Morgunblaðið - 23.11.1989, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 23. NÓVEMBER 1989
Undirskriftasöfiiun:
Læknar mótmæla að sjúkra-
samlögin verði lögð niður
Endurbætur á rannsóknaskipinu
Arna Friðrikssyni:
Verkið verður
unnið hér á landi
RÍKISSTJÓRNIN hefur ákveðið að sjávarútvegsráðuneytið taki upp
viðræður við þær þrjár skipasmíðastöðvar íslenskar, sem voru með
hagstæðust tilboð í viðgerðina á hafrannsóknaskipinu Arna Friðriks-
syni. Það voru þeir Halldór Ásgrímsson, sjávarútvegsráðherra og
Jón Sigurðsson, iðnaðarráðherra sem gerðu þessa tillögu og var hún
samþykkt. Eitt tilboð erlent barst, sem var hagstæðara en þau
íslensku, en Halldór segir að munurinn hafi ekki verið mikill. „Það
var ákveðið að verkið verði unnið hér heima,“ sagði sjávarútvegsráð-
herra.
„Það er ákveðið að taka því til-
boði sem Hafrannsóknastofnun tel-
ur hagstæðast, af þessum þremur
og stofnunin ræðir nú við fyrirtæk-
in,“ sagði Halldór. Þau fyrirtæki
sem gerðu ofangreind tilboð eru
Slippstöðin, Þorgeir og Ellert og
Vélsmiðjan Stál og Vélsmiðja Seyð-
isfjarðar, sem gerðu i sameiningu
tilboð.
Verkið í heild mun kosta um 90
milljónir króna, en þar inn í eru
varahlutir upp á um þriðjung þeirr-
ar upphæðar, samkvæmt því sem
sjávarútvegsráðherra sagði.
Halldór sagði að heildarupphæð-
in í íslensku tilboðunum væri nán-
ast sú sama, en það þyrfti að fara
ofan í saumana á tilboðunum, tii
þess að hægt væri að átta sig á
því hvaða tilboð væri hagstæðast.
UNDIRSKRIFTUM hefúr að und-
anförnu verið safnað meðal lækna
til að mótmæla því að sjúkrasam-
lög verði lögð niður og starfsemi
þeirra flutt til Tryggingastofnun-
ar. 181 sérfræðingur á höfúð-
borgarsvæðinu hefúr skrifað und-
ir áskorun til héilbrigðisráðherra
og Alþingis um að fi-esta þessum
ráðstöfúnum og athuga aðra
möguleika. Þá undirrituðu allir
heimilislæknar utan heilsugæslu-
stöðva í Reykjavík svipaða áskor-
un sem afhent var heilbrigðisráð-
herra.
Áskorun sérfræðinganna var af-
hent Guðmundi Bjamasyni heil-
brigðisráðherra í gær. Sigurður
Björnsson, sérfræðingur á Landa-
koti, kveðst telja að enn sé tími til
að endurskoða ákvörðunina um að
flytja alla starfsemi sjúkrasamlag-
anna undir einn hatt í Reykjavík.
Slíkt myndi valda vanda og glund-
roða, fólk utan af landsbyggðinni
þyrfti að leita til bákns í Reykjavík
með eríndi sín.
Aðrar leiðir sem til greina komi
séu til að mynda að fækka samlög-
um út um land og stækka, jafnvel
að setja á stofn fjórðungssamlög.
Þannig myndi starfsemi sjúkrasam-
laganna áfram haldast i nánd við
heimabyggð flestra. Sigurður segir
að læknar telji hjákátlegt að af-
greiðsla sjúkrasamlaganna flytjist
til sýslumanna, fulltrúar dómsvalds-
ins hafi líklega nóg af sér skyldari
ihálum á sinni könnu.
Ingólfur Sveinsson, sem einnig
er starfandi sérfræðingur í
Reykjavík, segir að með fyrirhuguð-
um breytingum væru enn meiri völd
færð úr heimabyggð til Reykjavík-
ur. „Þetta er óheillaspor í átt að
miðstýringu í heilbrigðisþjónustu og
Endurminningar Ingólfs
Guðbrandssonar:
Lýsir viðburðaríku
lífi sem líkja má
við hindrunarhlaup
- segir Sveinn Guðjónsson blaðamaður
„ÞAÐ er óhætt að segja að hér sé um að ræða óvenjulega bók
um óvenjulegan mann,“ sagði Sveinn Guðjónsson blaðamaður, sem
skráð hefúr endurminningar Ingólfs Guðbrandssonar, fyrrum
stjórnanda Pólýfónkórsins og forstjóra Ferðaskrifstofiinnar Út-
sýnar, í samvinnu við hann. Bókin ber heitið Lífsspegill, og kem-
ur bókin út hjá Vöku-Helgafelli.
