Morgunblaðið - 02.11.1989, Qupperneq 24

24
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 2. NOVEMBER 1989
Ungverska þingið:
Hætt verði við um-
deildar virkjun-
arframkvæmdir
Búdapest. Reuter.
UNGVERSKA þingið samþykkti með miklum meirihluta atkvæða á
þriðjudag að heimila Miklos Nemeth forsætisráðherra að hætta við
virkjunarframkvæmdir, sem austurrískum verktökum hafði verið
falið að annast. Samþykktin verður einnig til þess að virkjun, sem
verið er að reisa i Tékkóslóvakiu, verður ekki jaiii arðbær og ráð
fyrir gert. Tékknesk stjórnvöld og austurrísku verktakarnir
ætla að krefjast skaðabóta vegna þessa máls.
Samþykkt þingsins er mikill sig-
ui' fyrir náttúruverndarsinna, sem
hafa í áraraðir barist gegn því að
virkjunin verði reist. Nemeth tók
Milljóna tap
kanadísks út-
gerðarfélags
Washington. Frá ívari Guðmundssyni,
fréttaritari Morgunblaðsins í Washington.
Utgerðarfélagið Fishery
Products International í St.
Johns á Nýfundnalandi tapaði 3,7
milljónum Kanadadollara (um
190 millj. ísl. kr.) á þriðja fjórð-
ungi þessa árs. Með þessu heflr
tap félagsins á árinu, sem er að
líða, numið samtals 19,5 milljón-
um Kanadadollara. Á sama tíma-
bili í fyrra stóðu reikningar fé-
lagsins þannig, að það hafði
hagnað, sem nam samtals 12,9
milljónum dollara.
Vic Young forseti félagsins segir
að tap félagsins stafi af þröngt
skömmtuðum veiðileyfum. Féiaginu
hefir verið úthlutað 20 þús. smálest-
um minna í veiðileyfum á botnfiski
á þessu ári.
Við þessa erfiðleika félagsins
bættist verkfall fiskiðjufólks í fyrra-
haust og lélegur grunnmiðaafli
víðast hvar á nýliðinni voi’vertíð.
Félagið neyddist til að loka fisk-
vinnslustöðvum á árinu í 17 til 27
vikur. Það olli tímabundnum at-
vinnumissi 4.000 manns í fiskiðnaði
á Nýfundnalandi.
Talið er að veiðileyfi fyrir botn-
fisk á Nýfundnalandsmiðum verði
enn skorin niður á þessu ári.
Þorskbirgðir í Kanada eru nú
aðeins helmingur af því sem þær
voru á sama tíma í fyrra.
Júgóslavía:
Verkfalls-
menn rekn-
ir og leiddir
fyrir rétt
Belgrail. Reuter.
62 námaverkamönnum, sem
efndu til verkfalla í Kosovo-
héraði í Júgóslavíu nýlega,
verður sagt upp störfum og
nokkrir þeirra verða Ieiddir
fyrir rétt.
Verkfallsmennimir lokuðu
sig inni í námu til að mótmæla
réttarhöldum yfir fyrrum leið-
toga kommúnistaflokks héraðs-
ins, Azem Vlasi. Sérsveitir bám
mennina út úr námunni á
mánudag.
Vlasi og 14 aðrir hafa verið
ákærðir fyrir að kynda undir
óeirðum og á kommúnistaleið-
toginn fyrrverandi yfir höfði sér
dauðadóm verði hann sekur
fundinn um gagnbyltingartil-
raun. Hlé var gert á réttar-
höldunum skömmu áður en þau
hófust á mánudag.
undir röksemdir þeirra á þinginu
og sagði að virkjunin myndi menga
drykkjarvatn milljóna manna, auk
þess sem hún væri of dýr. Hann
bætti við að tékknesku og ung-
versku virkjanirnar myndu valda
náttúruspjöllum í Tékkóslóvakíu og
Austurríki, ekki síður en í Ung-
veijalandi.
Ungveijar og Tékkar gerðu með
sér samning um virkjanirnar tvær
árið 1977. Tékknesk stjórnvöld
sögðu í maí að þau myndu krefjast
skaðabóta, sem næmu 122 milljörð-
um ísl. kr., stæðu Ungveijar ekki
við samninginn. Austurrísku verk-
takarnir sögðu á þriðjudag að þeir
myndu krefjast sem nemur 20 mill-
jörðum ísl. kr.

Veðreiðahestur fípaður
Reuter
Lögfræðingur skýrði frá því við réttarhöld í Lundún-
um í gær að eiturlyfjakóngar hefðu skotið hljóð-
bylgjum með meiri tíðni en mannseyrað nemur úr
byssu, sem líktist kíki, til að fipa veðreiðahest í júní
í fyrra. Á myndinni sést knapinn, Greville Starkey,
detta af hestinum (lengst til hægri).
Nigel Lawson, fyrrum ij ármálaráðherra Bretlands, um ástæður afsagnar sinnar:
Agreiningfur um hlutverk
Breta í samstarfí Evrópuríkja
Lundúnum. The Daily Telegraph. Reuter.
NIGEL Lawson, sem sagði af sér embætti fjármálaráðherra Bret-
lands í síðustu viku, gagnrýndi sljórnarhætti Margaret Thatcher
forsætisráðherra er hann tók til máls á þingi á þriðjudagskvöld.
