
hlutanir, skólamál, framkvæmdir á vegum
bæjarins og fjárhagsáætlun næsta árs.
Frummælandi: Ingimundur Sigurpálsson,
bæjarstjóri.
Bæjarfulltrúar Sjálfstæðisflokksins mæta.
Allir Garðbæingar velkomnir.
Stjórn Sjálfstæðisfélags Garðabæjar.

Akranes
Aöalfundur fulltrúaráðs sjálfstæðisfélaganna á Akranesi verður hald-
inn i Sjálfstæðishúsinu miðvikudaginn 1. nóvember kl. 20.30.
Dagskrá:
1. Venjuleg aðalfundarstörf.
2. Önnur mál.
Stjómin.