Sveinn sagði að verkið hefði
farið seint af stað, en því hefði
miðað vel áfram eftir að hafist
var handa. „Samvinnan við Ingólf
var í alla staði mjög ánægjuleg
og lærdómsrík, ekki síst með til-
liti til þess hversu skipulagður
Ingólfur er í öllum sínum vinnu-
brögðum og hversu gott vald hann
hefur á íslensku máli“, sagði
Sveinn. „í annan stað var það
ákveðinn skóli fyrir mig að kynn-
ast með slíkum hætti lífsviðhorf-
um þessa manns, sem svo sannar-
lega hefur farið ótroðnar slóðir
og eigin leiðir í Iífinu. Menn sem
þannig láta ekki berast með
straumnum verða oft að skot-
spæni fordæmingar og tortryggni
og ég held að einmitt þeir, sem
fram til þessa hafa verið með for-
dóma í garð Ingólfs og starfa
hans hefðu gott af að líta í þenn-
an „Lífsspegil". Ekki að þeir þurfi
endilega að vera honum sammála,
heldur þykir þeim eflaust forvitni-
legt að kynna sér sjónarmið Ing-
ólfs og átta sig á til hvers leikur-
inn var gerður.
ffJ
Sveinn Guðjónsson.
Ingólfúr Guðbrandsson.
Bókin er óvenjuleg, bæði hvað
varðar efnistök og frásagnarmáta
og eins vegna þess að hún greinir
frá afar óvenjulegu lífshlaupi Ing-
ólfs, sem hann sjálfur líkir við
hindrunarhlaup. Frásögnin er full
af táknum og líkingum og að því
leyti gera sumir kaflar bókarinnar
ákveðnar kröfur til lesandans.
Þannig verður til dæmis frásögn
af „vötnunum ströngu" í bernsku
hans táknræn fyrir þau fljót sem
hann síðar átti eftir að brúa á
lífsleiðinni. Okkur var ljóst að fólk
gerir meiri kröfur til Ingólfs en
annarra manna hvað varðar um-
fjöllun um einkalíf hans. Þess
vegna er fjallað sérstaklega um
það í bókinni og Ingólfur ræðir
þá hluti af hreinskilni. Að mínum
dómi eru þó aðrir þættir í
Iífshlaupi Ingólfs mun merkilegri
og það eru þeir, sem halda honum
uppi úr meðalmennskunni í okkar
samfélagi,“ sagði Sveinn Guðjóns-
son.
það á að taka á íslandi meðan þjóð-
ir Austur-Evrópu eru óðum að
hverfa frá slíku fyrirkomulagi," seg-
ir hann.
Heilbrigðisráðherra barst fyrir
mánuði bréf frá öllum heimilislækn-
unum -30 sem starfa utan heilsu-
gæslustöðva í höfuðborginni. Þar
er að sögn Ólafs F. Magnússonar,
heimilislæknis í Reykjavík, mælst
til að Sjúkrasamlag Reykjavíkur
verði ekki flutt úr núverandi húsa-
kynnum og í tryggingastofnun,
enda hafi læknar átt við það góð
samskipti og samlagsmenn verið
ánægðir með persónulega þjónustu.
Skattlagning Hitaveitu Reykjavíkur
í nágrannasveitarfélögum:
Frumvarp um eign-
arnám að hluta til
- segir forseti borgarstjórnar
„Það undrar mig mjög að lram skuli koma jafú fráleit hugmynd í
frumvarpi á Iöggjafarsamkomunni“, sagði Magnús L. Sveisson, for-
seti boi-garsljórnar Reykjavíkur, um frumvarp þessefiiis, að nágranna-
byggðarlög Reykjavíkur, sem njóta þjónustu Hitaveitu Reykjavíkur,
geti lagt sérstakt gjald á þá starfsemi. Með þessu er steftit að því í
raun að taka hluta af Hitaveitu Reykjavíkur eignarnámi með lögum,
að sögn Magnúsar. Flutningsmenn frumvarpsins eru Guðmundur
Oddsson (A-Rn), Níels Arni Lund (F-Rn) og Geir Gunnarsson (Abl-Rn)
Afgjald, sem Hitaveita
Reykjavíkur greiðir til Reykjavíkur-
borgar, er greiðsla á kostnaði við
yfirstjórnar borgarinnar, sem hita-
veitan og aðrar veitustofnanir borg-
arinnar heyra undir, sagði forseti
borgarstjómar.
Það mætti spyija þessa aðila,
sagði hann, hvað Hitaveita
Reykjavíkur hafi sparað nágranna-
sveitarfélögunum og íbúum þeirra
mikla fjármuni með því að gefa
þeim kost á að njóta svo ódýrs heits
vatns sem raun ber vitni, þ.e. ódýr-
ustu hitaorku sem fáanleg er á
landinu.