I máli Lawsons kom fram að hann telur deiluna um aðild Breta
að evrópska myntkerfínu, sem leiddi til afsagnar hans, anga af
mun stærra deilumáli sem varðar hlutverk Breta í hinni samein-
uðu, nýju Evrópu. Þetta var t' fyrsta skipti sem Lawson ræddi
ástæður afsagnarinnar opinberlega og voru viðbrögð Qölmiðla við
ræðu hans þau að ástæða væri til að ætla að deila þessi hefði
veikt stöðu Thatcher bæði innan íhaldsflokksins breska og ríkis-
stjórnarinnar. Sams konar raddir tóku þegar að heyrast í síðustu
viku er fjármálaráðherrann skýrði frá því að hann hefði ákveðið
að láta af störfúm.
Lawson skýrði þingheimi frá því
að fyrir réttu ári hefði breski for-
sætisráðherrann í raun beitt neit-
unarvaldi gegn þeirri hugmynd
hans að Englandsbanki yrði gerð-
ur sjálfstæðari en fram til þessa
m.a. til þess að stjórnmálamenn
gætu ekki haft afskipti af vaxta-
stefnu bankans. Hann vék að
ágreiningi sínum og forsætisráð-
herrans á vettvangi efnahagsmála
og sagði: „Þegar ágreiningur kem-
ur upp eins og hlýtur alltaf að
gerast öðru hvoru ber viðkomandi
að leita lausna á deilunni í einrúmi
og, þegar því verður við komið, í
sameiningu“. Gera bæri þá kröfu
til forsætisráðherra landsins að
hann eða hún skipaði ráðherra sem
nyti fulls trausts til að framkvæma
stefnu stjórnarinnar. Áhrifamenn
innan breska íhaldsflokksins hafa
undanfarna daga látið að því liggja
að forsætisráðherrann kjósi helst
að gera út um deilumál sín og
ráðherra í ríkisstjóminni í fjölmiðl-
um og gefið í skyn að Thatcher
sé bæði einráð og ósveigjanleg.
Voru ummæli Lawsons túlkuð á
þann veg að hann væri að taka
undir þetta sjónarmið.
Kartöflur op kartðflugeymsla
80 kr. kílðíO Karlöflusalan
v/Bilanaust.
HUSTRE
sérverslun
Parket, panill, vegg- og loftaklæðningar.
Innanhússhönnuður aðstoðar við valið.
Ármúla 38 - Sími 681818
Nigel Lawson, fyrrum Qármála-
ráðherra Bretlands.
Illa dulbúin árás
Lawson vék að ágreiningi sínum
og Sir Alan Walters, fyrrum efna-
hagsráðgjafa forsætisráðherrans,
sem einnig sagði af sér í síðustu
viku. Sagði hann mjög gagnrýna
grein um evrópska myntkerfið,
sem Sir Alan ritaði í bandarískt
tímarit, aðeins hafa verið „toppinn
á ísjakanum“ en í Bretlandi hefur
verið litið svo á að skrif efnahagsr-
áðgjafans hafi verið helsta ástæða
afsagnarinnar. Greinin hefði verið
illa dulin árás á stefnu sína. Bret-
um bæri að taka fullan þátt í evr-
ópska myntkerfinu því aðild að því
myndi auka á trúverðugleika
þeirrar stefnu rikisstjórnarinnar
að beijast gegn verðbólgu með
kjafti og klóm. Lawson gaf hins
vegar til kynna að hann og Thatc-
her greindi á um gildi Evrópusam-
starfsins er hann bætti því við
einnig væru fullgildar pólitískar
ástæður fyrir því að Bretar gengju
til samstarf við önnur Evrópuríki
á þessum vettvangi hið fyrsta.
Öríög Bretlands væru samtvinnuð
örlögum Evrópu.
Stuðningsyfirlýsing’ við
stjórnina
Fjármálaráðherrann fyrrver-
andi lýsti yfir stuðningi við ríkis-
stjórn Margaret Thatcher og
Margaret Thatcher, forsætisráð-
herra Bretlands.
kvaðst þess fullviss að hagvöxtur
myndi aukast á næsta ári þótt á
brattann væri að sækja. Hann
sagðist telja að íhaldsflokkurinn
myndi fara með sigur af hólmi í
næstu þingkosningum sem að
líkindum fara fram árið 1992 og
bar lof á Thatcher fyrir „stórbrot-
ið framlag hennar til endurreisnar
Bretlands".
John Major, sem tók við af Law-
son í síðustu viku flutti á þriðju-
dagskvöld fyrstu þingræðu sína
frá því hann tók við því háa emb-
ætti en ræða hans féll algjörlega
í skuggann af ávarpi fjármálaráð-
herrans fyrrverandi. Major kvaðst
telja að það þjónaði hagsmunum
Breta að gerast aðilar að evrópska
myntkerfinu þegar aðstæður
leyfðu. Þótt Major hafi slegið
þennan varnagla voru ummæli
hans túlkuð á þann veg að honum
væri mjög í mun að treysta stöðu
sína strax í upphafi ferils síns sem
fjármálaráðherra því Thatcher
hefur fram til þessa haft mun
ákveðnari fyrirvara um aðild að
myntkerfinu en fram komu í ræðu
Majors. Hann boðaði að engar
breytingar yrðu gerðar á efna-
hagsstefnu stjómarinnar og
kvaðst jafnframt reiðubúinn að
halda vöxtum svo háum sem nauð-
sjm krefði til að halda verðbólgu
í skefjum.