Morgunblaðið - 15.12.1989, Page 29

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 15. DESEMBER 1989
29
hugtök að ræða og í senn raunhæf
sem afstæð.
Markmið Heimilisiðnaðarfé-
lagsins er sem sagt að rækta til-
finninguna fyrir fornum menning-
ararfi og tengja hann nútiðinni,
og fyrir þá einu hugsjón ber að
I taka hattinn ofan fyrir því fram-
sýna fólki.
Það hefur mikið að segja að
I gera hversdagslífið skapandi og
hlutina lifandi í kringum okkur, í
stað þess að menn séu þrælar
staðlaðrar mötunar. Og þegar nýj-
ungarnar eru einnig orðnar staðl-
aðar og sumt í núlistum að mötun
og akademisma, þá er manni nóg
boðið.
Það skiptir bókstaflega engu er
svo er komið, hvað menn gera, sé
það gætt lífsneista og það er það,
sem gildir. Og kannski er það hið
eina, sem er nútímalegt í nútíman-
um .. .
Tímarit Heimilisiðnaðarfélags-
ins er fjölbreytt að vanda og er
hér ekki um neina einstefnu að
ræða. í þvi er t.d. athyglisverð
grein eftir dr. Gunnar Kristjánsson
á Reynivöllum um tákn og liti í
kirkjulist fyrr og nú. Það er og
hárrétt hjá honum, að áhugi
manna fyrir fornum táknum hefur
aukist mjög meðal listamanna á
síðari tímum. Þá er ung veflistar-
kona, Ólöf Einarsdóttir, kynnt, en
hún hefur ótakmarkaðan áhuga á
nýjum aðferðum í myndvefnaði.
Sigríður Halldórsdóttir kynnir
„Hulduhyrnu“, en slikt pijón verð-
' ur að telja með æðri heimilislistum
og svo er almenn heimilislist
kynnt. Þá ber að vekja athygli á
upplýsandi erindi, sem Frederik
Christensen, skólastjóri heimili-
siðnaðarskólans í Kerteminde,
flutti á 20. heimilisiðnaðarþinginu
í Sunne,- Svíþjóð, en það er birt i
heild í blaðinu og ber yfirskriftina
„Myndugleiki hversdagslifsins".
Einnig er hermt frá sjálfu þinginu.
Þá er minnst tveggja mætra
félaga og brautryðjenda í heimili-
siðnaði, er létust á sl. ári, þeirra
Stefáns Jónssonar arkitekts, og
Huldu Árnýjar Stefánsdóttur,
fyrrum skólastjóra Húsmæðra-
skólans á Blönduósi.
Annars er of langt mál að telja
það upp lið fyrir lið, sem ritið inni-
heldur, en nefna ber þá, sem hafa
veg og vanda af efni blaðsins, sém
eru þau Gréta Þ. Pálsdóttir, Jakob-
ína Guðmundsdóttir. Rúna Gísla-
dóttir, Sigríður Halldórsdóttir og
Þórir Sigurðsson.
Þetta er rit, sem marga varðar
og einkum þá, sem vilja vera vel
að sér í íslenzkri menningu og
nútímalegir um leið.
Tækifærisræður
Bókmenntir
Erlendur Jónsson
Finnbogi Guðmundsson: OG
ENN MÆLTI HANN. 141 bls.
Skuggsjá. 1989.
Finnbogi Guðmundsson er
ræðumaður af gamla skólanum,
■stendur upp við hátíðleg tækifæri,
vitnar í fornar bókmenntir og legg-
ur út af spaklegum ummælum eða
minnisstæðum dæmisögum. Tilef-
nið þarf ekki að vera stórt, t.d.
var Þingvallaspjall »flutt í Skógar-
koti í Þingvallasveit í beijaferð
Rótarýklúbbs Reykjavíkur 9.
I ágúst 1986.« Fleiri erindi eru
þarna sem höfundur hefur flutt
yfir Rótarýfélögum. Útvarpshlust-
j endur fengu líka að heyra frá Al-
baníuferð. Ennfremur er þarna
»ræða flutt í brúðkaupi«.
Finnbogi er maður hógvær og
slær ekki um sig með neinu geisl-
andi »andríki« né fyndnihjali.
Þetta eru ræður eins og forstands-
menn héldu á árum áður, ekki
nauðsynlega til að upphefja sjálfa
sig né leiða áheyrendur í einhvern
tiltekinn sannleika heldur til að
heíja andartakið i æðra veldi —
hvert svo sem tilefnið nú var —
lyfta stað og stund, þar sem fólk
kom saman, yfir flatneskju hvers-
dagsleikans. Sjaldan fóru sögur
af að menn létu þess háttar á
þrykk út ganga. Því má spyija
hvort ástæða sé til að gefa svona
| nokkuð úti Getur ræða, sem flutt
er i einkasamkvæmi, átt erindi til
alþjóðar? Eða gefur það orðum
| þessa tiltekna höfundar aukið
vægi að hann er landsbókavörður?
Spurningum þessum má svara
bæði játandi og neitandi. Víst sem-
ur maður öðruvísi það sem hann
ætlar að flytja í heyranda hljóði
t 1 en hittf sem gágngert er ætlað til
Finnbogi Guðmundsson
birtingar á prenti. Þessa kann
stundum að gæta í erindum Finn-
boga.
En Finnbogi er maður sem veit
-hvað hann er að segja. Og hann
byggir erindi sín vel upp sam-
kvæmt þeirri forskrift sem hann
hefur tamið sér. Hávaðamaður er
hann enginn og stílbrögð notar
hann ekki til að auka áhrifamátt
orða sinna. Þau verða því að
standa eða falla með sínum efnis-
lega bakgrunni. Ræður þessar
sýnast því eiga fullt svo brýnt er-
indi á prent sem margt annað er
út er gefið.
Þó ræðumennska sé ekki í
þvílíkum metum nú á dögum sem
forðum verður mikið að breytast
áður en niður leggst sú ævagamla
hefð að rísa úr sæti og ávarpa
»heiðraða samkomu« eða »góða
veislugesti« með nokkrum vel
völdum orðum. Ræðuformið lifir
þrátt fyrir allt.
EVA LUNA EFTIR ISABEL ALLENDE er saga af ógleymanlegu
fólki, kostulegum uppátækjum þess, ástum og sorgum. Eva Luna missir ung
móður sína, er þá komið fyrir hjá ókunnugum og lendir brátt í æsilegum atburðum í
tengslum við stjórnmálabaráttu í heimalandinu. í þessari bók sitja frásagnargleðin,
fyndnin og persónusköpunin í fyrirrúmi.
BÖRN ARBATS EFTIR ANATOLI RYBAKOV er áhrifamikil
skáldsaga um líf ungs fólks á myrku tímabili í sovéskri sögu, hugsjónir þess, ástir
og fjötra. Eftir 20 ár var banni við útgáfu hennar aflétt í Sovétríkjunum og hefur
hún síðan farið sigurför um heiminn. Höfundur er verðugur fulltrúi hinnar miklu
rússnesku skáldsögu, sver sig í ætt við meistara hennar Dostojevskí og Tolstoj.
og menning
Síðumúla 7-9. Simi 688577. Laugavegi 18. Sími 15199-24240.