Það má líka geta þess að það
vóru viðkomandi nágrannasveitar-
félög sem báðu um samningsbundin
kaup á þeim hagkvæma og ódýra
hitagjafa, sem Hitaveita Reykjavík-
ur hafði upp á að bjóða. Það vill svo
til, að það er tekið sérstaklegá fram
í samningi, sem gerður var við ná-
grannasveitarfélögin að þeirra ósk,
varðandi hitaveituna, að óheimilt
væri af hálfu þeirra, að leggja sér-
stakan skatt á þjónustuna. Fram-
komið frumvarp gengur þvert á
þessi samningsatriði, það er sam-
komulag viðkomandi sveitarfélaga.
Afgjaldið af Hitaveitunni er ekki
nema hluti af arðsemi fyrirtækisins,
sem Reykjavík hefur byggt upp á
áratugum, og það er í alla staði
eðlilegt að gamalgróið og vel rekið
fyrirtækið skili eigendum arði. Ef
taka á þennan arð með lögum og
ráðstafa til annnarra en eignaraðila
er um eignarnám að hluta til að
ræða.
Spurningin er hvort nágranna-
sveitarfélögi hafa hug á því að segja
upp samningi um þessa þjónustu,
sem Reykjavík gerði við þau, að
þeirra eigin ósk, sagði Magnús L.
Sveinsson.
Súrefiii í hitaveitu-
vatrii olli vatnsskaða
SÚREFNI í hitaveituvatni hefiir valdið tæringu í þremur ofnum í
nýlegu húsi í Seljahverfi í Breiðholti. Að sögn Einars Guðmundssonar
í tjónadeild Ábyrgðar hf., hefúr vatnssköðum fiölgað í haust í Reykjavík
og á Suðurnesjum. Hreinn Frímannsson yfirverkfræðingur Hitaveitu
Reykjavíkur, segir að fyrirspurnir hafi borist vegna tæringar í ofúum
en samkvæmt lögum og reglum er gilda um Hitaveituna, er hún ekki
bótaskyld í slíkum tilfellum.
Páll Gíslason tæknifræðingur býr
í 6 ára gömlu húsi í Breiðholti, þar
sem orðið hafa vatnsskaðar vegna
tæringar í ofnum. Sagði hann að í
fyrstu hefði hann talið um gallaðan
ofn að ræða en þegar tveir ofnar
gáfu sig á stuttum tíma hefðu vakn-
að grunsemdir um að ekki væri allt
með felldu. Hjá Hitaveitunni fékk
Páll þær upplýsingar að sl, fjögur
ár hefði súrefnisríku vatni verið.
dælt inn á ofna í Breiðholti úr holu
í Elliðaárdal, en súrefni í heitu vatni
veldur tæringu, þar sefn fyrirstaða
er í ofnum eða leiðslum. Þegar þriðji
ofninn fór var ljóst að alvara var á
ferðum og þegar Páll snéri sér til
tryggingarfélagsins fékk hann þær
upplýsingar að mikið væri um vatns-
skaða í Breiðholti. „Hitaveitan neitar
að gera nokkuð í málinu og vill ekki
bæta skaðann," sagði Páll. „Þeim
er það líklega ekki skylt og virðist
leyfilegt að dæla hvaða sora sem er
inn á kerfið án þess að bera nokkra
ábyrgð á því og geta sagt nei við
sína viðskiptavini ef eitthvað kemur
upp. Þegar Hitaveita Suðurnesja
lenti í svipuðu í Grindavík bætti hún
skaðann en Hitaveita Reykjavikur,
sem er mjög vei stætt fyrirtæki, fer
'svona með viðskiptavini sína.“
Hreinn Frímannsson yfirverk-
fræðingur HR sagði að ef brenni-
steinn fyndist í vatni væri þar ekk-
ert súrefni. Vatnið úr holunni var
mælt og fylgst með brennisteini en
í mars 1988 barst Hitaveitunni
kvörtun og þegar vatnið var mælt,
reyndist það innihalda bæði súrefni
og brennistein og hafa fimm aðilar
kvartað við Hitaveituna vegna tær-
ingar í ofnum í Breiðholti.
Einar Guðmundsson hjá tjóna-
deild Ábyrgðar hf. sagði að vatns-
skaði hefði orðið í tveimur öðrum
nýlegum húsum í Seljahverfi í haust.
„Það er hættulegt mál ef það eiga
eftir að koma upp vatnstjón hjá fólki
í nýlegum húsum í hverfinu," sagði
Einar. Sagði hann að enn hefði ekki
verið tekin ákvörðun um hvað gert
yrði, en eflaust myndu tryggingarfé-
lögin kanna rétt sinn á endurkröfu
á hendur Hitaveitunnar vegna tjón-
anna. Þarna væri um hundruð millj-
ón króna tjón að ræða þó svo trygg-
ingarfélögin greiddu einungis afleidd
tjón en Al-trygging greiðir skaðann
að fullu.